Þjóðviljinn - 14.03.1981, Page 2

2 StÐA — ÞJÓDVILJINN Helgin 14.-15. mars 1981.
Eiturlyf
Maður verður að eiga sér eitt-
hvert markmið i lifinu. En 'pað er
ekki alltaf auðvelt að velja það,
sem manni hentar. Fyrir nokkr-
um dögum, fékk ég bréf, sem
staðfestirþennan grun. Bréfritari
minn rokkar á milli indversks
sértrúarf lokks, Kaupmanna-
hafnardvalar, hasspipunnar,
Alþýðuf lokksins eða ibúðar-
kaupa. Hann notar tækifærið og
spyr um álit mitt á eiturlyfja-
notkun. Já, það er nefnilega það.
Ég á vist ekki nema miður
skemmtilegar minningar um
eiturlyf.
Einu sinni þegar ég var ungur
og staddur i Austurlöndum reykti
ég hálfa pipu af ópium. Það var
min sök. Ég hefði aldrei átt að
samþykkja að fylgja þœsum
tveimur kvendum á dútiust hótel i
Konstantinópel. Ég hafði ekki
fyrr andað að mér eitrinu en ég
fann fyrir miklum sársauka, sem
átti sér rætur upp i öxl og breiddi
úr sér niður á bak. Ég var lfka
haldinn miklu harðlifi. Það dugði
mér ekki minna en mánuður og
tiu flöskur af ,,raki” til þess að
gleyma þessari leiðinlegu
Gjaldkeri
borgarinnar hefur verið ófús að
greiða Torfusamtökunum úr 10
miljón gamalla króna styrk sem
borgarstjórn veitir þeim til
endurbyggingar Bernhöftstorfu
þar sem samtökin hafa ekki greitt
fasteignagjöld af Torfunni.
Fasteignagjöldin eru nær 20
miljónir gamalla króna en nýlega
var fasteignamatið lækkað um
helming vegna kæru samtakanna
og lækka þá fasteignagjöldin um
leið. Þessi dráttur á styrkgreiðsl-
unni hefur komið Torfusamtök-
unum afar illa og hefur stappið
orðið til þess að menn hafa farið
að fletta gömlum skjölum og rýna
betur ofan i fjárhagsviðskipti
borgar og rikis vegna Torfunnar
á undanförnum árum. Hefur
ýmislegt óvænt komið i ljós sem
gæti leitt til þess að borgin sæti
uppi með kröfu frá Torfusamtök-
unum og rikinu um ótalda tugi
miljóna. M.a. hefur samtökunum
og rikinu áður verið gert að
greiða fasteignagjöld af eigum
borgarinnar á Torfunni, Banka-
stræti 0 og simaklefanum.
Ljósmyndasafnið
er fyrirbæri sem skaut upp kollin-
um i fyrra og hefur orðið vel
ágengt i að afla sér gamalla
mynda frá íslandi, jafnvel
erlendis frá sem aldrei hafa sést
hér áður. Nú hefur heyrst að
Ljósmyndasafnið sé búið að
tryggja sér safn Jóns Kaldals en
stofa hans, sem dóttir hans hefur
rekið undanfarin ár, er nú að
hætta. Það fylgir sögunni aö
Þjóðminjasafniö sé mjög óhresst
að missa þennan spón úr aski sin-
um þvi' að Kaldal er snillingur i
karaktermyndum og liklega eru
frægustu myndir hans af
Jóhannesi heitnum Kjarval.
Ástæðan fyrir þvi að ljósmynda-'
stofa Kaldals hættir sú að Ingi-
björg Kaldal hefur neitað að fara
út i litmyndir en markaður fyrir
svart/hvitar myndir er ekki
nógur.
reynslu.
Nokkrum árum siðar var ég á
ljónaveiðum i Afriku ásamt
nokkrum kunningjum minum.
Eitt kvöldið, þegar við komum
þreyttir og vonsviknir heim (við
höfðum ekki veitt nema þrjú ljón
yfir daginn), þá var það, að ég
þáði eiginlega hugsunarlaust i
hasspipu hjá einum hinna inn-
fæddu. Ég hafði varla sogað að
mér nema tvisvar sinnum, þegar
ég fékk þennan æðisgengna
niðurgang. Korteri siðar fann ég
fyrir hræðilegum sting, sem náði
frá nýrunum og niður i ökkla með
sársaukafullum útidúr út i hægri
rasskinn. Hér dugði ekkert minna
en tveir mánuðir og tólf flöskur af
„anisette” til að gleyma. Ég hét
sjálfum mér þvi að byrja aldrei á
nýjan leik.
