Þjóðviljinn - 20.06.1981, Blaðsíða 21

rmoBswwj?!
'í’t’t ídú| .(S%OS fiiylsH ^VHWIVÖÓW -- AQtft 0
Helgin 20.-21, júnl 1981 ÞJÖÐVILJINN — SIÐA 21
Fleiri konur látast af
völdum reykinga en
leg- og brjóstkrabba
t reykingastriðinu visa báðir aðilar til kyntöíra. Myndin til vinstri er
írá Krabbameinssambandinu i Bandarikjunum, næst kemur þýsk aug-
lýsing þar sem reykingar eru tákn um lifsstil og siðast auglýsing frá
bandariskum heilbrigöisyfirvöldum, sem stjórn Reagans hefurtekið úr
umferð, að þvi er sagt er vcgna þrýstings frá sígarettuframleiðendum.
„KvennamorSngjarnir” eöa
„The Ladykillers” nefnist nýút-
komin bók, sem hefur vakið
mikla athygli og fjallar um aöra
og hættulegri kvennamoröingja
en kvikmyndin sem ber sama
nafn. Samkvæmt rannsóknum I
fjölmörgum löndum eru það
hvorki umferðarslys né krabba-
mein í brjóstum eöa legi sem
veröa flestum konum aldurtila.
Þaö eru sígaretturnar.
„The Ladykillers” — Why
smoking is a feminist Issue — er
nafn þessarar bókar, en þar er
fjallað um reykingarvenjur
kvenna. Niðurstööurnar eru ógn-
vekjandi: Konum gengur miklu
verr að hætta aö reykja en karl-
mönnum. Herferöin gegn reyk-
ingum sem farin er um allan hinn
vestræna heim, virðist ná aö
mjög takmörkuðu leyti til
kvenna. Meö sama áframhaldi
verða konur i miklum meirihluta
meðal reykingarmanna innan 20
ára.
Herferöin gegn reykingum hef-
ur dregið mjög úr reykingum
karlmanna, eöa um 60% árið 1961
og 47% árið 1975 svo eitthvaö sé
nafnt. En prósentutala þeirra
kvenna sem reykja er enn 40%.
Talið er aö stdlkur byrji æ yngri
aö reykja, margar konur auka
reykingar er þær takast á hendur
erfið og krefjandi störf og tiltölu-
lega fáar konur hætta algerlega
við si'garetturnar.
Framundir siöustu heims-
styrjöld þótti það ekki dömulegt
aö reykja og þá uröu konur aö
reykja lftiö og sjaldan ef þær áttu
ekki að missa mannoröið. Um
1950 voru konur aöeins hálfdrætt-
ingar á viö karlemenn i reyking-
um. Ariö 1979 var hins vegar svo
komið i Bandarikjunum aö meöal
unglinga reyktu fleiri stúlkur en
drengir.
Bandariskar konur i stjórnun-
arstörfum reykja nú meira en
karlar (42% kvenna á móti 37%
karla). Stofnanir, sem reyna aö
hjálpa fólki tilaö hætta aö reykja
fá miklu fleiri konur til meöferðar
en karlmenn, þótt árangurinn sé
áberandi minni. Helmingi færri
konum tókst aö venja sig af reyk-
ingum en karlmenn hjá einni
slikri stofnun i Bandarikjunum á
s.l. ári.
Konur sem taka pilluna auk
þess að reykja eru i 40 sinnum
meiri hættu en þær sem ekki
reykja og ekki taka pilluna. 1
Bretlandi deyja fleiri konur Ur
lungna og hjartasjúkdómum sem
stafa af reykingum (amk. aö
hiuta) en samanlagöur fjöldi
þeirra karla og kvenna, sem far-
ast i' umferöarslysum.
Það kemur einnig fram i bók
þessari aö konur viröast reykja af
öörum ástæöum en karlmenn.
