Þjóðviljinn - 14.03.1981, Qupperneq 10

10 SÍDA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 14.-15. mars 1981.
Greinargerð heilbrigðisráðherra til
jafnréttisráðs frá 12. febrúar sl.
um veitingu lyfsöluleyfls á Dalvík
Svavar Gestsson heilbrigðis-
ráðhcrra sendi jafnréttisráði 12.
febriíar sl. 11 siðna greinargerð
vegna veitingar lyfsöluleyfis á
Dalvik og fer hún hér á eftir nema
hvað löngu yfirliti um embætta-
veitingar er sleppt.
Lagaákvæði um
lyfsöluleyfi
Akvæði um veitingu lyfsölu-
leyfa er að finna i lögum nr.
30/1963.
t lyfsölulögum nr. 30/1963 er
talað um stofnun lyfjabúða og
veitingu lyfsöluleyfis.
Samkvæmt lyfsölulögum veitir
forseti tslands heimild til stofn-
unar lyfjabiíða og má stofnsetja
þær þar sem þess gerist þörf að
og er leyfishafa skylt að hlita
ákvæðum laga og stjórnvalds-
reglna, svo sem þau eru á hverj-
um tima, um réttarstöðu hans og
starfshætti.
Þegar veita á lyfsöluleyfi aug-
lýsir ráðherra eftir umsóknum i
öllum dagblöðum og Lögbirtinga-
blaði meö 4 vikna fyrirvara.
Umsóknir skal senda landlækni.
Umsækjendum er veittur kostur á
vitneskju um það, hverjir hafa
sótt um. Umsóknir skal leggja
fyrirtveggja manna nefnd, sem i
sitja fulltrúar fagfélaganna, þ.e.
Apótekarafélags Islands og
Lyfjafræðingafélags íslands.
Kjörtimi nefndarmanna er 6 ár.
Nefndin lætur landlækni i té rök-
studda umsögn um þá umsækj-
endur, sem að hennar áliti eru
Stjórnsýslustörf ekki metm
tll jafns viö störf í lyfjabúð
eða við lyf jagerð

<r .
< " % ; ,

I samræmi við venjur og lög
dómi ráðherra, enda hafi hlutað-
eigandi sveitarstjórn æskt þess.
Lyfjabúð má aö jafnaði ekki
stofnsetja annars staðar en þar,
sem likur eru til aö hún geti borið
sig með eðlilegum rekstri. Ráð-
herra ákveður lyfjabúð stað og
veitir leyfi til flutnings hennar að
fengnum umsögnum fagfélaga
lyfsala og lyfjafræðinga.
Leyfi til að reka lyfjabUð (lyf-
söluleyfi) veröur aðeins veitt ein-
staklingi, sem uppfyllir skilyrði
lyfsölulaga, en þau eru:
l.lslenskur rikisborgararéttur.
2. Lögræði og fjárforræði.
3. Andlegt og likamlegt heil-
brigði.
4. Umsækjandi skal hafa lokið
lyfjafræðiprófi, sem metið er
gilt hér á landi.
5. Umsækjandi skal hafa unnið i
12 mánuði sem lyfjafræðingur i
lyfjabUð eöa við lyfjagerð hér á
landi. Vilcja má frá þessu skil-
yrði, þegar sérstakar ástæður
mæla með þvi.
6. Heimilt er að synja manni um
lyfsöluleyfi, ef ákvæði 2. mgr.
68.gr. almennra hegningarlaga
eiga við um hagi hans.
í höndum ráðherra
Eins og áður sagði verður lyf-
söluleyfi aðeins veitt einstaklingi
hæfastir og skipar þeim i tiauröð,
en þó aöeins þremur hinum hæf-
ustu, ef umsækjendur eru þrir eöa
fleiri. Teiji nefndin einhvern um-
sækjenda óhæfan, skal hUn geta
þess. Landlæknir sendir þvi næst
ráðherra rökstutt álit um það,
hverja af umsækjendum hann tel-
ur hæfasta i töluröð, og skal um-
sögn nefndarinnar fylgja áliti
hans.
