Þjóðviljinn - 07.10.1979, Blaðsíða 19

Sunnudagur 7. október 1979 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 19
Dæmi um svibsmynd Jacques Saulni
„Forsjóninni”.
er I mánudagsmynd Háskólabiós,
Háskólabíó (mánudagsmynd):
Forsjónin
Næsta mánudagsmynd Háskólabíós veröur
franska myndin FORSJÓNIN (Providence) sem
Alain Resnais gerBi 1977. Hún fjallar um aldurs-
hniginn rithöfund aB nafni Clive Langham sem
þiáist af sársaukafullum sjúkdómi og á í harBri bar-
áttu viB dauBann. Til aB flýja frá sársaukanum og
drepa timann sviBsetur hann i huga sér ýmis atvik
þar sem börn hans skipa stórt hlutverk. Sem dæmi
um uppbyggingu myndarinnar þá imyndar rithöf-
undurinn sér i einu atriöanna son sinn Claud, sem er
lögfræBingur aB mennt, flytja mál á hendur her-
manni semáttiaB hafa drepiB gamlan mann. SiBar
kemur þessi sami hermaBur i heimsókn til konu
Claud.semreyniraBnotfærasérheimsóknina til aB
ögra eiginmanni sinum. Allir draumar eBa imynd-
anir rithöfundarins eru i þessum dúr og þaB er ekki
fyrr en I lok myndarinnar aB greiBast fer úr flækj-
unni. Þá á Langham 78 ára afmæli og býBur öllum
vinum og kunningjum til veislu á landareign sinni.
Þar leysast málin og þegar gestirnir hverfa á brott
er hann einn eftir, umvafinn hugsunum sinum en þó
búinn aö öölast sálarró.
Leikstjórinn Alain Resnais er 57 ára gamall
frakki og hefur veriB talinn i hóp virtustu leikstjóra
heims. A sinum yngri árum gerBi hann mikinn
fjölda stuttramynda og heimildarmynda en þaB var
ekki fyrr en 1959 aö hann kom meö sina fyrstu mynd
ifuUrilengd.Þaö varHiroshima Mon Amour og afl-
aöi hún honum alþjóBlegrar viöurkenningar og er
enn idag talinn þekktasta mynd hans. SIBan komu
myndir ein og Last Year At Marienbad (1961),
Muriel (1963) og Je T’Aime, Je T’Aime (1968).
Resanis er vandvirkur leikstjóri og yfirleitt lIBur
langur timi milli mynda hans. Þvi var beBiö meB ó-
þreyju eftir FORSJONINNI og er almennt mál
manna aö sú biB hafi borgaö sig.
Margt þekktra leikara fer meB stór hlutverk I
myndinni. Má þar nefna John Gielgud i hlutverki
rithöfundarins og DirkBogarde og EUen Burstyn I
hlutverki sonar hans og tengdadóttur. David Warn-
er leikur hermanninn. Tónlistin er samin og stjórn-
aö af Miklos Rtasa og flutt af National Phil-
harmonic Orchestra^
Tónabíó:
Sjómenn á rúmstokknum
Danir hafa sem kunnugt er afskaplega gaman af
aö gantast á rúmstokkum. Nú eru þaB sjómenn,
sem koma viB sögu.
Um þessamynder Irauninni ekkert aö segja, hún
er hvorki betri né verri en aörar „gáskafullar og
djarfar danskar rúmstokksmyndir” sem fram-
leiddareruáfæribandihjáPalladium. Ung súlka er
rekin lir vinnu fyrir aö bregöast illa viö þegar yfir-
maöur hennar káfar á henni. Hún er I miklu upp-
námi yfir þessu, einsog gefur aö skilja, og gripur til
þess ráös (?) aB sofa hjá s jómanni, sem hún hittir á
förnum vegi. SjómaBurinn lendir á sjúkrahúsi eftir
ástarfundinn, og þá tekur stelpan viB starfi hans á
skipinu, dulbúin sem karlmaöur. SiBan upphefjast
miklar ástarflækjur, misskilningur og fleira
skemmtilegt, þangaö tá allt fellur i ljúfa löö, „ástin
ogsiögæöiö sigra um siöir” einsog segir i sýningar-
skránni.
