Þjóðviljinn - 30.11.1990, Blaðsíða 21

MYNDLIST
Árbæjarsafn, lokaö okt.-maí, nema
m/samkomuíagi.
Ásmundarsalur við Freyjugötu, Svava
Sigriður Gestsdóttir með vatnslitamynd-
ir, opið 9-21 virka daga, til 15. des.
Bjöminn við Njálsgötu 49, Kristján Fr.
Guðmundsson sýnir málverk og vatns-
litamyndir.
Djúpið, Hafnarstræti, Brynhildur Krist-
insdóttir með fyrstu sýningu, málverk,
lágmyndir og smámyndir, opið á opnun-
artíma veitingastaðarins, til 14. des.
FÍM-salurinn, Garðastræti 6,
Rúna Glsladóttir með einkasýningu á
collage-myndum og málverkum, opið
14-18 til 1 l.dcs.
Galleri 8, Austurstræti 8. Seld verk e/um
60 listamenn, olíu-, vatnslita- og grafik-
myndir, teikningar, kcramík, glerverk,
vefnaður, silfúrskartgripir og bækur um
íslenska myndlist. Opið virka daga og
lau kl. 10-18 og su 14-18.
Gallerí Borg við Austurvöll, sölusýning
á Erró-myndum úr einkasafni, aðeins
lau og su k! 14-18!
Gallerí Borg, Austurstræti 3 og Síðu-
múla 32, grafik, vatnslita-, pastel- og ol-
íumyndir, keramikverk og módelskart-
gripir, opið lau 10-14.
Gallerí Delfi, Sunnuhlið á Akureyri,
Bemharð Steingrímsson með olíumál-
verk og vatnslitamyndir, kl 14-16 alla
daga, lýkur 2. des.
Gallerí List, Skipholti 50 B. Ólöf Erla
Bjamadóttir sýnir keramik. Vatnslita-
og grafikmyndir, keramík og postulín
auk handgcrðra ísl. skartgripa. Opið kl.
10:30-18, lau 10:30-14.
Galleri Nýhöfh, Hafnarstræti 18, Ása
Ólafsdóttir mcð sýningu á ofnum mynd-
verkum. Opin virka daga nema má ld.
10-18 ogumhelgarkl. 14-18.
Gamli Ltmdur, Akureyri, Þórður Hall-
dórsson á Dagvcrðará með málvcrk. Til
15. des.
Hafharborg, listastofhun Hafharijarðar,
feðginin Steinþór Marinó Gunnarsson
og Sigrún Stcinþórsdóttir. Stcinþór mcð
olíumálvcrk og verk mcð blandaðri
tækni en Sigrún listvefhað úr jute og ís-
lcnskri ull. Opnað lau kl. 15, stendur til
9.des. Opið alla daga nema þri kl. 14-19,
til 18.11.
Hlaðvarpinn við Vesturgötu 3b, Lu
Hong: Island í klnversku bleki. Opið lau
kl. 10-16, su 13-17 og þri-fó 12-18, til
28.11. Framlengd til 7. des.!
Kjarvalsstaðir, vestursalur: Brynhildur
Þorgcirsdóttir sýnir skúlptúra. Austur-
salur: Sýning á Inúítalist á vegum
Menningarstofnunar Bandaríkjanna og
Mcnningarmálanefndar Rcykjavíkur-
borgar. Opið daglcga kl. 11-18. Til 2.12.
Síðasta sýn.hclgi!
Listasafh ASÍ, Japanskir mcnningardag-
ar á íslandi, - sýning á japanskri nútíma-
grafík, opið kl. 14-19. Til 2. des.
Listasafn Einars Jónssonar opið lau og
su 13.30-16, höggmyndagarðurinn alla
daga 11-16.
Listasafn íslands: Aldarlok - sovésk
samtímalist, 5 málarar. Opið alla daga
nema má kl. 12-18.
