Dagur - 24.11.1990, Blaðsíða 5

Laugardagur 24. nóvember 1990 - DAGUR - 5
Skyggnst á bak við launadeilumál Sigurborgar Daðadóttur, fyrr-
verandi framkvæmdastjóra Einangrunarstöðvar ríkisins í Hrísey:
Allt á huldu
með framhaldið
Sigurborg Daðadóttir, dýralæknir á Akureyri, hefur Iátið af
störfum sem framkvæmdastjóri Einangrunarstöðvarinnar í
Hrísey, eins og fram kom í frétt í Degi sl. miðvikudag, og
hyggst snúa sér að dýralækningum á „meginlandinu“. Léleg
launakjör eru ástæða uppsagnarinnar. Einangrunarstöðin er
því án framkvæmdastjóra og ekkert liggur fyrir um hvenær
nýr framkvæmdastjóri verði ráðinn til starfa. Lögum sam-
kvæmt skal framkvæmdastjóri Einangrunarstöðvarinnar
vera dýralæknir að mennt, en formaður Dýralæknafélags
íslands segir að félagið hafi beint því til félagsmanna að þeir
sæki ekki um stöðuna án samráðs við stjórn Dýralæknafé-
lagsins, verði hún auglýst.
Maitír
"'‘wraj'írn llúsaulur
Sigurborg hóf störf við Einangr-
unarstöð ríkisins í Hrísey í apríl
1986 og lét endanlega af störfum
um mánaðamótin september-
október sl. í bréfi sem Sigurborg
sendi Steingrími J. Sigfússyni,
landbúnaðarráðherra, í vikunni,
dagsett 20. 11. 1990, segist hún
hafa verið orðin óánægð með
launakjör sín í ársbyrjun 1989,
en sl. vor hafi hana brostið þolin-
mæði og sagt upp störfum, vegna
þess að í engu hafi verið komið til
móts við málaleitan hennar um
launaleiðréttingu.
Um hvað snýst málið?
En um hvað snúast þessar launa-
deilur? Sigurborg skýrir þetta í
nefndu bréfi til landbúnaðarráð-
herra: „Ég var í launaflokki 150
og með 37 fasta yfirvinnutíma,
sem voru unnir tímar. Á sama
tíma voru deildarstjórar í þínu
ráðuneyti í launaflokki 153,
(þ.á m. búfræðikandidat og
íþróttakennari). Ég hef 6 ára
háskólanám að baki auk 3ja
námskeiða í Skandinavíu, þar
sem ég kynnti mér fósturvísa-
flutninga. Sem framkvæmda-
stjóri Einangrunarstöðvarinnar
bar ég fjárhagslega ábyrgð á
stofnuninni, hafði mannaforráð
auk þess að bera ábyrgð á ein-
angrun dýra vegna smithættu. í
mínum launakjörum er engin
staðaruppbót þrátt fyrir að vinnu-
staður minn sé svo einangraður
sem mest má vera. Samkvæmt
lögum er dýralækni stöðvarinnar
óheimilt að stunda almennar dýra-
lækningar í landi. Þarna er í raun
verið að svipta viðkomandi dýra-
lækni læknisleyfi á meðan hann
gegnir þessari stöðu, honum er
óheimilt að vinna við sitt fag utan
venjulegs vinnutíma. Pessi
svipting er í engu bætt. Ég fékk
ekki greiddan símakostnað þrátt
fyrir að ég hafi notað minn síma
töluvert í þágu stöðvarinnar, fyrr
en ég sagði upp störfum nú í vor
sl. Mér var og er í engu bætt
aðstoð vegna flutninga eða hús-
næðis. Með þessar staðreyndir
lagði ég upp í launabaráttu vorið
1989.“
í þessum orðum er ekki getið
beint um þá málaleitan Sigur-
borgar að fá greitt fyrir bakvakt-
ir, en sem framkvæmdastjóri og
dýralæknir Einangrunarstöðvar-
innar þurfti hún ætíð að vera til
taks ef á þurfti að halda úti í
Hrísey.
Hefði viljað starfa áfram
í nefndu bréfi til ráðherra rekur
Sigurborg samskipti sín við
landbúnaðarráðuneytið og segir
farir sínar ekki sléttar. Fram
kemur að ráðuneytismenn, fyrst
og fremst Guðmundur Sigþórs-
son, skrifstofustjóri, og Jóhann
Guðmundsson, deildarstjóri, hafi
hvað eftir annað, allt frá fyrstu
mánuðum síðasta árs, lofað að
ganga í málið, en efndirnar hafi
engar verið.
