Dagblaðið Vísir - DV - 23.04.1994, Side 22

22
LAUGARDAGUR 23. APRÍL 1994
Sérstæð sakamál
Dauðir menn skjóta ekki
Elvira Mullens.
Á tímum samdráttar og kreppu
líta menn gjarnan um öxl til svip-
aðra tíma. Og það kann að vera
ástæðan til að gamalt sakamál, frá
tímum heimskreppunnar á fjórða
áratugnum, var nýlega tekið til
umíjöllunar á ný. En hvað sem því
líður var það óvenjulegt og því ekki
síður frásagnarvert en svo mörg
önnur.
í kreppu ijóröa áratugarins var
ástandið slæmt um alla Evrópu.
Bilið milh ríkra og fátækra breikk-
aði stöðugt og atvinnuleysingjar
urðu æ fleiri. En þeir ríku lifðu
margir eins og ekkert hefði ískorist
og óku um á dýrum bílum.
Ein af þeim konum sem óku um
í slíkum bílum í stórborgum Evr-
ópu; London, París og Róm, var
Elvira Dolores Mullens. Hún var
þá nítján ára. Hún var dóttir 'Sir
Johns Mullens og lafði Mullens.
Elvira umgekkst heldra fólkið og
sumir höfðu á orði að hjá því færi
vart að hún yrði ein af hirðmeyjun-
um. Og um þetta leyti gat Elvir'a
valið úr ungum mönnum.
í leikhúsi
Elviru var ekki nóg að geta lifað
eins og hefðarkona. Það var ekki
nógu spennandi. Hún leitaði því út
fyrir þann hóp sem hún umgekkst
venjulega og tók sér nafnið Dolores
Ashley. Undir því nafni sótti hún
um starf í hópi dansmeyjanna í
Gaiety Theatre í London. Ein
stúlknanna, sem vann þar með
henni, Constance Deering, er nú
um áttrætt og nýlega lét hún hafa
þetta eftir sér um Elviru:
„Hún sagði einu sinni að henni
lægi ekkert á að gifta sig og eignast
börn. Hún vildi lifa lífinu hér og
nú! „Ég vil lifa í dag! Fjandinn hirði
morgundaginn“!“ sagði hún.
Foreldrar Elviru urðu slegnir
þegar þeir fréttu að hún væri kom-
in á fjalinar sem dansmær. En þeir
umbáru uppátækið af því hún vann
undir öðru nafni. Enn slegnari
urðu þeir þegar hún giftist, þá tutt-
ugu og eins árs, söngvaranum John
Sterhng Barney. Hann var Banda-
ríkjamaður og ekki þótti það bæta
úr skák. Hann var vinsæll dægur-
lagasöngyari og ætíð umsetinn af
konum. Óspar var hann á athygli
sína á þeim og varð það til þess að
hjónabandið stóð aðeins í eitt ár.
„Krydd lífs míns er karlmenn."
Skilnaðinum fylgdi rólegt tíma-
bil. Elvira fluttist heim til foreldra
sinna og fór á ný að taka þátt í sam-
kvæmislífi heldra fólksins. En dag
einn fékk hún aftur nóg af því og
tók á leigu íbúð í London. Const-
ance Deering segir að þá hafi Elvira
sagt:
„Tilbreyting er sögð krydd lífs-
ins. Krydd lífs míns er karlmenn.
Ef til vill finn ég einhvem tíma
þann sem getur fuhnægt öllum
mínum kröfum og fengið mig til að
hoppa yfir tunglið og æpa af frygð.
Þegar ég finn hann ætla ég að halda
í hann eða drepa hann.“
Skömmu síðar fann hún þann
sem hún leitaði að. Michael Scott
Stephen hét hann. Hann var líka
af heldra fólki kominn en var svarti
sauðurinn í fjölskyldunni. Hann
hafði aldrei get ærlegt handtak en
fundið „guhnámu". Hann svaf hjá
efnuðum konum sem voru nógu
gamlar til að vera móðir hans. Já,
og sagt var að sumar hefðu getað
verið amma hans. Hann lýsti þeim
þannig:
„Þær eru alveg óðar í kynlíf og
vilja borga."
