Þjóðviljinn - 20.09.1980, Síða 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 20,— 21. september ÍÖ^O
Nýr
djass-
ballett-
skóli
Nýr djassballettskóli tekur til
starfa á næstunni hér i Keykja-
vik. Þaö er Sóley Jóhannsdóttir
sem aö skölanum stendur, en
hún hefur undanfarin ár stund-
aö kennslu i Danmörku og rekiö
þar skóla.
Djassballettinn er ætlaöur
bæöi konum og körlum allt niöur
i 6 ára aldur og veröur lögö á-
hersla á leikfimi, sviös- og sýn-
ingardansa, auk djassballetts.
Kennsla mun fara fram i
Hreyfilshúsinu tvo dag i viku og
hefjast námskeiöin 1. okt. og
standa til jóla.
1 fréttatilkynningu frá skóla-
num segir aö innritun standi
yfirog er hægt aö skrá sig i sima
75326 i Reykjavik kl. 13—17 alla
daga ogi Keflavik I sima 1395 kl.
9—12, en kennsla mun einnig
fara fram þar i bæ.
Sóley Jóhannsdóttir læröi
djassballett i Danmörku og
hefur auk kennslu dansaö viö
ýmis tækifæri ög tekiö þátt i
heimsmeistarakeppni i diskó-
dansi og samkvæmisdönsum og
veriödómari ilandskeppni fyrir
tslands hönd.
Sóley Jóhannsdóttir opnar nýjan djassbaliettskóla meö haustinu.
Verslunarmannafélag Reykjavikur:
Heimild til verkfallsboöunar
Trúnaöarmannaráö Verslunar-
mannafélags Reykjavikur sam-
þykkti á fundi sinum i fyrradag
aö boöa til vinnustöövunar meö
tilskiidum fyrirvara ef nauösyn-
legt reynist til aö knýja fram
samninga.
Trúnaöarmannaráöiö átelur
harölega þann seinagang sem
hefur veriö á samningagerö viö
verkalýösfélögin, meöan kaup-
máttur rýrnar og dýrtiö vex.
Svo viröist sem ekki sé mögu-
legt aö ná fram sanngjörnum
leiöréttingum á launum félaga
ASl nema til komi aukinn þrýst-
ingur frá launafólki og þvi varö
félagiö viö þeirri áskorun ASI aö
afla verkfallsheimildar.
Jólavertíöin að hefjast:
33 nýjar
hiá MM
Nýjar skáldsögur eftir Guöberg
Bergsson, Guölaug Arason og
Ólaf Hauk Simonarson eru meöal
þeirra bóka sem Mál og menning
gefur út á þessu hausti. Samtals
gefur forlagiö út 56 bækur á árinu,
þar af 33 nýjar, en hitt eru endur-
útgáfur.
Saga Guöbergs heitir Sagan af
Ara Fróöasyni og Hugborgu konu
hans, frá Guölaugi kemur Pela-
stikkog Ólafur Haukur sendir frá
sér bókina Galeiöan Þá veröur
Snaran eftir Jakobinu Siguröar-
HíSttiir oefin lit I 2. ÚtSáfu.
Af erlendum skáldverkum má
nefna splunkunýtt smásagnasafn
eftir William Heinesen, Húsiö i
þokunni, i þýöingu Þorgeirs Þor-
geirssonar. Sú bók kemur út sam-
timis hér og i Danmörku, og má
segja aö þaö sé nýjung i þýöinga-
málum hérlendis. Hverjum
klukkan glymureftir Hemingway
kemur lít i þýöingu Stefáns Bjar-
man, og Attundi dagur vikunnar
eftir Marek Hlasko, sem Þorgeir
Þorgeirsson hefur þýtt.Af öörum
þýöingum má nefna tvær bækur
eftir Sjöwall og Wahlöö: Bruna-
bíllinn sem týndistog Pólis, pólis,
pylsa og is, og hefur ólafur Jóns-
son þýtt þær.
Tvö ljóöskáld senda frá sér nýj-
ar ljóöabækur aö þessu sinni, Sig-
uröur Pálsson og Stefán Snævarr.
Bók Siguröar heitir Ljóð vega-
mennog bók Stefáns Sjálfsalinn.
Tvær merkar ljóöabækur veröa
endurútgefnar: Andvökur
Stephans G., sem hefur veriö ó-
fáanlegumiangtárabil.og Kvæöi
og sögur Jónasar Hallgrimssonar
meö forspjalli Halldórs Laxness.
Barna- og unglingabækur eru
margar aö þessu sinni. Veröldin
er alltaf ný eftir Jóhönnu Á.
Steingrimsdóttur meö myndum
eftir Harald Guöbergsson er
verölaunabók úr samkeppni Máls
og menningar. Aörar nýjar, is-
lenskar barnabækur eru Vera eft-
ir Asrúnu Matthiassóttur og Börn
eru líka fólk, viötalsbók eftir Val-
disi óskarsdóttur. Haraldur Guð-
bergsson hefur teiknaö myndir
við Eddukvæöi sem koma út i
tveimur bókum: Þrymskviöa og
Dauöi Baldurs.
