Dagblaðið Vísir - DV - 10.04.1996, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 10. APRÍL 1996
15
Fjármálaráðherra 1. apríl
Aprílgabbið hjá ríkissjónvarp-
inu að þessu sinni var ódýrar ferð-
ir til Túnis. Friðrik Sophusson
fjármálaráðherra tók þátt í grín-
inu. Hann kom fram í „fréttinni"
og sagði að sjálfsagt væri að stuðla
að því að landinn kæmist ódýrt til
sólarlanda. Og ferðaskrifstofu-
menn lögðu einnig hönd á plóginn.
En þjóðin skildi ekki grínið.
Sami fjármálaráðherra hafði
nefnilega nokkrum dögum áður
látið ráðherrabílstjórann í fjár-
málaráðuneyti keyra út sérstakt
bréf, undirritaö af ráðherra, með
meðmælum um úrvalshótel i Tún-
is. í bréfinu var hvatt til þess að
ferðaskrifstofur tækju upp við-
skipti við umrætt hótel. Þetta var
ekki 1. apríl. Og ekki var þetta
gert í gríni.
Einokunarmenn
og samkeppni
En 1. apríl var önnur frétt í
sjónvarpinu. í henni kom fjármál-
aráðherra einnig við sögu. Hún
fjallaði um nauðsyn þess að stuðla
að meiri samkeppni í íslensku
samfélagi. Skortur á samkeppni
innan almannaþjónustunnar, í
skólum og sjúkrahúsum, á sviði
samgöngumála, í raforkumálum
og víðar stæði íslensku samfélagi
fyrir þrifum.
Við hlið fjármálaráðherrans sat
forstjóri eins stærsta fyrirtækis
landsins, Flugleiða, sem stundum
hefur verið orðað við einokim.
Forstjóri Eimskips kom einnig að
málinu.
Einn nefndarmaðurinn í þessari
samkeppnisnefnd fjármálaráðu-
neytisins sagði I umræddri sjón-
varpsfrétt að við gætum fundið
önnur tilbrigði við einkavæðing-
una en til dæmis Bretar. Annað
gæti átt við hér á landi. Ekki sagði
hann okkur frá þeirri miklu óáran
sem einkavæðing almannaþjón-
ustunnar hefur kallað yfir breskt
þjóðfélag. En látum það nú vera.
Ef ekki fyndið, þá hiægilegt
Menn gerðu engar sérstakar
kröfur til þessara sérfræðinga fjár-
málaráðherra í fréttum þetta apr-
ílkvöld. Það héldu nefnilega flestir
að þessi síðari uppákoma væri
aprílgabb sjónvarpsins. Og flest-
um fannst vel hafa tekist til. Sum-
um fannst þetta meira að segja af-
spymufyndið að fá fulltrúa fá-
Kjallarinn
Ögmundur Jónasson
alþingismaður, form. BSRB
keppninnar á markaði til að
álykta um þörf á samkeppni í
skólastofum og á sjúkragöngum.
Alla vega hlægilegt.
Mörkin á milli gríns og alvöru
eru að verða æði óglögg þegar rík-
isstjórn íslands á í hlut. Menn
þurfa að hafa sig alla við til að átta
sig á hvenær verið er að spauga og
hvenær alvara er á ferðum. Ótrú-
legustu yfirlýsingamar virðast þó
byggjast á ásetningi, ef þær á ann-
að borð verðskulda svo háfleygt
orðalag. Það er því miður hvorki
fyndið né skemmtilegt.
Ögmundur Jónasson
„Mörkin milli gríns og alvöru eru að
verða æði óglögg þegar ríkisstjórn íslands
á í hlut. Menn þurfa að hafa sig alla við
til að átta sig á hvenær verið er að
spauga og hvenær alvara er á ferðum.“
* mm'
Fundað á Kaffivagninum með fjármálaráðherra og samkeppnisnefnd.
