Dagur - 06.11.1993, Blaðsíða 22

22 - DAGUR - Laugardagur 6. nóvember 1993
POPP
Önnur plata Pearl Jam:
Perlusmíð
MAGNÚS CEIR ÚUÐMUNDSSON
með prýði
Pearl Jam er á góðri leið með að verða ein vinsælasta rokksveit
heims.
Er lýsa ætti hinum
skamma ferli Seattle-
hljómsveitarinnar Pearl
Jam á stuttan en kjarnyrt-
an hátt, myndi líklega þessi
setning nægja: „Ævintýralegur
meó ólíkindum." Þegar þeir
Eddie Vedder söngvari, Stone
Gossard gítarleikari, Jeff Am-
ent bassaleikari, Mike McCrea-
dy gítarleikari og Dave Ab-
bruzzese trommuleikari stofn-
udu Pearl Jam árið 1991 óraði
engan og þá allra síst þá sjálfa
fyrir þeim frama sem í vændum
var og raunar höfóu þeir engar
vonir né vilja til að svo yrói.
Þegar fyrsta platan, Ten,
kom út fljótlega eftir stofnunina
virtist líka ekki margt benda til
þess aó um heimsfrægó yrði
aó ræða. Platan fékk vissulega
góóa dóma fyrst þegar hún
kom út ’91 og þótti hljómsveitin
vera mjög spennandi, en þaó
er á síðasta ári sem hlutirnir
fara aó gerast fyrir alvöru og
þaó hratt. Var þaó ekki hvaó
síst hraður og óvæntur upp-
gangur lagsins Alive, aó mig
minnir einna fyrst í Bretlandi,
sem máli skipti fyrir Pearl Jam
og síðan lagió Jeremy í kjölfar-
Bono söngvari U2 leggur
gamla goðinu Frank Sinatra
lið á hans nýjustu plötu
ásamt Arethu Franklin o.fl.
Nú á þriójudaginn kom á
markað plata sem telja
veróur býsna merkilega
fyrir ýmsar sakir. Er þar
fyrir það fyrsta um að ræöa
fyrstu plötu aldins, ástsæls
söngvara um tíu ára skeið sem
ómældrar virðingar hefur notið,
nefnilega Frank Sinatra. Þaó
þó merkilegt sé væri ekki svo í
frásögur færandi hér á þessum
vettvangi nema fyrir það að á
plötunni, sem nefnist Duets,
syngur með Sinatra í einu lagi
eitt frægasta popp/rokkgoð
samtímans, Bono, söngvari
írsku stórstjarnanna U2, svo
ólíklega sem það nú hljómar.
Er þaó í laginu l’ve got you
under my skin eftir söngleikja-
skáldið fræga með meiru Cole
Porter, sem Bono leggur Sin-
atra lió. Bono hefur reyndar
sagt frá því í viðtölum vegna
þessa samstarfs vió Sinatra aó
hann væri ekki allt of hrifinn af
Cole Porter, m.a. vegna lagsins
eftir hann, Day and night, sem
U2 gerði fyrir Red hot and blue
(plata með lögum eftir Porter
með ýmsum flytjendum í þágu
eyðnirannsókna) er honum
þótti heldur slæmt verk. En
vegna virðingar við gamla goð-
ið lét hann til leiðast. Hafði
hann sjálfur hug á að þeir
syngju saman lagið These bo-
ots are made for walking, sem
dóttir Sinatra gerði einmitt svo
vinsælt, en á það vildi gamli
maðurinn ekki fallast.
ið sem jafnvel varó enn vin-
sælla. Vinsældirnar hafa svo
vaxið stig af stigi, fyrst í Bret-
landi og Bandaríkjunum og st'ð-
an út um allan heim og er nú
t.d. svo komið aó Ten hefur
slegió út plötu Nirvana Ne-
vermind í sölu og selst enn
grimmt. Eru þessar miklu vin-
sældir Pearl Jam með Ten
plötuna sem fyrr segir meó
ólíkindum á allan máta og er
ekki svo auðvelt aó útskýra
þær. Það var nefnilega ekkert
við þá félaga í Pearl Jam eóa
tónlistina á plötunni sem fyrir-
fram gæti bent til svo gríðar-
legra vinsælda. Þunglyndisleg
sýrublandin tónlist flutt af held-
ur „sjúskuðum” gaurum var
ekki samkvæmt vinsældaupp-
skriftinni. En svo fór þó og hafa
fleiri slíkar sveitir fylgt í kjölfarið
eins og Alice in chains og fleiri.
Pearl Jam hefði því nú í ár ekki
nauósynlega þurft aó senda frá
sér nýja plötu meó tilliti til ofan-
sagós, en þaó ákvaó hljóm-
sveitin þó að gera og er nýja
platan Vs nú nýkomin út. Þaó
sem svo meira er um vert er aó
hún virðist strax ætla aó fylgja
Ten vel eftir og auka hróður
hljómsveitarinnar enn frekar. i
Ijós kemur líka að rétt var hjá
þeim fimmmenningum að
senda plötuna frá sér nú. Eng-
in ástæóa var til að bíóa lengur
í tónlistarlegu tilliti, því Vs sýnir
svo ekki veróur um villst aó
gróska og þroski er mikill í
lagasmíóunum. Vil ég meina
að þær séu bæói fjölbreyttari
og meir grípandi í heild en á
Ten, sem ekki getur talist ann-
aó en framfaraspor hjá ungri
hljómsveit. Er sannarlega af
nógu af taka í góðum lögum á
Vs, en nefna má Animal, Re-
arviewmirror, Rats og v.m.a.
sem dæmi um hreinar laga-
perlur. Er Vs annars í einu orði
sagt hrein perlusmíð, sem telj-
ast verður þ.a.l. ein besta rokk-
plata ársins.