Rannsóknir á reykingavenjum
fólks syna, aö konur reykja frek-
ar þegar þær eru taugaóstyrkar
og æstar, en karlmenn tengja
sigarettur fremur afslöppun og
hvlld. Fylgst var með hópi karl-
manna og kvenna aö horfa á kvik-
myndir. Kom i Ijtís að konur
reyktu mest undir hryllings-
myndum á meöan karlmennirnir
fengu sér helst sigarettu undir
léttum gamanmyndum. í fram-
haldi af þessu er þvi haldib fram
aö konur noti sigarettur fremur
til aö dylja ofsa, taugaspennu og
vanlíöan.en karlmenn tengi siga-
rettur fremur velliöan. Haft er
eftir einni konu i bókinni: „Þegar
ég reyki finn ég hvernig reiði og
spenna hverfur Ur likama min-
um. Sigaretturnar skaöa engan
nema mig.” önnur kona segir:
„Mennirnir okkar geta geövonsk-
ast þegar þeir koma heim og eru
spenntirá taugum. Viö konurnar
eigum að taka viö skapvonsku og
spennu frá öllum i fjölskyldunni
og vera stööugt imynd hinnar
sönnu móöur. Ég vilekki öskra og
æpa á alla í fjölskyldunni, svo ég
reyki.”
Þessar skýringar koma heim
og saman viö rannsóknir sem
sýna aö konur dylja mun betur
spennu og vanliðan er karlmenn,
taka slfk óþægindi inn á sig og
felaþauí stað þess aö láta þau op-
iö I ljós og losna þannig við
óþarfa spennu á sama hátt og
flestir karlmenn gera. Hér er aö
sjálfsögöu um alhæfingar að
ræöa, en fjöldamargar rannsókn-
ir sýna aö þessi skilgreining á viö
mikinn hluta kvenna.
Þá erfjallaö nokkuð um herferð
gegn reykingum vanfærra
kvenna og bent á aö nær eingöngu
er fjallað um heilsu konunnar i
tengslum viö lif og heilsu barns-
ins. Þ.e. hUn á aö hætta aö reykja
barnsins vegna, ekki endilega
sjálfrar sin vegna. Enda tekst
mörgum konum aö hætta að
reykja á meöan þær eru vanfær-
ar, en taka svo tilaf fullum krafti
viö reykingarnar eftir aö barniö
er fætt.
Einástæðan fyrir þvi að konur i
hinum vestrænu þjóðfélögum
reykja svo mikiö er talin tengd
kynimyndinni. Aö reykja er ein
aöferb konunnar til að sýnast
máttug, fulloröin og töff. Og sú
staöreynd aö reykingar orsaka
dauða fleiri kvenna en leg- og
brjóstkrabbamein samanlagt
sýna að miklu betur má ef duga
skal i herferðinni gegn reyking-
um.
(ÞS þýddiog endursagöi)
Við kynnum þér
Kenwood SigmaDrive,
turbo hlaðtö Hi-Fi.
Það sem er turbo fyrir bíla,
er Sigma Drive fynr Hi-Fi hljómburð.
Þetta er ný einstök Kenwood aðferö við að láta magnarann
annast eftirlit með, og stjóma tónblæ hátalaranna. Aðferðin er í
því fólgin, að á sama andartaki og magnarinn sendir frá sér
rafboð til hátalaranna, nemur Sigma Drive hvemig þau birtast í
þeim, gerir samanburð og knýr fram leiðréttingu til samræmis
við upprunalega gerð þeirra. Þess vegna tengjast
4 leiðarar í hvern hátalara. §KEI\IWOOD
>ST HIFI STEREO
ORIVE
NEWHISPEED
KENWOOD SIGMA DRIVE
er algjör stökkbreyting í gerð hljómtækja
FREQUENCY CHARACTERISTIC AT SPEAKER INPUT
SPEAKER
SIGNALINPUT
SENSOR CORD
FREOUENCY |Hz|
Distortion characteristic between 5- and normal drive.
Simplified block diagram of 51 Drive.
FALKINN
SUÐURLANDSBRAUT 8 SÍMI 84670
KA-1000: Sigma Drive system "hi-speed"-100 watts per channel-distortion—0.005%—Non magnetic construction—DC coupied—dualpower >
supply—Zero switching '