Þjóðviljinn - 15.06.1990, Blaðsíða 16

Við getum ekki tára bundist!
Mark Schiallaci leysir
vandamál Suður-Italíu.
I Napolí sprettur kárt lindar-
vatn úr hverjum krana. Mafí-
ósarnir gefa sig fram í þús-
undatali. Storkið blóð heilags
Gennaros og Langbarðabanda-
lagsins fer að renna á ný. Bygg-
ingaverkamennirnir 24, sem
fórust við byggingu knatt-
spyrnuleikvanganna fyrir
heimsmeistarakeppnina, rísa
úr gröfum sínum syngjandi „O
sole mio”. Og íþróttafréttarit-
ari Sjónvarpsins talar tungum,
þar á meðal rétta ítölsku.
Þannig hófst með flennifyrir-
sögn á baksíðu dagblaðsins
L'Unitá frásögn af sigurleik Italíu
yfir Austurríki síðastliðinn
sunnudag. Baksíða blaðsins var
reyndar prentuð á hvolfi, til þess
að undirstrika, að hún væri und-
anskilin ritstjómarábyrgð blaðs-
ins, sem er flokksmálgagn ítalska
kommúnistaflokksins. Það er
gríniðja flokksins sem ber ábyrgð
á tveim öftustu síðum blaðsins
um þessar mundir, en þær eru
prentaðar undir yfirskrifíinni C-
Hlutdeild í eilífðinni
UROE-Mundial, en CUROE er
annars sérstakt grínblað sem fylg-
ir með mánudagsútgáfú L'Unitá.
Blaðaukinn er í senn skemmtilegt
sýnishom ítalsks gálgahúmors og
vettvangur meinlegra og oft djúp-
viturra athugasemda um atburði
líðandi stundar.
Sigur
lítilmagnans
Tilvísunin í hið storknaða
blóð heilags Gennaros og Lang-
barðabandalagsins þarfnast frek-
ari skýringar fyrir íslenska les-
endur: Heilagur Gennaro er
vemdardýrlingur Napólíborgar,
og er storkið blóð hans varðveitt í
kirkju dýrlingsins. Einu sinni á ári
gerist það kraflaverk, að blóðið
verður fljótandi, og ber það ávallt
upp á helgidag dýrlingsins. Lang-
barðabandalagið er hins vegar ný-
stofnaður flokkur aðskilnaðar-
sinna í Lombardíu, sem riðlaði
flokkakerfinu í síðustu sveitar-
stjómarkosningum í héraðinu, og
hlaut um 20% atkvæða. Lang-
barðabandalagið vill helst segja
sig úr lögum við þá Ítalíu sem
byrjar í Róm og endar í Siracusa.
Flokkurinn hefur líka haft það á
stefnuskrá sinni að vísa öilum
„ólöglegum” innflytjendum um-
svifalaust úr landi, einkum þeim
800 þúsund Afríkubúum sem
taldir eru dvelja hér á Ítalíu án til-
skilins dvalar- eða atvinnuleyfis.
Þessir innflytjendur hafa sótt
hingað í auknum mæli síðari ár og
stunda hér illa launuð og erfið
störf án þess að njóta þeirra al-
mennu mannréttinda sem tilskilin
em launafólki hér á landi.
Sigur Kamerún yfir Argent-
ínu í upphafsleik heimsmeistara-
keppninnar var ekkj síst kærkom-
inn fyrir- þennan réttindalausa
minnihlutahóp hér á Italíu, sem
mátt hefur mæta aðkasti og kyn-
þáttafordómum síðustu árin. Hér í
Riccione sáust blökkumenn áka
sigrihrósandi um götumar eftir
leikinn og þeyta bílflautur og
veifa þjóðfána Kamerún. Jafntefli
Egypta við Hollendinga i Pal-
ermo í gær vakti reyndar svipuð
viðbrögð, og eru knattspymu-
menn hér nú famir að tala með
virðingu um Afríkuríki sem
knattspymulönd.
Nýir barbarar
Hér í Porto Verde fylgjumst
við með heimsmeistarakeppninni
á stómm 2x2m sjónvarpsskermi á
veitingahúsi Kapteins Italo, og
það fer ekkert á milli mála hér,
hvaða lið hafi sýnt bestan leik til
þessa. Sigurleikur Itala yfir Aust-
urríki var hreint augnayndi, jafn-
vel fyrir þá sem ekkert vit hafa á
knattspymu, eins og undirritaður.