Listasafh Sigutjóns Ólafssonar, sýn. á
andlitsmyndum Sigurjóns. Opið lau og
su kl. 14-17, þri kl. 20-22. - Sjá líka Hitt
og þctta!
Mcnntamálaráðuneyti kl 9-17 alla virka
daga, Guðjón Bjamason mcð 60 olíu-
málverk og skúíptúra og Sigriður Rut
Hreinsdóttir m 20 vatnslitamyndir. Til
5. jan.
Minjasafn Akurcyrar, Landnám í Eyja-
firði, sýning á fomminjum. Opið su
kl.14-16.
Minjasafn Rafmagnsveitunnar, húsi
safhsins v/ Rafstöðvarvcg, su 14-16.
Norræna húsið, Finnsk hýbýli, list á op-
inberum stöðum, 4.-29.des. Opið alla
daga 14-19.
Norræna húsið, anddyri: HOLOGRAM,
list mcð lcisertækni, til 29.des.
Nýlistasafhið, Vatnsstíg 3b, Kristín
Reynisdóttir, Helga Egilsdóttir og Grct-
ar Reynisson. Opið daglega kl 14-18 til
2. des.
Safn Ásgríms Jónssonar, Bergstaða-
stræti 74, búið að opna á ný eflir við-
gerð, sérsýning á 25 myndum máluðum
í Reykjavík og nágrenni, vantslitir og ol-
ía. Ópið 13:30-16, þri, fim, lau og sun.
Til fcbrúarloka.
Sjóminjasafh íslands, Vesturgötu 8 Hf.
Opið lau og su kl. 14-18.
Slúnkaríki, ísafirði: Jón Sigurpálsson
sýnir lágmyndir og skúlptúra. Opið fi-su
kl. 16-18, til 2.12.
Verkstæði V að Ingólfsstræti 8. Scx
konur vinna á verkstæðinu og eru þar
unnin textílverk ýmiskonar, sjöl, púðar,
slæður, dreglar o. fl. Opið alla virka
dagakl. 13-18 og lau 10-16.
Þjóðminjasafnið, Bogasalaur,opið um
helgar, og þri og fi kl. 11-16. Skjöl í 800
ár.
Á cfri hæð: Þjóðlífsmyndir Sigríðar
Kjaran.
TÓNLIST
Akureyrarkirkja lau kl 17, aðrir tónleik-
ar Kammerhljómsveitar Akurcyrar á
vctrinum, verk eftir Handcl, Stamitz,
Ravel og Rcspighi.
Islenska óperan lau kl 14:30, Gruncburg
Trio og klarinettuleikarinn Ib Haus-
mann flytja vcrk eftir Brahms og Mess-
iaen á vegum Tónlistarfélagsins.
Kristskirkja, su kl 16, jólatónleikar
söngsveitarinnar Fílharmóníu, eins.
Inga Backman.
Menntaskólinn við Hamrahlíð, fó kl
20:30, klassískir tónleikar, núverandi og
fyrrvcrandi ncmcndur sem stunda tón-
listamám, skólakórinn.
Miðgarður, Varmahlíð su kl. 16 tónlcik-
ar Kammcrhljómsveitar Akureyrar,
verk eftir Handel, Stamitz, Ravel og Re-
spighi.
Norræna húsið su kl 17, norska tón-
skáldið Johan Svcndsen, fyrirlestur og
tónlist.
Quccn’s Hall, Edinborg, mánudag, ný
verk eftir Hafliða Hallgrímsson, flutt af
Delmé strcngjakvartettinum.
Vinaminni, safnaðarhcimilið á Akrancsi
su kl 16, Gruneburg Trio og klarincttu-
lcikarinn Ib Hausmann flytja verk cftir
Brahms og Messiaen á vegum Tónlistar-
félagsins.
LEIKHÚS
Alþýðuleikhúsið, Iðnó: Medca c/Evrípí-
des lau og su kl. 20:30. Síðustu sýning-
ar!
