Þjóðviljinn - 15.06.1990, Blaðsíða 22

5
2?
28
Zl
JT
19
(p
19
7-
W
2
18
W

Y
T
'N
Z

(ff 32
7
W
2D
10
^20
V
zs
18
26 26
TlT
JS~
<£>
20
2'9
b
16
18
(ypw
22
10
3
23
30 M
W
1*7
2d
10
pp26
19
JO
18
8
(p
sa
21
23
tp
28
19
18
(s>
V

23
10
19
w

ii
w
w
21
W

6?
28
11
W
18

10
23
1
10
(Y)28
10
3~
20

h
*f\
28
19
10
ZD
26
12
31
ll

18

19
10
)T
w
lo
a
18
II
28-
31
Krossgáta nr. 100
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá bæjarnafn.
Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðumúla
6, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 100“. Skilafrestur er þrjár vikur.
Verðlaunin verða send vinningshafa.
25 1 21 10 23 6 T 27

Verðlaun fyrir krossgátu 98 verð- Allan Pease. Björn Jónsson ís-
ur bókin Líkamstjáning: Að lesa lenskaði. Almenna bókafélagið
hug manns af látbragði hans eftir gaf út 1990.
A,tanfW LIJCAMS
TJANING
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Elísabet Berta
Bjarnadóttir
Hlekkjuð við gólftuskuna
- bætir heiminn
Kæru lesendur, Kantor nokk-
ur, Pólverji fæddur 1915, og leik-
flokkur hans komu hingað í s.l.
viku. Margir íslendingar, einkum
þeir sem búa úti á landi og þeir
sem ekkert eiga aflögu til list-
neyslu, fengu ekki að njóta sýn-
ingar flokks hans i Borgarleik-
húsinu. M.a. úr starfi mínu sem
félagsráðgjafi veit ég að margar
fjölskyldur neyta listahátíðar og
almennra listuppákomna sem
þarf að kaupa sig inná, einungis í
gegnum umíjöllun i útvarpi, sjón-
varpi og dagblaði. Þetta gæti ver-
ið umhugsunarvert fyrir þá sem
standa að listahátíð og eru svo
djarfir að veita henni brautar-
gengi.
Sóknarkonan ein
tærasta nóta
Kantors
En hví skyldi þáttur um mál-
efni fjölskyldunnar fara að dreifa
bleki um þetta listaverk sem
margir bestu andar þjóðarinnar
eru búnir að túlka og dásama í
fjölmiðlum? Eins og ég hef ofl
komið inná í þessum þáttum virð-
ist svo um fjölskyldulíf okkar, að
þar gerist iðulega margt sem á sér
frummyndir í lífi okkar frá fæð-
ingu eða frummyndir úr mann-
kynssögu forfeðra okkar. Skoða
má „Eg kem aldrei aftur” sem
nokkra tóna sem leiknir voru úr
sálarlífi Kantors og félaga. Eg hef
valið að fjalla hér örlítið um tvo
þessara tóna, Sóknarkonuna sem
ég kalla svo og Hina stífu. Hvað
skyldu þær hafa verið margar
skúringakonumar sem máttu sjá
af 2000 kr. til að skoða styrkleik
gólftuskunar í aldanna rás? Hún
er einn tærasti tónninn. Hún er
hlekkjuð á báðum fótum með
gólftuskutæjum. Hún vinnur með
grárri notaðri gólftuskunni svo til
allan tímann. Hún er oft kúguð og
beygð. En aldrei til fúlls. Hún
heldur vitinu. Þeir hafa eflaust
verið magir er verksins neyttu,
sem veltu því fyrir sér, hvemig
gólftuskan í þeirra eigin sálaraf-
kima liti út, og hvemig þeir hafi
tekist á við það fyrirbæri í lífi
sínu. Gæti verið að það endur-
speglaðist m.a. í umgengninni við
umhverfi okkar, öllu umbúða-
draslinu sem við hendum um
heiminn og aðra enn alvarlegri
efnamengun sem við látum við-
gangast þótt vitað sé um áratuga-
skeið hve það er alvarlegt mál.
Mengunin ber ekki vott um að við
mannkynið bemm mikla virðingu
fyrir þróun og framvindu okkar
eigin fjölskyldu, þó ekki væri
annað.
Sóknarkonan af-
hjúpar fortíðina,
frelsar hina
storknuöu
Ef til vill er mannkynið al-
mennt séð fullt hroka í garð gólf-
tusku eigin sálarlífs og getur þess
vegna ekki borið virðingu fyrir
henni, nema þegar hún birtist í
líki erlendrar leikkonu og þá
klappað. Eftir að hafa séð ljóslif-
andi hörmungar tveggja stríða,
gerast undur í lok verksins. Sú
sem er vön að hreinsa til og
minnka eitthvað skítinn, telur það
ekki eftir sér að standa á fætur og
dmsla þungum yfirbreiðslunum
af menjum fortíðar, vekja til lífs
hina dauðu, vekja mátt sögunnar,