Todmobile
gleður og kveður
odmobile, ein allrabesta hljómsveit landsins síðustu fjögur árin,
er nú í sinni síðustu tónleikaferð um landið í bili að minnsta kosti.
Ætla þau Andrea Gylfadóttir, Eyþór Arnalds og Þorvaldur Bjarni
Þorvaldsson að hætta samstarfinu um óákveðinn tíma að henni
lokinni, en hún er farin til að fylgja eftir nýju plötunni Spillt, sem
kemur út 17. þessa mánaðar. Verður það aó teljast mikil og stór
synd að þessi góða hljómsveit skuli nú vera að hætta, því líklega
hefur hún sjaldan eöa aldrei verió betri en einmitt nú. Sanna
t.a.m. lög þau sem Todmobile hefur verió að senda frá sér í sum-
ar að hljómsveitin á sér nær engin landamæri í tónlistarsköpun-
inni og þaó sem meira er, lögin bera öll meö sér ótvíræð gæði,
svo ólík sem þau eru þó. Var hljómsveitin á ferð um Noróurland í
vikunni og hélt m.a. tónleika hér á Akureyri í Leikhúsinu. Eins og
við mátti búast var um mjög góóa tónleika að ræða sem stóðu sleitulaust í um tvær
klukkustundir. Léku þau þrjú og sungu ásamt hjálparkokkum sínum þeim Matthiasi
Hemstock trommara, Eiói Arnarssyni á bassa og Kjartani Valdimarssyni á hljómboró,
lög af öllum fyrri plötum sínum, Betra en nokkuð annað, Todmobile, Ópera og 2603
og svo auðvitað líka lög sem verða á Spilit. Lofa þau góðu um plötuna. Meófylgjandi
mynd var tekin á þessum síðustu tónleikum Todmobile á Akureyri í bráð.
Eitthvað sem helst mætti
líkja við Bítlaæðið fyrir
um þremur áratugum,
henti bandarísku rokk-
stjörnurnar í Bon Jovi fyrir
nokkrum vikum á tónleika-
ferðalagi hljómsveitarinnar
um Suðaustur-Asíu. Varð
nánar tiltekið allt brjálað á
flugvellinum í Manilla í Fil-
ippseyjum þegar Bon Jovi
kom þangaó, en þar höfðu
safnast saman þúsundir að-
dáenda sem vildu ólmir ná til
átrúnaðargoða sinna. Rudd-
ust þeir í því augnamiði fram-
hjá öllum hindrunum þannig
að vió ekkert var ráðið. Með
naumindum tókst þó þeim
Bon Jovi félögum að sleppa
undan æstum múgnum og
áttu þeir þar svo sannarlega
fótum fjör að launa. Meðal
annars slapp söngvarinn Jon
Bon Jovi meó þeim hætti að
læsa sig inni á salerni þar
sem hann mátti _svo dúsa hátt
í klukkustund. í framhaldinu
urðu svo einnig vandræði á
tónleikunum tveimur sem
hljómsveitin hélt í borginni. Á
þeim fyrri varð hún að hætta
eftir aðeins klukkutíma vegna
óveðurs sem skall á, sem að-
dáendurnir kunnu samt ekki
aó meta og ollu skemmdum á
tónleikasvæðinu, en á þeim
síóari var hins vegar um tölu-
verð læti að ræða m.a. vegna
troónings. Urðu þó sem betur
fer engin alvarleg slys á fólki í
þessum látum öllum.
Þaó veróur að segjast
eins og er með geisla-
diskabyltinguna, að
hún er góó svo langt
sem hún nær. Gott og bless-
að er að fá betri og hreinni
hljóm og jafnframt kraftmeiri á
geislaplötum en á gömlu
góðu vínilplötunum. En þaó
er hins vegar öllu verra aó
maóur fái allt aóra plötu en
maður var eftir útlitinu að
dæma búinn að kaupa, eins
og æ gerist nú oftar fyrir mis-
tök meó geislaplötuframleiðsl-
una. Sú staðreynd að tónlistin
er nú stafræn talnarulla sem
þrykkt er á, ef svo má aó orói
komast, gyllta plastplötu, hef-
ur skapaó þann vanda að
menn geta ruglast á tveimur
eða fleiri slíkum rullum, sem
ekki eru svo ólíkar að sjá með
þeim afleiðingum að menn fá
allt aðra tónlist en þeir telja
sig vera aó kaupa sem fyrr
segir. Slík framleiðslumistök
urðu t.d. nú um daginn á nýju
plötunni með rokksveitinni
góðu Teenage fam ckub, sem
vekur nú sífellt meiri athygli.
Fyrir handvömm voru nefni-
lega fyrstu eintökin af
plötunni, sem ber heitið Thir-
teen, í raun nýja plata Nir-
vana, In Utero. Varð að sjálf-
sögðu uppi fótur og fit út af
þessum mistökum og voru
gölluðu eintökin innkölluó hið
snarasta. Fengu þeir sem þá
þegar höfðu keypt gölluóu
plötuna henni auðvitað skipt,
en þeir voru nokkrir sem það
þó ekki gerðu enda veróur
sjálfsagt um verðmætan safn-
grip aó ræóa eftir nokkur ár.
Þaó skal ósagt látið hvort
nafnió á plötunni, þrettán,
hefur eitthvað meó mistökin
að gera, en hitt er deginum
Ijósara að ekki fæst allt með
betri tækni.