Þá koma út þrjár bækur eftir
Astrid Lindgren: Emil I Kattholti
lifir enn i þýðingu Vilborgar
Dagbjartsdóttur, Madditt i þýö-
ingu Sigrúnar Árnadóttur, og Ég
vil Hka fara i skóla, sem Asthildur
Egilsson þýddi. Ný bók kemur út
eftir hina vinsælu K.M. Peyton,
höfund bókanna um Patrick, og
heitir hún Sýndu aö þú sért hetj^
Silja Aöalsteinsdóttir þýddi. Loks
má geta þriggja bóka um Einar
Askel eftir Gunillu Bergström, og
hefur Sigrún Arnadóttir þýtt þær.
Ritsafn Jóhanns Sigurjónsson-
ar kemur út i þremur bindum, og
hefur Atli Rafn Kristinsson séö
um útgáfuna. Þá kemur út fyrsta
bindiö I ritsafni Sverris Krist-
jánssonar. Haldiö er áfram meö
útgáfu á þýöingum Helga Hálf-
dánarsonar á leikritum Shake-
speares, og kemur sjöunda bindiö
út i ár.
Bækur eftir Brynjolf Bjarnason
og Einar Olgeirsson eru einnig á
útgáfuáætluninni, og er bók
Brynjólfs heimspekirit, en Einar
skrifar um Island og heimsvalda-
stefnuna. Magnús hefur þýtt
fræga bandariska bók um indi-
ána, og heitir hún Heygöu mitt
hjarta viö undaö hné. Loks skal
getiö Mannkynssögu 1492—1648
eftir Jón Thor Haraldsson og
Ævisögu Björns Eysteinssonar i
útgáfu Björns Þorsteinssonar.-ih
Hvað varð um 22 kröfur ASÍ um félagslegar úrbætur?
Sex afgreiddar og
tíu eru vel á vegi
Meö þvi aö öll landssambönd
innan ASt hafa meö venjulegum
fyrirvara gerst aöilar aö nýjum
k jarnasam ningi um skipan
starfsheita i launaflokka, er
miklum áfanga náö i langdregnum
samningaviöræðum. Sú einföldun
og samræming sem i kjarna-
samningnum felst á örugglega
eftir aö breyta miklu i launa-
málaumræöu og kjaramálastarfi.
Ennþá er eftir aö fylla ramm-
ann út meö kauptölum og semja
um félagslega kröfugerö ASt.
Kauphækkunin og dreifing henn-
ar á launastigann veröur sá
hnútur sem siöast mun höggviö á
með einhverjum hætti, og þaö
meö verkföllum ef ekki vill betur.
En vert er aö minnast þess aö i
upphafi settu atvinnurekendur
fram gagnkröfu um helmingun
veröbóta og skeröingu eöa afnám
ýmislegra félagslegra réttinda,
sem sum eru þegar i lögum eöa
kjarasamningum.
Nú vilja atvinnurekendur ekki
halda lengra I kjaraviöræöunum
fyrr en fyrir liggur hvaöa afstööu
rikisvaldiö tekur til „sameigin-
legra krafna ASl um félagslegar
umbætur” og hvaöa kostnaö at-
vinnurekendum er ætlaö aö bera I
þvi sambandi.
Viðamikil kröfugerð
Kröfur ASI um félagslegar
umbætur voru mjög viötækar og
settar fram i 22 liöum af kjara-
Hinar sex snúa að
atvinnurekendum
eða eru ekki
líklegar til að ná
fram að ganga
að sinni
málaráöstefnu sem haldin var 11.
janúar 1980. Krafa 8,14 og 21
snéru aö atvinnurekendum og
gert ráö fyrir aö semja viö þá um
1.) aö innheimt gjöld atvinnurek-
enda i sjúkra- og orlofssjóöi veröi
innheimt samhliöa innheimtu i
lifeyrissjóöi, 2) aö tryggingaf jár-
hæöir samningsbundinna slysa-
trygginga verði hækkaðar, 3) aö
trúnaöarmenn skuli einskis missa
i launum, þegar þeir sækja trún-
aöarmannanámskeiö.
Hinar kröfurnar snúa aö rikis-
valdinu og löggjafanum meö
einum eöa öörum hætti, þótt mis-
jafnt sé hverjum er ætlaö að bera
kostnaöinn af framkvæmd þeirra.
Nokkur þessara mála hafa þegar
veriö afgreidd eftir aö kröfu-
geröin var sett fram.
Mikilvæg lagasetning
Samþykkt hafa verið lög um
aöbúnaö, öryggi og hollustuhætti
á vinnustööum (krafa 10), ný lög
hafa verið samþykkt um lög-
skráningu sjómanna þar sem
tryggt er aö skip séu ekki gerö út
meö óskráöa áhöfn, og sjómaöur
haldi samningsbundnum launum
þrátt fyrir afskráningu (krafa nr.
