Þjóðviljinn - 06.03.1982, Blaðsíða 23

Helgin 6. — 7. mars 1982. ÞJÓJ£^*JINN — StÐA 23
hYihmyndir
Skopskyn iö bregs t
Kvikmynd: Whoily Moses.
Leikstjóri: Gary Weis.
Kvikmy ndataka:
Frank Stanley.
Handrit: Guy Thomas.
Meöal lcikara:
Dudley Moore, Lareine Newman,
James Coco, Paul Sand. John
Houseman, Dom Deluisej>g
Madeline Kahn.
Wholly Moses! er svo
sem ekkert ólaglegt ef ni í
gamanmynd og víst er,
að margar af hug-
myndum okkar um þann
ágæta mann og það sem
hann gerði, eru þess eðlis,
að þær ættu að öllu jöfnu
að þola það að verða sett-
ar í öðruvísi samhengi en
þekkist helst. Ætli það
gildi ekki einnig um þá
tíma, sem myndin segir
frá: þegar boðorðin tiu
urðu til, og þegar Móses
leiddi hina herleiddu þjóð
til fyrirheitna landsins.
En þvi er nú ver, aö gamaniö
gengur ekki upp, reyndar er
Wholly Moses skóladæmi um
þaö, hvernig á ekki aö gera
gamanmyndumefni,sem er svo
samslungiö allri menningu
Jakob S.
Jónsson
skrifar
okkar aö sérhver áhorfandi er
meö á nótunum og veit út á hvaö
brandarinn gengur um leiö og
fyrsta oröiö hefur veriö sagt.
Þaö er sem sagt skopskyniö,
sem bregst handritshöfundi,
leikstjóra og leikurum svo
hrapallega, aö myndin veröur
hvorki fugl né fiskur fyrir vikiö.
Agætt dæmi um þetta er þegar
Herchel (Dudley Moore) hefur
lokiö viö aö klappa boöoröin tiu i
steintöflurnar, sem hann siöan
færir Móses. Þá eru orö-
ræöurnar um boöoröin og ágæti
þeirra svo langar, aö
brandarinn veröur allsendis
ófyndinn og hugmyndin aö baki
sem sé sú aö einhver annar en
Guö eöa Móses eigi heiöurinn af
þessum grundvallarreglum
kristinna manna, dettur dauö
niöur fyrir vikiö. Þaö veröur
býsna þreytandi aö horfa á
gamanmynd, þar sem
brandarinn er ekki aöeins
sagöur, heldur lika útskýröur
vandlega, ef svo má aö oröi
komast.
Ekki svo aö skilja, aö myndin
sé meö öllu leiöinleg. Vissulega
örlar á ljómandi skemmtilegum
húmor i bland, og nægir þar aö
nefna margt af þvi sem hinn
kostulegi Richard Pryor gerir
og segir i hlutverki hins of-
dekraöa Faraós, hneykslan
hans yfir Móses, þegar hann fer
meö þjóö sina yfir Rauöa hafiö
og ýmisleg fleira i þeim dúr. En
myndin veröur þvi miöur aldrei
fyndin i heild sinni vegna þess-
arar óskiljanlegu tilhneigingar
til útskýringa á bröndurum,
sem hver áhorfandi á aö geta
skiliö til fulls. Nema svona sé aö
fariö til aö slá á hugsanlega
hneykslan vandlætingarmanna.
En heföi þá ekki einfalcilega
veriö vandræöaminna aö gera
raunverulega gamanmynd um
eitthvert þaö efni, sem heföi
ekki þurft aö vefjast fyrir hand-
ritshöfundi og leikstjóra? - jsj.
