Þjóðviljinn - 29.04.1979, Blaðsíða 12

12 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 29. apríl 1979
Sunnudagur 29. aprll 1979 ÞJÓDVILJINN — SIÐA 13
yndir Jón Hermannsson
Togveiðar á Nýfundnalands-
miðum á 6. áratugnum er sér-
stakur kapituli i islenskri fisk-
veiðasögu. Þeirri sögu lauk með
ósköpum er togarinn Júli fórst
með allri áhöfn, 30 manns, i miklu
fárviðri er skyndilega skail á viku
af febrúar 1959. Voru þá fleiri is-
lensk skip hætt komin. Þessi
ntannskaði varð til þess að sókn á
Nýfundnalandsmið lagöist af frá
tslandi.
Arið 1958 var mesta aflaár í
sögu þjóðarinnar fram að þeim
tima. Heildaraflinn varð 505 þús-
und lestir. Af þessum afla var
karfi um 110 þúsund tonn og hafði
aukist um 47 þúsund lestir frá ár-
inu áður. Þar voru fengsæl karfa-
mið við Nýfundnaland drýgst.
Hinn 31. janúar 1959 birtist frétt
I Þjóðviljanum um afla hinna 8
togara Bæjarútgerðar Reykja-
víkur i þeim mánuði og er hún
lýsandi fyrir sóknina á Nýfundna-
landsmið. 1 henni segir m.a.:
,,I janúarmánuði hafa togarar
Bæjarútgerðar Reykjavikur að
mestu stundað veiðar á Ný-
fundnalandsmiðum, þar sem afli
hefur verið mjög góður, en hins
vegar hefur afli á Islandsmiðum
verið mjög rýr, miðað við fyrri
ár, sökum fiskileysis og einnig
vegna hins takmarkaða veiði-
svæðis togaranna.
Fyrri hluta janúar voru 7 af
átta togurum Bæjarútgerðarinn-
ar á Nýfundnalandsmiðum, en
einn þeirra, Ingólfur Arnarson,
var á heimamiðum.”
En svo skall reiðarslagið yfir.
Einn þeirra togara sem lenti i
miklum hrakningum var Þorkell
máni. Óveðrið skall á laugardag-
inn 7. febrúar og voru brátt komin
fyrir
20
árum
12 vindstig með frosti og byl.
Yfirisaðist skipið fljótt og voru
skipverjar klukkutimum saman
að berja is með öllum tiltækum
verkfærum. Lagðist skipið hvað
eftir annað á hliðina og varð aö
láta björgunarbátana fyrir borð
til að létta af þvi og logskera báts-
uglurnar i sundur.
Þegar Júli var endanlega talinn
af var i Þjóðviljanum skrifaöur
leiðari 19. febrúar sem bar nafnið
A raunastundu. Þar segir m.a.:
„Svo gæti virst að kappið aukist
meir en forsjá, að um of sé treyst
á skipin og hin nýju öryggistæki.
Rökstudd álit á þá leið hafa komið
fram á Alþingi og viðar á opin-
berum vettvangi á undanförnum
árum. Eittlitið dæmi: Hériblað-
inu var nú um jólaleytið flutt að-
vörun og ábending togarasjó-
manna sem verið hafa á Ný-
fundnalandsmiðum i vetur.
Kappið var svo mikiö að oft var
ekki látið nægja að fylla skipið á
örstuttum veiðitima, heldur siglt
heim með verulegt fiskmagn á
eli ri:.:
dekki. Þetta var meira aö segja
gert i svartasta skammdeginu i
vetur, þó að siglingaleiðin milli
Nýfundnalands og Islands sé eitt
mesta veðraviti aö vetrarlagi. Má
mildi kallast að ekki urðu slys á
þeim ferðum.”
Einn þeirra sjómanna sem
sóttu Nýfundnalandsmið á þess-
um árum var Jón Hermannsson á
ísafirði. Hann var loftskeytamaö-
ur á ísafjarðartogurunum Sól-
borgu og ísborgu. Jón er þekktur
áhugaljósmyndari og tók fjöl-
margar myndir um borð á þess-
um árum og eru þær nú orðnar
sögulegt verðmæti. Hér birtast
nokkur sýnishorn af þeim.
Þessar myndir eru að visu ekki
teknar við þær aðstæður sem hér
var áður lýst,heldur við hin bestu
skilyrði eins og eölilegt er.
— GFr
Netavinna um borð Ibv. Sólborgu (1958 eða'59)
Þorsteinn, Lúðvfk og Garðar

,1^ „1