Þjóðviljinn - 31.12.1982, Blaðsíða 17

Föstudagur 31. desember 1982 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 17
innflutnings, en hér skiptir auðvitað
mestu að velja úr þær greinar inn-
flutningsins þar sem innlend fram-
leiðsla, heimaiðnaðurinn, er best í
stakk búinn til þess að uppfylla þær
óskir sem koma fram í almennri
vörueftirspurn.
3Með sparnaðarátaki og skipulags-
breytingum má án efa spara í viðbót
upphæðir og ná endum saman í
þjóðarbúinu. Verði þessi leið Al-
þýðubandalagsins farin er unnt að
komast hjá því að skerða laun frá því
sem þau eru nú. Tillögur Alþýðu-
bandalagsins byggjast á þeirri l'or-
sendu að launin verði ekki lækkuð
frá því sem þegar hefur átt sér stað.
Þannig er áhersla Alþýðubandalags-
ins allt önnur en annarra flokka, t.d.
Framsóknarflokksins, en eins og
kunnugt er þá er kauplækkun á
stefnuskrá Framsóknarflokksins nú í
ársbyrjun. Þessi kauplækkun er ekki
á dagskrá af okkar hálfu.
Afstaða til
okkar tillagna
Hér hefur verið bent á þrjár meginleiðir
sem unnt er að fara að því marki að þjóðar-
búskapurinn verði hallalaus, þ.e. aukin og
verðmætari framleiðsla sjávarafurða, aukin
innlend iðnaðarframleiðsla samhliða tak-
mörkun innflutnings og loks sparnaður í
hagkerfinu. Um fyrstu leiðina er ekki veru-
legur ágreiningur meðal íslenskra stjórn-
málaflokka. Um aðra leiðina er ágreining-i
ur. Þar hefur enginn stjórnmálaflokkur haft
kjark til þess að ráðast að innflutningnum
nema Alþýðubandalagið. í þessu efni velt-
ur mjög á Framsóknarflokknum sem nú
hefur viðskiptaráðuneytið. Verður athygl-
isvert að fylgjast með viðbrögðum hans:
Hrekkur Framsókn fyrir frýjuorðum íhald-
sins eða heldur hún fram þeirri stefnu sem
Framsókn fylgdi fyrr á árum - meira að
segja í ríkisstjórn Geirs Hallgrímssonar, en
þá var síðast skammtaður gjaldeyrir hér á
landi til innflutnings.
Þriðja tillagan er um sparnað í efnhags-
kerfinu og þær tillögur hfa átt erfitt upp-
dráttar í ríkisstjórnum undanfarinna ára,
eða á ég kannski að segja áratuga. Alþýðu-
flokkurinn hefur virst hafa nokkurn áhuga í
þessum efnum, en honum hefur verið fjötur
um fót sú oftrú á markaðshyggjuna sem
hann tók með Gylfa Þ. Gíslasyni á sínum
tíma. Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæð-
isflokkurinn hafa verið þeir einu sönnu
„kerfisflokkar" sem alltaf hafa haldið
verndarhendi sinni yfir kerfinu eins og það
er hverju sinni. Hefur jafnan þurft rneiri-
háttar átök til þess að knýja fram breytingar
í þessum efnum.
Alþýðubandalagið leggur áherslú á rót-
tækar kerfisbreytingar sem einn meginþátt-
inn í þeirri alhliða uppstokkun efnahagslífs-
ins sem verður að eiga sér stað hér á landi.
Þess vegna höfum við flutt tillögu um
fækkun olíufélaganna - úr þremur í eitt.
Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæðisflokk-
urinn hafa hagsmuni af því að hafa olíufé-
lögin þrjú. Geir á eitt olíufélagið, SÍS
annað.
Þess vegna hefur Alþýðubandalagið lagt
til að fækka ríkisbönkunum úr þremur í tvo.
Það hefur ekki tekist - í vinstri stjórninni
1978-1979 stöðvaði Framsóknarflokkurinn
málið.
Þess vegna hefur Alþýðubandalagið lagt
til gagngera breytinga á Framkvæmda-
stofnun ríkisins.
Þess vegna hefur Alþýðubandalagið lagt
áherslu á breytingar á verðlagskerfi sjávar-
útvegsins og landbúnaðarins.
Þess vegna hefur Alþýðubandalagið lagt
til að ráðningarkerfi æðstu starfsmanna
ríkisins verði sveigjanlegra og liggja nú fyrir
í ríkisstjórninni tillögur í þessa átt.
Þess vegna hefur Alþýðubandalagið sett
fram kröfur um atvinnulýðræði.
