Þjóðviljinn - 31.12.1982, Blaðsíða 18

1
18 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 31. desember 1982
A árinu sameinumst við
um að snúa vörn í sókn
Tapar Alþýðubanda-
lagið?
En er nokkur von til þess aö Alþýðu-
bandalaginu takist að koma nýjum málum
fram eftir næstu kosningar? Er ekki nokkuð
víst að flokkur sem hefur tekið þátt í stjórn-
arsamstarfi við jafnerfiðar kringumstæður
verði fyrir verulegu áfalli í kosningum? Ég
tel að þessar spurningar, sem oft heyrast,
byggist á því að.menn treysti því að áróðurs-
máttur íhaldsins hafi enn mikil áhrif og ráði
úrslitunum.
Ég er ekki sammála því viðhorfi. Ég tel
að flokkur sem hefur tekið á sig jafnerfið
verkefni og Alþýðubandalagið verði met-
inn að verðleikum í kosningum ef við, sem
styðjum þennan flokk, höfum))rótt til þess
að fylgja málum okkar eftir. Eg tel að síð-
ustu ár hafi sýnt að Alþýðubandalagið er í
senn ábyrgur flokkur og róttækur - flokkur
sem þrátt fyrir erfið verkefni gleymir ekki
róttækri köllun sinni og baráttueðli nc hug-
sjónum jafnréttis, sósíalisma og þjóðfrels-
is. Hitt er jafnljóst, að við þurfum að leggia
mikið á okkur til þess að koma sjónar-|
miðum okkar á framfæri. Við höfum reynsl-l
una til dæmis frá sl. vori. Þá flutti Sjálí-
stæðisflokkurinn svívirðilegri áróður en
nokkru sinni fyrr - til dæmis með bækling-
num „Stöðvum Rauðavatnsslysið", en
mynd af forsíöu hans fylgir þessari grein.
Þessi bæklingur er glöggt dæmi um niður-
lægingu áróðursins í okkar samfélagi - þar
sem tilgangurinn helgar meðalið, þar sem
áróðursvél peningahyggjunnar er beitt
þannig að lýðræðið sjálft er í beinni hættu.
Þessi áróður íhaldsins tókst vel. Gegn hon-
um dugði skammt málflutningur okkar sem
var víða mjög vandaður. Ég nefni Hafnar-
fjörð sem dæmi þar semfélagar okkar gáfu
út bæklinginn Hvert ber að stefna? Þar var
gerð ljós grein fyrir málefnunum í einstök-
um atriðum. Þessi bæklingur skilaði vafa-
laust árangri en áróður íhaldsins hafi því
miður meiri áhrif. Þar kom til máttur
endurtekningarinnar í fjölmiðlum þess,
Morgunblaöinu og Dagblaðinu, að ekki sé
minnst á tugþúsundir litprentaðra bæklinga
sem aðrir flokkar hafa ekki efni á að gefa út.
Gegn ósvífinni áróðursvél íhaldsins dugir
ekkert minna en samstaða okkar allra í
starfi og í upplýsingu um það sem við erum
að gera, höfum gert og ætlum að gera. I slíkri
baráttu þýðir ekkert t'yrir okkur annað en
að átta okkur á því að andstæðingurinn er
íhaldið, en ekki við sjálf, þeir sem aðhyllast
vinstristefnu, jafnréttis og þjóðfrelsis, sósí-
alisma. Við skulum þess vegna ekki eyða
kröftum okkar í að gagnrýna hvert annað,
heldur skulum við snúa bökum saman og
fylkja liöi í órofa fylkingu gegn íhaldinu og
stefnu þess. Þannig getum við byggt upp
máttugt afl gegn íhaldinu og stuðlað að
jafnvægi í íslenskum stjórnmálum.
atvinnulausa? Islenska þjóðarbúið tryggir
ekki atvinnuleysisbætur til margra ára
handa 5-10 þúsund manns. Þess vegna
liggur beint við hvað íhaldið gerir undir
þessum kringumstæðum: Atvinnuleysingj-
arnir yrðu sendir í vinnu hjá hernum eins
og fyrir þrjátíu árum þegar Framsóknar-
flokkurinn og íhaldið stjórnuðu landinu
saman í nokkur ár. Þegar liggja fyrir stór-
felld framkvæmdaáform bandaríska hersins
þannig að atvinnuleysisstefna frjálshyggj-
unnar fellur einkar vel að hernámsstefnu
þeirri sem meirihluti Alþingis vill nú hrinda
í framkvæmd.
í fyrsta lagi yrði þjóðin ofurseld mark-
aðslögmálunum enn frekar en nú er um að
ræða. Gengisskráning væri komin úr hönd-
um ríkisstjórna í hendur einkaaðila. Vaxta-
ákvörðun væri ekki lengur í höndum banka-
yfirvalda eða ríkisstjórnarinnar heldur í
höndum emkaaðila. Og hver er sá mark-
aður sem ákveður lífskjör á íslandi? Það er
miljónamarkaður stórþjóðanna í kringum
okkur, stórfyrirtækja sem selja vörur hing-
að til lands. Islensk fyrirtæki lokuðust eitt af
öðru í slíkri samkeppni og þannig koll af
kolli. Slíkt „atvinnulíf" stendur ekki undir
þeim lífskjörum sem við þurfum að hafa hér
á landi. Slík efnahagsstefna grefur undan
sjálfstæði þjóðarinnar.
