Þjóðviljinn - 05.08.1979, Blaðsíða 3

Sunnudagur 5. ágúst 1979. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
af erlendum vettvangi
af erlendum vettvangri
•' JBm W? I Vfk. í'J'WKKflKSSrJBKSI: i: *í
Josefa Alvarez, eiginmaður hennar og sex af börnunum ellefu. Þau eru
heimilislaus einsog hundruö þúsunda landa þeirra.
„Somoza tók
allt frá okkur
Astandiö i Nicaragua aö borg-
arastriöinu loknu er vægast sagt
mjög alvarlegt. Hungursneyö og
drepsóttir eru yfirvofandi, viöa
liggja enn lik og rotna i sólinni og
mikill hörgull er á drykkjarvatni.
Margar borgir eru i rústum og
hundruö þúsunda manna hafa
misst heimili sin.
Fréttaritari Dagens Nyheter i
Managua sagöi frá þvi nýlega, aö
enginn vissi hversu margir heföu
veriö teknir af lifi þá tiu mánuöi
sem borgarastriöiö varöi. En
hann sagði að flestir þeirra sem
hann heföi hitt aö máli væru sam-
mála um að sú fjölskylda væri
ekki til i landinu sem ekki heföi
misst einhvern. A skrifstofu
Mannréttindanefndar Nicaragua
fékk fréttaritarinn þær upplýs-
ingar aö fjöldi fallinna i þessu
borgarastriði væri álitinn vera
um 40.000 manns, flestir þeirra ó-
breyttir borgarar.
Somoza tók allt
Oti fyrir höfuðstöðvum nýju
stjórnarinnar i Managua hitti
sænski blaðamaðurinn tvær kon-
ur, sem voru aö leita sé>raö hús-
næði.
— Viö höfum ekkert húsnæöi,
engan mat, engin föbenga vinnu
og enga peninga — sagöi önnur
konan, Graciela Sandega, sem er
65 ára og 16 barna móöir, — So-
moza tók allt frá okkur. Þaö eina
sem við eigum eftir er lifið og
þjáningin. Mest vorkenni ég
börnunum, þetta bitnar harðast á
þeim.
Nágrannakona Gracielu, Jos-
efa Alvarez, er 44 ára og á ellefu
börn. Rétt áður en striðinu lauk
komu þjóðvaröliöar á heimili
þessara kvenna i La Reinaga,
sem er úthverfi Managua. Þeir
rændu öllu sem hægt var aö ræna,
helltu siöan bensini á gólfið og
kveiktu i. Þetta kvöld brunnu 12
hús i hverfinu til kaldra kola.
— Þeir héldu að börnin okkar
væru Sandinistar — segir Josefa.
— Það voru þau ekki. Ekki þá. En
þegar þjóövarðliöarnir höföu
brennt ofan af okkur húsiö gengu
þrir elstu synir minir i liö meö
Sandinistum. Þeir eru nú meö-
limir skæruliðaflokks, sem heldur
vöröum La Reinaga. Næstum all-
ir strákarnir i hverfinu geröust
skæruliðar áöur en striöinu lauk.
Blaöamaðurinn fór meö konun-
um að skoða rústirnar af heimil-
um þeirra. Þar stóö ekki steinn
yfir steini.
— Við sofum með öll börnin á
kirkjugólfinu. Viö erum allslaus,
en viö erum þó lifandi, guöi sé lof
— sagði Josefa.
— Ég get ekki byggt nýtt hús
aftur — segir Graciela. — Ég er
orðin gömul. í fyrra skiptiö sem
ég varö heimilislaus — eftir jarö-
skjálftann 1972 — var ég duglegri.
Þá haföi ég krafta til aö byrja upp
á nýtt.
Eyddar borgir
Langur timi mun liða áöur en
fólkið i Nicaragua hefur jafnað
sig eftir þau ósköp sem yfir það
hafa dunið. Taliö er aö um 40%
húsa i höfuðborginni Managua
séu i rústum. Enn verra er á-
standið i borgunum Leon,
Masaya og Chinandega, þar sem
höröustu bardagarnir geisuöu.
— Fyrst voru gerðar loftárásir
á borgirnar, siöan var skotiö á
þær úr fallbyssum og loks komu
þyrlur með bensinsprengjur og
dýnamit. Svo þegar fólkiö flúöi út
úr húsunum komu sprengjuflug-
vélarnar aftur og úr þeim var
skotið á fólkið úr 35 og 50 mm vél-
byssum. Þetta var hreint og klárt
þjóöarmorð — sagöi Sandinista-
foringinn Michel, sem tók þátt i
bardögum i Masaya og Rivas.
