Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1996, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 27. NÓVEMBER 1996
15
Ó, að ég væri
risaeðla
„Og þó að framtíöin virðist óvægin er alltaf hægt að endurgera hana
seinna," segir Úlfhildur m.a. í grein sinni.
um plánetunnar hefur hraðvaxið.
Spielberg hefur þegar fært okkur
eina endurgerð á risaeðlum í Ju-
rassic Park og önnur er að mynd-
ast þegar þetta er ritað.
Mannvitsbrekkur hafa bent á að
mannkynið sé í eins konar tilveru-
kreppu um þessar mundir, og leiti
því sem lengst út fyrir núið til að
finna á henni lausn, til fjarstaddra
geimvera í von um nýja guði eða
til fomlegra risaeðla í von um nýj-
an uppruna.
Apamir reyndust bæði lúsugir
og loðnir og þar með óheppilegir
forfeður en skriðdýrin eru hins
vegar hreinleg og fallega mynstr-
uð, auk þess að vera áberandi
áferðarlík geimguðum þeim sem á
skjám birtast (ef ekki jöklum). Það
má líka leiða að því líkum að upp-
runi okkar sé nátengdur snák
þeim sem leiddi Evu og Adam i
allan sannleik um kynlíf þar sem
þau skondruðu um Eden innanum
risaeðlur og unga.
Stjórn á fortíðinni
Og það besta er að með nútíma-
tækni er hægt að endurgera þessa
forverur okkar, skapa þær, ef svo
má segja, í okkar eigin (eftir)mynd,
hvort sem hún er gúmmíklætt vél-
virki eða tölvurænt sæberdýr.
Þannig höfum við stjóm á fortíð
okkar og þó að framtíðin virðist
óvægin er alltaf hægt að endur-
gera hana seinna, frummyndir
hafa löngum reynst erflðar i með-
forum og ósamvinnuþýðar (og þvi
best að þurrka þær út í eldgosum)
meðan eftirmyndirnar halda
áfram að standa fyrir sínu, eða
hvað það nú er sem maður vill að
þær standi fyrir.
Úlfhildur Dagsdóttir
Næstsíðasta
risaeðlusamfélagið
fyrirfannst undir
Snæfellsjökli allt
fram til ársins
1864, en þá fórst
það í eldgosi einu
allmiklu sem
klaufalegir ferða-
langar á leið í iður
jarðar orsökuðu.
Þetta er sam-
kvæmt Jules Ver-
ne sem í Leyndar-
dómum Snæfells-
jökuls lýsir því
hvernig enn ein
dýrategundin í út-
rýmingarhættu
fellur fyrir manns-
hendi. Síðasta
risaeðlusamfélag-
inu skolaði síðan náttúrlega und-
an Vatnajökli i nýjasta Skaftár-
hlaupinu. Endalok risaeðlunnar á
íslandi komu þó ekki að sök þar
sem þessari lika fínu Risaeðlusýn-
ingu hafði þegar skolað upp á
strendur landsins.
Þar gaf að líta heimatilbúnar
eftirmyndir af risaeðlum í leik og
starfi; sumar voru að snæða aðrar
sundurlimaðar eðlur, aðrar að
passa upp á eggin sín. (Avókadó
eru steingerð risaeðluegg, steinn-
inn í miðjunni er steingerður risa-
eðluungi og græna dótið í kring er
steingerð eggjahvítan. (Ekki nóg
með það heldur býður Hagkaup
upp á fleiri risaeðluafurðir svo
sem hnúskótt fyrirbæri sem heitir
spaghetti squash og er líklegast
eins 'konar steingerður risaeðlu-
ungi eða jafnvel afbrigði
af blöndun risaeðla við
steingrýlur eða gargoyl-
ur. (Svona getur verið
gaman í grænmetisborð-
inu.)))
Lífríki vélvirki
Risaeðlumar endursköp-
uðu vom animeraðar af
vélvirki sem rykkti þeim
til og frá, blikkaði aug-
um og sló til klóm og
virtist almennt séð jafn-
gamalt sjálfum fornald-
arfyrirbærunum. Innan
um öskrandi börn og
heillaða foreldra gat
maður skondrað um
horfinn heim, fengið
nægju sína af góðu
splatteri og síðan keypt
hina glæsilegustu minjagripi um
allt saman; upptrekktar eðlur sem
slá til skoltum um leið og þær
kjaga áfram í grænum og fjólublá-
um litbrigðum.
