Dagblaðið Vísir - DV - 17.04.1997, Blaðsíða 10

io menmng
FIMMTUDAGUR 17. APRÍL 1997 JL>"V
Umsjón
Silja Aðalsteinsdótir
Þeir eru ekki á hverju strái
bassar eins og Jóhann Smári
Sævarsson; með þykka, þétta og
silkimjúka rödd, með alvöru
bassalit. Og hvergi banginn
lagði hann i’ann í fyrsta skipti á
einsöngstónleikum á Islandi
með átta rússnesk, rómantísk
lög - sungin á rússnesku. Þetta
var djarft. Þó varð strax ljóst að
það var engan veginn teflt á tæp-
asta vað með þessu lagavali í
upphafi tónleika, því Jóhann
Smári hafði rússnesku lögin al-
gerlega á valdi sínu og söng þau
mjög vel.
Þrjú lög Tsjaíkovskíjs voru
fyrst; Sá einn er þekkir þrá,
hinn ljúfsári söngur Mignonar;
Ég blessa ykkur skógar og Man-
söngur Don Juans; öll fallega
Tónlist
Bergþóra Jónsdóttir
sungin en aðeins of spennt í
hæðinni. Fimm söngvar eftir
Rakhmaninov við yfirmáta róm-
antísk ljóð rússneskra skálda
voru vel sungnir, sérstaklega
þeir i rólegri kantinum, þar sem
fallegt og breitt legato söngvar-
ans naut sín mjög vel. Harmljóð
föður yfir dánum börnum sínum
var sungið af sterkri tilfinningu,
algjörlega án þess að skrefið
stutta væri stigið yfir í tilfinn-
ingasemi eða væmni.
Fimm íslensk lög úr ýmsum
áttum fylgdu. Rósin, lag Árna
Thorsteinssonar var hrífandi í
túlkun Jóhanns Smára. í Nirflin-
um, lagi Karls 0. Runólfssonar
við ljóð Davíðs frá Fagraskógi og
Tengdamæðrum Atla Heimis
bassi
Jóhann Smári Sævars-
son - bæði dramatískur
og gamansamur.
DV-mynd EÓI.
Sveinssonar sýndi hann góð til-
þrif sem gamansöngvari, og í því
máttuga lagi Sveinbjöms Svein-
björnssonar, Sverri konungi,
mátti heyra að röddin býr líka
yfir dramatík og miklum þrótti.
Eftir hlé var komið að óperu-
tónlist. Aria úr Fidelio eftir
Beethoven var ekki alveg nógu
leikandi, of stíf og sem fyrr helst
á efsta raddsviði. Aría úr Svefn-
genglinum eftir BeOini rann
hins vegar mjög ljúflega, ^
sömuleiðis La vendetta, wn
aría Bartolós úr Brúð- H
kaupi Fígarós. Tvær Verdi % '
aríur voru síðastar á efnis- \
skránni; úr Makbeð og Don W
Carlo. Þar sýndi Jóhann 1
Smári Sævarsson að hann er *
virkilega góður óperusöngv-
ari, með sterka tilfmningu fyr-
ir texta og laglínu.
Maris Skuja frá Lettlandi lék
á píanóiö með Jóhanni Smára.
Þar var fagmaður að verki;
sýndi mikla fingrcifimi og leikni
þegar hann lék hlutverk heiOar
sinfóníuhljómsveitar í óperuarí-
unum, og rússnesku lögin lék
hann ákaflega vel. Vonandi fær
Jóhann Smári í framtíðinni
mörg tækifæri til að sjóast í list-
inni og hrista úr sér sviðsskrekk
og spennu. Það er þó sorglegt að
trúlegast verður það með hann
eins og marga aðra af okkar fjöl-
mörgu, góðu, ungu söngvumm,
að það verða aðrir en við sem
njóta þeirra elda.
Vortónleikar Svans
Lúðrasveitin Svanur heldur vortón-
leika í Tjamarbíói á laugardaginn kl. 14.
Stjórnandi er Haraldur Ámi Haraldsson.
Á tónleikunum verður Gísli Ferdin-
andsson piccoloflautuleikari heiðraður
en hann hefur þá lokið 50 ára starfi með
sveitinni. Er einsdæmi hér á landi að
maður hafi náð svo löngu samfeUdu
starfi með sömu lúðrasveitinni.
Á efnisskrá eru verk eftir Gregson,
Hanssen, Langford, Penders, Leroy And-
erson og fleiri.
