Þjóðviljinn - 15.06.1990, Blaðsíða 4

Páll Halldórsson er á beininu
Munum
leita
réttar
okkar
fyrir dóm-
stólum
Ákvörðun ríkisstjórnarinnar að fresta fram-
kvæmd nýs launaliðar hjá BHMR sem
taka átti gildi um næstu mánaöamót hefur
valdið gífurlegri óánægju hjá BHMR-félög-
um. í vinnustaðasamþykktum einstakra
félaga er þessi ákvörðun ríkisstjórnarinnar
nefnd valdníðsla og aðför að frjálsum
samningsrétti. Til að forvitnast um viðhorf
formanns BHMR til þessarar ákvörðunar
ríkisstjórnarinnar tókum við Pál Halldórs-
son á Beiniö.
Mynd: Ari.
að hjálpa honum til þess með einu
né neinu.
Telurðu að einhver von sé til
þess eftir fund ykkar með ráð-
herrunum í Stjórnarráðinu á
þriðjudag?
Lengi skal manninn reyna.
Samninganefnd hefur falið við-
ræðunefnd sinni að leita leiða til
að opna málið á ný.
Hver er hugur ykkar til for-
ystu BSRB og ASÍ þegar Ijóst er
að samningar þeirra gerðu ykk-
ar samning að engu?
Þeirra samningur gerði ekki
okkar samning að engu. Eg fellst
ekki á þá skýringu. Þeir gera auð-
vitað sína samninga sem þeir hafa
fulla heimild til og við gripum að
sjálfsögðu ekkert þar inní. Þeir
geta látið standa í sínum samning-
um það sem þeir vilja og þeir eru
væntanlega að vinna að heill
sinna félagsmanna eins og þeir
telja að þeir geri það best. Eg get
heldur alls ekki fallist á það að
þeir hafi samið um það að við
fengjum ekki þessar hækkanir.
Rikisstjómin hefur hinsvegar
reynt að grípa þetta sem hálmstrá
en það breytir engu. Hinsvegar
þætti mér allavega hart að sitja
undir því, ef mér yrði borið það á
brýn, að eitthvert annað stéttarfé-
lag fengi ekki sínum samningi
framgengt vegna þess að ég hefði
krafist þess, eins og ríkisstjómin
gefur í skyn að Alþýðusambandið
hafi gert. Eg hef hinsvegar ekkert
heyrt um það ffá Alþýðusam-
bandinu sjálfu og hef enga ástæðu
til að ætla það. Og samninga-
nefndin hefur ákveðið að leitað
verði samstöðu með þessum sam-
tökum og aðildarfélögum þeirra
til vamar samningsréttinum.
Að lokum Páll, hvað hef-
urðu í laun?
Ætli ég hafi ekki hjá rikinu
eitthvað um 90 þúsund krónur á
mánuði.
-grh
Afhverju eigið þið að fá
meiri kauphækkun en aðrir
hafa fengið?
Við eigum að fá þann samn-
ing sem gerður hefúr verið við
okkur. Það er svoleiðis í þessu
landi að menn hafa samningsrétt.
Við gerðum kjarasamning um það
að fá leiðréttingu miðað við aðra
háskólamenn í landinu sem starfa
á almennum markaði. Þennan
samning eigum við að fá.
Fólk á lægstu töxtunum hefur
samið um nánast ekki neitt í þeirri
von að hægt verði að ná verðbólg-
unni niður og koma á efnahags-
Iegum stöðugleika.
Er þá ekki eölilegt að þið
axlið einhverjar byrðar líka?
Við höfum axlað byrðar í
gegnum tíðina hvað þetta varðar.
Við höfum í sjálfu sér tekið þátt í
leiðangrum sem famir hafa verið
gegn verðbólgunni. Aðalatriðið í
þessu sambandi er að hér er um
að ræða gamalt efni sem við höf-
um verið að berjast fyrir svo lengi
sem okkar samtök hafa starfað.
Nú þegar við loksins náðum þess-
um samningi sem kostaði sex
vikna verkfall í fyrravor, útgöngu
kennara 1985, verkfoll margra fé-
laga 1987, þannig að þetta er búin
að vera langvinn barátta, þá er
rokið upp með enn eina þjóðar-
sáttina sem ástæðu til þess að rífa
þetta af okkur enn einn ganginn.
Þetta er ekki í fyrsta skipti því
fyrir Kjaradómi var alltaf bent á
slík atriði úti í þjóðfélaginu til
þess að svipta okkur þeim leið-
réttingum á launum sem við átt-
um rétt á.
Hagfræðingur ASI lýsti því
yfir í 1. maí ávarpi sínu í Kópa-
vogi að ef þið fengjuð ykkar
iaunahækkun yrði núll-lausnin
að engu. Jafnframt því sem þeir
myndu krefjast hins sama fyrir
sína félagsmenn. Eru viðbrögð
ríkisstjórnarinnar ekki skiljan-
leg í því Ijósi?
Ég hef engar áhyggjur af því
þó að laun félaga í ASI hækki. Ég
er einnig mjög andvígur þeirri
greiningu sem iiggur þama að
baki hjá hagfræðingi ASI að und-
irrót verðbólgu og undirrót efna-
hagsvandans hér á landi séu laun-
in. Ef maður horfir til annarra
landa og horfir til þess hver
Iaunakjör em hérlendis, þá finnst
mér það hlálegt að halda þessu
fram og sorglegt að það skuli vera
gert af hagfræðingi Alþýðusam-
bands íslands.