Borgarleikhúsið, stóra svtð: Fló á
skinni, fö og lau kl. 20. Ég cr hættur!
Farinn! su kl. 20. Litla svið: Eg ermeist-
arinn fö og su kl.20. Sigrún Astrós lau
kl. 20.
Dandalaveður e. Jónas Ámason leiklcst-
ur su kl. 16. Leiksmiðjan 1 æfingasal lau
og su kl. 17, má kl. 20, spunaverkið Af-
brigði.
Hugleikur, áhugaleikfélag, Galdralofl-
inu við Hafnarstræti, „Aldrci fer ég suð-
ur“, lau og sun kl. 20.
Leikfélag Kópavogs. Skitt með’a! eftir
Valgeir Skagfjörð.
Þjóðleikhúsið, Örfá sæti laus, íslensku
óperunni fos og lau kl. 20. Síðustu sýn.
f.jól!
HITT OG ÞETTA
Bústaðakirkja, bamamcssa su kl. 11,
orgelvígsla í mcssu kl. 14 og kirkjukaffi
á eftir, aðventuhátíð kl. 20.30, ræðu-
maður Ámi Gunnarsson.
Borgarlcikhúsið su kl. 15 og má kl 20:
Þrætubálkur, raddskúlptúr e Magnús
Pálsson í flutningi nemenda í Fjöltækni-
dcild MHÍ, byggt á Ilionskviðu.
Ferðafélag íslands, su ld. 13, Kjalar-
ncs-Músamcs (stórstraumsfjara).Brott-
för frá BSI austanmcgin kl 13, miðaverð
1000 kr., fritt fyrir böm.
Myndakvöld 5. des, myndir úr sumar-
leyfisferð.
Hana-nú í Kópavogi, samvcra og súr-
efhi á morgun lau, lagt af stað frá Digra-
nesvegi 12 kl. 10. NLGERA.OHT
Hótel ísland su kl. 14, Jólakaffi Hrings-
ins, kaffihlaðborð, happdrætti og
skcmmtiatriði.
ÍSÍ-húsið, Laugardal, su kl. 16: Opinn
kynningarfundur OA- samtakanna, fé-
lagsskapar fólks með matarfikn.
Iþróttahús Melaskólans lau kl. 14:
Reykjavíkurmcistaramót glímufélag-
anna í Rcykjavík, 43 keppcndur í átta
Jón Sigurpálsson sýnir (
Slúnkariki á ísafirði
flokkum.
Kvcnnalistinn, Laugavegi 17, lau kl.
10:30-13, ísland og Evrópubandalagið.
frummælendur Halldór Ámason, Ingi-
björg Sólnin Gísladóttir og Kristín Ein-
arsdóttir.
Landspítalinn, Göngudcild Lágmúla 7,
fö kl. 14-17: Opið hús til kynningar á
blóðþrýstings- og blóðfitumælingum.
Langholtskirkja, salhaðarheimili fo kl.
13-17: Ráðstefna um öldmnarmál á veg-
um Öldrunarráðs íslands.
Listasafn Siguijóns Ólafssonar, Laugar-
nesi, fimm skáld lesa úr nýjum bókum
su kl. 15: Einar Már Guðmundsson,
Fríða Á. Sigurðardóttir, Pétur Gunnars-
son, Sigurður Pálsson og Steinunn Sig-
urðardóttir.
MÍR-bíósalur, Vatnsstíg 10. Kvik-
myndasýningar á su kl. 16. Évgeni Oné-
gín, óperumynd, aðgangur ókeypis og
öllum heimill.
Norræna húsið lau kl. 9-18, skáldsögur
og ljóð 9. áratugarins, umsjón Félag
áhugamanna um bókmenntir.
Norræna húsið, kvikmyndasýning f.
böm su kl. 14. Danskar bamamyndir.
Aðgangur ókeypis og boðið upp á
ávaxtasafa i hléinu.