Nýtt tímarit - Ritmennt
Hið nýja bókasafn þjóðarinnar, Lands-
bókasafn ísland - Háskólabókasafn, sem
hefur aðsetur í Þjóðarbókhlööunni við
Arngrímsgötu, hefur hafið útgáfu á tíma-
riti í stað Árbókar Landsbókasafns sem
kom út i hálfa öld. Nýja ritið
heitir Ritmennt og er í breið-
ara broti en Árbókin og lit-
prentuð. Einar Sigurðsson
landsbókavörður og ritstjóri
Ritmenntar sagði að það
heföi verið sjálfgert að
stofna nýtt tímarit í stað
hins gamla þegar söfnin
voru sameinuð og auk
ytra útlits veröur sú efnisbreyt-
i ing að ársskýrsla safnsins verður fram-
f; vegis prentuð sem sérstakt rit.
Uppistaðan í Ritmennt verður fræði-
1 legar greinar sem tengjast efniskosti
Isafnsins en einnig styttri firásagnir og
annað sem tengist safninu og starfsemi
þess. í þessu fyrsta tölublaði er eðlilega
mikið efni um opnun Þjóðarbókhlöðunn-
ar, erindi sem haldin voru og myndir.
Haralds Sigurðssonar, fyrrum bókavarð-
ar, er minnst og viðtal er við norsku
listakonuna Synnove Anker Aurdal um
veggteppi hennar sem Norðmenn gáfu
Islendingum 1974 og prýðir nú húsa-
: kynni safnsins. Margt fleira er i ritinu.
Árni Björnsson
verðlaunaður
Félag bókasafnsfræðinga veitti nýlega
Áma Björnssyni þjóðháttafræðingi við-
urkenningu fyrir Merkisdaga á
mannsævinni sem út kom sl.
haust. Þetta er í fimmta
sinn sem félagið veitir við-
urkenningu fyrir bestu
fræðibók ársins.
Aðeins einu sinni hef-
ur félagið veitt fræðibók
handa börnum viður-
kenningu eins og þó
var markmiðið að gera
árlega. Ástæðan er sú
hin árin var ekki gefin út frumsam-
in íslensk fræðibók fyrir böm sem stóðst
lágmarkskröfur um gerð slíkra bóka,
hafði til dæmis atriðisorðaskrá. Félag
bókasafhsfræðinga skorar á útgefendur
að leggja aukna áherslu á fræðibækur
handa bömum og unglingum í framtíð-
inni.
Stéttartal
bókagerðarmanna
Samtök bókagerðarmanna áttu aldar-
aftnæli 4. apríl sl. eins og getið var um í
DV þann dag. Auk hinnar myndarlegu
sögu þeirra, Samtök
bókagerðarmanna i 100
ár eftir Inga Rúnar Eð-
varðsson, kom þá út
Stéttartal bókagerðar-
manna í tveimur
bindum. Ritstjóri er
Þorsteinn Jónsson
en með honum sátu
ritnefnd Guð-
brandur Magnús-
son, Svanur Jó-
hannesson og
Sæmundur
Árnason.
í ritinu eru æviskrár
allra bókagerðarmanna sem vora í
stéttartalinu frá 1976, allir sem hafa lok-
ið sveinsprófi síðan, nemar á samningi í
árslok 1995 auk ýmiss aðstoðarfólks.
Myndir era af flestum.
Þjóðsaga gefur ritið út.
Margrét Pálmadóttir - kennir Grænlendingum
á syngja.
sonar. Þar að auki tók hópurinn þátt í lista-
smiðju þar sem áttatíu grænlensk böm fengu
tækifæri til að syngja, spila og dansa einn eft-
irmiðdag, en í grænlenskum skólum er engin
tónmenntakennsla og enginn tónlistarskóli
fyrirfinnst í landinu.
„Það sem kom einna best út hjá okkur var
frumsamda dagskráin sem við kölluðum
„Konur á stríðstímum“,“ segir Ásdís. „Þó að
hugmyndin væri eiginlega komin frá græn-
lensku konunum þá vissum við ekkert hvaða
áhrif dagskráin myndi hafa á þær og aðra
áhorfendur. Hún gat alveg dottið dauð niður.
En satt að segja vakti hún geysilegan fögnuð,
ekki einasta hlátur - því við reyndum aö hafa
hana í léttari kantinum - heldur grét fólk!
Við tókum efhið út frá fordómum gagnvart
börnum sem verða til í hersetnu landi á stríðs-
tímum. Og boðskapur okkar var sá að fólk eigi
að standa saman hvar sem það er fætt, hvern-
ig sem það er á litinn og af hvaða kyni sem
það er. Við erum öll manneskjur á jörðinni.