Nýja bíó:
Fyrirboðinn II
■'■■■■■■ i ■ ww
u
í résa
Með bestu óskum
AlþýBublaöiö vonar aö þaB sé
ar&bær fjárfesting hjá rikinu aö
kosta alla þessa stjóra til utan-
landsferöa. Aö þeir njóti vistar-
innar erlendis og komi endur-
nærBir heim.
AlþýöublaBiB
Hrútleiðinlegt
Hvenær ætla starfsmenn sjón-
varpsins aö venja sig af þvi aö
plaga þjóöina meB jafn hrút-
leiöinlegum gripasýningum og
umræöuþátturinn i sjónvarpssal
um landbúnaöarmál á þriöju-
dagskvöldiö? Ahorfendur heföu
áreiöanlega fremur kosiö aö fá
ekta hrútasýningu á skjáinn. Þaö
er þó altént líf og fjör Lkringum
hrútana, allavégaum fengitimann.
Og enginn barlómur.
Alþýðublaðið
Yfirlýsing
Þá kunni ég betur viö staöinn er
hægt var aö ganga milli hæöa,
Bandarisk frá 1978
Leikstjóri Don Taylor
Sonur Kölska heldur áfram djöflalátum sinum i
beinu áframhaldi af fyrri FyrirboBa. Ekki leggur
hann þó miklar nýjungar til málanna enda flest af
óþokkapörum piltsins upptaliö i fyrri mynd. Menn
deyja þó I myndinni á hugvitlegan hátt, enda greind
myrkrahöföingjans aö baki. Fyrir þá sem enn hafa
gaman af djöfladýrkun og satanisma gæti þessi
mynd eflaust kiltaB taugar þeirra. En hún er ekkert
nýtt innlegg I sinni grein...
Háskólabíó:
Árás á lögreglustöð 13
(Assault on Precinct 13)
Bandarisk frá 1976
Leikstjóri John Carpenter.
Þessi mynder gerö undir talsveröum áhrifum frá
Alfreö gamla Hitchcock. 1 henni segir frá átökum
sem veröa þegar borgarskæruliBar ráöast á lög-
reglustöö og lögreglumenn og fangar taka hraust-
lega á móti.
Þetta er önnur mynd leikstjórans Carpenters.
Hún er gerö af nokkrum vanefnum, og er þaö ekki
sagt henni til lasts, þvertá móti. Myndin er nokkuB
vel gerö, einkum hvaB varöar kvikmyndatöku og
klippingu. Carpenterhefur einnig séö um tónlistina
I myndina. Þegar á allt er litiö tekst honum aB
skapa spennu i anda meistara Hitchcocks.
Laugarásbió:
Skipakóngurinn
Bandarlsk frá 1978
Leikstjóri J. Lee Thompson
Anthony Quinn er aö veröa sérfræöingur I aö leika
fræga Grikki. ABur hefur hann gert Zorba aö ó-
geymanlegri persónu (reyndar aldrei komist al-
mennilega úr þvi hlutverki) og nú reynir hann aö
gera hiö sama viB Onassis sáluga. Hinsvegar er Ari
gamli kannski ekki fulleins merkilegur, alla vega
veröur útkoman slæm. Jacquline Bisset sem er
ágætis leikkona verBur ekki heldur sannfærandi
sem nafna hennar Kennedy — siöar Onassis. Slikar
tilraunir til aö gera samtiöarpersónur aö kvik-
myndapersónum eru yfirleitt dæmdar til aB mis-
lukkast — sérstaklega þegar fjallaö er um samruna
efstu nafna yfirstéttarinnar eins og ofangetnar
persónur. I hæsta lagi verBur útkoman flugelda-
sýning á borB viB daöur vikupressunnar.
Regnboginn:
Sjónvarpsdella
Myndin á aö gerast 1985, málssókn er hafin á
hendur sjónvaröstöövar, sem haft hefur slik áhrif á
fólk, aö það er hætt að mæta til vinnu til að missa
ekki af dagskránni. Við fáum að fylgjast með einni
slikri dagskrá, sem varir frá þvi eldsnemma á
morgnana til seint á kvöldi. Myndin er farsakennd
ádeila á þá lágmenningu og þaÐ auglýsingaskrum
sem sjónvarpinu er ætlað aö bera á borB fyrir neyt-
endur.