— Við biðjum Guö aö láta So-
moza aldrei koma aftur, — segir
Graciela. —■ Viö vitum ekki
hvepnig framtiöin veröur, en
hvernig sem allt fer getur lifiö
ekki oröið verra en það var.
—ih
(endursagt úr Dagens Nyheter)
írak tekið blóð
Enn ein „hreinsunin” stendur
yfir þessa dagana i trak og llk-
iega sú blóðugasta i yfirleitt blóði
drifinni valdatið baþistaflokksins
þar I landi. Að minnsta kosti 34
háttsettir menn hafa þegar verið
teknir af lifi og um 250 aðrir — en
ef til vill miklu fleiri — handtekn-
ir. Meðal þeirra Ilflátnu eru fimm
úr æðsta vaidahópnum og meðal
þeirra handteknu tugir háttsettra
herforingja, stjórnmálamanna,
forustumanna i valdaflokknum
og hinum ýmsu stofnunum stjórn-
kerfisins. Haft er fyrir satt að
engin fyrri „hreinsana” i trak i
valdatið baþista hafi höggvið svo
stór skörð i flokk þeirra sjálfra
sem þessi viröist ætla að gera.
Furðumargar og mótsagna-
kenndar tilgátur um ástæðurnar
til þessa háttalags eru komnar á
kreik. Sumir fréttaskýrendur
vestrænu pressunnar slá þvi fram
aö nú sé nýi Iraksforsetinn, Sadd-
am Hússein Takriti, að losa sig
við þá félaga sina er vilji vægari
afstöðu til Egypta og friöarsamn-
ings þeirra við lsrael, aörir þykj-
ast á hinn bóginn hafa sannfrétt
að aftökurnar og fangelsanirnar
gangi út yfir þann arm valda-
flokksins sem hliöhollastur sé
Sovétrikjunum og megi þess þvi
vænta að Irakar, sem lengi hafa
hallað sér meira að Rússum en
vesturveldunum, skipti nú um.
Siöarnefnda kenningin styðst viö
það að upp á siökastiö hefur mátt
merkja nokkra þykkju milli Iraks
og Sovétrikjanna, i fyrra lét Ir-
aksstjórn drepa yfir tuttugu
menn úr iraska kommúnista-
flokknum, sem er sovétsinnaður,
og nú nýverið bjargaði KGB, sov-
éska leyniþjónustan,aö sögn all-
mörgum kommúnistum úr dý-
flissum íraksstjórnar, og höfðu
þeir verið ætlaðir til dráps. Þar
sem þesskonar afskiptasemi er
Sovétmönnum ólik bendir hún til
þess, að sovéskir valdhafar telji i
bráðina vonlitiö að reyna aö
bliðka Iraksstjórn i sinn garö.
Kúrdar og Sjitar
En liklegast er að yfirstandandi
„hreinsun” standi ekki nema aö
litlu leyti i sambandi við viðhorf
Iraksstjórnar til vesturveldanna
og Sovétrikjanna, og sama gildir
um Egyptaland og tsrael. Hins-
.vegar koma Sýrland og sérstak-
lega Iran hér við sögu auk einnar
ósjálfstæðrar þjóðar (Kúrda) og
trúarflokks (Sjita). Fyrsta og
helsta ástæöan til hryöjunnar er
þó liklega einfaldlega sú, að
Saddam Hússein hyggist i eitt
skipti fyrir öll ganga milli bols og
höfuðs á öllum þeim i kerfum
flokks og rikis, sem hugsanlega
gætu orðið honum óþjálir.
Séð frá þeim sjónarhóli er ólik-
legt að hann geri stóran greinar-
mun á Rússavinum og þeim er
lita vesturveldin og Egypta hýru
auga.
Andinn frá tran
Saddam Hússein er rúmlega
fertugur aö aldri og haföi i mörg
ár verið álitinn hinn sterki maöur
stjórnarinnar áður en hann tók
nýlega formlega viö æöstu völd-
um I riki og flokki. Hassan al-
Bakr, fyrirrennari hans i æöstu
embættum, var tekinn aö eldast,
hafði aldrei verið neinn skörung-
ur og þar aö auki ekki nógu harö-
snúinn gagnvart andstööuöflumað
dómi Hússeins. Al-Bakr kvað
hafa sagt af sér eftir aö hann neit-
aði að undirrita dauöadóma yfir
hópi herforingja og Sjita-klerka.
