Þjóðviljinn - 17.04.1977, Blaðsíða 14

14 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 17. apríl 1977
MYNDLIST
SVAVAR GUÐNASON I BOGASAL
„Latur til
sýningarhalds
99
Svavar Guönason hefur látiö
svo um mælt I blaöaviötali I til-
efni sýningar sinnar aö hann sé
latur til sýningarhalds, og er
vfst óhætt aö taka undir þau orö
hans. Þaö mun nú, vera liöinn
næstum heiil áratugur sföan
menntaskólanemar settu sam-
an sýningu á verkum hans i
Casa Nova, en eitthvaö mun
Svavar hafa samt sýnt erlendis
á þessum tima, m.a. meö
danska sýningarhópnum
Grönningen, en i þeim félags-
skap hefur hann veriö um langt
árabil.
Gamlar myndir og nýj-
ar.
Þær 30 vatnslita- og krftar-
myndir, sem Svavar hefur nú
dregiö saman til sýningar i
g• 'i-.- t-f*'-
• ’ •;:."V ''
Samfundir

. ^
Bogasal, spanna yfir langt skeiö
á listferli hans, allt frá þvi upp
úr 1940 og fram á þetta ár. Þ6
ber vart aö skoöa sýninguna
sem yfirlit yfir þaö sem höfund-
ur hefur unniö I þessi efni; til
þesser sýningin of smá I sniö-
um og eílaust vantar hér ýmis
timabil inn I.
Svavar hefur ööru fremur
veriö hinn kraftmikli
expressjónisti I íslenskri ab-
straktlist, i sinum voldugu olíu-
málverkum, þar sem tilfinn-
ingarik og óheft tjáning hafa
sett stærstan svip á verk hans.
Þó vissulega beri ekki aö skoöa
þessar myndir hér á sýningunni
sem aödraganda aö stærri oliu-
verkum — heldur sem sjálfstæö
verk, mótuö af þeim eiginleik-
um efnisins sem unniö er i, þá
getur hér aö lita ýmis tilbrigöi
viö formhugmyndir sem hann
hefur yfirfært I oliu og gefiö
þeim þar annaö gildi. Gott
dæmi um þetta er ein elsta
myndin á sýningunni, „Smá-
formadans”, frá þvi upp úr 1940,
sem einkennist af finlegu sam-
spili létttengdra og smágeröra
forma og svipar um margt aö
uppbyggingu til hinna voldugu
oliuverka hans frá fimmta ára-
tugnum, sem Eriendur I Unu-
húsi kallaöi „fúgustilinn” I list
Svavars.
Grimur.
Griman var mörgum dönsk-
um framúrstefnumanninum
hugstætt myndefni á áratugnum
1940-50 — og svo var einnig um
Svavar á þeim tima, en hann
Gulgrlma
stóö þar I fremstu viglinu.
Nokkur verk af þessu tagi gefur
hér á aö lita svo sem vatnslita-
myndirnar, „Grima 1,11,111,”
og „Gulgrima”, þó aöeins
helstu kenniform myndefnisins
standi eftir og vart þaö —
umbreyttafhófsemi i ljóörænan
samleik.
Upp úr 1950 má vel greina
ýmsar breytingar I list Svav-
ars. Sá voldugi sprengi
kraftur sem einkennt haföi oliu-
verk hans alla tiö vék nú til
hllöar fyrir hamdari og yfirveg-
aöri uppbyggingu og hér á sýn-
ingunni má einmitt sjá nokkur
tilbrigöi viö þessi formstef. 1
kitarmyndunum , t.d. „Flax”,
„Hraungigja”, „Fall”, beitir
hann aögreindum litaflötum,
þjappar þeim saman i knappa
hrynjandi eða eykur á hraöa
þeirra og innbyröis spennu meö
hvatlegri og áþreifanlegri hand-