■■■■■■■■■■■■■■■■■
hitta fólk og heimsækja samloku-
barinn sem mikill missir er aö.
Ég hef heyrt á mörgum að óá-
nægja riki meöal gesta staðarins
á þessari breytingu og margir
fastagestir óðals fari nú frekar i
Hollywood. ÞaB ætla ég lika hér
meö að gera.
Dagblaðið
U mhverf isvandamá lin
v
leyst
Gervigras á Laugardalsvöll.
Fyrirsögn I Tfmanum
Orð í tima töiuð
Fólk lætur blekkjast i Frihöfn-
inni.
Fyrirsögn I Dagblaðinu
Þörf áminning
Vatnsveita Reykjavikur vill, aö
gegnu tilefni, benda á að öllum
öörum en Slökkviliöi Reykjavikur
viö skyldustörf og starfsmönnum
vatnsveitunnar er stranglega
bannaöaö taka vatnúrbrunahön-
um.
Auglýsing I blöðunum.
visna-
mál %
Umsjón:
Adolf J.
Petersen
Fornu reynast kynnin kær
í siöustu Visnamálum var
sagt frá ferB sem félagar i
KvæÐamannafélaginu IBunni
fóru til Hveravalla þann 26. júli
1969, og endaöi þátturinn þá,
þegar fariB var um Skógarhóla
og komiö upp fyrir Sandá. Hér
veröur feröasögunni haldiB
áfram og hún hafin þegar
komiö var á Bláfellsháls; þar
varnumiöstaöar viB stóru vörö-
una, fólkiö fór út úr bilunum til
aö gera skyldu sina viö hollvætti
heiöarinnar og lét hver þrjá
steina i vörBuna. Adolf kvaö:
Fjallahreimur fyllir sál,
fögnuð heima vandar.
Heiðin geymir huldumál,
hljóðir sveima andar.
Viö Hvitárbrúna gömlu uröu
allir aö fara úr bilunum og
ganga yfir brúna; á meöan
rigndi meira en nokkru sinni
fyrr. Magnús Jónsson frá Barði
sem þekkir vel islenska náttúru
og veit aö hún getur oröiö æriö
gustmikil, en lika ljúf, kvaB
kjark I alla:
Við höfum fengið skilrnarskúr
úr skýjaruðning hranna,
er skemmir ekki skemmtitúr
skálda og listamanna.
öllu þvi er guö oss gaf
gjarna» yfir vökum.
Vatnið hriynur ætlð af
andans vængjatökum.
EkiB var inn Tjaldanes og
Svartártorfur; eitthvaö hefur
rofaö til, eöa svo fannst Ingþór
Sigurbjörnssyni; hann kvaö:
Teigir skaut i himin heiöan
heimur fjalla brattur skln
íaðminn opnar bjartan
brei,'an.
biýður gestum heim til sin.
Jóhannes Jónsson frá Aspar-
vik sá gróðurinn i Svartártorf-
um og undi honum vel og sagöi:
Blllinn veginn áfram ekur
allt er hér I kyrrð og ró.
Auðnin hverfur, yndi verkur
ofurlitil mosató.
Viö skála Fer&afélagsins i
Hvitárnesi var viöstaöan stutt,
Adolf sem var kynnir í feröinni
sagöi frá þvi sem markveröast
var aö sjá og heyra, meöal ann-
ars þvi aö menn hafi þóst verða
varir par viö ioftanda i skálan-
um sem sæktist eftir aö komast i
rúm til manna af hvoru kyni
sem var, og bætti viö:
Hér er inni ekkert spaug
eftir að húma tekur,
þar kynnast menn við kynja-
draug
sem kynúðina verkur.
Þegar haldiö var frá skálan-
um var rigningunni aö slota svo
Andrés Valberg kvað:
Aðan flæddi allt I kaf,
er það vert að muna,
viö höfum kveðið okkur af
alla rigninguna.
Þetta varö orö aö sönnu; þaö
hætti aö rigna en þokan rikti
eftir, þó meö nokkrum rofum.
