Þjóðviljinn - 24.12.1954, Blaðsíða 5

V
s
<r ÉKKÉlft 8L‘A5A VN0IS- LBG. OftA ÆRAR fJAFH wjm. m TOPIN líffæri NAFN FA FLJÓTAS TALA SR 5T SE&UD L V
Wál Afæt/ KALt TALA KÚS.UN &RU/VA b LANO S MJÖG.
HEIL- R/íftl —> TA LA
HATId SofiDL)
UM- H.vú.aJ a HOKÖL- 8ÚI H AF SPORID
öAran SPIL UAGUA
"tr~ Rolt 5/ (AMM *AR HRE/rss -Afl MÁLMJ* L’ACi - SKHUl
foiieoei OER5LMA
NAFN • nám 'ASyNJA KLAUFI líkams- Hlutm a EINS DVRlfl
fljót Þv/vaO
HÆÖ J l 5?0 FU ÖNÚULL TUN6W RÖOD NAFN
TAU\ l/ILLUIl RaOD SK-ST
IÐKA 5LÆMA SVeRTA &£y m- SL A Man/va
Tfii LA TALA
MÁl'-M J TRt BoRCLU H DRUSLU FF/VI ROOSt- V£LT
M/LLUM HLÝTF HAFN
4 SK0T TITILL VÖKNA StfÆFÉ- LLIN&M SKHGI
F ALIÐ FORSLTi SK.ST. MÁliD
1111 ■ KRÓKHR FtÓpQ SKST. GJÖLQ S H0KT- uk
V£Tf\ UNáUP
suöo ^ ' 8 ÍTA PY/LMA Hucei 1 FFNG- SK.LL
omrfa-n Ö5KUR
CrLÖP HOLTIH sve/t FISKINH
ÍÍ6FS- l /AfúcAR SMAJW UNCx DÓMUli OÚR
GL. So'a N 61/MS 6LEÐ//M KJÖT
SLGTT- ARA DU&UR Alpast
F/I Uvt' 6F/FI L06.NA MAGN AR sretvi S T/A SK.sr
LAN&T R ÍKl FABM- LOG.
HANO- FANQ. HLiÓM- ÞVí>UR NAFN &AA/A SP/LLA
Í-LSKAR VARC-Ufi LAN 0
ÓV/SSA 8RFNNA fl!k nAlícd F/SK a ORG
i FOGdM I l-SOLT | INN SKOflOVR FÆA X KVR
HCSTUR TALA K ÍM
BLÓúrA 8o/?8A SAMT Alit- LF&AR ’ATT ELDS- NEVTI
FLJÓTI9 zy.oes FoR- NAFN Æai- SÚN SK.sr. KLAUF SKAR
4 — ÍLÁ T
Rrrrrrr við ökum
Hvað er það sem gerist í
hreyfli bílsins? Hvaðan kemur
sá kraítur sem knýr bílinn
áfram? Þessum spurningum
aeflum við að reyna að svara
í þessari grein, svo að þið getið
öll skilið hvað á sér í raun-
inni stað þegar þið sjáið bíl
aka eftir götunni — og um leið
getið þið lært nokkur orð, sem
allir þekkjá eða eiga a. m. k.
að þekkja, ef þeir hafa kynnzt
bílum eltthvað.
Víða í bænum eru benzín-
stöðvar. Þær hafið þið flest
sjálfsagt séð. Þar fær bíllinn
eldsneyti sitt, benzínið. Það er
mjög eldfimur vökvi sem býr
yfir miklu sprengiafli og það er
þessi eiginleiki benzinsins, sem
menn færa sér í nyt. Benzínið
er notað til að koma fram
sprengingu í hreyflinum en það
afl, sem þá leysist úr læðingi,
er leitt í öxulinn, sem knýr
hjólin áfram. En til þess að
þetta geti tekizt, verða menn
að geta haft fulla stjóm á
sprengingunni. Við skulum nú
sjá, hvernig farið er að því.