Skriðdýrasýningu af öðru tagi
mátti skoða í Joð Ell húsinu
þarsem saman
voru komnar
helstu núlifandi
slöngur og snák-
ar í búrum sem
óvéluð skulfu og
hriktu fyrir
ágangi æstra
barna. Ekki fyrir
það að þetta
hefði nein áhrif
á ormana sjálfa,
þeir lágu allir og
sváfu svefni hinna réttlátu og
sýndu og sönnuðu rétt eina ferð-
ina hvað lífríkið er ferlega dauð-
yflislegt og vélvirkið að sama
skapi líflegt. - Og engir minjagrip-
ir i augsýn, maður fékk ekki einu
sinni að halda á alvöru slöngu.
Áhugi mannskepnunnar
Risaeðlusafnið mitt sívaxandi á
plötuspilaranum (sem er náttúru-
lega risaeðla í sjálfu sér) er til
marks um hvað áhugi mannskepn-
unnar á þessum fyrrum leigjend-
Kjallarinn
Úlfhildur
Dagsdóttir
bókmenntafræðingur
„Mannvitsbrekkur hafa bent á að
mannkynið sé í eins konar tilveru-
kreppu um þessar mundir, og leiti því
sem lengst út fyrir núið til að finna á
henni lausn, til fjarstaddra geimvera
í von um nýja guði eða til fornlegra
risaeðia í von um nýjan uppruna.“
Lengi skal drenginn reyna
Lögmenn alls konar, virtir
jafnt sem óprúttnir, hafa verið
iðnir við að senda rannsóknar-
lögreglunni erindi um öll hugsan-
leg brot. Beiðnir um opinbera
rannsókn út af hegningarlögum,
enda þótt hver ólærður megi sjá
að oft er hér um einkamál að
ræða sem ríkið á engin afskipti
að hafa af.
Er engu líkara en að lögmenn
séu að krækja sér í aukavinnu
með því að þvæla lögreglunni í
rannsókn eða klekkja á andstæð-
ingi. Ekki verður því ætíð trúað
að hér sé verið af einlægni og trú
að fá mál upplýst. Háskólinn beit-
ir þvílíkri útsíun við próf í lög-
fræði að aðeins þeir þrautsei-
gustu og harðgerðustu komast á
atvinnumarkaðinn.
Lögmenn vita og að skattborgar-
ar hafa ekki efni á að hafa lögfræð-
inga í öllum málum sem koma til
kasta rannsóknarlögreglu. Núver-
andi rannsóknarlögreglustjóri hef-
ur hafnað mörgum erindum á
meðan forveri hans í embætti
reyndi að þvælast í málum er
hann taldi varða „hag almenn-
ings“. Eins og Hafskipsmál,
Klúbbsmál í
tvígang og ótal
fleiri.
Rannsóknar-
skelfir
Ríkissaksóknari
er sá maður er
með rannsóknar-
valdi hefur verið
einna mestur
skelfir hér á síð-
ari hluta tuttug-
ustu aldar. Mörg
fómarlömb hans hafa lýst því yfir
að hann sé sá maður er ekki hafi
valdið því valdi er honum var
falið.
Magnús Leopoldsson, Sævar
Ciesielski, Ragnar Kjartansson og
margir fleiri hafa verið sviptir
frelsi sínu um
skemmri eða lengri
tíma án þess að fá af-
sökunarbeiðni fyrir
að vera lítillækkaðir
með auvirðilegmn
rannsóknaraðferðum
og handtöku um nótt.
- Ef ekki dæmdir af
almenningsálitinu þá
af dómstólum.
Ofnotaöir emb-
ættismenn
Til þessa manns
hefur nú Morgun-
blaðið leitað eins og
kemur fram í Reykja-
víkurbréfi blaðsins
17. nóv. síðastliðinn.
Mbl. er annt um inn-
anhússmál sín og
eyðir heilli opnu til opinbemnar á
eins konar Hafharfiarðarbrandara
sem kemur hagsmunum almenn-
ings lítið við. Það hefur reynt að fá
rannsóknarlögreglu til að rann-
saka, en verið hafnað á þeim for-
sendum að hér sé ekki um saka-
mál að ræða. Því skyldi frétta-
mennska cdþýðuflokksmanna í
Hafnarfirði varða við hegningar-
lög?
Morgunblaðið hefur
hins vegar ekki birt
fréttaviðtal við Magn-
ús Leopoldsson út af
nýútkominni bók um
vist í Síðumúlafang-
elsi. Það kann að
þjóna ákveðnum til-
gangi að styggja ekki
ríkissaksóknara. Oft
eru blöð skilgreind
eftir þvi hverju þau
ekki segja frá. Blaða-
mennska snýst öðm
fremur um hagsmuni
almennings. Líka um
geðþóttaákvarðanir
embættismanna. En
varðar ekki við lög að
ofnota ríkisstarfs-
menn? Eins ætti það
að vera hagur al-
mennings að embættismenn mis-
beiti ekki valdi sínu. Þorgeir Þor-
geirson vann mál sitt gegn lög-
reglustjóra fyrir Mannréttinda-
nefndinni vegna greinar í Mbl.