Leikur Þjóðverja gegn Júgóslöv-
um þótti einnig tilþrifamikill, en á
hann féll skuggi skrílsláta, sem
vesturþýskir heimsmótagestir
stóðu fyrir í Mílanó, Veróna og
við Gardavatnið fyrir leikinn. Al-
varlegust urðu átökin á Dóm-
kirkjutorginu í Mílanó, þar sem
„hinir nýju barbarar” eins og þeir
em gjaman kallaðir í pressunni
hér, lögðu til atlögu við allt sem
fyrir var, búðarglugga, strætis-
vagna og vegfarendur, einkum þó
lögregluna, sem átti í vök að verj-
ast og beitti bæði skotvopnum og
táragasi. Önnur eins átök hafa
ekki orðið í Mílanó síðan á tímum
stúdentauppreisnarinnar i lok 7.
áratugarins. Um 60 óeirðaseggir
vom handteknir og hafa flestir
þegar fengið dóm frá nokkmm
mánuðum upp í tveggja ára fang-
elsi. Flestir þurfa þó ekki að af-
plána dóminn, en em sendir heim
með skömm, en nokkrir fá að sitja
inni á meðan á heimsmeistara-
mótinu stendur.
Sendiherra V-Þýskalands hef-
ur beðist afsökunar á framferði
landa sinna, en óeirðaseggimir
vom ekki allir á því að láta ítalska
réttarkerfið buga sig. Þannig
sagði einn óeirðaseggjanna, sem
Iá með sundurskorinn fótinn á
borgarsjúkrahúsinu í Mílanó eftir
að hafa sett hann í gegnum búðar-
glugga á Dómkirkjutorginu:
„ítölsku löggumar em hreint út
sagt hlægilegar. Þær höfðu sagt
okkur að við gætum ekki hagað
okkur hér eins og við væmm
heima hjá okkur. Við tókum þær í
kennslustund. Allur heimurinn
fylgist nú með okkur, og hann
verður að skilja að við emm
sterkastir.”
Verkfall gegn
vínbanni
„Ofbeldið” sem fylgir knatt-
spymunni hefur orðið mönnum
umhugsúnarefni. Yfírvöld hafa
bmgðist við vandanum með
tvennu móti: stórefldri löggæslu
og vínbanni í keppnisborgunum
12 þá daga sem leikið er. Slík ráð-
stöiún þykir fáheyrð í því mikla
vínlandi, sem Italía er, og hefur
valdið mikilli gagnrýni. Enda
mun það mála sannast að þeir sem
á annað borð em staðráðnir í að
misnota áfengi gera það án tillits
til vínbannsins. Þannig höfðu
þýsku gestimir komið með birgð-
ir af þýskum bjór með sér til
Mílanó, og barþjónar seldu bjór-
dósir undir borðið á íjórfoldu
verði. Þeir sem hins vegar em
vanir að drekka sinn Qórðung eða
hálfpott með matnum máttu súpa
vatn og sama gildir um hefð-
bundna bargesti sem neyta áfeng-
is í hófi. Veitingahúsaeigendur í
Róm hafa nú hótað 5 daga verk-
falli til þess að mótmæla vínbann-
inu.
Ymsir hafa orðið til þess að
reyna að skýra þetta að því er
virðist tilefnislausa og tilgangs-
lausa ofbeldi. í dagblaðinu La
Repubblica var því haldið fram í
ritstjómargrein að Ieita yrði sál-
rænna skýringa, enda kæmu þessi
ólæti ekki knattspymunni við sem
slíkri. Hins vegar væri búið að
blása upp slíkt vcður i kringum
þetta mót í fjölmiðlum, að áhorf-
endur fengju það á tilfinninguna
að þeir væru þátttakendur i
heimssögulegum viðburði. Hóp-
stemmningin myndaðist síðan
þegar gestimir væru komnir í
framandi borgammhverfi, sem
þeir uppliíðu sem fjandsamlegt.
Fram kæmi sterk þörf innan hóps-
ins til þess að lála til sín taka,
helst áður en sjálfur Ieikurinn
hæfist. Óeirðaseggimir fengju
það á lilfinninguna að þeir gætu
orðið þátttakendur eða gerendur í
sögulegu uppgjöri, eins og fram
kom í máli stráksins á sjúkrahús-
inu. „Augu alls heimsins beinast
að okkur, og hann verður að skilja
að við emm sterkastir.” Þótt ekki
sé nema um blint ofbeldi að ræða
gegn búðargluggum, strætisvögn-
um, ljósastaumm og því sem fyrir
verður, þá finnist óeirðaseggjun-
um sem þeir séu orðnir þátttak-
endur í mótun sögunnar, og fái
þannig útrás fyrir þá miklu van-
máttarkennd og tóm, sem þeir búa
við í daglegu lífi hversdagsins
heima fyrir.