Æskilegir eiginleikar forseta
Þegar þessar línur eru ritaðar
hafa 4 aðilar tilkynnt ákvörðun
sína um að bjóða sig fram til for-
seta íslands. Öll höfum við marga
jákvæða eiginleika og ég get séð
hvert og eitt okkar fyrir mér á
Bessastöðum og hef jafn góða til-
finningu fyrir því hver sem það
væri af okkur sem að lokum hlyti
kosningu, því það er á endanum
þjóðin sem ræður hvem hún kýs
yfir sig sem forseta.
Á hærra svið
Ég hef lengi litið þannig á að í
forseta, sem og embættinu öllu,
eigi að felast sem flest af því æðsta
sem við sjáum fyrir okkur sem
æskilega eiginleika þjóðar. Segja
má að í gegnum tíðina hafi emb-
ættið þróast frá miklum þunga af
formfestu á meðan þjóðin var að
taka sín fyrstu skref á vegi sjálf-
stæðis yfir í undraverðan léttleika
í tíð Vigdísar forseta. Áherslurnar
hafa þannig færst frá lagalegum
aga og yfir í bjartar hugsjónir.
Þaö sem ég hef áhuga á að vita
er hvort hægt sé að þróa embættið
á enn hærra svið, með því að í
embættinu væri einstaklingur
sem frá morgni til kvölds er að
íhuga hin æðstu lífsgildi og reyna
að öðlast þau með markvissum æf-
ingum í þá átt. Með því getur slík-
ur einstaklingur verið lifandi fyr-
Kjallarinn
Guðmundur Rafn Geirdal
væntanlegur forsetaframbjóðandi
irmynd, öðrum til hugsanlegrar
eftirbreytni.
Hin lagalega festa er áfram
nauðsynleg, en hægt er að tryggja.
að hún viðhaldist með áframhald-
andi veru vel þjálfaðs starfsfólks,
svo og vel menntaðra sérfræðinga
og ráðgjafa. Forsetinn gæti síðan
haft rúman tíma til að íhuga, lesa
sér til, ræða við þá sem mest vita
á hverju sviði, til dæmis prófess-
ora á háskólastigi og veita þá
þekkingu síðan frá sér með ræð-
um, ávarpi, umræðum og í ritum.
Með því myndar hann leiðandi
fordæmi, og það auðveldar þjóð-
inni að feta í þann farveg.
Uppeldisstöðin HÍ
Ég er ekki viss um að forsetinn
þurií að vera svo framkvæmda-
samur, þó það sé vissulega góður
eiginleiki, heldur gæti það farið
betur í höndunum á athafnasöm-
um einstaklingum, sem gætu
framfylgt óskum forsetans.
Einnig er ég ekki viss um að
það skipti máli hvort forsetinn sé
karlkyns eða kvenkyns, því það er
búið að sinna vel þörfinni fyrir
jafnrétti kynjanna og nýlegar
kannanir hafa sýnt að landsmenn
eru jafnvel enn jafnréttissinnaðri
en margar nágrannaþjóðir okkar.
Meginatriðið er að forsetinn
hampi ekki öðru kyninu meira en
hinu, heldur taki jafnt tillit til
beggja kynja, svo og þeirra eigin-
leika sem gjarnan eru tengdir við
þau.
Einnig tel ég ekki skipta megin-
máli hver aldur forseta sé, megin-
málið er að hann sé meövitaður og
hafi sterka þrá til að leita eftir og
öðlast það sem æðra er.
Einnig tel ég ekki skipta megin-
máli hvort hann sé háskólamennt-
aður eður ei, heldur fyrst og
fremst að hann hafi öðlast þroska
í gegnum sína þekkingaröflun.
Það er athyglisvert að öll höfum
við fjögur gengið í gegnum Há-
skóla íslands, þó mislangt sé,
þannig að svo virðist sem hann sé
mikil uppeldisstöð fyrir hugsanleg
forsetaefni, og er það vel.
Að lokum tel ég vera stórt atriði
að forseti sé góður í að túlka tíðar-
andann hverju sinni, með hóflegri
skírskotun til fortíðar og skýrri
framtiðarsýn. Með því getur hann
verið leiðarljós fyrir framtíð okk-
ar sem þjóðar. Megi svo vera.