En nokkrum árum siðar
eignaðist ég vin (það henti meira
að segja mig að eignast vin), sem
var hræddur um, að ég ofreyndi
migandlega. Það er reyndar rétt,
að ég hef aldrei dregið af mér i
þeim efnum. Þessi vinur minn
bauö mér að taka amfetamfn. Ég
var ekkifyrr búinn að fá mér eina
töflu enn ég fékk þessa lika kröft-
ugu vindverki. En ég komst fljótt
Markiís: Kvartaði undan Halldóri
Þorsteinn
Jónsson kvikmynda-
gerðarmaöur, sem i gærkvöldi
var að sýna mynd sina Punktur,
punktur, komma, strik, mun nú
hafa áhuga á að taka næst fyrir
söngleik um gamla Tivoli i Vatns-
mýrinni i samvinnu við Jakob
Magnússon sem fékk þessa hug-
mynd fyrir nokkrum árum og
fékk þá styrk úr kvikmyndasjóði
til aö gera kvikmyndahandrit að
sliku verki. Að sumu leyti yrði
þetta kvikmynd um sama timabil
og Punkturinn þ.e. 6. áratugur-
inn.
r
I
framhaldi af miklum umræðum
hérlendis um kjarnorkuvarnir
mun fjarveitinganefnd alþingis
hafa samþykkt að veita almanna-
varnanefnd aukafjárveitingu i
þvi skyni að sinna þessum málum
betur. Nú i vikunni bauð svo al-
mannavarnarnefnd fjárveitinga-
nefnd upp i Mosfellssveit til að
sýna henni birgðastöð sina sem
þar er. A leiðinni lá við að illa færi
og báöar þessar nefndir enduöu
lifdaga sín þar og hefði þá orðið
litið um varnir. Rútan sem flutti
Dr. Gottskalk
Gottskálksson
Halldór: Hallur undir krata eöa
óbrenglaö fréttamat?
liðið upp eftir var nefnilega
eitthvað biluð og pústaði
koltvisýringi inn i bilinn. Var
farið að svifa á menn (þ.á.m.
landlækni, lögreglustjóra,
slökkviliðsstjóra o.s.frv.) er
stoppa varð á miðri leið til að
lofta út.
Eins
og komið hefur fram i fréttum
mun Elias Snæland Jónsson taka
við störfum ritstjóra á Timanum
um næstu mánaðamót. Frá Visi
tekur hann meö sér Illuga Jökuls-
son blaðamann sem séð hefur um
Helgarblað Visis með ágætum.
Mun þaö ætlun hins nýja ritstjóra
að setja Illuga yfir sunnudags-
blað Tímans og stokka það jafn-
framtuppog gera það meira i stil
við Sunnudagsblað Þjóðviljans og
Helgarblað Visis eins og þau eru
nú.
Um
300 metrum norðaustur frá bæn-
um Lögmannshlið við Akureyri
eru leyfar af fornum garð- og
tóttarbrotum i hvammi vestan
við hrygginn Beinrófu. Þar sem
þessar rústir gætu veriö i hættu
vegna mannvirkjagerðar hefur
að raun um, að þetta var aðeins
byrjunin á erfiðleikum mínum.
Ég fékk hrottalegt tak i hægri
hendina, sem lá i sikksakki upp i
öxl og siðan sem leið lá i punkta-
hornalinu niður i vinstri rasskinn
og þaðan i' skrúfulinu niður i fót.
Nú dugði ekkert minna enn þrir
mánuðir og fimmtán flöskur af
brennivini til þess að komast á
réttan kjöl aftur.
Til allrar hamingju er fólk nú á
tímum miklu fróðara um hættur
eiturlyfjanotkunar. Þvi miður
var þessu öðruvisi farið fyrir
strið eins og þér komist sjálfir að
raun um við lestur þessarar
raunalegu sögu, sem hér fer á
eftirog sem ég gegn vilja minum
átti sök á.
1 kringum 1935 skrifaði ég rit-
gerð (þvf miður alltof litið þekkta
i Kaupmannahöfnj Ritgerð þessi
fjallaði um hu'gsanleg áhrif
etrúrskrar listar á islenska list á
19. öld hefðu i'slenskir listamenn
þá á ti'mum kynnst etúrskri
menningu. Þegar ég var orðinn
þreytturá rykföllnu andrúmslofti
Konunglega bókasafnsins i Kbh.
og þar að auki þeirrar skoðupar
að sagnfræðingar ættu ævinlega
að rannsaka heiðarleika heimilda
sinna þá gerði ég mér litið fyrir
og steig á skipsfjöl og hélt til
Norður-Afrfku. Þér spyrjið sjálf-
sagt af hverju i ósköpunum ég
hafi farið til Norður-Afriku fyrst
Etúri'ubúar hafi veri fyrstu ibúar
á ttaliu? Ágæt spurning. Kannski
ég hafi fengið afslátt eða þá, að ég
hafi viljað byrja á byrjuninni og
Illugi: Vonarstjarna Tlmans?
Hrafn: Snillingur I aö auglýsa
sjálfan sig.
Þór MagnUsson nú ákveðið að
friðlýsa þær.
Markús
Einarsson útvarpsráömaður hef-
ur óskað eftir þvi á fundi ráðsins
og geröur verði listi yfir þau viðtöl
sem Halldór Halldórsson frétta-
maður hefur haft við þingmenn
siðan hann tók við stöðu þing-
fréttaritara Utvarpsins. Þykir
sumum sem Eiður Guðnason og
fleiri þingkratar megi vart opna
munninn i þingi svo að Halldór sé
ekki kominn með hljóðnemann á
loft en tali sjaldan eða aldrei við
aðra. Sjálfur ber Halldór fyrirsig
að hann láti fréttamat algjörlega
ráða þvi við hvern hann talar en
ekki jafnvægi milli flokka.
