Þjóðviljinn - 18.02.1979, Blaðsíða 3

Sunnudagur 18. tebrúar 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
Skoðanakönnun á almennri þekkingu meðal bandarískra unglinga i framhaldsskólum:
Angóla er í Síberíu á
Filippseyjum
Bandarísk ungmenni eru
á f læðiskeri stödd varðandi
almenna þekkingu á
stjórnmálum, landafræði
og sögu, ef trúa má niður-
stöðum nýlegrar könnunar
á þekkingu 17 og 18 ára
unglinga i framhalds-
skólum, sem gerð var í
Bandaríkjunum.
Eöa hvaö segiö þiö um þessar
niöurstööur: 3% ungmennanna
vissu aö Alaska og Hawaii eru tvö
yngstu riki Bandarikjanna. Tæp-
lega 4% gátu nefnt þrjá menn
sem gengt höföu forsetaembætti
USA á undan Gerald Ford. 1/4 aö-
spuröra vissu aö Kalifornía er
ibúahæsta riki Bandarikjanna.
Hvar bjó Stalín?
Ef þiö haldiö aö ungmennin i
USA séu betri aö sér I stjórn-
málum og innanrlkispólitik, þá
skjátlast ykkur: Aöeins 29%
geröu sér grein fyrir þvi aö
flokksþingiö útnefnir forsetaefni
og einn þriöji haföi ekki hugmynd
um hvor flokkurinn haföi meiri-
hluta á þingi. 97% vissu aö
kosningaaldurinn er 18 ára, en
bara 42% höföu heyrt, aö hægt
væri aö kjósa utan kjörstaöar.
Tilgangurinn meö þessari
Gallup-könnun var aö athuga,
hvort ungt fólk heföi þekkingu á
málefnum sem sæmilega
upplýstur kjósandi á aö kunna
deili á. tJtkoman var þó i sorg-
legra lagi. Þekkingarleysiö virö-
ist vera almennt á öllum sviöum
meöal nemendanna. Þekkingin á
eigin sögu viröist t.d. vera i
algjöru lágmarki. Aöeins 57%
vissu aö Sovétmenn voru banda-
menn USA i heimsstyrjöldinni
siöari og 55% gátu sagt hvert var
fööurland Jósefs Stalins. Ekki er
landafræöiþekkingin betri: 93%
gátu þó nefnt höfuöborgina i riki
þvi, sem aöspuröir bjuggu i, en
aöeins 23% komust nálægt þvi aö
giska á fjarlægöina milli New
York og San Fransisco. 29% gátu
nefnt höföatölu Bandarikjanna
svona nokkurn veginn, en hins
vegar voru þaö aöeins 40% sem
vissu aö mannf jöldi væri mestur i
Kina.
NATO —
hvað er það?
Aöstandendur Gallup -
könnunarinnar eru mjög hvumsa
yfir þessum niöurstööum og yfir-
maöur þessara rannsókna gat
ekki oröa bundist, en sagöi
aö þekkingin heföi veriö
mun meiri, er hann var ungur:
„Viö vorum látin teikna upp
kort af heiminum og merkja
allar höfuöborgir inn á þaö.”
Aukin samskipti og fjöl-
miölun heföi hins vegar ruglaö
unglinga i riminu; þeir gera sér
ekki lengur grein fyrir vega-
lengdum og þjóölöndum aö áliti
yfirmannsins. Bandarlkjamenn
hafa einnig miklar áhyggjur af
þvi, að niöurstööurnar viröast
benda til minnkandi áhrifa USA á
alþjóðavettvangi, og aö almenn
landafræöi skuli ekki vera lengur
kennd I skólum, en meira og
minna innlimuö I félagsfræöi.
Þekkingarleysi I erlendum
stjórnmálum er einnig áberandi:
40% höföu heyrt NATO getið,
aöeins 18% geröu sér einhverja
grein fyrir „detentstefnunni”
og innan viö 15% gátu nefnt
Ottawa sem höfuöborg Kanada.
Aðstandendur skoöanakönnun-
arinnar skella skuldini á kennslu-
kerfiö og skólann : „Grund-
vallarnámsefni eins og saga,
landafræöi og átthagafræöi virö-
ist vera kennt I minna mæli en
fyrr,” segja félagsfræöingarnir
bandarisku. „Meiri áhersla er
lögð á sérþekkingu og sérnám en
á almenna kunnáttu og breiöa
menntun.”
En litum á nokkrar spurningar
og svör I Gallup-könnuninni.
Richard Ford
Spurning: Hver var forsetaefni
Demókrata i forsetakosningunum
1972?
Svar: Richard Ford
Spurning: —Hvaöa ár fann
Kólumbus Ameriku?
Svar: 1942.
Spurning: — Hvar er Angóla?
Svar: — 1 Siberiu á Filippis-
eyjum.
Spurning: — Ef oliuflutninga-
skip geta ekki siglt um Súez-
skurðinn, hvaöa leið veröa þau aö
sigla frá Saudi-Arabiu til'Banda-
rikjanna?
Svar: — Gegnum Panama -
skuröinn.
Spurning: — Hvaöa tvö riki
voru siöast innlimuö i Banda-
rikin?
Svar: — Flórida, Mexikó,
Kanada.
Spurning: — Hvaöa þjóö hefur’
flesta ibúa?
Svar: — Sameinuöu þjóöirnar.
Spurning: — Hvaöa tungumál
er útbreiddast i Rómönsku
Ameriku?
Svar: — Franska, latina.
Spurning: — Nefniö tvær
alþjóöastofnanir á vegum
Sameinuöu þjóöanna.
Svar: CIA og FBI.
