Þjóðviljinn - 22.09.1989, Blaðsíða 19

/fENNINGIN
Gegn Ijótleika-
flæðinu!
Sigurður Þórir: Ekkert náttúrulögmál að við sökkvum alltaf
dýpra og dýpra í fenið
Sigurður Þórir: Þegar ég var unglingur voru hugsjónir i hávegum
hafðar en nú vilja menn bara verðbréf.
Mynd - Jim Smart.
- Það má kalla þetta tilvistar-
myndir, segir Sigurður Þórir, se'm
opnar málverkasýninguna Úr
myndheimi í kjallara Norræna
hússins á morgun. - Þetta eru
myndir sem fjalla um manneskj-
una sem hugsandi veru, sam-
skipti karls og konu og mannsins
við umhverfi sitt.
- Mínar myndir hafa breyst að
því leytinu til að áður var ég alltaf
að reyna að lýsa ástandi eða at-
burðum; pólitík, ástandinu í þriðja
heiminum eða styrjöldum. Eg
ætlaði að nota myndlistina til að
bjarga heiminum og hellti mér út í
að lýsa ástandinu. En svo fór ég
að hugsa um að það væri svo
mikið af Ijótleika í heiminum og
að það væri alltaf verið að miðla
okkur myndum af ofbeldi og
hörmungum. Til að mynda sýnir
könnun sem gerð var á Englandi
að það eru að meðaltali framin
sex morð á sólarhring inni í stofu
hjá fólki. Það bætast endalaust
við neikvæðar fréttir og þetta er
hreinlega orðið yfirþyrmandi.
Þess vegna tók ég mig saman í
andlitinu og fór að vinna með feg-
urð, sem andstæðu við allt Ijót-
leikaflæðið.
- Ég hef unnið út frá þessu
sjónarmiði undanfarin ár og
finnst ég verða var við einhverja
þróun í myndunum eins og mað-
ur vill svo gjarnan sjá á milli sýn-
inga. Eg mála eins og mér dettur í
hug og veit ekkert hvaða stefnur
þetta eru, ég er ekkert að velta
því fyrir mér, enda varðar mig í
raun og veru ekkert um það. En
ég hef alltaf málað manneskjuna
hver svo sem stíllinn hefur verið
þó ég sé núna farinn að mála hana
innan frá. í 'pólitískum-, stríðs-
eða atvinnulífsmyndunum, sem
ég gerði á tímabili þar sem ég
reyndi að sýna manneskjuna í
þessum gráa hversdagsleika,
málaði ég hana utan frá.
- Ég er jafn pólitískur og ég
var og þó ég hafi nú snúið mér að
manneskjunni sem sjálfstæðu
tjáningarformi er ég enn á því að
listin, - með öðru, geti breytt
heiminum. Listin er mannbæt-
andi, hún getur aldrei verið
niðurrifsafl heldur getur hún lagt
sitt af mörkum til að bæta heim-
inn. Sumir segja að mynd sé bara
Iitur, form og lína, en hún er líka
hugmyndafræði, tjáning og inni-
hald.
- Ég tel mjög mikilvægt að
miðla fegurð og hana þarf maður
ekki að kaupa sér, heldur getur
maður bara notið hennar. Við ís-
lendingar höfum svo miklu að
miðla, fegurð landsins, víðátt-
unni og þessum sterku og mögn-
uðu litum, sem maður getur miðl-
að öðrum. Það þarf eitthvert
mótvægi við þann raunveruleika
sem hellist yfir okkur daglega,
allt stríðsbröltið, fréttir af götum
í ósonlaginu og mengun. Þetta
eru allt hlutir sem hljóta að móta
manneskjuna, enda hegðar fólk
sér oft þannig að svo virðist sem
það eigi mjög skammt eftir
ólifað.
- Það er algjör vitleysa að taka
þann pól í hæðina að þetta sé
vandamál sem ekkert er hægt að
gera við, því í rauninni er enginn
vandi að snúa þróuninni við ef
vilji er fyrir hendi. Það er ekkert
náttúrulögmál að við sökkvum
alltaf dýpra og dýpra í fenið. Af
hverju þurfa Bandaríkjamenn
endilega að éta svona mikið af
hamborgurum? Er þaðæitthvert
lögmál að það þurfi að eyðileggja
Amazonskógana til þess að hægt
sé að rækta nautgripi í hamborg-
ara handa þeim og öðrum? Þetta
er bara spurning um hugarfar.
