Þjóðviljinn - 07.10.1979, Blaðsíða 15

Sunnudagur 7. október 1979 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 15
Töframaðurinn
frá Riga kveður
sér hljóðs
36. .. Re2 +
37. Kf 1-Rc3
38. Hb2
Niöurstöður millisvæöamótsins
I Riga (og jafnvel mótsins I Rio de
Janeiro einnig) er ekki hægt aö
túlka nema á einn veg. Hinir
gömiu halda enn velli. Sigurveg-
arar mótsins þeir Tal og Polugaj-
evski tilheyra gömlu kynslóöinni
og þeim veittist þaö heldur en
ekki létt verk að krækja sér i far_
miöa i Áskorendakeppnina. Sigur
Tal er einkar athyglisveröur. Þaö
eru ekki mörg ár sföan aö flestir
voru búnir að gefa „Töfra-
manninn frá Riga” upp á bátinn
en hann viröist hafa alveg sér-
stakt lag á aö koma mönnum á
óvart.
Skákferill hans er löngu orðinn
einstæður i sögu skákarinnar.
Undir lok 5ta áratugsins 1957 —
’60, skalf skákheimurinn hrein-
lega undir fótum hans. I einni
svipan öölaöist hann öll metorö
sem skákmaöur getur hugsaö sér
og meö slikum glæsibrag aö
ótrúlegt mátti kalla. Þegar Mik-
hael Botvinnik játaöi ósigur sinn i
einviginu um Heimsmeistaratit-
ilinn árið 1960 hefði sá maöur
veriö talinn geöveikur sem spáöi
þeim ósköpum er dundu á Tal
næstu lOárin.Áriö 1961 vannBot-
vinnik titilinn aftur I einvigi þar
sem Tal gekk ekki heill tilskógar.
Ári siðar varö Tal aö hætta
keppni i Askorendamótinu sem
fram fór i Curacao i Karabiska
hafinu, þegar sjö umferöir voru
eftir. Hann var lagöur inn á
sjúkrahús til uppskurðar vegna
nýrnasjúkdóms sem fylgt hefur
honum eins og skugginn aiit frá
barnæsku. 1965 tapaöi Tal í ein-
vigi um réttinn til aö skora á
heimsmeistarann Petrosjan.
Andstæöingur hans var Spasski.
1968 tapaði hann aftur — nú fyrir
Kortsnoj — og sama ár sá
Sovéska skáksambandið ekki
ástæðu til aö velja hann til keppni
á Olympiuskákmótið i Lugano i
Sviss. Þegar Tal komst svo ekki á
Millisvæöamótið i Palma De
Mallorca 1970, töldu flestir daga
hans talda. En upp úr þvi fór að
rofa til. Frá og meö árinu 1972 tók
hann aö vinna hvert skákmótið á
fætur ööru og nú á siöasta ári má
ljóst vera aö hann mun ekki ætla
að gefa sinn hlut fyrir hverjum
sem er i átökum komandi Heims-
meistarakeppni. Sigrar á Skák-
þingi Sovétrikjanna, taplaus
sigur ásamt Karpov á sterkasta
skákmóti frá upphafi vega i Mon-
treal i Kanadaog nú yfirburöa
sigur á millisvæöamótinu I Riga
og enn taplaus. 11 sigrar og
aöeins 6 jafntefli er sannarlega
glæsileg frammistaöa, en um
gengi Tal i Askorendakeppninni
skal hafa sem fæst orb. Einhver
sagði aö ef hann slyppi viö aö
tefla við Kortsnoj yröi hann
örugglega næsti áskorandi.