Guðmundur Rafn Geirdal
„Meginatriðið er að forsetinn hampi ekki
öðru kyninu meira en hinu, heldur taki
jafnt tillit til beggja kynja, svo og þeirra
eiginleika sem gjarnan eru tengdir við
þau.“
Með og á
móti
RLR lögð niður í núver-
andi mynd
Sigurður Tómas
Magnússon, hjá
dómsmálaráðu-
neytinu.
Milliliðum hjá
lögreglu
fækkað
„Ég er
hlynntur því
að RLR verði
lögð niður í nú-
verandi mynd
en þó því að-
eins að slíkt
verði gert í
tengslum við
stofnun emb-
ættis ríkislög-
reglustjóra.
Rökin eru þau
að brýn þörf er á að koma á
sterku embætti ríkislögreglu til
að annast samræmingu á störf-
um lögreglunnar allrar í land-
inu. Það er ekki pláss fyrir tvær
stofiianir af þessu tagi - slíkt
yrði of kostnaðarsamt. Rökin
fyrir þessari hugmynd eru líka
þau að það er heppilegt að færa
mörg af verkefhum RLR tfl ein-
stakra lögreglustjóra þannig að
betri tenging náist á mflli hinna
almennu lögreglumanna og
þeirra sem annast rannsóknir -
fækka millUiðum og einfalda fer-
il málanna frá fyrstu afskiptum
lögreglu þangað til þau eru af-
greidd til dómstóla. Þetta er líka
brýnt til að virkja hinn almenna
íögreglumann betur og gera
hann þátttakanda í rannsókn á
málum brotamanna. RLR hefur
sannað gUdi sitt í gegnum tíðina.
Ég tel hins vegar að viðhorfs-
breytingar hafi orðið og brjóta
þurfi niður múra mUli lögreglu-
liöa og lögregludeflda með því að
færa starfsemi RLR tfl lögreglu-
embættanna. Það er þörf á nán-
ari samvinnu. Ég tel síðan þörf-
ina mikla að koma á embætti
ríkislögreglustjóra. Þannig mun
það annast flóknustu brotamál-
in, eins og skatta- og efnahags-
brot. Þar er sérhæfingar er þörf.
Einnig er brýnt að tryggja að sú
þekking sem byggð hefur verið
upp hjá RLR glatist ekki.“
Skemmdar-
verk
„Ég er al-
gjörlega and-
vígur því að
RLR verði lögð
niður. Ég tel að
með nýju frum-
varpi tU laga
um lögreglu
hafi ekki verið
sýnt fram á að
þeir annmark-
ar, sem nú eru
hjá lögregl-
Bjarnþór Aðal-
steinsson rann-
sóknarlögreglu-
maöur.
unni, verði leystir með því að
leysa upp RLR. Helsti vandi lög-
reglunnar í dag er að hún virkar
ekki sem ein heild. Það er skoð-
un mín að ef RLR verður lögð
niður og þeirri þekkingu og
reynslu, sem þar er fyrir hendi,
verður dreift sé um bein
skemmdarverk að ræða. Kostn-
aður við þessa breytingu, ef af
verður, er auk þess augljóslega
mjög vanmetinn. Þá þyrftu að
liggja fyrir tölfræðUegar úttektir
á þörfinni fyrir rannsóknarlög-
reglu hjá lögregluembættunum
áður en mönnum er skipað nið-
ur með þeim hætti sem frum-
varpið gerir ráð fyrir. Það eru tU
margar leiðir aðrar en þær sem
felast í frumvarpinu tU þess að
betrumbæta skUvirkni lögregl-
unnar í landinu verulega.
GrundvöUur fyrir því að árang-
ur náist er aö markmiðin séu
unnin innan frá, þ.e. af hálfú
sjálfra embættanna - ekki utan-
aðkomandi aðila sem þekkja
ekki hlutina tU hlítar.“ -Ótt