Máttuð þið ekki reikna með
því að ríkisstjórnin sæi sér leik
á borði og slægi þessum hækk-
unum á frest þar sem 1. grein
samningsins er opin í báða enda
eins og margir félagsmenn ykk-
ar vöruðu sterklega við þegar
samningsdrögin lágu fyrir í
fyrravor?
Þessi grein er ekkert opin í
báða enda. Það tók marga daga að
semja um efni hennar og við
höfðum flokk af lögfræðingum til
að skoða hana. Það var tekist á
um þessa grein og hún tók breyt-
ingum á meðan. Það var ekki fyrr
en okkar fæmstu menn vom bún-
ir að gefa grænt ljós á hana sem
samninganefndin samþykkti
hana. Það var alveg klárt mál að
við ætluðum ekki að skrifa uppá.
samning sem fæli í sér eitthvað
slíkt.
Var það ekki algjört gláp-
ræði af ykkar hálfu að faliast á
þau býti eitt skipti enn að sætt-
ast á að launahækkanir yrðu
samkomulagsatriði eftir að
samningar voru gerðir?
Við náðum ekki samkomulagi
við ríkið um það hvert leiðrétting-
artilefnið væri. Við höfðum hins-
vegar skýrar hugmyndir um það
sem við náðum ekki samkomu-
lagi um við ríkisvaldið. Það hefði
auðvitað verið miklu betra að
semja um það að þessi munur
væri svo og svo mikill en það
náðist ekki fram. Við þær aðstæð-
ur sem þama voru komnar upp og
það hvemig samningurinn var að
öðm leyti, að könnun sem fram
færi, myndi leiða sannleikann í
ljós og yrði þar með tilefni til
launahækkana. Þó svo að við-
semjandi okkar segist ekki vera
lengur „með” þá vil ég ítreka það
að hann er bara einn af tveimur
viðsemjendum og þannig ganga
hlutimar einfaldlega ekki fyrir
sig. Þegar við gemm samninga
em báðir aðilar bundnir af þeim.
Hvernig ætlið þið að bregð-
ast við þessari ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar að fresta fram-
kvæmd nýs launaliðar sem átti
að taka gildi um næstu mánaða-
mót?
Það eina sem hefur gerst er
það að ríkisstjómin hefur sagt að
hún ætli ekki að vera með. Að
hún ætli sér ekki að standa við
samning sem var gerður og sem
hún stóð öll að. Það er auðvitað
mjög alvarlegt mál út af fyrir sig
vegna þess að það gerir þessa
menn ótrúverðuga í allri um-
gengni. Það er ekkert þægilegt að
setjast fyrir framan menn sem
segja síðan: „Við meintum ekkert
með þessu”. En eins og ég sagði
áðan þá er ég sannfærður um að
þessi samningur og samningstext-
inn heldur. Við munum sækja
þetta eftir þeim jeiðum sem lög
og reglur gera ráð fyrir. Við höf-
um ákveðið að vekja athygli Al-
þjóða vinnumálastofnunarinnar á
ákvörðun ríkisstjómarinnar.
Einnig em í samningnum ákveðin
ákvæði um það hvemig taka skuli
á ágreiningi. Þannig að það er al-
veg klárt hvemig við getum tekið
á þessu. Auk þess höfum við þessi
ským viðbrögð félagsmanna okk-
ar sem fundurinn i Bíóborginni
ber vitni um og aðdáunarvert
hversu margir af félögum okkar
komu á fundinn sem var ákveðinn
nánast undirbúningslaust. Við-
brögðin em það skýr að viðsemj-
andi okkar, ríkið, veit vel við
hvaða hóp er að etja. Hann hefur
reynslu af þessum hóp og hann
ætti að fara að láta sér skiljast að
hann kemst ekkert undan okkur.
Samninganefndin hefur ákveðið
að setja á stofn aðgerðanefndir til
að samræma aðgerðir félaganna.
Er ekki staða ykkar til að
grípa til aðgerða veik á þessum
árstíma þegar t.d. kennarar eru
í sumarfríi sem báru hitann og
þungann af verkfallsbaráttunni
í fyrra ásamt öðrum?
Það var nú einhvem tíma sagt
að allir tímar væm erfiðir þegar
kæmi að því að slást fyrir kaup-
i og kjömm. Það er auðvitað al-
veg rétt að á þessum árstíma em
menn misvel við látnir. Kennarar
ekki í skólunum og fólk er farið
að fara í sumarleyfi og annað eft-
ir því. Þær leiðir sem ég nefndi
em hinsvegar allar fyrir hendi og
þó að það séu sumarfrí núna þá
reiknar vinnuveitandinn væntan-
lega með því að starfsmenn hans
komi einhvemtíma aftur til vinnu
að loknu fríi. Þannig að þetta er
ekki spuming um daga eða vikur.
Við emm að beijast fyrir samn-
ingi sem er búinn að vera okkur
dýrkeyptur og við tökum okkur
aílan þann tíma sem við teljum
okkur þurfa til að ná honum.
Má þá búast viö aðgerðum
þegar haustar?
Ég vil ekkert fullyrða um það
og ég ætla bara að vona að ekki
þurfi að koma til eins né neins. Ég
ætla að vona að viðsemjandi okk-
ar sjái að sér og að það þurfi ekki
4 SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 15. júní 1990