Staðreyndin er nefnilega sú aö
Kortsnoj hefur alveg einstakt tak
á meistaranum, vinnur hann
hreinlega nær alltaf þegar þeir
mætast. Samkvæmt lauslegri
samantekt minni þá er munurinn
einhversstaöar um 10 vinningar
Kortsnoj i hag. En þaö eru lika
nokkur ár siöan þeir tefldu siöast
og þótt ótrúlegt kunni að hljóma
þá hefur still Tal breyst geypi-
lega á þessum árum. Hann hefur
um nokkurra ára skeiö verið einn
dyggasti hjálparkokkur Karpovs
og áhrif heimsmeistarans leyna
sér ekki i dag. Að sjálfsögðu
bregöur alltaf öðru hvoru fyrir
gömlu töfrabrögbunum, en þau
eru þó i hæfilegri blöndu meö
markvissum strategiskum
áætlunum. Dæmi frá millisvæða-
mótinu:
Hvftt: Michael Tal (Sovétr.)
Svart: Oleg Romanishin
(Sovétr.)
Spænskur leikur.
1. e4-e5
2. Rf3-Rc6
3. Bb5-a6
4. Ba4-Rf6
5. 0-0-Be7
6. Hel-b5
7. Bb3-d6
8. C3-0-0
9. h3-Bb7
Blikkiðjan
Ásgarði 7, Garðabæ
Önnumst þakrennusmlði og
uppsetningu — ennfremur
hverskonar blikksmíöi.
Gerum föst verðtilboð
SIMI 53468
Tökum að okkur
viðgerðir og nýsmiði á fasteignum.
Smiðum eldhúsinnréttingar: einnig við-
gerðir á eldri innréttingum. Gerum við
leka vegna steypugalla.
Verslið við ábyrga aðila
TRÉSMIÐAVERKSTÆÐIÐ
Bergstaðastræti 33,
sími 41070.
(Afbrigöi sem mikiö hefur verið i
sviðsljósinu aö undanförnu.
Romanishin beittiþvi m.a. I skák
gegn Karpov á Spartakiööuleik-
unum i sumar. Hann tapaöi um
siðir eftir aö hafa haft öflugt
frumkvæöi á tlmabili.)
10. d4-He8 13. Bc2-Rb8
11. Rbd2-Bf8
(Afkvæmiö er tvikynja! Ég sé
ekki betur en aö Breyer-afbrigöið
hafi einnig ruöst fram á sjónar-
sviöiö.)
14. b4-Rbd7 15- Bb2 c5?
(Hvitur var þess albúinn aö láta
til skarar skriöa með framrásinni
c3-c4, en svartur vill verða fyrri
til meö aögeröir á miöboröinu og
er það sennilega misráöiö.
Traustara og betra var t.d. 15. —
c6 og eftirláta hvitum aö marka
stefnuna.)
16. bxc5-dxc5 17- dxe5-Rh5
(17. — Rxe5 var tæpast ráölegt.
Eftir 18. Rxe5Hxe5 19. c4! He8 20.
e5 er svartur I úlfakreppu. En nú
er svartur peöi undir.)
18. c4
(Annars leikur svartur 18. — c4.)
18. .. Rf4
19. cxb5-axb5
20. a4!
(Tryggir yfirráöin á hvitu reit-
unum. C4-reiturinn rýmist fyrir
riddarann og b3-reiturinn fyrir
biskupinn. Merkilegt hvað skák
getur stundum verið einföld.)
20. .. Db6
21. axb5-Had8?
(Betra var tvimælalaust 21. —
Dxb5 þó frumkvæöið sé eftir sem
áöur kyrfilega I höndum hvits
eftir t.d. 22. Hbl.)
22. Bc3-Dg6
(Skilyröin til aö taka b5-peöiö voru
óllkt heppilegri i 21. leik þvi eftir
22. — Dxb5 23. Ba4 Db6 (23. — Dd3
24. He3.) 24. Rc4 er svarta staðan
hryggileg sjón — vægast sagt.)
23. Rh4-Dg5
24. Dg4!
(Þaö fer hvitum náttúrlega best
aö ávaxta sitt pund i endatafli.
Úrvinnslan er nú vart annaö en
tæknilegt atriöi og tæpast verj-
andi aö eyöa skýringum á fram-
haldiö. Entakiö eftirhversu hratt
og örugglega Tal „keyrir” vinn-
inginn i land.)
