Þjóðviljinn - 08.10.1978, Síða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 8. oktdber 1»78
_ MT
1 Arni
k- 1 Bergmann
skrifar

SJÓNARSPIL
Er uppselt?
Nei ekki er það nú alveg.
Hins vegar hefur eign-
um stórlega fækkað á
öluskrá okkar vegna
mikillar eftirspurnar að
undanförnu.
Við höf um m.a. ákveðna
kaupendur að eftirtöld-
um eignum.
íbúðir i Breiðholtshverfi
óskast
Höfum kaupendur að 2ja, 3ja
og 4ra herb. ibúðum i Breið-
holti. í sumum tilvikum þurfa
ibúðirnar ekki að rýmast fyrr
en eftir eitt ár.
íbúðir i Vesturborginni
óskast
Höfum kaupendur að 2ja, 3ja,
fra herb. fbúðum i Vestur-
borginni.
2ja herb. ibúð óskast
Ilöfum góðan kaupanda að 2ja
herb. ibúð á hæð.
Jarðhæð óskast
Höfum kaupanda að 3ja herb.
kj. eða jarðhæð t.d. i Vestur-
borginni. Útb. 11 millj.
5 herb. hæð óskast
Höfum verið beðnir að útvega
5 herb. ibúð á hæð i Reykjavík.
Sérhæð eða raðhús
óskast
Höfum kaupanda að góðri sér-
hæð eða raðhúsi i Austurborg-
inni. Há útb. i boði.
Einbýlishús í Reykjavík
óskast
Höfum kaupanda að 200-300
ferm. einbýlishúsi i Reykja-
vik. Þarf ekki að losna strax.
Útb. a.m.k. 30 millj.
Gamalt hús óskast
Höfum verið beðnir að útvega
eldra einbýlishús sem má
þarfnast standsetningar.
Raðhús óskast
Höfum fjársterkan kaupanda
að raöhúsi á Seltjarnarnesi
Raðhús i Fossvogi
óskast
Höfum kaupanda að raðhúsi
i Fossvogi. Skipti á 4ra herb.
ibúð i sama hverfi kæmi vel til
greina.
Höfum kaupanda
að raðhúsi i Norðurbænum i
Hafnarfirði.
Höfum kaupanda
að einbýlishúsi í Garðabæ.
Góð útb. í boði.
Skipti
Einbýlishús i smáibúðahverfi
óskast i skiptum fyrir 5^herb.
íbúð i Háaleitishverfi.
Skipti
Einbýlishús á Seltjarnarnesi
óskast i skiptum fyrir sérhæð i
Vesturborginni. Góð milligjöf
i pen.
Verzlunarpláss óskast
Höfum kaupanda að 40-80
ferm. verzlunarplássi sem
næst miðborginni.
Jörð óskast
Félagasamtök hafa bið okkur
að útvega jörð. Mætti vera 1-3
klst. akstur frá Reykjavík.
Góð útb. i boði.
Skoðum og metum sam-
dægurs. Allar frekari
upplýsingar á morgun
og næstu daga.
EKntvniÐLunin
VONARSTRÆT112
slmi 27711
Söiust}ött Swerrir Krtetinssan
Slgurðor Ótesosbrl.
Leiklistarskrif
Hvergi i heiminum
leggja dagblöð eins mikið
pláss undir leiklist og á
íslandi, hvort sem er til
kynningar eða umsagnar.
Og leiklistarmál eru líka
eitt af því sem menn eru
tilbúnir til að lenda í rit-
deilum út af eins og verð-
bólgunni eða sterkum
bjór.
Lesendur Þjóðviljans hafa
verið minntir á þessa staðreynd
nýlega, þegar nýr leiklistar-
rýnir gerði röggsamlega grein
fýrir þvi hvað hann treysti sér
til að lesa i siðasta leiktexta
Jökuls Jakobssonar og svo
þeirri skoðun sinni, að Þjóðleik-
húsmenn hefðu spillt mögu-
legum árangri með þvi að fara
aðrar leiðir i uppfærsl , sinni á
leikritinu. Fyrir þetta iákk Jón
Valur ákúrur fyrir vont innræti
og þarf það ekki að koma á
óvart, allra sist gömlum hundi á
dagblaði. Þvi miður hefi ég
alltof sjaidan heyrt annað frá
leikhúsmönnum i ádrepu þeirra
á leiklistarrýna en að helst kjósi
þeir, að blöðin láti sér nægja að
hafa uppi almenn fagnaðarlæti
yfir þvi, að það skuli margt og
mikið vera leikið i landinu. Sú
ósk virðist ráða furðu miklu um
tal manna, þótt vitaskuld megi
og heyra aðrar raddir og skyn-
samlegri öðru hvoru.