Ein afmörgum
Elvira og Michael Scott Stephen
kynntust í veislu og það Uðu ekki
Michael Scott Stephen.
margir klukkutímar þar tíl þau
voru komin upp í rúm hjá henni.
Elviru fannst á eftir að hún hefði
hitt manninn sem hún hafði alltaf
leitað aö. Og honum að hann hefði
fundið nýja „gullnámu".
Þau áttu ýmislegt sameiginlegt.
Bæði drukku mikið, voru eyðslu-
klær og þegar Stephen sagði Elviru
að foreldrar hans hefðu gert hann
arflausan sagði hún: „Hvað gerir
það til? Þú hefur mig og meðan svo
er mun þig ekkert skorta. En far-
irðu að halda fram hjá mér skýt
ég þig.“
Þá hótun lét Stephen sem vind
um eyrun þjóta. Þá hélt hann við
að minnsta kosti fimm aðrar kon-
ur. Og hann hafði ekki í hyggju að
missa tekjurnar sem hann hafði af
því.
Snemma vors árið 1932 heyrði
einn nágranni Elviru að hún og
Stehen rifust heiftarlega. Það var
reyndar ekki óvenjulegt, en nú
heyrðist hún hrópa: „Hlæðu bara,
drengur minn. Hlæðu í síðasta
sinn!“ Síðan heyrðust tveir skot-
hvellir. Þá varð dauðaþögn. Enginn
hringdi þó á lögregluna því ná-
grannarnir kærðu sig ekki um að
Nicola Pope.
flækjast í það sem verið gæti morð-
mál.
Lausnar leitað
Skömmu eftir að þetta gerðist
kom Elvira til Thomas Durrant
læknis en hún hafði þá leitað til
hans nokkrum sinnum. Hún bað
hann að koma þegar í stað með sér
heim þar sem slys hefði orðið á
heimilinu.
Þegar Durrant læknir kom inn í
íbúðina sá hann hvernig komið var
og hringdi á lögregluna. Stephen,
sem Elvira sagði hafa orðið fyrir
slysi, lá látinn á gólfinu. Við vinstri
hönd hans lá skammbyssa.
Elvira gaf þá skýringu að þau
hefðu riflst vegna þess hve margar
vinkonur hann átti. Þá hefði hann
skyndilega gripið skammbyssu
sem hefði legið á borði. Af ótta við
aö hann skyti hana og síðan sjálfan
sig hefði hún reynt að ná byssunni
af honum en í átökum þeirra hefði
skot hlaupið úr henni. Hélt Elvira
því fram að Stephen hefði þá haldið
um gikkinn.
Rannsóknarlögreglumönnunum,
sem komu á vettvang, þótti heldur
Constance Deering fyrir skömmu.
ótrúlegt að nokkur gæti skotið
sjálfan sig tvívegis í hjartastað.
Þeir tóku því Elviru fasta, fóru með
hana á lögreglustöð og þar var hún
tekin til yfirheyrslu. Að því búnu
var skýrslan send saksóknara og
gaf hann út morðákæru.
Frægt og
umtalað mál
í skrifum um málið er því haldið
fram að við rannsókn þess hefði
lögreglan gert mistök sem ættu sér
vart hliðstæðu í breskri réttarfars-
sögu.
Skammbyssan var ekki tekin til
fingrafararannsóknar fyrr en það
löngu eftir atburðinn að fjölmargir
höfðu handleikiö hana. Var því
ekki hægt að ná af henni neinum
fórum sem hægt var að nota til að
renna stoðum undir morðákær-
una. Reyndar var byssan þá orðin
svo kámúg að heil fingrafor náðust
ekki af henni.