skriftinni. Sjálf handskriftin
veröurhérmikilvæg, þar eö hún
felur I sér ákveöiö tjáningar-
gildi og veröur meginhreyfingu
formanna áhersluauki. Marg-
visleg þróttmikil hreyfing form-
anna setur einnig meginmark á
myndir frá tveim siöustu árum
eins og „Vigindi 1,11”, „Sam-
fundir” og „Ferskeytlubrögö”,
þar sem samhangandi lita-
slóöar eru ööru fremur ráöandi
— hlykkjast um flötinn og búa
jafnframt yfir rikara flugi og
þenslu.
Þegar á heildina er litiö, eru
þaö e.t.v. fyrst og fremst vatns-
litamyndirnar sem draga aö sér
athygli. 1 þeim er aö finna hiö
sérstaka gildi efnisins þegar
léttur og ljóörænn eiginleiki
þess er laöaöur fram og hnit-
miðun og kunnáttusemi höfund-
ar nýtur sin vel.
Ólafur Kvaran.
Sýning Guðrúnar Svövu Svavarsdóttur
Dagana 2. til 12. april hélt Guö-
rún Svava Svavarsdóttir sina
fyrstu einkasýningu i Galleri
Súm. Guðrún stundaöi nám við
Myndlistarskóiann viö Freyju-
götu og var siöan eitt ár viö nám i
Moskvu. Aö undanförnu hefur
Guörún unnið fyrir leikhúsin, gert
leikbrúður, tjöld og búninga. Fyr-
ir rúmu ári fór hún aö mála á ný
eftir alllangt hlé og sýnir nú af-
raksturinn af þeirri vinnu. Á sýn-
ingunni eru 15 oliumálverk og all-
margar teikningar.
Þegar teikningar Guörúnar eru
skoðaöar kemur strax I ljós áhugi
hennar á mannslikamanum og
hreyf.fngum hans. Guðrún er mjö|
góöur teiknari. Meö stultum,
brotnum og lifandi linum tekst
henni aö ná fram hreyfingu
módelsins, sem oft er i óvanaleg-
um og flóknum stellingum. 1 mál-
verkunum ieitar Guörún ekki
iangt yfir skammt aö viöfangs-
efnum. Myndirnar fjalla um
hennar eigin heim, fjölskyldu og
vini og sýna jafnvel ákveöin atvik
eöa augnablik, sem unnin eru út
frá ljósmyndum. Þvi viröist rétt
að lita á málverkin sem eölilegt
framhald af teikningunum, og
þjálfun hennar á þessu sviði
kemur hér greinilega aö góöum
notum. Styrkur Guörúnar er ein-
mitt fólginn i þvi valdi sem hún
hefur á mannslikamanum, sem
stundum er sýndur i óvanalegum
stellingum skammvinns augna-
bliks. Þetta á til dæmis viö um
myndina af Hlif, systur listakon-
unnar, og mynd af dóttur hennar
Védisi i hópi stytta. Viö þetta má
svo bæta aö Guörún hefur sérlega
næma tilfinningu fyrir fötum,
jafnt fyrir áferö, fellingum og
munstri I efni, en þessi atriði
skipta miklu máli, þegar kalla
skal fram nærveru fólks I mynd-
um.
Veiki punkturinn I verkum
Guörúnar er hins vegar, aö min-
um dómi, bakgrunnur myndanna,
umhverfiö sem fólkiö er fellt inn I.
1 útimyndunum er græni liturinn
of samfelldur og sterkur og hættir
þvi til aö bera persónurnar ofur-
liði. Eitthvaö svipaö má finna aö
þremur myndum af Baldursgötu
9, þar sem litirnir eru ekki nógu
vel samstilltir i rýminu.meö þeim
afleiðingum að einn þeirra veröur
yfirgnæfandi og heildarsvipur
myndanna raskast.
Framangreind atriöi gera það
að verkum, að nokkur byrjenda-
bragur erá myndunum, en á móti
kemur leikni Guörúnar i aö fara
með mannslikamann, en á þvi
sviöi sýnir hún ótviræöa hæfi-
leika. Og þegar haft er I huga,
hversu fátjtt er, aö fjallað sé um
mannfólkið á raunsæjan hátt i is-
lenskri myndlist, virðist Guörún
fara hér inn á spennandi braut,
sem hugsanlega gæti gefiö mikla
möguleika.
Guöbjörg Kristjánsdóttir
Védls i Hoorn.