Uppáþrengjandi
áróður
Hitt er svo rétt, að leiklistar-
rýni i blöðum verður öðru
hvoru svo undarleg að manni
liggur við að stansa. Baldur
Hermannsson skrifar til að
mynda langa grein i Dagblaðið
nú i vikunni um upptöku sjón-
varpsins á Skollaleik Alþýðu-
leikhússins. Baldur tekur sér
fyrir hendur mjög einkennilegt
verkefni. Annarsvegar lofar
hann leikara Alþýðuleikhússins
fyrir frábæra framgöngu og
kvartar yfir þvi, að þeir hafi
ekki fengið opinberan stuðning
vegna fordóma ráðamanna
gegri pólitiskum skoðunum
hópsins. („Leikararnir munu
vera kommúnistar i fristundum
sinum og þess vegna fóru þeir á
mis við opinberan stuðning”).
En eftir að Baldur hefur með
ofangreindum athugasemdum
eins og baktryggt sig fyrir ásök-
unum um pólitiskt ofstæki,
tekur hann sig til og sal'.ar niður
leikritið fyrir það sem hann
kallar „uppáþrengjandi áróður
sem truflar atburðarásina á
sviðinu og samband áhorf-
andans við verkið”. Það sem fer
einkum i taugarnar á greinar-
höfundi eru þau Lassi og Matt-
hildur. Um þau segir hann á
þessa leið:
Billy' Graham
„Boðskapur verksins er sýni-
lega á þá lund, að sakleysingj-
arnir þýsku séu fulltrúar
kommúnisma og mannelsku,
eins konar Evrópu-
kommúnisma á sautjándu öld.
Friðlan Matthildur er runnin
upp i öreigastétt, en piltgufan
Lassi gæti verið fulltrúi þeirra
ungmenna úr auðvaldsstétt,
sem leggjast i félagsvisindi og
snúast þar af leiðandi til fylgis
við Lúðvik Jósepsson og
Evrópukommúnismann. Þor-
leifur Kortsson er aftur á móti
vondi kallinn, holdtekja þeirra
afla sem öllu ráða i Morgun-
blaðshöllinni, CIA og Pentagon
og er einlægt að svekkja góðu og
hjálpsömu Evrópu-kommana
og gera þeim ýmislegt til miska”
/
Ur mismunandi
efni
Það er i sjálfu sér ekki nema
skemmtilegt að menn láti texta
fara svo i taugarnar á sér að
þeir oftúlka eins og hundrað
manns og gleyma jafn sjálf-
sögðum hlut og þeim, að galdra-
della Þorleifs Kortssonar á sér
mjög margvislegar hliðstæður á
okkar öld. En hitt er svo ekki
nema rétt, að Þorleifur Korts-
son er skemmtilegri persóna frá
hendi höfundar heldur en ung-
mennin ágætu, og sama má
reyndar segja bæði um biskup
og lögmann.
Astæðan er að minu viti ekki
sú, að nútimalegt tal („talar
eins og heilaþveginn stúdent
nýskriðinn úr róttæklinga-
hreiðri vestur i bæ”) er lagt i
munn þeirra Lassa og
Matthildar. Ekki heldur sú, að
Böðvar er með þeim að lýsa
„jákvæðum” persónum i
grimmdarheimi — þótt vel
getum við viðurkennt að það
verkefni er alltaf erfitt.
Biskupinn og lögmaður eru til
að mynda „jákvæðar” persónur
einnig og einkar vinsamlegir
ungmennunum þýsku. Það sem
stendur Matthildi og Lassa fyrir
þrifum i sýningunni er að minu
viti það að þau eru gerð úr öðru
efni en aðrar persónur og þá
leiknar öðru visi — þau eru
„venjulegt” fólk, allar aðrar
persónur staðfestast i vitund
okkar i mögnuðum og út-
smognum ýkjustllleikflokksins.
