Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.1993, Síða 21

MIÐVIKUDAGUR 1. DESEMBER 1993
65
DV
AIH í gamni
Sagan „Vá! Ástir og átök í unglingaheimi" er kennd tveim höfundum,
Ingibjörgu Einarsdóttur sem er fimmtán ára og Þorsteini „Presley" Égg-
ertssyni sem er rúmlega fimmtugur. Hún gerist í Reykjavík samtímans
en umhverfi allt er óljóst - stundum er lesandi staddur í breiðholtslegu
úthverfi en svo reynist furðu stutt þaðan niður í gamla miðbæ. Kannski
búa söguhetjur bara í Norðurmýrinni.
Sagan er sögð í fyrstu persónu af Jökh fimmtán ára og segir frá atvik-
um nokkurra vikna (?) veturinn sem hann er í 10. bekk. Hann og vinur
hans Smári bingó finna háa fjárupphæð bak við handþurrkukassa á al-
menningssalerni og gnmar að ekki sé allt með felldu. Þeir fara þó ekki
til lögreglunnar heldur reyna að upplýsa máhð sjálfir þó að þeir hafi
varla tíma th þess fyrir heimalærdómi og ástamálum því stelpur skipta
félagana sem betur fer að minnsta kosti jafnmiklu máli og uppljóstrun
glæpa. En ekki reynist nein alvarleg vá fyrir dyrum og félagarnir kom-
ast aldrei í neina hættu þó að þeir sletti sér fram í skipulagða glæpastarf-
semi.
Ég þykist sjá að sagan sjálf sé
eftir Ingibjörgu. Það er unghngs-
legur tilraunasvipur yfir henni:
persónur eru einhhða týpur; strák-
amir hafa hver sinn afmarkaða
stimph, og þó að höfundur sé ung
stúlka eru stelpurnar engu skýrari
eða lífvænlegri persónur. Lýsingar
á hversdaglegum atriðum eru oft
of nákvæmar en lýsingar á mikh-
vægum atvikum eru ónákvæmar
og óraunhæfar vegna þess að höf-
undur ræður ekki við að lifa sig inn
í þau, skutlast bara yfir þau og
Ingibjörg Einarsdóttir og Þorsteinn lætur tilvUjun ráða hvað kemur
Eggertsson skrifa bókina saman. með. Innri tími er fjarskalega óljós
og söguþráður alveg út í hött.
En ég get líka séð hvað Þorsteinn
sá við söguna og taldi ómaksins
vert að fara yfir hana. Frásögnin er keyrð áfram af sannri gleði. Þor-
steinn hefur líka séð til hvers mátti nota söguna, og það er áreiðanlega
hans verk að gera hana að nokkuð markvissu gríni á obbann af unghnga-
sögum undanfarinna ára. TU dæmis er alveg drephlægUegt í svona „leyni-
lögreglusögu" að láta strákana kjafta leyndarmáhnu smám saman í aha
Bókmeimtir
Silja Aðalsteinsdóttir
vini sína og kunningja þangað til frásögnin af því birtist hreinlega í skóla-
hlaðinu! Aldrei hefðu Frank og Jói verið svona sniðugir. Og þó að of ótrú-
legt sé að maður feh tvö hundruð þúsund krónur á almenningsklósetti
án þess að gá hvort einhver sér til hans þá er jafn dásamlegt að láta strák-
ana setja Nóa-Síríus súkkulaði í staðinn fyrir peningana. Sjálfsánægður
stíllinn með ýktum unghngastælum og eUífum enskuslettum, fáránlegar
uppákomumar, alhr lausu endarnir og staðlaðar persónumar verða sam-
anlagt gott grín um vinsælar fjöldaframleiðslubækur handa unghngum.
Næst legg ég til að þau Þorsteinn og Ingibjörg ráðist á „óléttubækurnar".
Ingibjörg Einarsdóttir og Þorsteinn Eggertsson:
Vá! Ástir og átök i unglingaheimi, 185 bls.