Að fengnum þessum um-
sögnum veitir ráðherra siðan lyf-
söluleyfi.
Samkvæmt ótviræðum laga-
boðum er þvi veitingarvaldið i
höndum ráðherra og ber hann
enda einn stjórnvaldsábyrgð á
leyfisveitingunni. Nefnd fag-
manna og landlæknir eru ein-
ungis umsagnaraðilar, ráðherra
til ráðuneytis, og kemur hvergi
fram f lögunum að álit þeirra eða
röðun umsækjenda sé bindandi
fyrir ráðherra.
Sex sinnum 2.
til 5. maður
þegar hér er komið sögu i
greinargerðinni fer á eftir yfirlit
um veitingar lyfsöluleyfa frá þvi
að heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytið tók til starfa sem
sjálfstætt ráðuneyti. Þessu yfirliti
er sleppt en næst gripið niður i
greinargerðina, þar sem niður-
stöður þess eru dregnar saman:
Samkvæmt yfirliti þessu hefur
alls 24 sinnum verið veitt lyfsölu-
leyfi frá stofnun ráðuneytisins.
Þar af var aöeins einn umsækj-
andi fjórum sinnum og þvi i 20 til-
vikum um það að ræða að velja
þyrfti milli manna. Þar af hefur
14 sinnum verið fariö eftir þeirri
röðun sem nefndin og/eða land-
læknir lögðu til, en sex sinnum
hefur ráðherra kosiö að velja
annan til fimmta mann i umsögn-
um áðurnefndra aðila, eða sem
hér segir:
1. 5 sinnum 2. maður.
2. 1 sinni 5. maðuri umsögn land-
læknis, en sá komst ekki á blað
i umsögn nefndarinnar.
I eitt skipti af þeim fimm, sem
ráðherra veitti 2. manni i umsögn
nefndarinnar, hafði 1. maöur
dregið sig til baka. Þau 5 lyfsölu-
leyfi sem hér um ræðir eru sem
hér segir:
1. 1971 Norðurbær, Hafnarfirði: 2.
maður i umsögn nefndar.
2.1976 Iðunn, Reykjavik: 5.
maður i umsögn landlæknis.
3. 1976 Egilsstaðir: 2. maður i
umsögn nefndarinnar.
4. 1976Neskaupstaður: 2. maður i
umsögn nefndarinnar.
5. 1981 Dalvik: 2. maður i umsögn
nefndarinnar.
í samræmi við
venjur og lög
SU veiting lyfsöluleyfis sem hér
um ræðir einkum.á Dalvik, styðst
þvi i einu og öllu við venjur og lög
eins og hér hefur verið sýnt fram
á. Slfkt er hafið yfir allan efa.
Þegar lyfsölulögin voru rædd á
alþingi 1963 mælti dr. Bjarni
Benediktsson dómsmálaráð-
herra fyrir frumvarpinu, en þá
voru heilbrigðismálin i Dóms-
málaráðuneytinu. Hann fjallaði i
ræðu sinni um 7. grein lyfsölulag-
anna og sagði þá m.a.:
„Að öðru leyti er um aðra sú
meginregla að veitingavaldið er
algjörlega frjálst um það hverjir
leyfið fá”.
I umræðum á alþingi kom fram
að þeirri hugmynd hafði verið
hreyfti nefnd, að skylda ráðherra
tilþess að veita einhverjum hinna
þriggja umsækjenda, sem efst er
raðað af nefndinni, lyfsöluleyfið.
Ekki einu sinni sU hugmynd varð
að þingskjali, hvað þá heldur að
hUn næði lengra. Enginn hreyfði
þeirri hugmynd að ráðherra væri
skylt að hlita röðun nefndarinnar.
Þvert á móti kom fram á alþingi i
umræðum veruleg andstaða við
þau ákvæði laganna, að skylda
nefndina til þess að raða umsækj-
endum. Þar var og á það bent að
fráleitt væri i raun að hafa
tveggja manna nefnd hagsmuna-
aðila i þessu verki af margvis-
legum ástæðum.