Hrafn
Gunnlaugsson kvikmyndagerðar-
maður er óúmdeilanlegur lista-
maður á einu sviöi þó að annað
kunni að orka tvimælis. Það er
listin að auglýsa sjálfan sig.
Nýlega birtist við hann viðtal i
sænska blaöinu Dagens Nyheter.
Þar segir Hrafn að ekkert lista-
verk hafi vakið upp jafnmikið
umtal og deilur og Óðal feðranna
siðan Halldþr Laxness skrifaði
rannsaka uppruna þessa elsku-
lega forsögulega þjóðflokks.
En komum okkur að efninu. Á
leiðinni hafði ég skipti á styttu,
sem ég hafði fengið fyrir lágan
pris — eg ég hafði þá ekki stolið
henni — og kflói af tei. Þegar ég
var kominn til Kaupmannahafnar
komst ég að raun um að svindlað
hafðiveriðá mér. Hið svokallaða
te var þá bara hass, sem var þá á
timum miklu ódýrara en te. En
þar sem ég hafði gleymt að greiða
fyrir herbergiskytruna mina i
Kbh. áður en ég fór (ég skuldaði
sex mánaða leigu) þá færði ég
húsráðanda minum þetta hass-
kóló að gjöf svona til þess að
blíðka hana en gat náttúrlega
ekkert um innihaldið. Á nokkrum
dögum sá ég hana skipta um
persönuleika. Þessi gamla
nánögl, sem hugsaði ekki nema
um peninga tók upp á þvi að eyða
og spenna án afláts. Hún, sem
hefði aldrei farið út berhöfða reil
gerviblómin af hattinum sinum
og stakk þeim i hár sitt. Tveimur
vikum siðar fór hún með sófann
og hægindastólana niður i
kjallara og i stað þeirra setti hún
púða a gólfið. Ég fór að hafa
áhyggjur, þegar hún fór að mála
blóm á veggina i ganginum. En
um leið og hassið var þrotið fékk
skassið á sig gamla fýlusvipinn.
Úti um kossana, sem hún smellti
á mig á hverju kvöldi, þegar ég
kom heim. HUn hafði á nyjan leik
fundið markmið i lifinu: peninga.
En þar sem ég þoli illa nirfilshátt
flutti ég út svo litið bar á.
sósialrealistfskar skáldsögur
sinar á 4. og 5. áratugnum. Hrafn
segir einnig i' viðtalinu að enginn
tslendingur hafi verið gjald-
gengur i' samkvæmum nema
hann hefði séð myndina þvi að
þar hafi hún hvarvetna verið heitt
umræðuefni. Já, það er gott að
vera ánægður með sjálfan sig.
Nýlega
birtist I timaritinu Frjáls verslun
listi yfir 25 söluhæstu bækurnar
fyrir siðustu jól og vakti það
athygli að skv. honum átti eitt
bókaforlag, þ.e.a.s. Orn og
Orlygur,10 af þessum bókum. Um
daginn barst fyrirspurn frá bóka-
forlaginu til bygginganefndar
Reykjavikur þar sem grennslast
var fyrir um það hvort nokkuð
væri þvi til fyrirstöðu að reist yrði
steinsteypt skrifstofu- og
verslunarhús á lóðinni nr. 11 við
Siðumúla og reyndist svo ekki
vera. Það er greinilega völlur á
þessu fyrirtæki.
Skemmtileg
bók er nú i uppsiglingu hjá bóka-
útgáfunni Hildi sem Gunnar
Þorleifsson stýrir. Bókin verður
um 16 af þekktustu núlifandi
Islenskum myndlistarmönnum og
er sá háttur hafður á að
myndlistarmennirnir velja sér
sjálfir rithöfunda til að skrifa um
sig, eða hafa viðtal við sig.
Rithöfundunum er sem sagt i
sjálfsvald sett hvernig þeir fjalla
um viðkomandi myndlistamann.
Blöndungar
og Blönduvirkjun hafa veriö efst
á baugi i þessari viku. Norðlend-
ingurinn T.E., sem reyndar er nú
búsettur I Reykjavik, hringdi og
hafði yfir þessa visu:
Þegarum Blönduþjóöbraut
semst
þá er grunnurinn traustur.
Virkjum hana fyrst og
fremst,
farið síðan austur.
T.E. hafði lika orðið visa á
munni I tilefni af bókmennta-
verðlaunum Norðurlandaráðs
sem veitt voru fyrir skömmu.
Hún er svona:
í ljóðunum þinum ég Hfsianda
finn
sem lýsir upp sálarkimann
minn.
Og þvi segir hjartaö og
hugurinn:
Til hamingju Snorri meö
sigurinn.
Kaldal: Listaverk hans
Ljósmyndasafniö en
Þjóðminjasafnið.
fara á
ekki
Þorsteinn: TIvolI næsta verkefniö