24. .. Dxg4
25. hxg4-Rxe5
26. Ha7-Bc8
(Hótun: 29. Ba4)
27. Bb3!-Hd7
28. b6!
28. .. Hb7 32. bxa7-Hxa7
29. Bxe5-Hxe5 33. Rxc8-Hc7
30. Rc4-Hee7 34. Rb6-Hb7
31. Rd6 !-Hxa7 35. Hbl-c4
(Eða 35.
o.s.frv.)
Hxb6 36. Bxf7+
og svartur gafst upp.
Lev Polugajevski ávann sér
sæti i Áskorendakeppninni i
þriöja sinn I röð. Arangur hans
kemur þvi ekki á óvart. I fljótu
bragði viröist Polu ekki eiga
mikla möguleika I Askorenda-
keppninni. 1974 tapaöi hann fyrir
Karpov 2 1/2 : 5 1/2, 1977 vann
hann Mecking 6 1/2:5 1/2 og
tapaði sama ár 4 1/2:8 1/2 fyrir
Kortsnoj. Einum of háar tölur
skyldi maður ætla. Og svo maöur
haldi áfram, þá er þaö hald
manna að taugakerfi Poluga-
jevskis þoli ekki slikt feiknaálag
sem Askorendakeppninni er sam-
fara.
Þá er rööin komin aö Ungverj-
unum. Þeir Ribli og Adorjan
deildu meö sér 3ja sætinu og
þurfa þvi að heyja einvigi um sæti
meðal hinna 8 útvöldu. A papp-
irnum er Ribli óneitanlega sterk-
ari. Hann hefur undanfarin ár
veriðfastur 2. borös maður Ung-
verja (á eftir Portisch) og virðist
alltaf vera að bæta sig. Þá má
benda á að heilsa Adorjans er
ekki upp á það besta. Hann
ku vera magaveikur auk þess
sem nokkrir aðrir kvillar hrjá
hann. Á skákmótinu i Munchen
siðastliöinn vetur féll hann
i yfirlið i miöri skák gegn
Robatch. Þegar hann raknaöi viö
hélt hann þó taflmennsku áfram
eins og ekkert heföi i skorist.
Framgangur Ungverja á skák-
sviöinu veröur nú glæsilegri meö
hverju árinu sem liður. Er þar
skemmst aö minnast sigurs
þeirra á ólympiuskákmótinu i
Buenos Aires. Allt skáklif þar i
landi er mjög vel skipulagt.
U.þ.b. 30 skákmenn eru á launum
hjá rlkinu þó starfsheiti þeirra
komi mörgum spánskt fyrir
sjónir. T.a.m. eru Ribli og Adorj-
an báöir titlaöir járnbrautar-
starfsmenn! Samvinna sterkustu
skákmanna Ungverja er löngu
þekkt og hópar stórmeistara taka
aö sér aö rannsaka byrjanir,
endatöfl og allt annað sem
viökemur skákinni. Þegar menn
hafa svo boriö saman bækur sinar
má fá ansi nákvæma niðurstööu.
Þaöfer altént ekki á milli mála aö
stjórnandi svarta liösins i eftir-
farandi skák er maöur sem kann
sitt fag.
Millisvæðamótið i
Riga:
2, umferð.
Hvitt: Slim Bouaziz (Túnis)
Svart: Zoltan Ribli (Ungv.land)
Sikileyjarvörn
1. e+c5 7. 0-0-Be7
2. Rf3-d6 8. Í4-0-0
3. d4-cxd4 9. Khl-Dc7
4. Rxd4-Rf6 io. a4-Rc6
5. Rc3-a6 n Rb3
6. Be2-e6
(„Þannig tefldu menn iðulega á
árunum fyrir seinni heimsstyrj-
öldina en nú þykir þetta ekki
mjög visindaleg taflmennska”,
segir Larsen i skýringum sinum
við þessa skák. Gæfulegra þykir
aö biöa t.d. meö Be3. Eftir 11. —
Bd7 er hægt að leika 12. Rb3.