Eitt svaranna fól þó I sér djúp-
an visdóm. Spurningin hljóðaði
eitthvaö á þá leiö, aö efnahags-
kerfi Sovétrlkjanna væri nefnt
kommúniskt, sænska efnahags-
kerfið sóslaliskt, en hvaöa efna-
hagskerfi rikti i USA? Og svariö
var: — Veröbólgukerfi.
Þaö væri kannski gaman aö
gera skoöanakönnun hérlendis á
almennri þekkingu hjá ung-
lingum i framhaldsskólum.
Skyldi útkoman vera betri en I
Bandarikjunum?
(—im tók saman
úr THE GUARDIAN)
Guömundur Björgvinsson
Forsíðumyndin
Forsiöumyndin er eftir
Guömund Björgvinsson, f.
1954. Aö loknu námi á Islandi
hvarf Guðmundur til Banda-
rikjanna og nam mannfræöi,
sálfræöi og listasögu, Mynd-
listaráhugi Gubmundar
kviknaöi þá fyrir alvöru og
sótti hann mörg myndlista-
námskeiö. Eftir tveggja ára
dvöl i USA sneri Guömundur
aftur til tslands og hélt
áfram námi I fyrrnefndum
greinum viö háskólanr^ áuk
þess sem hann las Islenska
bókmenntasögu. Guömund-
ur hefur fengist mikiö viö
myndsköpun á undanförnum
árum og haldiö tvær einka-
sýningar, i Arkitektafélags-
húsinu 1976 og i Norræna
húsinu 1978. Hann tók einnig
þátt i haustsýningu FIM
1977.
Fátækraveikin:
64 ungbörn
hafa látist
í Napólí
NAPÓLI, (Reuter) — Stúlkubarn
lést á sjúkrahúsi i Napóll i fyrra-
dag úr svokallaðri fátæklinga-
veiki. Um er aö ræöa dularfullan
virus sem hefur valdiö dauöa 64
barna I Napóli á einu ári.
Litla stúlkan sem lést var átta
mánaöa gömul og hét Maria
Buonincontro. Hún átti þaö sam-
eiginlegt meö öörum fórnarlömb-
um þessarar veiki, aö vera af
fátæku fólki. Börnin hafa fengiö
næringarsnauöa og litla fæöu og
búiö I heilsuspillandi húsnæöi i
fátækrahverfi.
Sjö sérfræöingar frá Banda-
rikjunum, Bretlandi og Júgó-
slaviu eru nú komnir til Napóli til
aö komast til botns i þessum
dularfulla sjúkdómi.
Sovétmenn
sakaðir um
afskiptasemi
KABUL, 15/2 (Reuter) — Banda-
rikjamenn hafa gagnrýnt Sovét-
menn fyrir aö hafa skipt sér af
aðgerðum lögreglunnar i Kabúl i
gær. Þá var sendiherra Banda-
rikjanna rænt og hann siöan
myrtur, þegar ráöist var inn á
hótelherbergi þar sem hann var f
haldi hjá ræningjunum. Banda-
rikjamenn höföu beöiö lögregluna
I Afghanistan um aö gera ekki
áhlaup, en nú segja þeir aö Sovét-
menn hafi blandað sér inn f störf
lögreglunnar og fyrirskipaö hiö
gagnstæöa. Sögöu Bandarikja-
menn þetta sýna aö Sovétmenn
bæru ekki viröingu fyrir manns-
lifum.
islensk stúlka í Gauta-
borg, Sigrún Sigurðar-
dóttir að nafni, sendi Þjóð-
viljanum um daginn blaða-
úrklippu úr Aftonbladet 25.
janúar 1979. Hún segist
senda greinina þar sem
hón sá svo oft Berec-raf-
hlöður auglýstar í íslenska
sjónvarpinu, þegar hún var
hér um jólin.
Þetta er orðsending frá
Metall (IMF) vegna
BEREC-rafhlaðna sem
m.a. eru framleiddar í
SUÐUR-AF Rl KU.
I byrjun nóvembermánaöar
lögöu 250 svartar verkakonur
niður vinnu i verksmiöjunni
Evereday i Port Elisabeth i S-
Afriku, en þar eru rafhlööurnar
framleiddar. Verkfalliö stendur
enn og er þar mótmælt óréttlátum
vinnukjörum.
Fyrst og fremst er þess krafist
aö hætt sé aö ofsækja trúnaðar-
menn verkafólksins og samiö sé
viö þaö. Einnig krefjast þær
hliföarklæöa, svo sem hanska. Nú
verða konurnar aö vinna með alls
konar sýrur meö berum höndum.
Þá er þess krafist aö þeim sé ekki
refsaö eöa þær séu beittar
bönnum, en atvinnurekendur
hafa reynst vera nokkurs konar
einkadómstóll.
Hreinlæti I matstofum má
einnig bæta.
Atvinnurekendur hafa brugöist
viö meö þvi aö reka verkfalls-
menn og ráöiö verkfallsbrjóta I
staðinn. En margir þeirra hafa
einnig hætt við vinnu þar sem
vinnuskilyrði reyndust þeim
einnig of erfiö.
Samtökin (Metali) hvetja þvi
Svia (og hvers vegna ekki Islend-
inga?) til aö kaupa ekki Berec
rafhlöður á meðan verkfalliö
stendur yfir i S-Afriku. Sænska
Alþýöusambandiö hefur lýst yfir
stuöning sinum viö verkfallið.
Berec er framleitt af breska
auðhringnum Berwick, sem á
verksmiöjur i S-Afriku, Bret-
landi, V-Þýskalandi, Hong Kong
og Japan.
Ekki er vitaö hvar rafhlööurnar
sem á boöstólum eru i Sviþjóö
(eöa Islandi) eru framleiddar.
Það birtir
BEREC
NIÐUR MEÐ BEREC!