Almenna bókafélagið 1993
At-.S
Idttu fagmanninn
vinna verkið
SAMTÖK IÐNAÐARiNS
Menning
Kvenhetjur til foma
Það er óhætt að segja að VUborg Davíðsdóttir fari
ekki troðnar slóðir í efnisvah sínu. Sagan hennar ger-
ist um aldamótin 900 og söguheljan Korka er tæplega
fimmtán ára gömul, dóttir írskrar ambáttar á íslandi.
Þrátt fyrir ungan aldur telst hún til fuhorðinna þar
sem hún er orðin mannbær og fuhvaxta.
Strax í upphafi fær lesandi þau skhaboð að Korka
sé ekki eins og fólk er flest því hana dreymir skrýtna
drauma og fyrirboði bjargar henni úr lífsháska. Örlög-
in haga því svo til að hún kemst í læri hjá forvitri
ömmu sinni Úlfbrúnu fornu sem kann ýmislegt fyrir
sér í galdri og rúnalestri að ekki sé minnst á grasa-
fræði. Með tímanum kemur einnig í ljós hæfileiki
Korku til að sjá fyrir óorðna atburði en það reynist
Vilborg Davíðsdóttir. Saga hennar gerist um aldamót-
in 900.
ekki ahtaf blessun. Þótt sögutíminn sé aðeins um þrjú
ár spinna örlaganomirnar shkan vef að Korka lendir
í ótrúlegustu ævintýrum og mannraunum en kemst
þó heU frá öllu saman.
Það má segja að sterkar konur einkenni persónu-
sköpun sögimnar með Korku og ömmu hennar í broddi
fylkingar. Óttablandin virðing er borin fyrir Úlfbrúnu
vegna fjölkynngi hennar og sú virðing kemur einnig
í hlut Korku sem er afar stolt þrátt fyrir lágan sess í
þjóðfélaginu. Hún reynist einnig ótrúlega úrræðagóð
þegar á reynir og slær þá gjarnan öllum við. Persóna
hennar er heUsteypt og hrífur lesanda frá fyrstu
stundu.
Það kemur fram á bókarkápu og í eftirmála höfund-
ar að hún byggir lýsingar sínar á heimildum um lifnað-
arhætti fólks á landnámsöld. Mér finnst sagan bera
Bókmenntir
Oddný Árnadóttir
þess greinilega merki þar sem persónusköpun er til-
töiulega laus við staðlaðar ímyndir og engin tilraun
gerð til að fegra þann ruddaskap og vilhmennsku sem
vafalaust hefur einkennt líf manna á þessum tíma.
Höfundur dregur ekkert undan og lýsingar eins og t.d.
af fyrstu kynlífsreynslu Korku eru afar sannfærandi.
Málfariö á sögunni er einnig mjög í ætt við það sem
tíðkast í íslendingasögunum án þess þó að virka fram-
andi fyrir hinn almenna lesanda ef frá eru talin nokk-
ur orð úr blótsiðum ásatrúarmanna. Þessi tvö atriði,
máh'ar og persónusköpun, ásamt lýsingum á vinnu-
brögðufn fólks á þessum tíma, gefa sögunni mjög sann-
færandi blæ þannig að lesandi hrífst auðveldlega með
atburðarásinni sem er bæði hröð og spennandi.
Það er fáum gefið að geta skrifað verk sem er allt í
senn; metnaðarfullt, spennandi og fróðlegt en mér
finnst Vhborg komast vel frá því og þrátt fyrir ungan
aldur söguhetjunnar á þessi saga erindi til allra.
Vilborg Daviösdóttir.
Við Urðarbrunn
Mél og Menning 1993
Imyndaðu þér, að þú sért nú að taka fyrstu
sporin útílífið, -eða, aðþú fáireinnþessara
stórgóðu vinninga í
endurhæfingar-
happdrættinu.
Spermandi, ekki satt?
NISSAN
Flugleiða flugleiðir jSSf
Helgarferðir ^
Flugleiða flugleidir^S?
Bensínúttekt hjá
Olíufélaginu hf.
ESSO
Sjálfsbjörg
Landssamband fatlaðra