Þjóðviljinn - 31.12.1980, Blaðsíða 12

12 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Miftvikudagur 31. desember 1980
Annáll erlendra tíðinda
Ariöhófst á ótiðindum, eins og gömul þjóðtrú gerir ráð fyrir um hlaup-
ár. Sovéskur her fór inn í Afganistan til að bjarga valtri stjórn Babraks
Karmals, sem til varð við blóðugt uppgjör milli fjandsamlegra afla i
byltingarstjórn landsins. Þessi innrás hefur dregið langan dilk á eftir
sér: sambúð austurs og vesturs snarversnaði, kaldastriðsandi blés yfir
löndin, afvopnunarhugmyndum var skotið á frest. Myndin: sovéskir
skriðdrekar aka til Kabúl.
Indira Gandhi komst aftur til valda á Indlandi i kosningum sem fram
fóru i janúar,- þrem árum áður höfðu harkalegar aðferðir stjórnar
hennar á timum herlaga orðið til þessaðhún beið mikinn kosningaósig-
ur sem sýndist endir á hennar pólitiska ferli. Sigurárið hefur verið
Indiru andstætt: sonur hennar og liklegur arftaki, Sanjay Gandhi, fórst
i slysi, óeirðasamt var milli þjóðabrota i Assam og viðar. Stjórnvöld
hafa enn gert sig likleg til að kippa æ fleiri lýðréttindum úr sambandi,
visandi til alvarlegs ástands og þjóðarnauðsynjar.
1 Mið-Amerikurikinu E1 Salvador hefur geisað borgarastyrjöld eða svo
gott sem: málamiðlunarstjórn sú sem i fyrra tók við af Romero ein-
ræöisherra hefur i áföngum orðið handbendi bandaiags landeigenda og
afturhalds i hernum, sem hafa staðið fyrir morðum á vinstrisinnum.
Við stigmögnun átaka hafa æ fleiri frjálslyndir menn og vinstrisinnar
sannfærst um að þeir verði að taka sér vopn i hönd. Taliö er að 6—8 þús-
undir manna hafi fallið i borgarastriði þessu. Myndin sýnir götubar-
daga i höfuðborginni, San Salvador.
Eric Heiden, bandariskur skauta-
hlaupari, var skærust stjarna á
Vetraróíympiuleikunum sem
fram fóru i Lake Placid i Banda-
rikjunum i febrúar. Hann nældi
sér i gullmedaliu fyrir sigur á
þrem vegalengdum i skauta-
hlaupi og hefur enginn eftir leikið.
Uppreisnarmenn i Afganistan
með hertekin vopn. Sovétmenn
hafa mætt mikilli andspyrnu i Af-
ganistan og mega að þvi leyti
reyna eitthvað svipað og Banda-
rikjamenn i Vietnam áður, að sú
stjórn sem verður að styðjast við
erlenda byssustingi verður lepp-
stjórn i augum þjóðarinnar og
nýtur meðal hennar fallandi
gengis. Hinsvegar hefur það stað-
ið skæruherjum i Afganistan
mjög fyrir þrifum, að andstæð-
ingar Kabúlstjórnarinnar og
Sovétrikjanna eru mjög sjálfum
sér sundurþykkir.
Það var dansað á götum Salis-
bury i mars þegar almennar
kosningar leiddu til lykta áratuga
átök og styrjöld um fraintið
Zimbabwe, sem kölluð var
Rhodesia meðan minnihluti
hvitra manna réð þar rikjum.
Sigurvegari i kosningunum var
hinn róttæki ZANU-flokkur
Roberts Mugabes, og voru uppi
margir spádómar um að við tæki
marxistabylting i landinu.
Mugabe hefur hinsvegar gætt
þess að fæla ekki hvita ibúa
landsins á brott með eignaupp-
töku, né heldur vestræna f járfest-
ingaraðila —hve lengi sem hon-
um tekst að halda jafnvægi milli
bytingaróþreyju stuðningsmanna
sinna og tillitssemi við þá, sem
I mai gerði sérþjálfuð sveit úr
bandariska hernum örvæntingar-
fulla tilraun til að frelsa banda-
risku gislana sem höfðu verið i
haldi i sendiráði USA i Teheran
frá þvi i fyrra. Tilraunin mistókst
vegna bilana og slysfara: myndin
sýnir lik bandarisks flugmanns
skammt frá flaki einnar af þeim
þyrlum sem fórust. Þessi tilraun,
sem meðal annars var hluti af
viðleitni Carters forseta til að
endurvekja traust þjóðarinnar á
sér, varð til þess i fyrstu að enn
óliklegra var en áður að leysa
mætti gislamálið. Nú undir árslok
eru horfur betri — vegna þeirrar
klemmu sem Iranir eru i út af
ófriöi við Persaflóa

yfir sérþekkingu og fjármagni
ráða.
Leitin að virkum meðölum i
baráttunni gegn einhverjum
skæðasta sjúkdómi sem mann-
fólkið hrjáir, krabbameini, held-
ur áfram. Von ársins er Inter-
feron, efni sem verður til i
mannslikama og ver hann gegn
veirum og hefur reynst vel i
viðureign við ýmsar tiltekn-
ar tegundir krabbameins.
Lyfjaframleiðendur heyja nú
með sér mikið kapphlaup um að-
ferðir til að búa þetta efni til á til-
tölulega ódýran hátt, en eins og
er er það gifurlega dýrt. Reza
Pahlavi, fyrrum Iranskeisari,
hafði orðið sér út um mikið af
Interferon, en það kom fyrir ekki
— hann lést úr krabbameini i
Kairó á árinu. Myndin: Interfer-
onframleiðsla hjá Rentschler
lyfjahringnum.
Þrisvar kom það fyrir með stuttu
millibili og siðast i júni i höfuð-
bækistöðvum Norad (Loftvarna-
stjórn Norður-AmerCku) að við-
vörunarkerfi þau sem eiga aö
vara við árás óvina gáfu fölsk
viðvörunarmerki. I siðastnefnda
tilfellinu hafði útbúnaður Norad
„oftúlkað” æfingaspólu á þá leið,
að um eldflaugaárás frá sovésk-
um kafbátum á Kyrrahafi væri aö
ræða og voru eldflaugar settar i
skotstöðu. og fleiri viðbúnaður
haföur. Þessi atvik vöktu upp all-
mikla umræöu um hættur á þvi að
kjarnorkustyrjöld brytist út fyrir
slysni, sem aukast enn vegna
þess, að það er æ útbreiddari
hugsunarháttur með herstjórum,
að hægt sé að heyja með árangri
svokallaða „takmarkaða kjarn-
orkustyrjöld”.