Kvikmyndablaöiö ársgamalt
Það fer auðvitað ekki
hjá því að aukin innlend
kvikmyndagerð og áhugi
á henni meðal lærðra sem
leikra hafi áhrif sem
ekki eru bundin við
kvikmyndina eina og
sér. Það hlaut að koma
að því, að áhuga-
menn reyndu fyrir sér
með útgáfu tímarits um
kvikmyndir, þar sem
fjallað yrði á ýtarlegri
hátt en gert er i dagblöð-
um um þessi efni, þá
listamenn, sem við kvik-
myndina starfa og ótal
margt f leira.
Hiö myndarlega Kvikmynda-
blaö.sem komiö hefur út fjórum
sinnum á siöasta ári, er slikt
timarit, og varla vonum seinna
aö vakin sé athygli á útgáfu
þess, þvf þótt þaö sé viöa til sölu
i sjoppum og búöum — og sæl-
gætissölum velflestra kvik-
myndahúsa hér i Reykjavík —
þá skilst mér aö furöumargir
hafi litla sem enga hugmynd um
tilvist þess.
Svo viröist, sem aöstandendur
Kvikmyndablaösins hafi stefnt
aö þvi i upphafi aö einhverjir
einn eöa tveir starfskraftar
mættu hafa viöurværi sitt af út-
gáfu blaösins. Ætlunin var aö
gefa út tiu blöö á ári meö þvi aö
sameina fjögur blöö i tvö yfir
sumarmánuöina — en einhverra
hluta vegna gekk þaö dæmi ekki
upp, og meö útgáfu fjóröa tölu-
blaös i lok ársins er endanlega
svo um hnútana búiö, aö Kvik-
myndablaöiö kom út fjórum
sinnum á ári hverju: vetur,
sumar, vor og haust. Meö þessu
viröist vera stefnt aö þvi aö þaö
veröi gefiö út af elju áhuga-
manna einvöröungu og aö þaö
veröi aö treysta á velunnara
meö efni i blaöiö, mér sýnist
a.m.k. liggja i augum uppi, aö
Merkilegt
framtak og
vel aö
því staöiö
efnahagsgrundvöllurblaös, sem
gefiö er út aöeins fjórum sinn-
um á ári sé sýnu veikari en ef
útgáfan væri tiöari.
En nóg um þaö. Kannski ræt-
ist úr, þegar á liöur og fjöldi
kaupenda hefur vaxiö — þaö er
vonandi engin ástæöa til aö ör-
vænta enn.
Mér sýnist sú ritstjórnar-
stefna, sem Friörik Þór Friö-
riksson hefur markaö Kvik-
myndablaöinu bæöi skynsamleg
og likleg til aö höföa til allbreiös
hóps kvikmyndaáhugafólks.
Hann segir i fyrstu ritstjórnar-
grein sinni aö blaöinu sé „fyrst
og fremst ætlaö þaö hlutverk aö
fjalla um kvikmyndir og mál
sem snerta kvikmyndir”, auk
þess sem ætlunin sé aö „fjalla
um innlendar og erlendar kvik-
myndir jöfnum höndum”.
1 stórum dráttum viröist þetta
hafa tekist bærilega. Kvik-
myndablaðiö fjallar ekki aöeins
um þær myndir, sem hvaö
mesta athygli vekja fyrirfram
eða eftir á, þar hafa einnig birst
greinar m.a. um kvikmynda-
gerö kvenna, um ýmsa leik-
stjóra erlenda, um einstakar
kvikmyndir, um islenska kvik-
myndagerö og kvikmyndagerð
sjónvarpsins, auk fjölda viötala
viö innlenda kvikmyndaleik-
stjóra og þýdd viötöl viö ýmsa
helstu kvikmyndaleikstjóra er-
lenda, svo sem Vadim Glowna,
Rainer Werner Fassbinder og
Wim Wendrs. Þá er ekki úr vegi
aö vekja athygli á fjölbreyttum
og ýtarlegum myndskreyting-
um, sem fylgja flestum grein-
anna og sem auka gidli hins rit-
aöa orös verulega, einkum þar
sem sýndar eru ljósmyndir úr
kvikmyndaatriöum.