Við getum étið eitthvað annað.
- Það er eins og mannkynið sé
rekið áfram af einhverri sjálfs-
eyðingarhvöt og það finnst mér
ekki þurfa að vera lögmál. Það
vantar alla hugsjónamennsku í
fólk. Þegar ég var unglingur voru
hugsjónir í hávegum hafðar en nú
vilja menn bara verðbréf.
- Listin er mannbætandi en
henni þarf að hlúa að. Meira að
segja aldamótakynslóðin vissi að
það þurfti að hlúa að listum og
menningu, að þjóðin þyrfti að
eiga listamenn og Þjóðleikhús.
En það er eins og við höfum
gleymt því að séu listinni ekki
sköpuð almennileg skilyrði verð-
ur hér engin list. Það er fáránleg
tilhugsun að menn geti orðið
listamenn eftir kvöldmat þegar
þeir hafa staðið i brauðstritinu
allan daginn.
LG
Laddi í hlutverki Fagins.
Á munaðarleysingjahælinu er matur af skornum skammti enda kemur að því að
drengirnir fara að ræða það sín á milli að biðja um meira.
Hrakningar Olivers Twist
Oliver! frumsýndur í Þjóðleikhúsinu annað kvöld
Leikár Þjóðleikhússins hefst
annað kvöld, en þá verður söng-
leikurinn Oliver! eftir Lionel Bart
frumsýndur á stóra sviðinu. Oli-
ver! er sem kunnugt er byggður á
sögu Charles Dickens um mun-
aðarleysingjann Oliver Twist.
Hann elst upp við harðræði og
kröpp kjör, fer af munaðarleys-
ingjahælinu til erfiðrar vistar hjá
líkkistusmið og þaðan til dvalar
hjá konungi vasaþjófanna, Fag-
in, sem leggur sitt af mörkum til
að gera glæpamann úr Oliver.
Því leikurinn snýst um að spilla
munaðarleysingjanum, sem er í
raun og veru lögmætur erfingi
umtalsverðs auðs, nema hann
verði dæmdur sakamaður. En
Oliver hittir ekki bara eintóm ill-
menni á leið sinni, fyrir aðstoð
góðra manna hlýtur hann upp-
reisn æru og allt fer vel, svo sem
lög gera ráð fyrir.
Lionel Bart er fæddur og upp-
alinn í Lundúnum. Hann var orð-
inn rrfikils metinn dægurlagahöf-
undur þegar hann hóf að semja
tónlist og söngtexta fyrir leikhús,
en Oliver! (saminn 1960) var
þriðja verkefni hans fýrir leiksvið
og fyrsti söngleikurinn sem hann
samdi einn. Söngleikurinn náði
þegar margfalt meiri vinsældum
en dæmi voru um meðal enskra
söngleikja og hefur verið sýndur
víða um lönd. Bart hefur hlotið
margvíslega viðurkenningu fyrir
verk sín og hlaut kvikmyndin sem
gerð var eftir Oliver! sjö Óskars-
verðlaun.
Gissur Páll Gissurarson leikur
Oliver Twist og ívar Sverrisson
Hrapp. Laddi leikur Fagin,
Ragnheiður Steindórsdóttir
Nansí og Pálmi Gestsson Bill Sik-
es. Leikstjóri Olivers! er Bene-
dikt Árnason, stjórnandi tónlist-
ar Agnes Löve, Ingibjörg Björns-
dóttir sér um dansa og hreyfingar
og Mark Henderson annast lýs-
ingu. Þýðandi söngleiksins er
Flosi Ólafsson, sem jafnframt
leikur Bumble, yfirvaldið á mun-
aðarleysingjahælinu, sem með
hörku reynir að siða til Oliver og
alla hina.
Oliver! fylgja búningar og fræg
leikmynd eftir Sean Kenny og
þarf að skila hvorutveggja aftur
til Bretlands 1. nóvember. Því
verður síðasta sýning á Oliver!
þann 29. október en aðrar sýn-
ingar verða ekki í gangi á stóra
sviðinu á meðan á sýningum
söngleiksins stendur vegna um-
fangs leikmyndarinnar.
LG
Föstudagur 22. september 1989 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 19