Alfreð Gislason, læknir, sat þá
á alþingi og sagðimeðal annars i
umræðum um málið I efri deild
alþingis:
Gallað fyrirkomulag
,,í 7. greiner fjallaðum hvernig
fara skuli með umsóknir þeirra,
sem sækja um leyfi til að reka
lyfjabUð. Þar er ákveðið að
tveggja manna nefnd skipuð af
Lyfjafræðingafélagi Islands og
Apótekarafélagi Islands skuli
fjalla um umsóknir i fyrstu lotu.
NU er það Ut af fyrir sig galli að
láta aðeins tvo menn fjalla um
slikar umsóknir, og það er enn
meirigalli, hvernig þessi nefnd er
skipuð, að hUn er skipuð af þeim
aðilum sem mestra hagsmuna
hafa að gæta i sambandi við veit-
ingu þessara leyfa. Það er mjög
óheppilegt og hlýtur að reynast
oft óþægilegt þeim, sem það verk
eiga aö vinna, þeirri tveggja
manna nefnd. Þessi tveggja
manna nefnd þannig skipuð á að
láta landlækni i té rökstudda um-
sögn um umsækjendur og ekki
nóg með það, heldur á hUn að
skipa þeim i töluröð, 1., 2. og 3.,
eftir hæfni að dómi nefndarinnar,
og ekkinóg með það, heldur hefur
hUn líka rétt til þess að dæma
þann sem hUn vill óhæfan sem
umsækjanda. Þetta siðasta er
Framhald á 26. siðu.
Ritstjórnargrein
Einar Karl Haraldsson skrifar
F ramfaraspor
í húsnæðismálum
• Félagsmálaráöherra hefur
staðfest áætlun húsnæðismála-
stofnunar um lánsfjárhæðir og
Utlánaflokka Ur Byggingarsjóöi
rikisins á árinu 1981, eins og frá
er greint i blaöinu i dag.
Fjárhæöir lána fara nú eftir
fjölskyldustærð, en ljóst er af
áætluninni að meöallán eru
hærri en i eldra kerfinu sem við
lýðivar áöur en nýju húsnæðis-
lánalögin gengu f gildi um
áramðtin. Lánsfjárhæöir hækka
nú til samærmis við byggingar-
visitölu og veröur það nú gert
fjórum sinnum á ári I stað einu
sinni áður. Þá eru teknir upp
fjórir nýir lánaflokkar: Til
viðbóta og endurbóta á gömlu
húsnæði, til fatlaöra og öryrkja,
til orkusparandi húsabóta og tií
tækninýjunga og rannsóknar.
Þá verður veruleg hækkun á
ráöstöfun lánsfjár til dagvistar-
stofnana ibúða fyrir aldraða og
hjúkrunarheimila og til Utrým-
ingar heilsuspillandi húsnæðis.
• Samtals er áætlað aö
Byggingarsjóður rikisins veiti I
hið almenna húsnæðislánakerfi
um 307 miljónum nýkróna, en
þar af renna 40 miljónir til
bygginga sölu- og leiguibúða
sveitarfélaga. Byggingarsjóður
verkamanna hefur hins vegar
til ráðstöfunar á þessu ári um
lOOmiljónir nýkróna. Fjármagn
þaö sem byggingarsjóðirnir
hafa til Utlána hefur aukist
verulega umfram veröbólgu, og
þvi er sá kreppusöngur sem
Landssamband iðnaöarmanna
hefur hafið i fjölmiðlum meö
öllu tilhæfulaus.
• Hinsvegar fellur lánastarf-
semin til hUsbygginga I nokkuð
annan farveg en veriö hefur.
Benedikt Davlðsson formaður
Sambands byggingarmanna
segir 1 samtali við Þjóðviljann
að hann telji að það spor sem
stigiö hefði verið i þá átt að færa
byggingarstarfsemina I aukn-
um mæli á hendur félagslegra
aðila sé framfaraspor og til
heilla. „Ekki bara hvað varöar
eignaraðildina heldur lika hvað
varðar skipulagningu á bygg-
ingarstarfseminni. Ég tel mikl-
ar likur á þvi að með þessu
móti hafi byggingamenn
traustari atvinnu en ella, og að
þaö verði byggt skynsamiegar
og ódýrar, og jafnvel betur en
áður", segir Benedikt.