Engu að síður hefur ríkissaksókn-
ari á starfslokadegi gefið út ákæru
á ritstjóra Alþýðublaðsins fyrir
„glæpsamlegt athæfi", þjóðfélags-
lega gagnrýni rithöfundar.
Sigurður Antonsson
„Bladamennska snýst öðru frem■
ur um hagsmuni almennings.
Líka um geöþóttaákvaröanir
embættismanna. En varöar ekki
við lög að ofnota ríkisstarfs■
menn?“
Kjallarinn
Sigurður
Antonsson
framkvæmdastjóri
Með og
á móti
Breyting á nafni 1. deildar
í knattspyrnu í 0. deild
Kölluð sínu
rétta nafni
„Fyrirmyndin er sótt til Nor-
egs en þar ákveður stjórn sam-
bandsins nafn efstu deildar ár
hvert. Það vita
hinsvegar allir
til hvers þessi
tillaga er lögð
fram á þingi
KSÍ um næstu
helgi. Það er
vegna þess að
ákveðnir fiöl-
miðlar hafa
ekki kallað
deildina sínu
rétta nafni.
Þetta er neyðarúrræði tE þess að
knýja á um að nafn deildarinnar
hverju sinni sé notað. Sumir fiöl-
miðlar hafa verið meö orðaleiki
og þvergirðingshátt í þessu sam-
bandi til að koma sér hjá því að
nota nafniö. Ef sú staða kemur
upp einhverju sinni aö deildin
verði ekki styrkt af einhverju
fyrirtæki mun stjórnin eftir sem
áður ákveða nafnið.
Þetta er svipað og ef menn not-
uðu aldrei mitt rétta nafn heldur
kölluðu mig „elsta son Finn-
laugs“ eða eitthvað í þá áttina.
Samkvæmt þessari tillögu
breytist 2. deild í 1. deild, 3. deild
í 2. deild og svo framvegis. Þessi
háttur hefur verið tekinn upp í
mörgum löndum og án vand-
ræða, að því er virðist. Þetta hef-
ur líka verið gert hér á landi, í
körfuboltanum, og það er ekki
annað að sjá en að breytingin
hafi vanist fljótt og vel.“
Snorri Finnlaugs-
son, framkvæmda-
stjóri KSÍ.
Allt falt fyr-
ir peninga
„Hugmyndin er afleit og ég
vona að forystumenn KSÍ sjái að
sér og dragi tillöguna til baka. Á
íslandsmótinu
í knattspyrnu
á að keppa í 1.
deild og meist-
Arnar Björnsson,
íþróttafréttamaður
hjá RÚV.
ararmr eiga
ekki að bera
nafn einhvers
fyrirtækis.
Skagamenn
hafa orðið ís-
landsmeistarar
undanfarin 5
ár, ekki Sam-
vinnuferðameistarar, Haraldar
Böðvarssonaimeistarar eða Blóð-
bankameistarar.
Víða hefur sú leið verið farin
að skipta um nafn á-1. deildinni
og hún í staðinn nefnd úrvals-
deEd. Þegar Englendingar gerðu
þessa breytingu varð það til þess
að styrkja bestu liðin því þau
hættu samstarfi viðfélögin í hin-
um deildunum þremur. Þá voru
22 lið í úrvalsdeildinni en eftir
sátu 70 lið með verri fiárhags- og
samningsstöðu.
Við íslendingar höfum verið
duglegir að elta uppi erlendar
fyrirmyndir. Mér finnst vera tak-
mörk fyrir þvi hvað hægt er að
gera að söluvöru. Verði tillagan
samþykkt er aldrei að vita uppá
hverju verður fúndið næst. Þá
mætti hugsa sér að einhverjum
dytti í hug að breyta nöfnum á
hugtökum í fótboltanum því allt
virðist jú falt fyrir peninga. Þá
lesum við kannski eftirfarandi í
DV: Alexander Högnason tók
Eimskipskast við Sölumiðstöðv-
arhomfánann og Bjarni Guðjóns-
son þrumaði boltanum i netið
rétt utan við Bónusteiginn. Nei,
má ég þá heldur biðja um spenn-
andi keppni í 1. deildinni á
næsta ári.“ -VS