Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.1994, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 29. APRÍL 1994
15
Af nám verðtrygg-
ingar óæskilegt
Á undanfömum árum hefur ítr-
ekað verið flutt frumvarp til laga
um að banna verðtryggingu íjár-
skuldbindinga. Á yfirstandandi
þingi bíður eitt sbkt afgreiðslu.
Ekki nægileg tiltrú
Mjög varhugavert er að ætla að
afnema núverandi heimildir til að
verðtryggja fjárskuldbindingar.
Það er ekki svo langt síðan að hér
á landi ríktu neikvæðir raunvextir
með tilheyrandi neikvæðum áhrif-
um á sparnað landsmanna, þ.e.
eignarýrnun og ónógur sparnaður.
Þótt þokkalega líti út í dag um horf-
ur í vaxtamálum og stöðugleika í
íslensku efnahagslífi er ekki komin
nægileg reynsla á getu okkar að
viðhalda efnahagslegum stöðug-
leika. Nægileg tiltrú hefur ekki
byggst upp hjá landsmönnum sem
réttlætt getur afnám verðtrygging-
ar. Ef það skref yrði tekið við nú-
verandi aðstæður er hætt við að
einstaklingar og fyrirtæki geri
kröfu um hærri ávöxtun vegna
aukinnar áhættu sem þeir skynja
með afnámi verðtryggingar. Það
KjaUarinn
Jóhann Þorvarðarson
hagfræðingur
Verslunarráðs íslands
vinnur gegn þeirri viöleitni að ná
vaxtastiginu niður hér á landi svo
atvinnutækifærum geti fjölgað.
Rauntölur sýna, (sjá mynd 1), að
vextir óverðtryggðra verðbréfa
hafa verið hærri en verðtryggðra
bréfa á undanfórnum misserum.
Þau rök að verðtryggingin fjölgi
greiðslustöðvunum og gjaldþrotum
á ekki við rök að styðjast heldur
þvert á móti.
Á að vera valmöguleiki
Jafnframt er hætt við að dragi
úr sparnaði, en hann hefur verið
með minnsta móti ef við berum
okkur saman við önnur vestræn
ríki. Ástandið var verst á árunum
um kosti eru vextir hærri en ella á
innlendum fjármagnsmarkaði og
þannig stuðlað að erlendum lán-
tökum í ríkara mæh en æskilegt er.
Að teknu tilliti til íslensks efna-
hagslífs í fortíð, nútíð og nánustu
framtíð er ekki æskilegt að afnema
verðtrygginguna og auka þar með
á óvissutilfinningu landsmanna, en
óvissa er einn af þeim þáttum sem
hefur mikil áhrif á vaxtastig hverju
sinni. Verðtrygging á að vera val-
„Þótt þokkalega líti út í dag um horfur
1 vaxtamálum og stööugleika í íslensku
efnahagslifi er ekki komin nægileg
reynsla á getu okkar aö viðhalda efna-
hagslegum stöðugleika.“
1975-1980, en sparnaður hefur vax-
ið jafnt og þétt eftir á verðtrygging
fjárskuldbindinga var komið á 1979
eiris og mynd 21 sýnir.
Heilbrigt efnahagslíf verður að
búa við viðunandi sparnað, að öðr-
möguleiki á íslenskum fjármagns-
markaði um leið og áhersla er lögð
á að efnahagslegan stöðugleika.
Jóhann Þorvarðarson
Almenn
skuldabréf
Verðtryggð skuldabréf
Raunvextir verð- og óverðtryggðra skuldabréfa

Einkavæðing er ekki alltaf slæm
í framhaldi af skipbroti „einka-
væðingar" íhaldsins á SVR (les:
launalækkunarvæðingu) hefur
Reykjavíkurlistinn heitið þvi að
breyta strætó aftur í borgarfyrir-
tæki. Sem sagt aftur í fyrra horf
stofnanaregluveldisins með öllum
þeim göllum sem shku ástandi
fylgja.
Skattpeningarnir nýtist
Ég er þeirrar skoðunar að það
loforð sé vanhugsað. Því þótt
Sveins Andra/Sveins Björnssonar-
íhaldinu hjá SVR hafi nánast ekk-
ert gengið th með einkavæðingunni
hjá strætó annað en að lækka laun-
in enn meira hjá vagnstjórunum
en orðið er í dag (ásamt því að
herða enn meira á vinnuálaginu
þar), þá er rétt og mannúðleg teg-
und einkavæðingar það sem koma
skal í rekstri flestra fyrirtækja og
margra hálfopinberra og alopin-
berra stofnana.
Það sem vinstri menn verða að
fara að gera sér meira grein fyrir
er að markmið þeirra hlýtur að
vera að skattpeningarnir nýtist
sme best og að farið sé sem best
með viðskiptavini (borgarana) og
Kjalkiinn
Magnús H.
Skarphéðinsson
fyrrv. vagnstj. SVR
starfsfólk atvinnuveganna. Útboð
verkefna leiðir langoftast til lækk-
unar rekstrarkostnaðar. Og hægt
er, ef menn treysta ekki útbræddu
verkalýðshreyfingunni til að
standa vörö um lágmarksmann-
réttindi og mannsæmandi laun á
vinnustöðum, að hreinlega binda
öh slík lágmarksákvæði í útboðs-
lýsingunum verkefnanna.
