Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.1993, Side 17

MIÐVIKUDAGUR 1. DESEMBER 1993
17
ið andlit í höndum sér og mælti
ekki orð af vörum... Einu sinni
læsti hann sig inni á baði um nótt
og hnýtti nokkur hálsbindi og var
að útbúa festingu fyrir þau þegar
ég vaknaði og heyrði í honum.“
AUt er þetta átakanleg sorgar-
saga. En minnumst þess við lestur-
inn að þrátt fyrir allt tókst Jökli
að lyfta íslenskri leikritim hátt á
loft með bestu verkum sínum.
Perlur og steinar. Árin með Jökii.
Höfundur: Jóhanna Kristjónsdóttir.
Almenna bókafélagió.
VAX 4000
Lestu þessa auglýsingu áður en þú
kaupir venjulega ryksugu eða aðra á
bílverði.
8.000 kr.
Við tökum gömlu ryksuguna þína upp
í fyrir 8.000 kr.
m
Meiming
-“Þufærð-
- Ryksugu sem skúrar.
- Ryksugu sem djúphreinsar teppi, bílaáklæði
og húsgögn betur en nokkur önnur á mark-
aðnum.
- Ryksugu sem losar stíflur.
- Vatnssugu sem bjargar málum ef flæðir.
- Venjulega ryksusu með öflugu filtkerfi.
- Góða alhliða ryksugu á sanngjörnu verði,
engin útborgun, fyrsta greiðsla 1994
Hringdu í síma 91-676869
Alþjóða Verslunarfélagið hf.
Skútuvogi 11 (91-)67 68 69
104 Reykjavík
Átakanleg sorgarsaga
Bersöglar ævisögur hafa komist í
tísku hér á landi hin síðari ár fyrir
áhrif frá Ameríku þar sem sjálfsagt
þykir að bera fjölskylduleyndar-
málin á torg. Lýsingar Jóhönnu
Kristjónsdóttur á ellefu ára sam-
búð með Jökli Jakobssyni eru af
þessmn toga. Engu er leynt af sárri
lífsreynslu Jóhönnu, Jökuls og
barna þeirra.
Hér má til dæmis lesa að á tólfta
árinu hafi Jökull verið misnotaður
kynferðislega um nokkurt skeið af
ónafngreindum frænda sínum,
byijað að drekka fjórtán ára og
drukkið meira og minna reglulega
upp frá því. Einnig að hann hafi í
bemsku lifað í ótta við móður sína
og aldrei vitað „hvenær hún mirndi
vera góð við mig afþví ég væri stór-
kostlegur eða loka mig inni í dimm-
um kytrum þarsem ég varð svo
hræddur að ég hélt ég missti vitið.“
Frásögnin hefst árið 1956 þegar
Jóhanna og Jökull hittust fyrsta
sinni. Hún var sextán ára mennta-
skólamær en hann sjö árum eldri
og þegar umtalaður í bænum.
Hann játaði fyrir henni svallsyndir
Jökull og Jóhanna á brúökaupsdaginn.
drykkjuskap. Bróðir hans var að
koma heim drukkinn: „Þau orguðu
á hann svívirðingar, görguðu,
skræktu, hentu honum til og frá
um forstofuna í þvílíku hamsleysi
að ég hafði aldrei á ævi minni heyrt
annað eins... Þetta var ekki
mennskt."
En mörgum árum og óteljandi
fylliríum síðar stóð hún sjálfa sig
að því að beija framtönn úr Jökli
þegar hann kom heim eftir margra
daga drykkju. Þannig getur stöðugt
návigi við ofdrykkjuna leikið besta
fólk.
Margt í frásögn Jóhönnu varpar
ljósi á hvemig sum helstu skáld-
verka Jökuls urðu til og dýpkar
skilning á þeim. Jökull vann ein-
mitt sinn mesta sigur sem leikrita-
skáld á þessum árum með Hart í
bak en mátti síðar þola óvægna
gagnrýni fyrir Sumarið 37. Hún lék
hann illa:
„Örvæntingin var slík að ég hafði
aldrei séð Jökul svona á sig kom-
inn. Hann var ekki reiður, hann
var brotinn maður. Heilu dagana
lokaði hann sig inni, fól steinrunn-
sínar og sagði hana eina geta bjarg-
að sér frá glötun. Hún vildi gjaman
taka það hlutverk að sér: „Þennan
yndislega, viðkvæma og faUega
mann sem átti svo óskaplega bágt
Bókmenntir
Elías Snæland Jónsson
og hafði átt óumræðilega erfitt,
hann vildi ég vemda, ég skyldi gera
það alla tíð.“
Ári síðar vom þau gift og fyrsta
bamið á leiðinni. í hjónabandinu
vom vissulega sólargeislar inni á
milli; ljúf ást í upphafi og merkh'
sigrar á skáldskaparbrautinni. En
fyrst og síðast er baráttan við
Bakkus í brennidepli þessarar frá-
sagnar, með vægðarlausum lýsing-
um á ofdrykkju Jökuls og áhrifum
hennar á hann sjálfan, konuna og
bömin.
Áður en þau giftu sig varð Jó-
hanna vitni að ofsafengnum við-
brögðum foreldra Jökuls við
Unaður og hamingja
Það er ekki neinn hörgull á bókum sem fjalla um
kynlíf og em ætlaðar imgu fólki. Ung og bálskotin og
kunnum ekkert að passa okkur er ein þeirra. Bókin
er upphaflega samin af þeim Helmut Brackner og Ric-
hard Rathgeber en þýdd og aðlöguð íslenskum aðstæð-
um af Þorsteini Thorarensen og ritsijóm Fjölva.
í bókinni er meðal annars fjallað um kynþroskann,
fóstureyðingar, kynsjúkdóma, samkynhneigð, og al-
næmi.
í upphafi bókarinnar er sá vamagli sleginn að hún
eigi ekki að vera neitt hávísindalegt fagrit um kynlíf
en hún hentar vel fyrir þá sem vita ekki ýkja mikið
um kynlíf. í henni er þó að finna svör við ýmsum
spumingum sem brenna á unglingum. Kaflamir em
flestir stuttir en hnitmiðaðir og í þá er ýmsan ágætan
fróðleik að sækja. Gallinn er bara sá að bókinni hætt-
ir til að vera nokkuð ópersónuleg og textinn er á stund-
um nokkuð óspennandi.
„En við teljum mikilvægt að ræða við ykkur um
ýmis vandamál kynlifs og veita ráð um samlíf tveggja
einstaklinga, hvemig hægt er að haga sér í ástarörm-
um hvors annars. En við leggjum líka mikla áherslu
á þann unað sem iðkun kynlifs veitir." (bls. 7)
Bestu kaflar bókarinnar em þeir sem fjalla um al-
næmi, fóstureyðingar og kynsjúkdóma, hins vegar era
kaflamir sem fjalla um tilfinningar og þá ábyrgð sem
fylgir því að lifa kynlífi slakari. Það er kannski fyrst
og fremst því um að kenna hversu ópersónulegir þeir
em oft á tíðum.
Uppsetningin á bókinni er ljót, hverri síðu er skipt
upp í tvo dálka með grófu letri. Myndimar sem skreyta
bókina eru fremur grófar og á engan hátt hægt að
segja að þær séu aðlaðandi.
Bókmeimtir
Jóhanna Margrét Einarsdóttir
Ung og bálskotin og kunnum ekkert að passa okkur
Helmut Bruckner og Richard Rathgeber
Þýðing og aðlögun aö íslenskum aðstæðum: Þorsteinn Thor-
arensen og ritstjórn Fjölva
112 bls. Fjölvi 1993