Hið óbærilega
tóm
Rithöfundurinn Alberto Mor-
avia skrifar grein um heimsmeist-
aramótið í dagblaðið Corriere
della Sera í dag. Þar tekur hann
nokkuð annan pól í hæðina. Hann
segir sem svo: Fótboltinn uppfyll-
ir tómið, sem óhjákvæmilega
skapast í massasamfélagi nútím-
ans. Hvers eðlis er svo þetta
óbærilega tóm, sem náttúran hat-
ar? Jú það er tóm hins klára skiln-
ings og upþlýsingar í siðmenn-
ingu fjöldans. Tóm sem áður fyrr
var fyllt með trúarhátíðum og trú-
arathöfnum, fyrir tíma fjöldasið-
menningarinnar. Með iðnbylting-
unni breyttist allt, líka hátíða-
höldin sem uppfylltu tómið. Bylt-
ingar, harðstjómir til hægri og
vinstri og tvær heimsstyrjaldir
hafa fært okkur þessa siðmenn-
ingu Ijöldans, sem hefúr kostað
ómældar fómir. Við getum ekki
tekið hana fyrir annað en það sem
hún er: I þessari siðmenningu
fjöldans verður knattspyman ekki
bara leikur að bolta, heldur upp-
hefur leikurinn sjálfa söguna og
gefur áhorfendunum tilfinningu
fyrir hlutdeild í Paradís eða eilífð-
inni. Hér eru ekki hin raunveru-
legu efnahagslegu og menningar-
legu rök og orsakavaldar sögunn-
ar að verki, sagan er þvert á móti
víðs íjarri í sjálfum Ieiknum.
Þetta megi ekki síst lesa út úr
þeirri umfjöllun sem leikurinn fái
í fjölmiðlum, þar sem yfirdrama-
tíseringu sé beitt til hins ýtrasta
og hetjumar ýmist hafnar til skýja
eða dregnar í svaðið. Síbyljan í
fjölmiðlunum gangi öll út á þetta
með þeirri dramatík, sem búin sé
tií, ekki bara í kringum leikmenn-
ina, heldur líka dómarana, þjálf-
arana, liðstjórana, styrktaraðilana
og alla þá miklu maskínu, sem
búin hefúr verið til í kringum
knattspymuna. Allt beri þetta ein-
kenni þess hugarástands sem líkja
megi við trúaræsing eða trans, er
nái hámarki í hegðun hooliganana
og „hinna nýju barbara” sem svo
eru kallaðir.
Moravia segir að á meðal
knattspymuaðdáendanna sem
fylgja liðum sínum borg úr borg,
og kallaðir em „tifosi” á ítölsku,
ríki ástríður sem hafi í raun ósköp
lítið með knattspymu eða íþróttir
yfirleitt að gera. Þetta eigi við
þegar „keppnisandinn” blandist
þjóðemishyggju, lókalpatríót-
isma, kvenfyrirlitningu og kyn-
ferðislegri eða annarri bælingu,
félagslegri eymd. Þessi blanda
geti orðið með svo ólíku móti að
fótboltaæðið verði í raun óskilj-
anlegt. Það sé einfaldlega með-
tekið sem eðlilegur hluti knatt-
spymunnar sem félagslegs fyrir-
bæris.
HM um alla eilífö
Moravia endar grein sína á að
benda á að þrátt fyrir allt um-
stangið, þá breyti fótboltinn ekki
sögunni. Hins vegar megi hugsa
sér framlengingu á þeirri hlut-
deild sem hann gefi í eilífðinni
með því að framlengja heims-
meistaramótið um alla eilífð.
Verst væri hvað slík eilífð yrði
róstursöm og fyrirhafnarmikil.
Þess er að vænta að flestir hafi
fengið sig fullsadda af leiknum
um boltann hvíta þegar yfir lýkur,
en mótið mun standa með linnu-
lausum sjónvarpsútsendingum og
fréttasíbylju I rúman mánuð eða
allt til 8. júlí. Er ekki síst um að
ræða að þctta bitni á almennu
fjölskyldulífi, þar sem allt snýst
um sjónvarpið í enn ríkari mæli
en ella, oft til skapraunar fyrir
húsmóðurina, sem virðist eins og
utangátta i þessari eftirsókn eftir
hlutdeild í eilífðinni.
Frá Ólafí
Gíslasyni
fréttaritara
Þjóðviljans I
Porto Verde
16 SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 15. júní 1990