Liklega hefur Ólafur Þorkelsson
séö til sólar, þvi hann sagði:
Meðan ég hef sólar sýn
og seytla óöar góðir,
alitaf ber ég ást til þin
tsland fóstra og móðir.
Brátt var ekiö inná Kjöl eftir
aöalveginum og Adolf kynnir
leiöina:
Nú er ekiö inná Kjöl,
er þar vegur greiður,
hann er eins og hefluð fjöl
hlykkjóttur og breiöur.
Lágskýjaö var og þokuioft; á
Fjóröungsöldu var numiö
staöar, fólkið steig úr úr bilun-
um, þá var skyggni orðiö allgott
svo að vel sást til hins viöfeðma
fjallahrings.
Fagurt er á fjöllunum núna,
er haft eftir Höllu Jónsdóttur, og
það hefur fleirúm fundist.
Ekki tók langan tima aö kom-
ast siöasta áfangann og ná settu
marki aö komast til Hvera-
valla, farangur var tekinn úr
bilunum og tjöld reist, þeirra á
meöal stórt tjald sem Kvæöa-
mannafélagiö á og er kallað
baöstofan; um hana haföi Adolf
þetta að segja:
Baðstofan er bursta-há,
en brestur skör og þilin,
þó vanti ljóra og vindskeið á
veitir hún skjól og ylinn.
Griöiö var til hitunartækja,
flestir hitu&u vatn i te e&a kaffi,
engir höföu leitaö á vit bakkus-
ar, en þó;Þórhildur Sveinsdóttir
sá Ingþór Sigurbjörnsson sem
er bindindismaður, vera eitt-
hvað að pukrast meö ilát og
vökva I; hún sag&i:
Ingþór ljóöin lipru kvað,
leysti margan vanda.
En nú er farið nett I það
nú er hann að blanda.
Aö likindum hefur þaö bara
veriö vatn I kaffi sem Ingþór
var meö; en að þvi neyttu mun
honum hafa runnið i brjóst við
kaffiilminn, þvi Þórhildur bætti
viö:
Friður rikir, fjörið dofnar,
faldar ævi-vefurinn.
Andinn vakir, Ingþór sofnar,
ilmar kaffi-þefurinn.
Meö I feröinni voru tvær ljós-
mæöur vel hagmæltar, en létu
litiö á þvi bera, en Magnús
Jónsson frá Baröi taldi rétt aö
reyna að glæöa anda þeirra og
sagö;:
Eg hef fregnað að hér væru
yfirsetukonur tvær;
yrkja kanski að þær færu
ef viö bara vermum þær.
Ymsir héldu aö Magnús heföi
fengiö ofurlitinn ástarsting i
hjartað, svo Adolf kvaö:
Þegar „ljósan” ljós á brá
leit ’ann hýrum augum,
ósköp varð hann eitthvað þá
óstyrkur á taugum.
Eftir dálitla stund þóttist
Adolf sjá hvaö var aö gerast hjá
Magnúsi og bætti við:
Nú er Magnús alveg orðinn
ástfanginn i „ljósunum”,
hefur bláeyg hringaskorðin
honum fórnað rósunum.
Svo kom aö þvi aö ljós-
mæöurnar buöu Magnúsi aö
koma i tjaldiö til sin og drekka
kaffisopa. Adolf fannst fara vel
á þvi og sagöi:
Gæfan leggur eleði lið,
geislar eggjun tðfravaldsins.
Astir beggja unir við
innan veggja sumartjaldsins.
Sagt hefur veriö aö reimt sé á
Hveravöllum, myrkraliö setji
hroll að sumum en komi hárum
til aö risa á ö&rum; þvi þótti Ing-
þór Sigurbjörnssyni ráölegra að
ákalla herrann á hæðum, áöur
en hann gengi til náöa og kvaö:
Þegar allt er orðiö hijótt
og á bæn vér föllum,
gef oss öllum góða nótt
guð á Hveravöllum.
Átrúnaöurinn I þessu tilfélli er
ekki ætiö sá sami hjá öllum
Adolf haföi þetta aö segja:
Þegar ég leggst á værðar ver
vættur drauma lýsir,
alltaf vaka yfir mér
álfar, tröll og disir.