Ég dreg þessar tillögur um róttækar kerf-
isbreytingar fram til þess að minna á þær,
en þær hafa strandað á öðrum stjórnmála-
Alþýðubandalagiö er
eini f lokkurinn sem
hefur sýnt fram á
hvernig unnt er að
berjast gegn
kreppunni
Frá fyrirspurnartíma á flokksráðsfundi
Alþýðubandalagsins: Boðun uin breytta
starfshætti kom fyrst fram þar og í
ályktunum flokksráðs. I áramótagreininni
boðar Svavar að tillögur um fyrstu skref
verði kynntar eftir áramótin, en þá kemur
saman til fyrsta fundar laga- og
skipulagsnefnd Alþýðubandalagsins.
flokkum í landinu sem hafa pólitíska hags-
muni af óbreyttu ástandi og standa því gegn
öllum róttækum breytingum á efnahags-
kerfinu enda þótt það sé dýrt og þjóni ekki
þeim markmiðum sem setja verður öllunt
stjórntækjum efnahagslífsins. Tillaga Al-
þýðubandalagsins um sérstakt efnahags-
málaráðuneyti hefur heldur ekkert þokast í
þessari ríkisstjórn.
Krafan um róttækar skipulagsbreyting-
ar á yfirstjórn efnahagslífsins verða
megindagskrármál Alþýðubandalagsins
í viðræðum um næstu ríkisstjórn lands-
ins komi okkar flokkur þar eitthvað við
sögu. Þá mun reyna á það hvort umbóta-
vilji hinna flokkanna dugir til bess að
yfirvinna hagsmuni hins óbreytta á-
stands, - eða hvort kreddutrú markaðs-
hyggjunnar og stofnanadýrkun hins ó-
breytta ástands verða ofan á.
B-álma Borgarspítalans. - Sú samstaða sem
tekist hefur um málefni aldraðra lýsir upp
skammdegið, en hún opnar einnig sýn til
annarra verkefna sem unnt er að ná
samstöðu um ef við leggjum okkur fram....
Aftur á bak
og út á hlið
Á sama tíma og Alþýðubandalagið hefur
þannig mótað skýrar tillögur um það hvern-
ig lið fyrir lið megi ráðast gegn vandanum
og yfirvofandi hættu á kreppu og atvinnu-
leysi er ljóst, að hinir flokkarnir hafa engar
raunsæjar tillögur í þeim efnum.
Alþýðuflokkurinn og Sjálfstæðisflokkur-
inn hafa að vísu sent frá sér tillögur en þar
er ekki að finna stafkrók um það, hvernig á
að nálgast þann vanda hér og nú sem við er
að glíma í efnahagsmálum. Þar ægir öllu
saman en yfirgnæfandi eru þar á ferðinni
óraunsæjar og óraunhæfar kröfur. Sjálf-
stæðisflokkurinn er ennþá fjær verule.kan-
um en Alþýðuflokkurinn og var vissulega
fróðlegt að forráðamenn Sjálfstæðisflokks-
ins skyldu velja tillögum sínum yfirskriftina
„Ábyrgð gegn upplausn". Nær hefði verið
að nota yfirskrift Arna Helgasonar í Stykk-
ishólmi sem kallaði tillögurnar „ Aftur á bak
og út á hlið“ - þar ægir öllu saman og hvað
stangast á annars horn. Báðir stjórnarand-
stöðuflokkarnir þegja hins vegar um það
hvernig þeir ætla að berjast gegn sjálfvirkni
efnahagslífsins en á bak við þá þögn leynist
kauplækkunarkrafa þessara tveggja flokka.
Forráðamenn Alþýðuflokksins boða nú op-
inskátt viðreisnarstjórn en hún bannaði
verðbætur á laun og er sú ríkisstjórn sem
lengst hefur verið í þjónustu við mark-
aðsöflin hér á landi fyrr og síðar og er þá
vissulega langt til jafnað. Á bak við þögn
flokkanna og leyndarhjúp leynist kaupráns-
viðleitnin sem er grunntónninn í allri efna-
hagsstefnu þessara flokka þegar grannt er
skoðað. Þeir hafa aldrei haft, fremur en
Framsóknarflokkurinn, aðrar tillögur fram
að færa í efnahagsmálum. Þeir sjá enga aðra
leið nema Alþýðubandalagið bendi þeim á
hana. Vandinn er fólginn í stærð íhaldsins.
Ég hef nú rakið tillögur Alþýðubanda-
lagsins sem ekki hafa náð fram að ganga og
ná ekki fram að ganga í núverandi ríkis-
stjórn. Er þá komið að öðru megineinkenni
þeirra breytinga sem orðið hafa frá síðustu
áramótum, þ.e. að ríkisstjórnin hefur ekki
lengur þingmeirihluta til að koma fram
meiriháttar málum og þess vegna er gert
ráð fyrir kosningum á fyrri hluta næsta árs.