Og þarna upplifðum við hvernig ólíkir
menningarheimar geta mæst. Við héldum að
við værum að segja frá einhverju séríslensku
en áheyrendum okkar fannst við vera að tala
„Mér fannst Katuaq ofsídega skemmtilegt
hús - geysilega stórt og góðir salir, þó finna
megi að hljómburðinum þar eins og víðar.
Aðalsalurinn tekur 500 manns í sæti og er ætl-
aður fyrir kvikmynda- og leiksýningar, en
frammi er minni salur sem má stækka út í
anddyrið - sem skapar ýmsa möguleika,” seg-
ir Ásdís Skúladóttir leikstjóri sem fór með
Vestnorræna kvennakómum til Grænlands í
mars.
„í rauninni vorum við í vímu með Græn-
lendingum. Það var svo merkilegt að sjá
hvemig fólkið í Nuuk streymdi á staðinn.
Þessi stöðugi flaumur af fólki, allan daginn,
hafði mikil áhrif á okkur.“
Katuaq er fyrsta menningarmiðstöð Græn-
lendinga, og stóri salurinn sem Ásdís nefndi
er fyrsti kvikmyndasalurinn í því landi.
Fyrsta kvikmyndin sem þar var frumsýnd var
að sjálfsögðu Lesið í snjóinn, sem er að hluta
tekin á Grænlandi.
Félagar i vestnorræna kvennakórnum eru
frá Grænlandi, Islandi og Færeyjum og komu
saman á Grænlandi í tilefni af opnun Katuaq.
Kórinn flutti tvíþætta tónlistardagskrá,
byggða á gömlum og nýjum tónsmíðum frá
þátttökulöndunum, auk þess sem hann tók
þátt í gospel-tónleikum með tveim kvennakór-
um sem hafa starfað í Nuuk síðan 1994. Is-
lensku konurnar og færeysku konurnar fluttu
hvorar sitt leikverkið 8. mars, á alþjóðlegum
baráttudegi kvenna; þær íslensku sýndu þjóð-
dansa sem dr. Sigríður Valgeirsdóttir kenndi
hópnum fyrir ferðina og söngkonurnar Mar-
grét Pálmadóttir og Björk Jónsdóttir fluttu
söngdagskrá við undirleik Agnars Magnús-
íslenski hópurinn dansar hringbrot.
um dönsku iðnaðarmennina sem komu til
Grænlands og drituðu niður börnum út um
allt. Ein grænlenska konan í hópnum gat ekki
hætt að tala um þetta eftir sýninguna; hún var
einmitt svona barn.
Hitt sem mér fannst merkilegast var að
kynnast íslenskum þjóðdönsum og starfi Sig-
ríðar Valgeirs. Það er svolítið hlægilegt að
þurfa að fara alla leið til Grænlands til að sjá
hvað íslenskir þjóðdansar hafa upp á að bjóða.
En við komum auðvitað á vængjum
söngsins með Margréti Pálmadóttur í farar-
broddi. Hún var búin að fara sérstaka ferð til
að undirbúa kórana í Nuuk, og ég tel að hún
hafi sáð fræjum í Grænlandi sem eiga eftir að
dafna vel í þessu tónmenntalausa landi.“
Hópurinn hitti Ingu Dóra Guðmundsdóttur
sem varð í öðru sæti í borgarstjómarkosning-
um i Nuuk í vikunni sem leið og verður vara-
borgarstjóri, og fannst hún hafa góðar hug-
myndir um nýtingu Katuaq. Hún er ung kona,
25 ára orkubolti, og að hennar mati verður að
leggja áherslu á börnin - þau eru framtíðin.
„Hún spurði heilmikið um skipulagðar heim-
sóknir barna til Leikfélags Reykjavíkur und-
anfarin ár og fannst það góð hugmynd og nýti-
leg,“ segir Ásdís. I Nuuk er leikhópur og þaö
verður leikstarfsemi í húsinu, en auðvitað er
allt ómótað enn.
Húsið er alhliða menningarhús og á að
þjóna öllum landsbúum. Og áhuginn á þvi er
gífurlega mikill. „Þó era þeir til sem stíga
ekki fæti sínum inn i þetta hús. Þeim fannst
að peningunum hefði átt að verja í annað þarf-
legra. Það era væringar á Grænlandi eins og
annars staðar.“
Grænlensku börnin komu í sínu fínasta pússi.
Við erum öll mann-
eskjur á jörðinni