Þjóðviljinn - 10.08.1990, Blaðsíða 13

Krökkum leiðist hvað tölvubún-
aðurinn þeirra er lélegur, segir
Brian Harvey. Mynd: Jim Smart.
hjálpa öðrum. Það skemmtilega
er síðan, að hálfu ári seinna var
haft samband við okkur frá öðr-
um hópi á fjölnotendavél sem
hafði verið beðinn um aðstoð í
svipuðum vanda og mundi þá
eftir okkur. Og spurningin var
hvort við vildum leggja þessu
fólki lið.
Þegar kemur að því sem menn
kalla sjóræningjaforrit, sé ég að
minnsta kosti tvær hliðar á því
máli. Það er sagt að fólk eigi ekki
að brjóta lög með því að stela
hugbúnaði, allt í lagi. Á sama
tíma á fólk ekki að vera gráðugt
og finna upp hluti og halda þeim
leyndum. Það fer mikil vinna í
það í tölvuiðnaðinum að endur-
skrifa forrit sem þegar hafa verið
skrifuð, vegna þess að frumútgáf-
an er leyndarmál. Þetta finnst
mér mikil sóun.
Að auki þýðir þetta að ef forrit-
ið svarar ekki nákvæmlega þínum
kröfum, er ekkert sem þú getur
gert í því. Ef forritum væri dreift
þannig að hægt væri að gera
endurbætur á þeim eða bæta ein-
hverju við þau, yrðu þau miklu
öflugri en ella.
Hver á hvað?
Þær siðfræðispurningar sem
komu helst upp á meðal nemenda
minna, snerust um einkaeign;
þegar einhver vildi fá að lesa ann-
ars skjal. Stundum var rifist tölu-
vert um þessi mál. En ég tel það
vera af hinu góða að þessi mál
komi upp í kennslustofunni. f
Bandaríkjunum koma annað
slagið fréttir í blöðum um krakka
sem hafa brotist inn í tölvu ein-
hvers annars. En málið er að
krakkinn hefur ekki hugmynd
um hvernig hlutirnir eru hjá þess-
um „einhverjum öðrum“. Þegar
svona tilvik gerast í skólanum er
sá sem brotist hefur verið inn hjá
ekki einhver algerlega ókunnur,
heldur sá sem situr í sömu
kennslustofu. Og þegar hann
verður reiður hefur það ein-
hverja þýðingu fyrir viðkomandi,
þannig að hann lærir eitthvað af
atburðinum, hin siðferðilega
spurning hafði komið upp.
Þetta er miklu mildara en ef
lögreglan bankar upp á vegna
þess að fjölskyldumeðlimur hef-
ur brotist inn í tölvu sjúkrahúss,
sem gæti jafnvel sett líf sjúklings í
hættu. Ég sé tölvuherbergið því
jafnt sem rannsóknastofu með
tölvur og siðgæði.
Ég er vanur að segja litla sögu
þegar umræðuna um siðfræðina
ber á góma. Einn nemenda
minna skrifaði leikjaforrit og
einn góðan veðurdag býr hann til
lista yfir þá sem mega fara inn í
forritið og leika leikinn. Þetta
fannst mér mjög ógeðfellt en vildi
ekki leysa málið með því að ég
byggi til einhverja reglu sem
bannaði þetta. í staðinn ræddi ég
málið við viðkomandi nemanda.
Hann sagðist hafa skrifað forritið
og þess vegna væri það hans eign
og hann hefði rétt til að ráða því
hverjir fengju að nota það. Ég
svaraði því til að þetta væri
auðvitað rétt, en það væri byggt á
vinnu fjölda annarra. Til dæmis
byggðu margir vídeóleikir á því
að eitthvað hreyfist frá einum
stað á annan á skjánum og nokkr-
ir einstaklingar hefðu skrifað
staðlað forrit til þess fyrir löngu
síðan sem allir notuðu. Það væri
því afstætt hvað maður ætti og
hvað maður hefði fengið frá öðr-
um.
Kemur einkaeignarhugmyndin
þá í veg fyrir framþróun tölvuvís-
indanna?
Það veltur auðvitað á því hvern
þú spyrð. En persónulega er ég
það róttækur að ég kann ekki við
einkaeignarhugmyndir af neinu
tagi. Það er augljóslega samfé-
laginu í hag að styðja við bakið á
uppfinningamönnum. Ef litið er
á sögu höfundarréttar og svo
framvegis, þróast hlutirnir ekki
út frá því að einhver finni
eitthvað upp og eigi síðan allan
rétt á því. Samfélagið þarf að
styðja uppfinningamenn þannig
að uppgötvun þeirra geti orðið
allra eign og þeir sitji ekki á henni
eins og hernaðarleyndarmáli.