Oddi, HÍ, stofa 101 fó kl. 17:15: Pró-
fessor R. Ghiglionc frá Parísarháskóla
með fyrirlestur um málræn tjáskipti.
Sjálfsbjargarhúsið Hátúni 12 lau og sun
kl. 14: Jólabasar Sjálfsbjargar, kaffi-
hlaðborð og happdrætti.
Skálholt, Biskupstungum, kyrrðardagar
með Sigurbimi Einarssyni biskupi
30.nóv.-2.des.
Utivist, su kl. 13, Víðines-Þemeyjar-
sund-Álfsnes, létt ganga. Aðventuverð í
Bása 30.nóv til 2. des.
Hvers virði er vatnið?
Kalifomíubúar eru orðnir eilítið
kvíðnir. 19 milljónir manna reiða sig
á vatnsveitu frá svæðinu við ósa
Sakramentó árinnar, sem er í 800 km
fjarlægð frá Los Angeles. Vegna sí-
aukinnar vatnsnotkunar lækkar
grunnvatnsyfirborð árósanna stöðugt,
-að talið er um 75mm á ári. Ef svo fer
fram sem horfir fer innstreymis sjávar
brátt að gæta í grunnvatninu.
Kröftugir jarðskjálftar eru líka þekkt-
ir á svæðinu og gæti einn slíkur auð-
veldlega rofið vamargarðana um-
hverfis þessi dýrmætu vatnsból og
gereyðilagt þau.
Ef við tökum annað dæmi frá
Kalifomíu, þar sem vatn frá Kólóradó
ánni er tekið í áveitur, skolast óhemju
magn salta úr jarðveginum aftur út í
ána. Þegar vatn árinnar loks skilar sér
út í Kalifomíuflóa er það orðið 28
sinnum saltara en við upptök hennar
og farið að valda vatnalífinu eiturá-
hrifum.
Þar sem sólarorka nær að eima á-
veituvatn við jarðvegsyfirborð, sogast
sölt upp og safhast fyrir. Þetta hefur
smám saman afleit áhrif á rætur
plantna, það dregur úr uppskeru og
landið breytist í eyðimörk. Þróun af
þessu tagi þekkist frá fyrri tímum og
er meðal annars talin hafa kollvarpað
menningu Mesópótamíu og Babylon
eystra og Majamenningtmni í Suður-
Ameriku.
Menningarsvæði nútímans em
einnig í stórhættu. 70% vatnsbóla
Pekingborgar em nú þurr, gmnn-
vatnsborðið hrapar 2 metra á ári.
Aralvatn í Sovétrikjunum, sem var á
stærð við írland hefur nú þomað upp
að tveim þriðju vegna ábyrgðarlausr-
ar landnýtingar. Mengun vegna upp-
þomaðra salta og eittu-efna berst þar í
öndunarfæri fólks og veldur stórauk-
inni tíðni magakvilla og krabbameina
í hálsi. 30 milljónir manna í Mexíkó
drekka mengað vatn, það em 40%
þjóðarinnar. í Indlandi og víða urn
Afríku geisa þurrkar, sem verða al-
varlegri með hveiju árinu. Samkvæmt
heimildum Sameinuðu þjóðanna
deyja 40.000 böm daglega af vannær-
ingu og veldur óneysluhæft drykkjar-
vatn stórum hluta þessara hörmunga.
Samkvæmt upplýsingum frá
World Resources Institute búa 3.4 af
5.3 milljörðum jarðarbúa við lág-
marksaðgang að vatni, sem er innan
við 50 litrar á dag. Til samanburðar
má geta þess að meðalnotkun í
Bandaríkjunum er um 350 lítrar á dag.
Þótt 70% af yfirborði jarðar séu
þakin vatni, er 98% þess saltvatn sem
er óhæft til drykkjar. Langstærsti hluti
hinna tveggja ósöltu prósenta er
bundinn í íshettu heimskautanna eða
óaðgengilegum ueðanjarðarfljótum.