En það var fleira sem vakti at-
hygli. Lifnaðarhættir heldra fólks-
ins komust enn á ný til umfjöllunar
og biðu margir þess aö sjá hvort
Elivira Mullens fengi aðra meðferð
fyrir dómstólunum en búast mætti
við þegar síður nafntogað fólk ætti
hlut að máli. Voru sumir þeirrar
skoðunar en aörir héldu fast við
að Elvira yrði sek fundin um að
hafa skotið ástmann sinn í bræði.
Fokdýr sæti
Enn helsti sérfræðingur í Bret-
landi á sviði morðmála, Sir Bern-
ard Spilsbury, lýsti þvi yfir eftir að
hafa rannsakað hvaðan skotið var
á Michael Scott Stephen að ekki
kæmi til greina að neinn gæti skot-
ið sjálfan sig á þann hátt sem sak-
borningur héldi fram. Fyrri kúlan
hefði banað þeim látna og því hefði
hann ekki getað skotið þeirri síð-
ari. Dauðir menn skytu ekki af
byssum.
Málið var tekið fyrir í Old Bailey-
sakamálaréttinum þann 5. júlí 1932.
Fólk beið í röðum eftir sætum og
slík var eftirspurnin að sumir viku
sæti fyrir þeim áhugasömustu gegn
gjaldi sem jafngildir nú um fjörutíu
þúsund krónum.
Tveir af kunnustu lögfræðingum
Bretlands, Sir Percival Clarke sak-
sóknari og Sir Patrick Hastings
verjandi, gerðu báðir sitt besta.
Niðurstaða
kviðdóms
Saksóknari leiddi meðal annars
fram vitnið Nicolu Pope sem sagð-
ist hafa heyrt Elviru segja við Step-
hen: „Ef þú ferð frá mér þá drep
ég þig!“
Vitnið varð hins vegar svo miður
sín og ringlað í stúkunni að það
féllst loks á að Elvira kynni að
hafa getað sagt. „Ef þú ferð frá mér
drep ég mig!“
Mesta tromp verjandans var
erfðaskrá Elviru en i henni ar-
fleiddi hún Stephen að öllum eigum
sínum. Um þetta sagði verjandinn:
„Þykir nokkrum það benda til þess
að hún hafi haft í hyggju að ráða
hann af dögurn?"
Kviðdómendur fylgdust vel með
því sem verjandinn, Sir Patrick
Hastings, sagði og eftir nokkurn
umþóttunartíma kom formaður
kviðdómsins og lýsti því yfir að
Elvira Mullens þætti saklaus af
ákærunni um að hafa myrt Micha-
el Scott Stephen.
Eigin dómur?
Þótti nú mörgum sem ljóst væri
að erfiðara væri að koma lögum
og rétti yfir fólk úr efri stéttum
þjóðfélagsins en aðra. En hver svo
sem skýringin var á niðurstöðu
kviðdómenda bar afstaða margs
heldra fólskins með sér að það
dæmdi Elviru harðar en gert var í
réttarsalnum. Var sem mörgum úr
þeim hópi þætti að kviðdómendur
hefðu látið mælsku og rökfimi veij-
anda rugla sig í ríminu því að full-
nægjandi skýring heíði ekki fengist
á þvi hvernig sá látni hefði getað
hleypt af síðara skotinu. Enn aðrir
sögðu aftur að það væri einmitt
efinn um það atriði og efni erfða-
skrárinnar sem nægt hefði til þess
að kviödómendur hefðu ekki treyst
sér til að fullyrða að Elvira væri
sek.
Eins og fyrr segir varð dómur
umheimsins annar. Vinir Elviru
sneru viö henni bakinu. Foreldrar
hennar sögðu henni að hún væri
velkomin á heimihð en aðeins þeg-
ar þar væru engir gestir.
Þetta varð Elviru um of. Hún
fluttist til Parísar til að byrja nýtt
líf. Árið 1935 veiktist hún og dó.
Engin líkamleg dánarorsök fannst.
Því var því haldið fram að hún
hefði dáið af sorg og gremju.