Mjúkur einkarekstur
Fáir ef nokkrir geta borið á móti
þvi að mjúkur einkarekstur er
langtum geðslegra og mannúðlegra
rekstrarform flestra aðila sem ná-
lægt shku koma. Og á ég þá við
starfsfólk jafnt sem viðskiptavin-
ina (þegnana) sem og rekstraraðfi-
ana. Sé einhver í vafa um þetta
atriði bið ég hinn sama bara um
að hugsa um mismuninn á stofn-
anaskrímslinu Bifreiðaeftirliti rík-
isins og Bifreiðaskoðun íslands hf.
nú. Það borga allir með glöðu geði
hærri skoðunarkostnaðinn hjá
hlutafélaginu við þaö eitt að losna
undan þeirri mannlegu niðurlæg-
ingu sem trunturnar hjá ríkiseftir-
litinu sýndu gestum sínum iðulega
forðum.
Eftir marga barnasjúkdóma og
allmörg Sveins-Andra-hliðarspor
verður trúlega náð breiðri sátt í
þjóðfélögum framtíðarinnar um
einkarekstur bróðurparts heU-
brigðis- og menntakerfanna, og
engum mun detta í hug eftir það
að fá opinberan rekstur aftur með
leiðinlegu kennslunni og vonda
matnum þar.
Magnús H. Skarphéðinsson
„Þaö sem vinstri menn verða að fara
að gera sér grein fyrir er aö markmið
þeirra hlýtur aö vera að skattpening-
arnir nýtist sem best og að farið sé sem
best með viðskiptavini (borgarana) og
starfsfólk atvinnuveganna.“
Tilbóta
„Stefna
Reykjavíkur-
listans er að
sem flestir
borgarbúar
hafi tækifæri
til þess að
taka þátt í
upphyggingu Guðrún ögmunds.
borgarmnar
og hafa áhrif frambjóðandí
á8 nánasta . R-|is,ans'
umhverfi sitt. í öllum hverfum
Reykjavíkur vinna sjálfstæð félög
borgara ómetanlegt starf í þágu
samfélagsins. Reykjavíkurlistinn
vill ýta undir enn frekara starf
af þessu tagi. í því skyni mun
hann skapa íbúasamtökum að-
stöðu tU þess að starfa. Okkur
langar til að vera með reynslu-
hverfi og skipuleggja í samræmi
við það heilsugæslu, skólamál,
öldrunarmál og löggæslu í hverf-
inu í samvinnu við viðkomandi
fagnefnd þannig að þessi þjón-
usta samræraist þörfum íbúanna.
Þannig má auka þjónustuna,
bæta gæði hennar og nýta íjár-
muni betur. Með reynsluhverfi
má komast að raun um hvort
sjálfstæði og ábyrgö íbúanna
eykst. Bein samskipti hverfisbúa
og stjórnsýslubúa aukast og líkur
á farsælum lausnum fyrir íbúa
hverfisins aukast einnig. Það
auðveldar lausn staðbundinna
daglegra vandamála og gerir mun
léttara að taka upp nýjungar
hverju nafni sem þær nefnast.
Til dæmis má nefna faglegt sam-
starfsnet mismunandi deilda fiöl-
skylduþjónustunnar í hverfmu,
svo sem dagvistunar, fiölskyldu-
ráðgjafa og skóla sem auka
myndi samhæfmgu þjónustunn-
ar og bæta hana.“
Oskilvirkni
„Frambjóö-
endur
eigmlegs
Alþýðu-
bandalags,
Alþýðu-
flokks, Fram-
sóknarílokks
og Kvenna-
iista segjast hjálmsson,
ætla að opna bjóðandl Sjálfstæð-
stjómkerfi tsflokksins.
borgariimar, koma á lýöræðis-
legri stjómarháttum og setja ein-
hvers konar hverfaráð. Enginn
hefur þó útskýrt hvernig á að
framkvæma þessar hugmyndir.
Borgarfulltrúar hafa umboð sitt
frá kjósendum og bera ábyrgð
gagnvart þeim. Borgarfulltrúar
em fulitrúar fyrir öll hverfi borg-
arinnar og geta ekki framselt
umboð sitt. Hverfissfiórnum hef-
ur verið komið á fót í nokkrum
borgum á Norðurlöndum og hef-
ur stjórnkerfið orðið óskilvirk-
ara, deilur roUU hverfahluta al-
gengar og árangur neikvæður.
Sfiómkerfi Reykjavíkurborgar er
sennilega meö því opnasta og
stolvirkasta sem þekkist meðal
höfuöborga á Norðurlöndum.
Viðtalstímar og fundahöld borg-
arstjóra, borgarfulltrúa eöa emb-
ættismanna meö íbúasamtökum,
foreldra- og kennarafélögum,
ibúum, fulltrúum fyrirtækja og
stofnana, til að kynna ýmsa þætti
borgai’málanna eða leita lausrn á
ágreiningsmálum era mjög al-
geng. : Fundargerðir ráða og
neínda era opinberar og fundir
borgarstjómar opnir. Yfirlýsing-
ar þeirra eru mjög svipaðar þeim
sem fulltrúar vinstri flokkanna
lýstu yfir fyrir borgarstjórnar-
kosningarnar 1978. Þeir aðhöfð-
ust hins vegar ekkert 1978-1982."