Andstaöa bæöi Sjita og Kúrda
gegn íraksstjórn hefur mjög auk-
Saddam Hússein —er „hreinsun-
in” mikla var svar viö auknu and-
ófi Sjita og Kúrda?
ist eftir að keisaranum var steypt
i Iran og los komst á flest þar-
lendis. Þaö öldurót hefur sem
vænta mátti náð til grannlandsins
Iraks og hreinsanahryðja Sadd-
ams Hússeins er liklega meö-
fram gerö með það fyrir augum
að lægja þær öldur.
Sjitar úthreinsaðir
Sjitasiður er sem kunnugt er
rikistrú i Iran, enda játar mestur
hluti landsmanna þá grein
Múhameðstrúar. En meirihluti
Araba I Irak er einnig Sjitatrúar,
og á þaö einkum viö um fólk i suö-
urhluta landsins. Engu aö siöur
hafa flestir valdamenn I Irak allt-
af veriö af Súnnatrú, sem er hin
aðalgrein Islamstá það liklega aö
einhverju leyti rætur aö rekja til
þess, aö i flestum löndum Múh-
ameðsmanna hefur löngum veriö
litiö á Sjita sem villumenn. For-
ustumenn Sjita, klerkar og aörir,
hafa þvi löngum verið vansælir
með stjórnarvöld íraks og eftir
þjóðaruppreisn trúbræðra sinna I
Iran hafa þeir fyllst nýjum hug og
dug, fullir af anda Komeinis.
Iraksstjórn haföi e.t.v. aö vilja
al-Bakr, um skeið gert sitthvaö til
aö bliðka Sjita, til dæmis hleypt
þó nokkrum þeirra i stööur hátt
uppi I kerfinu. Saddam Húss-
ein hefur greinilega ekki trú á
þesskonar aöferöum, þvi aö
hamagangur hans nú virðist ein-
mitt ekki hvaö sist til þess geröur
að hreinsa Sjitana út úr kerfinu.
Fjórir af fimm þeim háttsettustu,
sem teknir hafa verið af lifi svo
vitað sé, voru Sjitar.
Kúrdar magnast á ný
I Iran fóru Kúrdar sem kunn-
ugt er á kreik eftir fall keisarans
og munu nú sjálfir ráða mestu i
sumum héruðum iranska Kúrd-
istans. Það varð til þess að hleypa
nýju lifi i Kúrda i Irak, sem höfðu
farið heldur lágt frá þvi aö vörn
þeirra brast fyrir Iraksher —
vegna svika Iranskeisara, sem
hafði stutt þá — 1975. Nú er svo að
heyra að náiö samráð sé meö
Kúrdum i báðum rikjum og fari
þeir allra sinna ferða yfir landa-
mærin. Skæruhernaður þeirra i
Norður-Irak hefur færst i aukana
og munu þeir nú á ný hafa einhver
fjallasvæði á sinu valdi þar. All-
margir iraskir kommúnistar,
sem flúið hafa ofsóknir Iraks-
stjórnar, hafa gengiö i liö með
Kúrdum. Ýmislegt bendir til þess
að stjórnir rikjanna beggja, Irans
og íraks, reyni að etja Kúrdunum
hvor á aðra.
Aö mati Komeinis, hæstráö-
anda i andlegum og veraldlegum
efnum i Iran, eru stjórnendur Ir-
aks áreiðanlega svivirðilegir guð-
leysingjar og er þvi ekki út i hött
að ætla að hann — eða iraskir
Sjitar undir leiðsögn hans — muni
láta einhverja króka koma i móti
grimmilegum brögðum Saddams
Hússeins. En lika gæti hugsast að
þeir Komeini og Hússein gerðu
sátt sin á milli, þótt ólikir séu,
vegna þess sameiginlega áhuga-
máls sins að berja Kúrda niður,
rétt eins og Iraksstjórn og trans-
keisari á sinni tið. — dþ.
FI#S_
MTIÍÍ
<1 kCVMÍt
Mataruppsknftir
Nýjasta blaðið í lausblaðaútgájunni okkar er komið í
kjötverslanir.
Viðkomum meðgóðatillöguað matreiðsluá
lambakjöti ásamt nýstarlegri pylsuuppskrift.
Biðjið um eintak í nœstu kjötbúð og notfcerið
ykkur holí og hagkvœm matarkaup. ^
Afuröasala
Kjötíönaðarstöð :'^§p
Kirkjusandi sími:86366