Þegar fyrsta árgangi Kvik-
myndablaösins er flett, fer ekki
hjá þvi aö sumt efni veki meiri
athygli manns en annað, og er
þá ekki lagt mat gæöa á hlutina,
flest þaö, sem birst hefur i þess-
um fjórum fyrstu tölublöðum er
gott og þess viröi aö lesa þaö,
enda eru höfundar efnis flestir
þekktir áhuga- og atvinnumenn
i kvikmyndagerö.
Trúlega hefur þó grein Viöars
Vikingssonar i 1. tbl. Kvik-
myndablaösins: Splæsiö aftur á
steinöld — um Apocalypse now,
vakiö mesta athygli mina. Þar
fjallar Viöar á viötækan hátt um
þessa margfrægu kvikmynd
Francis Ford Coppola, og eru
athyglisveröastar vangaveltur
hans um kynþáttahatriö i Apo-
calypse, sem Viöar telur hliö-
stætt kynþáttahatrinu i kvik-
mynd Cimino, The Deer Hunter.
Þýdd grein eftir Alain Tann-
er, höfund myndarinnar Jónas,
sem veröur 25 ára áriö 2000, og
grein Ingibjargar Haraldsdótt-
ur um sovéska kvikmyndaleik-
stjórann Andrei Tarkovski,
voru meöal þess efnis i 2. tbl.: ,
sem vöktu athygli mina, og i 3.
tbl. byrjar Erlendur Sveinsson
aö rekja punkta úr Islenskri
kvikmyndasögu, og heldur þvi
áfram i 4. tbl., þar sem birtist
einnig grein Kristinar Jóhanns-
dóttur: Konan og kvikmyndir,
og grein Sigurðar Jóns Ólafs-
sonar: Veröur kvikmyndagerö
sjónvarpsins lögö niöur?
Svo fátt eitt sé nefnt. Reyndar
finnst mér nauösynlegt aö taka
fram, aö yfirleitt eru þýddu viö-
tölin of hrá, þaö sakaöi ekki aö
rita aö þeim inngang, þar sem
fjallaö væri ýtarlegar um þann,
sem viötalið er tekiö viö, og efni
viðtalsins jafnvel skýrt nánar.
Þannig hygg ég aö þessi viötöl
geti höföaö til breiöari hóps les-
enda, sem hafa kannski ekki
haft tök á aö kynna sér þaö sem
um er fjallaö áöur.
Þessi aðfinnsla er þó e.t.v.
sparöatiningur á prent settur til
aö þetta skrif um Kvikmynda-
blaöiö veröi ekki of lofsamlegt.
Eftir stendur, aö útgáfa Kvik-
myndablaösins er merkilegt
framtak og i flestum atriöum
vel aö þvi staðið — og ef þaö er
ætlun aðstandenda þess aö
halda áfram á svipaöri braut og
farin hefur veriö hingaö til, þá
er Kvikmyndablaöiö til alls góös
liklegt. Þaö er þvi full ástæöa til
aö óska aðstandendum þess og
kvikmyndaáhugafólki öllu til
lukku meö þetta málgagn sitt.
— jsj.
Being There í Bíóhöll
Um þaö leyti er þessi kvik-
myndasföa var i vinnslu, hóf
Biöhöllin sýningar á siöustu
kvikmynd sniilingsins Peter
Sellers, Being there eftir Hal
Ashby. Þvi miöur reyndist
ekki unnt aö taka þá mynd til
meöferöar nú, en úr þvi
verður bætt i næsta helgar-
blaði Þjóðviljans með itar-
legri umfjöllun um leikarann
Pcter Sellers og þessa
siðustu kvikmynd sem hann
lék i. Þess má geta aö hún
hefur einróma hlotiö lofsam-
lega dóma, sem og Sellers
fyrir leik sinn f hlutverki
Chance eða Chauncey Gard-
iner.
— jsj.