11). Réttur sjómanna til launa i
veikinda- og slysatilfellum hefur
veriö stóraukinn meö sérstakri
lagasetningu^Krafa 12). Ný hús-
næöislöggjöf hefur veriö sam-
þykkt þar sem komiö er til móts
viö kröfu ASI um aö Byggingar-
sjóöur verkamanna fjármagni
1/3 af Ibúðarþörf landsmanna og
aöild verkalýöshreyfingar aö
verkamannabústaöa- og Ibúöa-
lánakerfinu stóraukin. (Krafa
17). Breytingar hafa veriö geröar
á lögum um rétt verkafólks tii
uppsagnarfrests og til launa
vegna sjúkdóma og slysatilfella,
sem veita verkafólki aukinn rétt.
Þar er einnig um samningamál
aö ræöa. (Krafa 18). 1 sambandi
viö setningu nýrra laga um hús-
næöismál var m.a. komiö til móts
við 20. kröfu ASt, þar sem krafist
var úrbóta I dagvistunar- og hús-
næöismálum aldraöra.
Mikill undirbúningur
1 viöræöum milli fulltrúa rikis-
valdsins og ASt hafa i vor og
sumar veriö til umræöu fjölmörg
atriöi sem snerta kröfur ASI um
félagslegar úrbætur og eru mörg
þeirra fullbúin til afgreiðslu.
Meöal þess sem fjallaö hefur
verið um eru breytingar á lögum
um atvinnuleysistryggingar,
fæöingarorlof, dagvistunarheim-
ili, orlofsmál, skattamál, eftir-
launaaldur og bætur almanna-
trygginga, lögfesting fridaga á
öllum fiskiskipum yfir jóladag-
ana, aukiö rikisframlag til
byggingar og reksturs sjómanna-
stofa, löggjöf um orlofsheimili og
málefnifarandverkafólks. Kröfur
um þessi atriöi eru nr. 1, 2, 4, 5, 6,
7, 15, 16, 19, og 22 I félagslegri
kröfugerö ASt.
Hér er um stórmerk og mikil-
væg réttindamál aö ræða og aö
þvi er Þjóöviljinn kemst næst
mun undirbúningur þeirra flestra
standa velog rikisvaldiö I flestum
tilfellum reiöubúiö til þess aö
stuöla aö framgangi þessara
krafna I meginatriöum.
Farandverkam enn
og sjómenn
Svo aöeins sé drepiö á fram-
gang þessara mála þá er Þjóö-
viljanum kunnugt að fyrir liggur
frumvarp um réttarstööu erlends
farandverkafólks, upplýsinga-
þjónustu viö Islenskt farand-
verkafólk og fleira sem lýtur aö
hagsmunamálum þess. Þá liggur
fyrir tillaga um breytingu á
lögum um almannatryggingar,
þar sem gert er ráö fyrir aö
sjómenn sem stundaö hafa sjó-
mennsku sem aðalstarf i amk. 25
ár, skuli eiga rétt til töku ellilif-
eyris frá 60 ára aldri.
Dagvistarmál,
fæðingarorlof
og atvinnuleysisbætur
Varöandi dagvistarmálin er
gert ráö fyrir aö rikiö leggi fram
1000 milljónir króna á yfirstand-
andi ári og næsta ári, og láti aö
lokinni könnun á þörfinni, gera 10
ára áætlun um aö bæta Ur henni.
Gert er ráö fyrir verulegum
breytingum á lögum um atvinnu-
leysistryggingar sem m.a. feli i
sér rýmkaöan bótarétt, hækkun
bóta og lengri bótatima og flutn-
ing greiöslna i fæöingarorlofi til
almannatrygginga. t fæöingar-
orlofsmálinu hafa komiö fram
hugmyndir sem bæta eiga úr
ágöllum frumvarpsins um 3
mánaöa fæöingarorlof, sem lagt
var fram á siðasta þingi.
Kröfur úti i kuldanum
Liklegt er taliö aö allar þær
kröfur sem hér hafa veriö taldar
aö framan nái fram aö ganga i
meginatriöum sé á annaöborö um
þær samstaöa innan verkalýös-
hreyfingarinnar. Krafa þrjú um
leyfi og launagreiðslur til for-
eldra i veikindum barna er hins-
Framhald a bls. 27
Góð aðsókn
hjá Vilhjálmi
Góð aösókn hefur verið á sýn-
ingu Vilhjálms Bergsonar aö
Kjarvalsstöðum, og hafa 17
myndir selst. Sýningunni lýkur
annaö kvöld, sunnudagskvöld.
Vilhjálmur nefnir sýninguna
„Ljós og viddir”. A henni eru 63
oliumálverk og 10 teikningar.
Sýningin veröur opin kl. 2—10 i
dag og á morgun. —ih