Ferskvatn, sem er aðgengilegt í upp-
sprettum, ám og vötnum er aðeins
talið vera um 0.014% af áðumefndum
tveim prósentum. Þessari auðlind er
misskipt á milli jarðarbúa, eins og
áður er getið. Víðast hvar hefur um-
gengnin við hana samt ekki borið þess
vitni að hér væri um takmarkaða auð-
lind að ræða. Þetta er nú óðum að
breytast.
Því hefur oft verið haldið fram að
„blóðið“ í æðum iðnaðaðarsamfélaga
nútímans sé olían og víst er að verð-
lagning hennar skiptir sköpum í hag-
kerfum heimsins. Þetta kann að breyt-
ast á 21. öldinni, þegar verðlagning
vatnsins er orðin rétt. Samfélög nú-
tímans em raunar rniklu háðari vatni
en olíu, ef grannt er skoðað. Vatnið er
ein af undirstöðum Ufsins á jörðinni.
Matvælaframleiðsla veraldarinnar er
algerlega háð því. Eftir nokkur
þurrkasumur í Bandaríkjunum ffá
1987, hafa kombirgðir veraldarinnar
helmingast. Með sömu þróun verður
ástandið orðið mjög alvarlegt 1992.
Ódýrt kom hefur víða komið í veg
fyrir hungursneyð síðastliðinn áratug
en með hækkandi verði má búast við
hörmungum um allan heim.
Háþróuð samfélög eins og Japan,
em farin að meðhöndla gæðavatn eins
og eðalvín. í Tókíó fféttist nú af
vatnsveitingahúsum, þar sem kaup-
sýslumennimir dreypa á sýnishomum
hins eðla vökva frá öllum heimshom-
um og borga vel fyrir. Það hefúr sýnt
sig að Japanir hafa oft haft meiri
ffamsýni í markaðsmálum en Vestur-
landabúar og ættum við hér uppi á
VANDUFAÐ
í VERÖLDINNI
Einar Valur
Ingimundarson
skerinu að taka vel eftir þessu.
í Persaflóadeilunni var gantast
með það í haust, að vatnslítrinn á vett-
vangi væri miklu dýrari en olíulítrinn.
Þetta vísar á það sem koma skal.
í athyglisverðu viðtali við Davíð
Scheving Thorsteinsson í Mbl., 22.
nóvember lýsir hann íslensku vatni
sem besta, hreinasta og dýrasta vatni í
heimi. Vonandi stenst þetta allt hjá
honum. í samkeppninni, sem íslend-
ingar ætla brátt að taka þátt í, skiptir í-
mynd Islands í veröldinni miklu máli.
ímynd hreins og ómengaðs lands,
sem býður besta vatn í heimi til sölu.
Orri Vigfússon, sem hefúr náð góðum
árangri með ICY vodka á Bandarikja-
markaði, telur hina hreinu ímynd
landsins hafa skipt sköpum fyrir sig
að ógleymdu vatninu i víninu. Þetta
eru mjög spennandi hlutir. Við erum
hér með gullmola í höndunum. Svo
virðist samt sem íslenskir ráðamenn
taki óæðri málma ffam yfir, þegar þeir
stefna á byggingu álvers á Keilisnesi.
Framkvæmdar, sem prófessor i auð-
lindahagffæði telur hafa neikvæð á-
hrif á hagvöxt, þegar til lengdar er lit-
ið. Þetta er sorglegt.
Svo vitnað sé aftur í DST:
„Heppilegasti staðurinn fyrir vatns-
pökkunarverksmiðju ffá náttúrunnar
hendi í nágrenni Reykjavíkur er á
kunnuglegum stað, sem heitir Keilis-
nes. Stóriðja á ekkert sameiginlegt
með vatnsiðnaði, sem mengar ekki ffá
sér og þrifst einungis í ómenguðu um-
hverfi.”
Föstudagur 30. nóvember 1990 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 21