í lok bréfsins segir Sigurborg:
„Ég hefði gjarnan viljað starfa
við Einangrunarstöðina áfram,
það er augljóst að enginn vilji er
fyrir því í landbúnaðarráðuneyt-
inu að hafa mig áfram í starfi
framkvæmdastjóra Einangrunar-
stöðvarinnar og kemur mér það á
óvart því mér er kunnugt um
marga aðila sem gæfu mér góð
meðmæli, þ.ám. ríkisbókhald.
Það er eðlilegt að álykta af
framangreindum viðskiptum
mínum við ráðuneytismenn að
ekki er vilji þar á bæ til að hafa
mig áfram við Einangrunarstöð-
ina og get ég ekkert sagt né gert
við því. Mér þykir aftur á móti
mjög óeðlilegt að ekki skuli hafa
verið sagt strax í upphafi að ég
fengi ekki bætt launakjör, heldur
er ég dregin á asnaeyrunum og
mér lofað trekk í trekk. Nú er
svo komið að ég hef verið at-
vinnulaus í 7 vikur vegna þess að
þeir hafa lofað og lofað, þannig
að ég gat ekki byrjað í öðru starfi
þar sem ég átti von á því að fara
aftur út í Hrísey þegar þeir stæðu
við það sem þeir lofuðu."
„Milli steins og sleggju“
Guðmundur Sigþórsson, skrif-
stofustjóri í landbúnaðarráðu-
neytinu, sagði að fyrir lægi að
staða framkvæmdastjóra yrði
auglýst ef Sigurborg hyrfi fyrir
fullt og allt frá Einangrunarstöð-
inni.
Guðmundur sagði að á dögun-
um hafi Jóhann Guðmundsson,
deildarstjóri í landbúnaðarráðu-
neytinu, og Brýnjólfur Sandholt,
yfirdýralæknir, verið á Akureyri
og ætlað að ná fundi Sigurborgar,
en af ýmsum ástæðum hafi ekki
verið unnt að koma því í kring.
Um það hvort ríkinu sé ekki
skylt að hafa dýralækni til staðar
í Einangrunarstöðinni, lögum
samkvæmt, sagði Guðmundur að
lögin gerðu ráð fyrir að ráðsmað-
ur og þar með framkvæmdastjóri
stöðvarinnar væri dýralæknir.
„Að sjálfsögðu er hægt að hafa
ýmiss konar form á þessu án þess
að brjóta lögin. En fyrst og
fremst verður að hugsa um að
öryggið sé í lagi við stöðina,“
sagði Guðmundur.
Hann sagði að varðandi kröfur
Sigurborgar um bætt launakjör
væri ráðuneytið í töluverðum
vanda, því búið væri að semja við
dýralækna. Strangt til tekið væri
hún bundin af þeim samningi.
„Við erum á milli steins og
sleggju. Annars vegar gildandi
samninga og hins vegar að finna
einhverja útleið fyrir Sigurborgu.
Það verður að byggjast á góðum
vilja beggja aðila, vitandi um þau
vandamál sem við stöndum í.
Það er ekki nóg að við gerum allt
sem við getum, því það getur far-
ið svo að við náum ekki því fram
sem hún vill vegna launadeildar-
innar. Það er enginn ómissandi í
starfi, maður kemur í manns
stað. Hins vegar er Sigurborg
mjög góð í þessu starfi og við
sjáum eftir henni. En við verðum
að leita að manneskju sem sættir
sig við það sem við getum
boðið,“ sagði Guðmundur.
Einangrunarstöðin
lögð niður?
Guðmundur sagði ekki hafa
komið til tals að draga úr starf-
semi Einangrunarstöðvarinnar,
en hins vegar væri þekkt að menn
væru ekki á eitt sáttir um rétt-
mæti þess að flytja eingöngu inn
Galloway. Hann sagði að bændur
hafi látið í ljós óskir um innflutn-
ing á öðrum stofnum. „Það er
hugsanlegt að opnað verði á það
með nýrri lagasetningu. Ef það
gerist, þá má segja að rétt sé að
endurskoða grundvöll stöðvar-
innar með víðtækari verkefni í
huga. Ég held hins vegar að
vegna þess að þarna er komið
töluvert míkið erfðaefni í Gall-
oway, liggi næst fyrir að dreifa
þeim til bændanna.“
Magnús Guðjónsson, formaður
Dýralæknafélags íslands, sagði
að félagið hafi talað máli Sigur-
borgar við Brynjólf Sandholt,
yfirdýralækni, og embættismenn
í landbúnaðarráðuneytinu, en
þar hafi engin skýr svör fengist
um hvað það hygðist fyrir.
