Dagur - 21.12.1960, Side 13

var samþykkt á Alþingi að „leggja flutn-
ingabraut frá Akureyri fram Eyjafjörð“.
Átti mál þetta góðan hauk í horni þar
sem var Klemens Jónsson sýslumaður,
setn þá var þingmaður Eyfirðinga og
jafnframt félagi í Fundafélaginu, enda
lá hann ekki á liði sínu um baráttu fyrir
brautinni á Alþingi. Ohætt er að full-
yrða, að með frumkvæði sínu og áróðri
hafi Fundafélagið drjúgum flýtt fyrir
komu brautarinnar inn Eyjafjörðinn.
Ekki er nokkur leið í svo stuttu máli
sem hér er um að ræða, að gera þeim
fjölmörgu málefnum, sem Fundafélagið
tók til meöferðar á fundum sínum, nokk-
ur veruleg skil. Má vera að það verði
síðar gert.
Margt af viðfangsefnunum voru dæg-
urmál, sem aðeins höfðu þýðingu fyrir
líðandi stund, og önnur, sem ekki var
gert ráð fyrir að leitt gæti til úrlausnar,
en því framborin og rædd, til að vekja
menn til umhugsunar og skapa víðari
sjónhring. Má þar til nefna útgáfu nýs
blaðs, myndun hlutafélags til kaupa á
fiskiskipi, kirkjumál og kvenréttindi,
bankamál og borgaraleg hjónabönd,,
fjárforræði og fánamál, þurfamanna-
flutningar og þegnskylduvinna og margt
fleira.
Þá var mikið rætt um verzlunar-
skuldir og vöruvöndun og margvísleg
landbúnaðarmál. En þessi verkefni voru
aðallega ábending til kaupmanna og
framleiðenda svo og búnaðarfélaganna
í héraðinu. Oft var rætt um stjórnmál
og þingkosningar og urðu þau mál,
einkum er fram í sótti, mestu hitamálin
sem fyrir komu á fundum félagsins, og
er það engin ný bóla.
Auk þeirra mála, sem voru á dagskrá
fundanna, voru haldnir, að tilhiutan
félagsins
Fyrirlestrar.
1. (1897) Um skyldur og réttindi
manna frá vöggu til grafar: Klemens
Jónsson sýslumaður.
2. (1898) Sóttvarnir á íslandi frá
1400 til vorra daga: Páll Briem amt-
maður.
3. (1899) Um leiguábúð: Sami maður.
4. (1907) Um byggingar: Guðmundur
Hannesson læknir.
5. (1908) Um hagnýtingu áburðar:
Jón Guðlaugsson í Hvammi.
6. (1918) Um grasbýli: Sigurður
Baldvinsson framkvæmdastjóri Rækt-
unarfélags Norðurlands.
Þá var tvisvar sinnum upplestur á
fundum. Séra Matthias las úr Grettis-
ljóðum o. fl. Einar H. Kvaran las þátt
eftir Jónas Hallgrímsson og söguna
Gamli Toggi.
Fundafélagið gekkst fyrir skemmti-
samkomum á Grund á „Heitdegi Eyfirð-
inga“.
Heiðursfélagar Fundafélags Eyfirð-
inga voru kosnir (1917 og 1919):
Hallgrímur Hallgrímsson á Rifkels-
stöðum og Magnús Sigurðsson á Grund.
I síðustu stjórn félagsins voru: Davíð
Jónsson á Kroppi formaður, og með-
stjórnendur Pétur Olafsson á Hranastöö-
um og Stefán Jónsson á Munkaþverá.
Síðasti fundur félagsins var haldinn
á Grund þann 16. janúar 1922. Á þeim
fundi mættu 30 félagsmenn eða þrír
fimmtungar skráðra félagsmanna. Af
þeim er síðast eru skráðir félagsmenn
eru enn 11 á lífi og búsettir á félags-
svæðinu.
Frá fundarlokum 16. jan. 1922 voru
dagar Fundafélags Eyfirðinga taldir.
Hafði það þá starfað í tæp 30 ár og
haldið 105 fundi.
Þótt félagið kæmi ekki mörgum af
hinum margháttuðu hagsbótamálum hér-
aðsins fram til sigurs, eru þó Klæða-
verksmiðjan og brautin fram Eyjafjörð-
inn óbrotgjarnir minnisvarðar þess. Fé-
lagsskapurinn og fundir hans voru til ó-
blandinnar ánægju þátttakendunum, og
mörgum þeirra til aukinna kynna á
mönnum og málefnum. Það verður því
aldrei með sanni sagt, að hann liggi til
ónýtis dauður.
Lýkur þar með stuttu ágripi af sögu
Fundafélags Eyfirðinga.
Krókódíllinn
ÞESSA LJÓTU skaðræðisskepnu kann-
ast allir við af afspurn. Hann verpir
eggjum, sem likjast mjög gæsareggjum,
og lætur sólarhitann unga þeim út. Og
krókódílsungi kemur ú hverju eggi, en
kvendýrið á oft 20—100 egg í einu.
Krókódílar lifa nokkra mannsaldra, en
enginn veit hve gamlir þeir geta orðið.
Af um 20 tegundum krókódíla er sæ-
krókódíllinn mannskæðastur og getur
orðið um 11 metrar á lengd, og er út-
breiddastur um Austur-Indland og allt
til Ástralíu, heldur sig við árósa og í
innhöfum. Stundum ræðst hann á smá-
báta og mölbrýtur þá í einu höggi og fær
sér oftast góða móltíð um leið. Oll land-
dýr óttast liinar griinmu skepnur og taka
til fótanna ef þau verða hans vör. En
krókódillinn er lævis og oft heppinn í
veiðiskap sínum. Náttúrufræðingurinn
Emmerson Temment segir frá eftirfar-
andi atviki:
Malaji nokkur sat á trjágrein og var
að dorga. Regnið streymdi úr loftinu og
maöurinn breiddi yfir sig stóran poka.
Allt í einu kom pardusdýr út úr skógar-
þykkninu og stökk á manninn, en festi
bæði kjaft og klær í pokanum og hafn-
aði í fljótinu. En þarna við bakkann
hafði krókódíll lcgið í leyni og gert sér
vonir um góða máltíö, þar sem fiskimað-
urinn var.
Hann réðist þegar ó pardusdýriö, drap
það og át, en maðurinn slapp.
Krókódilar virðast gera sér vel ljóst,
að þeir eru allófriðar skepnur og vekja
ótta. Á næturnar og snemma ó morgn-
ana veiða þeir. Liggja þeir þá langtím-
um saman hreyfingarlausir í vatnsskorp-
unni með nasaholurnar einar upp úr. En
þeir hafa augun hjá sér og láta sig ber-
ast að öðrum árbakkanum, ef maður eða
dýr kemur að ónni. Margur maðurinn
hverfur í kjaft hans. Jafnvel úlfaldar
eru dregnir í djúpið, ef krókódíll kemst
að þeim á meðan þeir svala þorsta sín-
um í ánni.
JÓLABLAÐ DAGS 13