Biskupinn á c8 á nefnilega heima
á b7-reitnum!)
11. .. b6 13. Del-Hac8
12. Bf3-Bb7 14. Be3-Hfe8!
(Góöur leikur.E-linan á það til aö
opnast i stööum sem þessum.)
15. Hcl-Rd7 16. g4?
(Ekkert nema veiking á eigin
kóngsstööu. Hvitur varö aö biöa
átekta og reyna aö halda sér
fast).
16. .. Ra5!
(Þekktur leikur á þekktum
stööum. Veikinginá peöastööunni
á drottningarvængnum er óveru-
leg miöaö viö hversu mjög svört-
um eykst rými til athafna.)
17. Rxa5-bxa5 19. b3-Db8!
18. Bd2-Rc5
(Hárfinn leikur. Drottningin er á
leið til a8 þar sem hún eykur
þrýstinginn á peðamiöborð hvits.
Þaö er vart hægt aö finna raun-
hæfa áætlun fyrir hvitan i þessari
stöðu. Hann er liklega þegar
kominn meö strategiskt tapaö
tafl.)
20. De2-Da8 22. exd5
21. g5-d5!
(Eöa 22. e5-Re4 og hvitur er illa
beygöur. Hann á t.a.m. undir
högg aö sækja eftir c-linunni.)
22. .. exd5 24. Rbl-Rxd2
23. Dg2-Re4 25. Dxd2
(Eða 25. Rxd2 Ba3! o.s.frv.)
25. .. Bb4
26. c3
am^m
km
1P
■ ’ ■
wm n
111
«H
wm.

a ;
WIJ±i
26. .. d4 !
(Afgerandi.)
27. cxb4-Bxf3+ 31. Rxd2-Dcl +
28. Kgl-He2 32. Rfl-axb4
29. Hxf3-Hxd2 33. Kg2-Dc2 +
30. Hxc8+-Dxc8 34. Kg3-Kf8
— og hvitur gafst upp, enda
frekari barátta gjörsamlega von-
laus.
Ribli átti afmæli sama dag og
þessi skák varö tefld. Hann heföi
vart getaö óskaö sér betri af-
mælisgjafar. Sé annars fariö út I
þá sálma þá eru til ýmsar kynd-
ugar sögur um gjafir þær sem
skákgyðjan, Caissa, hefur útdeilt
á afmælisdegi hinna ýmsu skák-
manna. 1 mörgum tilvikum hefur
hún veriö afar rausnarleg, i
öðrum litt. Þannig eru menn
sammála um aö sú allra nötur-
legasta hafi komið til handa
Tigran Petrosjan þegar hann hélt
upp á 40 ára afmæli sitt þann 17.
júni 1969, meö þvi aö sættast á
jafntefli i 23. einvigisskákinni viö
Boris Spasski og tapa um leiö
heimsmeistaratitlinum sem hann
hafði haldiö 6 undangengin ár.
Svona til aö klykkja út f þessum
þætti ætla ég að bregöa mér I
gervi spámannsins: 1 Áskorenda-
keppninni á næsta ári taka þátt
þessir skákmenn: Tal, Poluga-
jevski, Ribli, Kortsnoj, Spasski,
Petrosjan, Portisch og HObner.
Engum held ég þó auönist tit-
ilinn aö hreppa nema ef vera
skyldi Viktor Kortsnoj — og þá
eftir löng og ströng málaferli...
36. Rxc4
(En ekki 36. Bxc4?? Bc5 og svart-
ur vinnur manninn til baka.)
&&&
Sáluhjálp í viólögum
Ný þjónusta — Simaþjónusta frá kl. 17-23 alla
daga vikunnar. SIMI 81515 Þjáist þú af áfengis-
vandamáli? Er áfengisvandamál einhvers náins'
aö eyðaleggja þitt lif? Hrinndu - og ræddu málið

SAMTÖK AHUGAFÓLKS
UM ÁFENGISVANDAMÁLIÐ