Til þess að ná fram þeim breytingum á
þjóðfélaginu sem Alþýðubandalagið berst
fyrir þarf styrkur þess að vaxa í næstu kosn-
ingum. Þeir sem vilja að Alþýðubandalagið
hafi einhver áhrif á gang þjóðmálanna á
næstu árum verða að koma til liðs við Al-
þýðubandalagið. Það er augljóst að sterkt
Alþýðubandalag getur togað Framsóknar-
flokkinn og jafnvel Alþýðuflokkinn til
vinstri. Jafnljóst er hitt að hvorugur þessara
tveggja flokka getur á móts við Álþýðu-
bandalagið ráðið úrslitum í íslenskum
stjórnmálum - þeir halla sér annað hvort að
Alþýðubandalaginu eða íhaldinu. Hinn
stóri vandi íslenskra stjórnmála stafar ekki
síst af því að Sjálfstæðisflokkurinn er alltof
sterkur og ekkert nægilega sterkt mótvægi
er tii andspænis Sjálfstæðisflokknum í ís-
lenska flokkakerfmu. Þetta mótvægi vantar
tilfinnanlega. Alþýðubandalagið er eini
flokkurinn sem getur skapað þetta mótvægi
til vinstri - milliflokkarnir eru þess ekki
umkomnir.
Eining
um íslenska leið
Allt frá því að íhaldið vann stóra kosninga
sigurinn s.l. vor hefur Alþýðubandalagic
hamrað á nauðsyn samstöðu og samstarfs.
einingar um íslenska leið. Þessi íslenskt
Aukin framleiðsla
sjávarútvegs og
iðnaðar, takmarkanir
innflutningsog
sparnaður
leið hlýtur að grundvallast á eftirtöldum
meginatriðum:
1Á félagslegum viðhorfum í stjórn
samfélagsins. Þessi stefna birtist í
stóraukinni félagslcgri þjónustu í
sveitarfélögunum á árunum 1978-
1982 og í verulegri sókn á þessum
sviðum í félagsmálaráðuneytinu og
heilbrigðis- og tryggingamáiaráðu-
neytinu.
Ákvarðanir um aukna félagslega
þjónustu stuðla að jöfnuði í samfé-
laginu sem er eitt grundvallarstefnu-
mið Alþýðubandalagsins.
2Aukinni framleiðslu og verðmæta-
sköpun íslenskra atvinnuvega, á ís-
lenskri atvinnustefnu. Þessi stefna
Alþýðubandalagsins og forvera þess
kom glöggt fram í uppbyggingu ís-
lenskra atvinnuvega í nýsköpunar-
stjórninni, síðan vinstri stjórnunum
og síðan í núverandi ríkisstjórn þar
sem Hjörleifur Guttormsson hefur
beitt sér fyrir átaki til eflingar ís-
lenskum iðnaði, einnig alíslenskum
stóriðnaði, og til aukinnar orkunýt-
ingar á vegum landsmanna sjálfra.
Það er þessi stefna sem Alþýðu-
bandalagið stendur á gagnvart
auðhringnum Alusuissc. Orkunýt-
ingarstefna Alþýðubandalagsins er í
grundvallaratriðum frábrugðin
stefnu hinna flokkanna eins og komið
hefur fram á undanförnum misser-
um.
3Á skipulagsbreytingu í efnahags- og
atvinnulífl eins og greint var frá hér á
undan. Þessi skipulagsbreyting verð-
ur að vera einn hornsteinn nýrrar
stjórnarstefnu. Annars nær hún ekki
tilgangi sinum. Annars verður hún
kákið eitt eins og dæmin sanna.
4Á viðhorfum sjálfstæðis og þjóðfrels-
is. í þessum efnum hefur Alþýðu-
bandalagið eitt afgerandi sérstöðu
meðal íslenskra stjórnmálaflokka.
Veikara Alþýðubandalag þýðir
sterkari hernámsflokka og sterkari
stöðu hinna erlendu auðhringa, t.d.
Alusuisse, hér á landi.
Alþýðubandalagið hefur haft 16-20% at-
kvæða á undanförnum áratugum. Þau fjög-
ur grundvallarsjónarmið sem hér hafa verið
nefnd eiga að geta sameinað miklu mun
stærri hóp manna, vonandi amk. þriðjung
þjóðarinnar. Tækist slík sameining væri
orðið til á íslandi mótvægi við íhaldið, nægi-
lega sterkt til þess að veita því aðhald hvort
sem það er í stjórn eða stjómarandstöðu.
Það er engin tilviljun að Reykvíkingar hafa
kosið að efla Alþýðubandalagið sem meg-
inandstöðuafl íhaldsins í höfuðstað lands-
1 ins. Reynslan sýnir að það er farsælt for-
ystuafl í stjórn og stjórnarandstöðu.
Ég skora á íslenska launamenn og
þjóðfrelsissinna að sameinast um nýtt
sterkt afl gegn íhaldinu. íhaldið er hættu-
lega stórt - það þarf að efla gegn því mót-
vægi. Möguleikar til slíks felast í Alþýðu-
bandalaginu eins og sakir standa í íslensk-
um stjórnmálum. Launamenn hafa ekki
efni á að tvístra sér. Þá staðreynd hafa
menn lært að meta á liðnum áratugum þar
sem sundraðir vinstri flokkar hafa alltal
styrkt kosningastöðu íhaldsins. Aldrei hafa
vinstri öflin verið sterkari í kosningum en
1978 - þá sameinuðust vinstri menn um Al-
þýðubandalagið.
Sjá næstu síðu