Magnús sagðist hafa á tilfinning-
unni að þetta væri vísbending um
að ráðuneytið stefndi að því að
leggja Einangrunarstöðina niður
í núverandi mynd. „Ég skil ekki
hvernig liggur í þessu máli, því
það virðast allir vera sammála
um að Sigurborg var fáránlega
illa launuð í þessu starfi. Hún var
með miklu lægri laun en gengur
og gerist í stéttinni,“ sagði
Magnús. „Viðbrögð manna í
landbúnaðarráðuneytinu í þessu
máli voru afar skrítin. Menn voru
sammála um að þyrfti að leysa
málið, en það virtist enginn
nenna að taka á þessu. Menn
voru annaðhvort að fara til
útlanda, eða nýkomnir frá
útlöndum og því ekki búnir að
setja sig inn í málið. Ég get ekki
annað séð en að landbúnaðar-
ráðuneytið stefni að því að leggja
stöðina niður vegna þess að það
hefur með dæmalausum vinnu-
brögðum fælt frá sér eina dýra-
lækninn í landinu sem er sér-
menntaður í fósturvísaflutning-
um,“ bætti hann við.
Dýralæknar sæki ekki um
stöðu framkvæmdastjóra
Magnús orðaði það svo að launa-
kröfur Sigurborgar hafi verið
mjög hógværar og eðlilegar.
Hann sagði mjög skýrt í lögum
um Einangrunarstöðina að við
hana ætti að starfa dýralæknir og
því væri starfsemi hennar ólögleg
nú. „Landbúnaðarráðuneytið er
að brjóta lög. Ég veit ekki til þess
að nokkurs staðar í heiminum
hafi verið rekin sóttvarnastöð án
dýralæknis. Ég vil benda á að í
verkfalli dýralækna lagði ráðu-
neytið mikla áherslu á að dýra-
læknir Einangrunarstöðvarinnar
í Hrísey væri undanþeginn verk-
falli vegna þeirrar staðreyndar að
dýralæknir sóttvarnastöðvar mætti
aldrei leggja niður störf, því þá
skapaðist sú hætta að sjúkdómar
bærust í land. Nú er ráðuneyt-
ismönnum hins vegar alveg sama
um þetta.
Dýralæknafélagið getur út af
fyrir sig lítið gert, annað en það
að við höfum sagt okkar félags-
mönnum að þeir megi ekki sækja
um þessa stöðu nema að höfðu
samráði við stjórn félagsins,"
sagði Magnús.
Gæti haft alvar-
legar afleiðingar
Olafur Stefánsson, ráðunautur
hjá Búnaðarfélagi íslands, sem
hefur fyrir þess hönd haft yfirum-
sjón með Galloway-ræktuninni í
Hrísey, sagði þá stöðu sem nú
væri komin upp mjög alvarlega.
Hann sagðist hafa átt góð sam-
skipti við Sigurborgu og að hans
mati hafi hún unnið mjög gott
starf við Einangrunarstöðina.
Ólafur sagði ekki orka tvímælis
að við stöðina yrði að starfa dýra-
læknir með sérmenntun í fóstur-
vísaflutningum. „Ég tala ekki um
nú, þegar fyrir dyrum stendur
eggjaflutningur í land. Það er
afar slæmt ef málið leysist ekki og
þetta gæti farið að hafa alvarlegar
afleiðingar fyrir rekstur stöðvar-
innar,“ sagði Ólafur.
Hann sagði að út af fyrir sig
kæmi þessi afstaða ráðuneytisins
ekki á óvart, því að á undanförn-
um árum hafi það hvað eftir ann-
að brotið lög um Einangrunar-
stöðina. Þannig hafi ákvæði lag-
anna um aðstöðu í landi til að
rækta gripi úr Hrísey ekki verið
framfylgt. Á þetta sagði Ólafur
að Búnaðarfélag íslands hafi ítr-
ekað bent, allt frá árinu 1979, en
án árangurs. „Mér finnst land-
búnaðarráðuneytið hafa í mörg
ár verið afskaplega lítið virkt í
framfaramálum landbúnaðar-
ins,“ sagði Ólafur. óþh
Sigurborg er eini dýralæknirinn hér á landi sem hefur sérþekkingu í fóstur-
vísaflutningum. Hér er hún í einni slíkri aðgerð á Möðruvöllum sumarið
1989. Á myndinni til vinstri eru Galloway-nautgripir í Hrísey.