Markaðshyggjan er andstæða alls þess
sem vinstri menn og þjóðfrelsissinnar á ís-
Brynjólfur Bjarnason: „Skyldi hafa verið
lögð þyngri skylda á herðar nokkurri
kynslóð en þeirrar sem nú er að leggja út í
lífið? Megi hún rísa undir henni. Það er nú
okkar eina lífsvon.“
verkefni þannig að tekin voru í notkun 12
dagheimili á fjórum árum. Nú er ekki gert
ráð fyrir því að taka eitt dagheimili í notkun
1983 samkvæmt fjárhagsáætlun íhaldsins.
Þetta kemur og tram í því að fram-
kvæmdir fyrir aldraða eru skornar niður um
helming nú í lok árs aldraðra. Þessi á-
kvörðun Sjálfstæðisflokksins er köld kveðja
framan í gamalt fólk í Reykjavík, en hún
sýnir einnig og staðfestir það sem við höfum
sagt um alvöruleysi sumra þeirra íhalds-
manna sem hæst hafa geipað um mál aldr-
aðra á þessu ári.
Leiftursóknin birtist okkur líka með öðr-
um hætti, en þó skýrast í lóðamálum. Þar er
úthlutað að sögn mörgum sinnum fleiri
lóðum en í ár. Við athugun kemur svo í ljós
að 1983 verða ekki aðrar lóðir tilbúnar en
þær sem vinstrimeirihlutinn hafði undirbú-
ið, að öðru leyti er hér um að ræða lóðir sem
komast í notkun á næstu árum þar á eftir en
þeim á öllum að ráðstafa 1983. Þær á að
selja á því ári enda þótt borgin eigi þær alls
ekki - og verður fróðlegt að kanna hversu
hinn lögfróði meirihluti íhaldsins finnur því
stoð í lögum að sclja eigur annarra og það
mörg ár fram í tímann. Það verður athyglis-
vert rannsóknarefni að líta á stjórn
sveitarfélaganna eftir nokkur ár ef svona
stefna verður framkvæmd annars staðar að
selja jafnan fram í tímann allt land hið
Sverrir Kristjánsson: „Og á sama hátt og
sigursælar þjóðir snúa vörn í sókn svo mun
og fara um sigursælar stéttir og sigursæla
flokka...“
Hvað tekur
þá við?
Þessi brýning um samstöðu er þeim mun
þýðingarmeiri þegar þess er gætt hvað við
tekur ef íhaldið kemst til valda hér á landi.
Við ríkjandi aðstæður hafa allir hægriflokk-
ar framkvæmt ómengaða hægri stefnu. Það
sést í Bretlandi. Danmörku og víðar. Á
íslandi fælist þessi stefna í því að loka öllum
öðrum fyrirtækjum en þeim sem „borga
sig“ á mælikvarða hins „frjálsa" markaðar.
Slíkt hefði í för með sér atvinnuleysi, því
þjóðhagslegur heildarmælikvarði, væri
látinn lönd og leið. Hvað verður þá um
Krafan um róttækar
skipulagsbreytingar í
efnahagslíf inu er
megin-dagskrármál
Alþýðubandalagsins
landi hafa barist fyrir um áratugaskeið.
Þess vegna er hún hættuleg.
í annan stað tækist íhaldinu með þessu að
veikja trú landsmanna á eigin getu til þess
að lifa sjálfstæðu lífi í þessu landi. Þannig
yrði opnuð leið fyrir erlent fjármagn til enn
frekari umsvifa hér á landi. Munum að það
er stutt síðan þær tillögur voru á dagskrá í
fullri alvöru að útlendingar ættu ekki aðeins
að eiga stórfyrirtækin. heldur einnig vir-
kjanirnar sem framleiða orkuna. (Áætlun
Integral).
Leiftursóknin geymd
en ekki gleymd
En við þurfum reyndar ekki að giska á
það hvernig íhaldið framkvæmir stefnu
sína. Frammistaða borgarstjórnarmeiri-
hlutans í Reykjavík er talandi dæmi um það
hvernig Sjálfstæðisflokkurinn ræðst af
blygðunarleysi gegn hverskonar félagslegri
þjónustu. Frumvarp hansaðfjárhagsáætlun
fyrir árið 1983 afhjúpar það að lciftursóknin
er ekki gleymd heldur geymd og lifir hún
góðu lífi í athöfnum íhaldsins.
Þeta kemur fram í því að nú er dagvist-
arþjónustu við börn ýtt til hliðar. í tíð
vinstri manna var ér um að ræða forgangs-
næsta bæjunum undir lóðir burtséð frá því
hvort sveitarfélögin eiga landið eða ekki.