Ekki sér-
staklega vel
við skóla
Þú hefur ákveðnar skoðanir á
skólakerfinu eins og það er byggt
upp?
Mér er ekkert sérstaklega vel
við skóla. Margt af því sem gerist
í skólanum hefur ekkert með
menntun að gera, til að mynda
einkanagjöf. Sjálfur gef ég nem-
endum mínum aldrei einkunnir.
Hvers vegna gefum við einkunn-
ir? Ekki til þess að nemendurnir
sjái hvernig þeim gengur, þau
vita það hvort eð er. Einkunnir
hafa þann tilgang að sýna hver er
hærri eða lægri en hinn og ég tel
það ekki vera hlutverk þeirra sem
mennta fólk að sjá um slíkt.
Til að ná bflprófi til dæmis, þarf
að ná prófi frammi fyrir prófdóm-
ara frá ríkinu. En þegar menn
læra á bílinn fara þeir í ökuskóla
og það er önnur manneskja sem
Föstudagur 10. ágúst 1990
kennir þér að keyra en sú sem
prófar þig. Þetta tel ég vera mjög
mikilvægt, vegna þess að það
þýðir að ökukennarinn er ekki
óvinurinn sem þú þarft að sýna
þitt besta gagnvart. Það er því allt
í lagi að gera mistök á meðan þú
ert að læra, þó það gangi ekki í
prófinu. Ég held að skólinn gangi
of mikið út á að fólk fái einhvern
pappír, í stað þess að fá menntun.
Að lokum Brian. Þú og Pétur
hafið unnið að safneiginlegu verk-
efni í gegnum tölvunetið. Er það
til marks um það hvað heimurinn
er að minnka?
Tölvuheimurinn fer alla vega
minnkandi. Samstarf mitt og Pét-
urs hefur verið mjög gott. Eg hef
unnið að því við Berkeley há-
skóla að búa til Logo túlk fyrir
UNIX-tölvur. Það var þá sem
Pétur setti sig í samband við mig
en hann var að fást við sama verk-
efni. Ég gat því sent honum í
gegnum tölvunetið það sem ég
var búinn að gera.
Þetta kom sér ákaflega vel fyrir
okkur báða, hann fékk fonitið
sem hann vantaði og gat bent mér
á margar villur sem mér hafði
yfirsést. Pétur benti mér einnig á
stafi sem til eru í Evróputungu-
málum sem ég hafði ekki gert
mér grein fyrir, þannig að við gát-
um lagað forritið að þörfum Evr-
ópumanna.
Það skipti líka miklu máli að
við gátum skipst á hugmyndum.
Nemendur okkar beggja hagnas^
á samvinnu okkar og geta þess
vegna verið í sambandi hveijir
við aðra. Að þessu leytinu er
heimurinn líka að minnka. Tötv-
uforritarar sitt hvoru meginn á
hnettinum geta unnið saman aÁ
því að búa til forrit og svo fram
vegis, og menn um allan .MH
geta fylgst með þeirri samváMf^
tölvuskjánum hjá sér.
Það sem mér finnst aftur á móti
leiðinlegt varðandi tölvuaðstöðu
nemenda í skólum almennt, er að
nemendurnir eru einangraðir við
sína tölvu. Þeir eru ekki hluti af
þessum alþjóðlegu samskiptum
og komast ekki í tengsl við alvöru
tölvur. Eins og ég sagði áðan, þá
er töluvert um fréttir af krökkum
sem brjótast inn í annarra tölvur.
Hluti skýringarinnar er að mín-
um dómi, að krökkunum leiðist
hvað tölvubúnaðurinn þeirra er
lélegur og þau þyrstir í að komast
í samband við almennilegar tölv-
ur. Þetta er auðvitað ekki eina
skýringin, því krökkum þykir líka
gaman að gera hluti sem þeir
mega ekki gera.
Reynsla mín er sú að þeir
krakkar sem fá aðgang að öflugri
tölvu eins og LINIX, eru síður lík-
leg til að brjótast inn í aðrar tölv-
ur. Ein lausn væri þess vegna að
gefa krökkum aðgang að öflugri
vélum, samhliða því að ræða við
þau um siðfræðina.
-hmp
NÝTT HELGARBLAÐ - S(ÐA 13