Það er mjög djarft að reyna að
sameina á einni sýningu
persónur, sem i leiksmiðjunni
verða til úr svo óliku hráefni og
elskendurnir ungu og allir hinir,
og vart hægt að búast við þvi að
dæmið gangi upp til fulls. í þvi
efni verður höfundur textans
ekki sakaður um pólitiskar
timaskekkjur xiðru fremur —
hann hefur einmitt gert margt
vel i að láta 17. öld og sam-
timann tengjast saman, heldur
vararhann sig ekki nógsamlega
á vissum hættum sem lengi hafa
fylgt þvi að gera son eða dóttur
alþýðunnar að flekklausum ber-
anda allra dyggða i spilltum
heimi. Sú óvarkárni er ekki
runnin undan rifjum nýlegs
kommúnisma eins og Baldur
Hermannsson virðist halda,
heldur er hér um nokkurra alda
gamalt fyrirbæri að ræða, sem
hver maður má minnast bæði úr
klassiskum gamanleikjum og úr
verkum frumherja ensku skáld-
sögunnar.
Vel æfðar sýningar
En þessa dagana hefur fleira
verið leiklist og sjónarspil en
það sem sést á fjölunum eða af
skerminum. Billy Graham er i
bænum að visu ekki i eigin
persónu heldur á myndsegul-
bandi; samkomur þar sem
Grahamsspólum er snúið hafa
verið fjölsóttar.
Nú i vikunni mátti sjá hér i
blaðinu greinargóða lýsingu á
samkomu af þessu tagi og svo á
áleitnum leik Billy Grahams að
ótta manna við refsingar guðs
og við dauðann. Um þennan
farandprédikara hefur margt
verið skrifað, meðal annars
setti sænskur maður, Sigbert
Axelsson, saman fróðlega bók
um herferð Billy Grahams i
Gautaborg i fyrra. Hann hefur
skoðað aðferðir hans mjög ræki-
lega og lýsir þvi, hvernig með
þeim sé reynt að láta mjög
útspekúlerað fundaform lita út
fyrir að ráðast á staðnum af
innblæstri og skyndihrifningu.
Hinn amríski
draumur
Einna algéngast er að fyrir-
bærið Billy Graham sé gagn-
rýndur fyrir skyldleika við aug-
lýsingaskrum og annan sölu-
mennskugauragang, eða þá
fyrir ofstopa i boðskap. Fróðir
menn hafa á það bent, að það sé
i raun miklu merkilegast við
Billy Graham hve auðvelt hann
á með að laga sig að aðstæðum.
Þegar allt kemur til alls hugsar
hann eins og Meðaljóninn i
bandariskri millistétt. Hann
gætir sin vel á að fara aldrei svo
neinu nemi út fyrir hans hugar-
heim og viðhorf. Þegar Meðal-
jóninn er á vaidi kalda striðsins
er Billy Graham það lika. Billy
lætur mjög sjá sig i fylgd forseta
og tignarmanna, sem allir
Meðaljónar vilja sitja til borðs
með — en hann gagnrýnir ekki
valdamenn. Þegar hann heldur
að Meðaljóninn vilji innleiða
dauðarefsingu aftur þá forðast
hann að taka afstöðu i málinu.
Billy Graham getur skrúfað sig
upp I striða tóna i prédikun sinni
um synd og náð — en I raun er
öll hans aðferð við það miðuð,
að Meðaljóninn geti kastað sér i
laug hefðbundins vakninga-
kristindóms án þess að hverfa
frá kjötkötlunum eða breyta svo
nokkru nemi lifsstil velmegandi
smáborgara. Billy Graham er
eitt tilbrigði við það sem kallaið
hefur verið hinn amriski
draumur — enda lét hann óspart
að þvi liggja, a.m.k. hér áður
fyrr, að það væri alveg sérstakt
samband milli guðs rikis og
Bandarikja Ameriku.
Arni Bergmann.
| SUINHMUPAGSPISTILL