Guðrún
Gísladóttir
Dýrt
grænmeti
eða ódýrt
Fyrir fáum ámm var talsvert
öðmvísi um að litast í grænmet-
isborðum matvömverslana en
nú er. Urvalið var oft ekki upp á
marga fiska og verðlagið
óheyrilegt og er það þó slæmt.
Eftir fjölda ára í útlöndum, stóð
ég einu sinni í fyrra, (tiltölulega
nýkomin heim) fyrir ffaman af-
greiðsluborðið, réhi fram 4
lárperur (avokado) og spurði um
verðið. Stúlkan nefndi einhveija
upphæð og ég man að ég hugs-
aði með mér að þetta væri nú
allt í áttina með grænmetisverð
á Islandi. Tók við pokanum aft-
ur þegar hún hafði vigtað hann
og lét í innkaupakörfúna. Rétt
áður en ég kom að kassanum
varð mér litið á verðmiðann á
lárperunum og þar stóð allt önn-
ur upphæð en sú sem stúlkan gaf
mér upp. Þessi upphæð var ná-
kvæmlega fjórum sinnum hærri.
Mig rak í rogastans, verðið sem
hún gaf upp var sem sagt verðið
á einni lárperu. Og verðið á
einni lárperu á Islandi var í sam-
ræmi við það sem ég var vön að
borga fýrir fjórar hinum megin
við pollinn. Mig minnir að ég
hafi skilið pokann eftir við kass-
ann.
í réttinn sem mig langar til
að segja ykkur frá í dag má nota
eiginlega hvaða grænmeti sem
er sem aðaluppistöðu: kartöflur,
broccoli, blómkál eða hvað sem
ykkur dettur í hug. Mér datt í
hug að nota blómkál.
Klippið eitt bréf af beikoni
niður í smábita og steikið vel á
pönnu. Gufúsjóðið síðan blóm-
kál, en ofsjóðið það ekki, það á
ekki að vera alveg mjúkt.
Smyijið þar næst eldfast mót og
myljið í mótið saltkex svo það
þeki botninn. Blandið þá saman
sýrðum rjóma og majonesi, (eða
sýrðum ijóma og venjulegum
ijóma) og kryddið með hvítlauk,
grófum pipar og papriku. Blóm-
kálið var saltað fyrir suðuna og
athugið hvort beikonið var mjög
salt áður en þið saltið blönduna.
Beikon er oft vel salt á íslandi
og þess vegna getur verið óþarfi
að salta réttinn frekar. Hrærið
síðan beikoni og soðnu kálinu
saman við og látið í mótið. Strá-
ið aftur yfir muldu saltkexi og
leggið síðast yfir þetta nokkrar
ostsneiðar. Þetta er gratinerað í
ofni við 200 gráður þangað til
osturinn er gullinbrúnn.
Rétturinn getur verið hvort
sem er aðalréttur eða með öðru
og munið að hægt er að nota
hvaða grænmeti sem er sem að-
alundirstöðu. Það er líka um að
gera að nota grænmeti núna yfir
sumarmánuðina þegar það er þó
yfirleitt aðeins ódýrara en á vet-
uma.
Sóknarkonan I sálarftfi Kantors.
vekja alþýðuna sem kallamir í
kjólfötunum og lakkskónum
hjálpuðust að við að bæla, meðan
öfgafull skrípamynd af kaldlyndri
karríerkonu á kjólfötum spígspor-
aði um án þess þó að óhreinka sig
á verknaðinum með köllunum.
Þetta var eins og innri barátta
hverrar manneskju við eitthvað
sem hún er ósátt við í uppmna
sínum.
Stífa konan,
byrði
kynslóðanna?
Hún er föl með slegið hárið,
sakleysið og einlægnin uppmál-
uð, iklædd berangurslegum lufs-
um og einhverju gatslitnu slöri
eða skykkju. Hún er alveg stíf.
Við þekkjum öll þennan tón.
Gamli maðurinn Kantor sýnir
henni mestan skilning og var-
fæmi af öllum í hópnum. Þessi
tónn á skilið mörg tár.
Gamli maðurinn sem kemur
aldrei aftur, skilur eymd hennar
og snart axlir hennar eða hendur
mörgum sinnum í sýningunni til
að iétta byrðina. Þetta er byrði
kynslóðanna. Hún tekur á sig al-
veg ofurstjörf og einlæg ýmis
kvenhlutverk eins og að verða
eiginkona. En þið sem ekki
komust, þegar hún gengur út af
sviðinu í síðasta sinn gengur hún
ein og óstudd, þótt stirð sé. Faðir-
inn Kantor gefur henni líka styrk,
ýmist teygir hann sig í áttina til
hennar eða hann snertir þessar
axlir sem bera alla tímanna rás. Er
hún staða konunnar í dag? Getum
við rétt hreyft okkur?
22 SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 15. júní 1990