• Grétar Þorsteinsson
formaður Trésmiðafélags
Reykjavlkur segir i dagskrár-
grein I Þjóðviljanum að það hafi
vakið undrun sina að sjá þvi
slegið upp i blöðum, að nýsett
lög um félagslegar ibUðabygg-
ingar væru aðför aö atvinnu-
öryggi i byggingariðnaðinum.
„Sannleikurinn i þessu máii er
að sjálfsögðu sá, að ef ákvæði
þessarar lagasetningar verða
aö raunveruleika, er stigið stórt
skref I þá átt að tryggja at-
vinnuöryggi i byggingariðn-
aðinum. Þau blaðaskrif sem að
framan greinir, eru mér nokkur
visbending um að verulegar iik-
ur séu á þvi að stjórnvöld standi
loksins við gefin fyrirheit þess
efnis’ að 1/3 af þörfinni sé mætt
með félagslegum ibúðabygging-
um. En slik fyrirheit hafa verið
gefin af stjórnvöldum árum
saman án þess að við þau hafi
vcrið staðið, enda minnist ég
ekki áður skrifa af þvi tagi sem
hér um ræöir.”
• Formaður Trésmiðafélags-
ins vikur siðan að þvi aö bygg-
ingariðnaðurinn sé illa skipu-
lagður bæöi frá hendi yfirvalda
og verktaka. óreglulegar
úihlutanir lóöa og slælegur
undirbUningur byggingarsvæöa
eru meðal kunnra vandamála I
þessu sambandi. Hann telur þó
öllu alvarlegra að allstór hluti
af þessari atvinnugrein hefur
verið borinn upp af mjög
smáum verktökum (meistur-
um), og það svo smáum aö sum-
ir hverjir halda ekki uppi sam-
felldum rekstri allt árið. I sum-
um greinum er fjöldi meistara
allt að helmingur þess fjölda
sem er i sveinafélögum iönaöar-
manna. Slfkir aðilar eru hvorki
liklegir til þess að skapa verka-
fólki starfsöryggi né til að
tryggja ódýrt hUsnæöi, þar sem
þeir hafa ekki bolmagn til
skipulags og hagnýtingar: tækni
nýjunga.
• Eins og áður hefur komið
fram er það fjarstæða að aukið
fjámagn til Byggingarsjóðs
verkamanna dragi Ur lánveit-
ingum til aðila sem standa utan
viö hinar félagslegu ibUöabygg-
ingar. En eins og Benedikt
Daviðsson hefur bent á þá er
sýnt að þeir sem verið hafa
hvorutveggja i senn, byggingar-
menn og seljendur IbUða, og
Landssamband iðnaöarmanna
er málsvari fyrir, munu missa
spón Ur aski sínum.
• Byggingamenn hafa ekki
teljandi áhyggjur af atvinnu-
ástandi i náinni framtið. Aö visu
má segja að tækninýjungar og f
veðurfar geti haft slæmar
afleiöingar i för með sér fyrir
mUrara, en sé horft til næstu
tveggja til þriggja ára má bUast
viö ágætri vinnu hjá byggingar-
mönnum, að sögn þeirra sem
gerst til þekkja. Það er kunn
staöreynd að þegar nær dregur
sveitarstjórnarkosningum hef-
ur lóðaframboð tilhneigingu til
að aukast hvarvetna á landinu.
Þá hefur sU tiskusveifla aö gera
upp gömul ibUðarhús i för með
sér verulega viðhalds- og breyt-
ingavinnu fyrir iðnaöarmenn.
• Mestu skiptir þó að með þvi
að beina lánsfé i rikara mæli til
félagslegra IbUðabygginga er
von til þess aö betra skipulag
náist i byggingariðnaðinum
með vaxandi atvinnuöryggi. Þá
er þess aö vænta að framboö
aukist á góðu og ódýru hUsnæöi,
en það er ekki litill þáttur I lifs-
kjörum fólks, ef slikur árangur
næst.
— ekh
\