Slíkur verknaður flokkast venjulega undir
þær greinar hegningarlaganna sem oftast
verður að beita og er vissulega ekki eftir-
breytnivert. En það er athyglisvert að
vegna blaðakosts íhaldsins hefur Davíð
Oddssyni tekist að koma sér hjá því að
svara sjálfsögðum spurningum í þessu sam-
bandi, til dæmis um lóðir handa þeim sem
kunna að eignast peninga til að kaupa lóðir
eftir eitt eða tvö ár. Þá verða engar lóðir til
- þær verða í eigu braskaranna sem geta
borgað þær árið 1983, Þannig má segja að
Sjálfstæðisflokkurinn þakki bæjarbúum
kosningasigurinn með því að gefa bröskur-
Stærð
Sjálfstæðisflokksins
ereitt megin-
vandamál íslenskra
stjórnmála. Gegn
honum þarf sterkt
mótvægi
Magnús Kjartansson: Sumir pistla
Magnúsar Kjartanssonar eru hreinar
bókmenntir sem munu lifa um langa
framtíð meðan sá maður finnst í þessu landi
sem hefur unun af því að horfa á vel gerða
setningu og að hafa hana yfir aftur og aftur
ogaftur....
um lóðir sem aðrir eiga; þetta er stefna
Sjálfstæðisflokksins í hnotskurn.
Braskarastjórn Sjálfstæðisflokksins á ís-
landi yrði á sama hátt, að öðru leyti en því
að hér yrðu hernámsframkvæmdir notaðar
til þess að fylla upp í eyður verðleikanna.
Þannig yrði þjóðin háðari erlendum aðilum
en áður hefur verið.
Slík ríkisstjórn væri skipuð mönnum úr
Sjálfstæðisflokknum einum, eða úr Sjálf-
stæðisflokknum og öðrum hvorum milli-
flokknum; það gildir einu. Reynslan sýnir
að við slíkar aðstæður eru þeir jafnan þægt
handbendi íhaldsins.
Snúum vörn í sókn
■ Við vorum óánægð með kosningaúrslitin
sl. vor. Við töldum að við hefðum að ósekju
verið látin gjalda fyrir ýmsa þætti í gerð
þjóðfélagsins sem við berum ekki beina
ábyrgð á, jafnvel málaflokka sem við höf-
um ekki haft með að gera í ríkisstjórn
liðinna ára. Við töldum að gagnrýnin á Al-
þýðubandalagið í jafnréttismálum væri sér-
staklega ósanngjörn þegar þess er gætt að
aldrei fyrr í sögu flokksins hefur hann með
verkum sínum komið fram jafnmörgum
málum sem beinlínis stuðla að jafnréttis-
þróun í þjóðfélaginu. En það gerir enga stoð
að vera óánægðurmeð kosningaúrslit; þrátt
fyrir allt var útkoman víða allgóð einkum á
Áusturlandi og í einstaka byggðarlögum og
Hafnarfirði miðað við allar aðstæður. Engu
að síður teljum við ekki að þessi útkoma sé
góð miðað við það mark sem við keppum
að - að Alþýðubandalagið verði hvarvetna
úrslitaafl í þróun þjóðmála. í framhaldi
kosninganna sl. vor benti ég á nauðsyn sam-
stöðunnar í mörgum blaðagreinum og við-
tölum og flokkurinn hefur nú gert þá stefnu-
mótun að sinni með samþykktum síðasta
flokksráðsfundar. Ég hef orðið var við það
að stefnumótun okkar að þessu leyti á veru-
legan hljómgrunn hvarvetna í þjóðfélaginu
en henni hefur nú einnig verið fylgt eftir
með ítarlegum tillögum í efnahags- og
atvinnumálum. Þannig liggur fyrir um hvað
menn vilja reyna að ná samstöðu og það
hlýtur einnig að vera ljóst í meginatriðum
til hvaða hópa við höfum reynt að skírskota
í málflutningi okkar að undanförnu. Það er
á valdi vinstrimanna að breyta Alþýðu-
bandalaginu í voldugt bandalag vinstri-
manna sem verjast árásum íhaldsins, sem
snúa vörn í sókn til betri lífskjara, blóm-
legrar menningar og skýlausrar hollustu við
sjálfstæði þjóðarinnar.
Okkar eina lífsvon
Fáir ntenn hafa um dagana undirstrikað
skarpar nauðsyn samstöðunnar fyrir sjálf-
stæðishreyfingu íslendinga og samtök
launafólks en Brynjólfur Bjarnason. Nú um
áramótin kom út þriðja heftið af greinum
og ritgerðum eftir hann, „Með storminn í
fangið III“. í ræðu 4. apríl 1981, þar sem
Brynjólfur minntist atburðanna 30. mars
1949, komst hann þannig að orði:
„Þeir stjórnmálaflokkar, sem ég hef ver-
ið tengdur um dagana, hafa barist fyrir
víðtækri samfylkingu um mikilsverð mál
og oft náð miklum árangri. En er til
nokkurt mál, sem ætti að vera unnt að
ná víðtækari samfylkingu um en barátt-