í hreyflinum eru strokkar,
oftast 4, 6 eða 8. Þeir eru
steyptir í heilu lagi og utan um
strokkstykkið er hettan. Milli
hettunnar og strokkstykkisins
er vatn; því að sá mikli hiti
sem sprengingamar gefa frá sér
myndi annars glóðhita strokk-
stykkið. Þetta vatn rennur í
sífellu og er kælt í kælinum.
Hér er mynd af bílhreyfli. 1. kcelir . Frá honum
liggur gúmslanga í strokkstylckið. 2. er loftdœla
sem dælir lofti um kœlinn, svo að vatnið kœlist
fyrr. 3 er „hjarta bílsim", blöndungurinn.
■<•> <——■—----
V er ðlaunakr oss gát a
ÞJÓÐVIlJnNN hefur þá ánægju að bjóða lesendum sínum upp
á stærstu krossgátu sem birzt hefur í íslenzku blaði, og hún er
jafnframt með nýju sniði sem mjög er farið að tiðkast erlendis.
Skýringamar eru færðar inn í krossgátuna sjálfa, og er það til
mikilla þæginda. Þar sem tvær skýrlngar eru í reit á sú efri
við lárétt orð; sú neðri við lóðrétt. Ef elnhver vafl getur lelkið
á er stefnan sýnd með ör. Þá er elnnlg það nýmæii í krossgát-
unni að lausn getur v'erið heil setning, og eru þá teiknaðar örv-
ar þar sem orðabil eiga að vera.
Þjóðvlljinn veitir þrenn verðlaun fyrlr réttar ráðningar: 300 kr.,
200 kr. og 100 kr. Skulu ráðnlngar hafa borizt íyrir 25. janúar,
og er fresturinn hafður svo langur til þess að fóik úti um land
geti sent lausnir. — Góða skemmtun!
-----------------------------------------------
®-----------------------------------------------
af stað
Á teikningunum þremur sem
hér koma á eftir sjáið þið
strokk. Þannig myndi hann líta
út, ef hann væri skorinn í
tvennt eftir endilöngu; þess
vegna virðist hann vera fer-
strendur á teikningunni, en er
í rauninni sívalur.
Inni í strokknum er bulla,
sem liggur þétt upp að innri
vegg hans, en þó ekki fastar en
svo að hún getur gengið upp
og niður inni í honum. Neðan
í bulluna er fest stöng, bullu-
stöng, sem flytur hreyfingar
bullunnar yfir í sveifarásinn og
upp- og niðurhreyfing bullunn-
ar breytist í snúningshreyfingu
hans.
Tvö op eru á strokknum að
ofan, en þeim má loka með
lokum (A og B). Annað op-
anna er opið á fyrstu og síð-
ustu teikrringunni. Mitt á milli
þeirra er rafkerti og eru fremst
á því tveir málmþræðir. Frá
lokunum liggja stengur upp í
ás, sem á eru svokölluð kvista-
hjól. Þessi hjól stjórna því, að
opin séu opnuð eða þeim lokað
þegar við á. Þá getum við
byrjað að segja frá hvað gerist
þegar kveikt er í benzíninu inni
í strokknum.
Innsog
Um leið og kvistásinn tekur
lokann úr opinu A fer bullan
niður. Við það sýgst benzínið
inn í strokkinn. En nú megið
þið ekki halda að strokkurinn
fyllist af benzíni. Þetta er ekki
svo einfalt. Áður en benzínið
kemur í strokkinn hefur það
farið í gegnum blöndunginn.
Það mætti í rauninni kalla
blöndunginn hjarta bílsins. f
honum gufar benzínið upp og
blandast lofti í réttum hlutföll-
um. Það sem kemur inn í
strokkinn er því loftkennt
benzín, öðru nafni gas, og
óhemju eldfimt.
Þrýstingur
Nú ýtist bullan upp á við
aftur og benzinblöndunni er
þrýst saman efst í strokknum.
Blandan kemst ekki út aftur,
því að nú hefur opinu A verið
lokað aftur. Við þrýstinginri
eykst eldfimi benzínsins og það
er jafnvel ekki langt frá þvl
að í því kveikist af sjálfu sér.
Sprenging
Og einmitt á þvi andartakf
þegar bullan er komin einaí
langt upp og hún kemst. er?
Framh. á bls. 8.