Dagblaðið Vísir - DV - 14.05.1997, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 14. MAÍ 1997
15
Veiðileyfagjald, skatt-
ur á landsbyggðina?
Kjallarinn
Það er mjög
ómaklegt að ráðast
á starfsheiður
þeirra Ragnars
Ámasonar og Birg-
is Þórs Runólfsson-
ar þótt mönnum
líki ekki niðurstöð-
ur þeirrar skýrslu
sem þeir unnu fyrir
sjávarútvegsráðu-
neytið nýlega.
Sannast hér sem
fyrr að sannleikan-
um verður hver
sárreiðastur.
Augljós sann-
indi
Auðvitað er höf-
uðatriði skýrslu
þeirra rétt og þarf
enga skýrslu til að sjá það. Niður-
staða skýrslu þeirra styðst við þau
Jóhann J.
Ólafsson
stórkaupmaöur
Besta
baka frá
augljósu sannindi að
allir skattar til ríkisins
styrkja íbúa höfuðborg-
arsvæðisins (Reykjavík-
ur) mest.
Meginreglan er þessi:
Meiri skattar = meira
til Reykjavíkur.
Minni skattar = minna
til Reykjavikur.
Peir sem í miöj-
unnibúa
Þetta leiðir af eðli mið-
stýringar. Eftir því sem
menn greiða meira til
miðjunnar, þ.e. í ríkis-
sjóð, sem er i höfuðborg
landsins, þeim mun
meira þurfa menn
þangað að sækja.
aðstöðu til að ná fé til
miðjunni hafa þeir sem í
miðjunni búa, íbúar höfuðborgar-
svæðisins, vegna nálægðar sinnar
við framkvæmdavald ríkisins, rík-
isstjóm landsins. Þar að auki er
margmenni mest í þessum lands-
hluta.
í þessu ljósi eru flestir ríkis-
skattar og þjónustugjöld til ríkis-
stofnana landsbyggðarskattar.
Illa dulbúin ósk
Vilji menn hins vegar í alvöra
gera eitthvað fyrir landsbyggðina í
þessum efiium
kæmi henni best
að skattar væru
lægri á lands-
byggðinni en á
höfuðborgarsvæð-
inu og næstbest
fyrir landsbyggð-
ina væri almenn
skattalækkun.
Veiðileyfagjaldið
er ekkert annað
en illa dulbúin
ósk um almenna
skattahækkun,
því samkvæmt slæmri reynslu
landsmanna vita þeir að aðrir
skattar myndu aldrei lækka jafn-
mikið og næmi veiðileyfagjaldinu.
Jóhann J. Ólafsson
„Veiðileyfagjaldið er ekkert ann-
að en illa dulbúin ósk um al-
menna skattahækkun því sam-
kvæmt slæmri reynslu lands-
manna vita þeir að aðrir skattar
myndu aldrei lækka jafnmikið og
næmi veiðileyfagjaldinu
í&töáíStóS Hi ''jjÆjBm z~. j * * • • r r p n n i

r : - * íí r.■vmm *

r -. ^ '
Augljós sannindi aö allir skattar til ríkisins styrkja íbúa höfuðborgarsvæðisins, Reykjavíkur, mest, segir greinarhöfundur m.a.
Áburðarverksmiðjan og
ný starfsemi í Gufunesi
Mönnum er tíðrætt þessa dag-
ana um framleiðslu og innflutning
á áburði. Áburðarverksmiðjan í
Gufunesi telst mjög litil verk-
smiðja á heimsmælikvarða.
Minnstu verksmiðjur annars stað-
ar eru tíu sinnum stærri. Vegna
stærðarinnar geta þær framleitt
ódýrari áburð.
Verksmiöjan og Reykjavík-
urborg
Verksmiðjan er í eigu ríkisins
og rekin á ábyrgð þess. Auk þess
er allur markaðurinn fyrir áburð
annars staðar en í Reykjavik. En
verksmiðjan er stór atvinnurek-
andi í borginni og starfsmenn
flestir Reykvíkingar þótt þeir séu
auðvitað alls staðar að af landinu.
Það er meiriháttar mál ef hætta er
á að starfsemi verksmiðjunnar
stöðvist og yfir 100 manns missi
atvinnuna.
Ríkið hefur lítið gert til að
skjóta fleiri stoðum undir rekstur-
inn. Verksmiðjan var byggð sér-
staklega til að framleiða áburð og
í raun ekkert annað. Þó eru uppi
áætlanir hjá verksmiðjustjóminni
um hreinsistöð fyrir smurolíu til
viðbótar starfseminni, og fleira er
á döfinni.
Ljóst er að ef Áburðarverk-
smiðjan á að geta staðist sam-
keppni þarf að skjóta fleiri stoðum
undir reksturinn til að auka hag-
kvæmnina.
Fákeppni á áburðarmarkaði
Auðvelt er fyrir stóran erlendan
aðila að undirbjóða áburð til ís-
lenskra bænda. STÓR erlendur að-
ili gæti haft yfir að ráða mörgum
verksmiðjum sem hver er meira
en 10 sinnum stærri en verksmiðj-
an í Gufunesi.
Þegar búið væri
að knésetja
Áburðarverk-
smiðjuna og
verkkunnáttan
og sérþekkingin,
sem þar hefur
þróast er horfin,
getum við búist við að áburðar-
verð hækki aftur.
Lögmál fákeppninnar er það að
framleiðsla er seld á eins háu
verði og hver markaður þolir,
óháð framleiðsluverði. íslenskur
markaður er sjálfsagt talinn þola
dýran áburð.
Nú er ákveðið að selja Áburðar-
verksmiðjuna. Nýr eigandi gæti
einfaldlega lagt starfsemina niður
til að sitja svo einn að innflutn-
ingnum. - Annað eins getur gerst.
Til dæmis er engin áburðarverk-
smiðja nú í Dan-
mörku og ekki
heldur i Svíþjóð.
Það er hreint
ekki víst að ódýr
framleiðsla ein-
hvers staðar úti í
heimi skili sér til
íslenskra bænda.
Raunverulegar
aögeröir
Vatnsveitan í
Reykjavík lét gera
úttekt á möguleik-
um á vatnsfrekum
iðnaði á Reykjavík-
ursvæðinu. Þar var
einn möguleikinn
talinn vænlegastm:.
Það er að setja á fót
verksmiðju til að
framleiða svokallað vetnis-peroxið
(H202). Peroxið er bleikiefhi, um-
hverfisvænt efni, notað í staðinn
fyrir klór.
Góður möguleiki er talinn á að
vetnis-peroxiðverksmiðja gæti
borgað sig og skilað arði og einna
vænlegast væri að byggja hana í
Gufunesi.
Þar mætti samnýta ýmis mann-
virki og vélbúnað með Áburðar-
verk- smiðjunni.
Stofnfundur undirbúningsfélags
var haldinn um miðjan sl. mánuð.
Væntanlegum hluthöfum var gert
fyllilega ljóst að hér væri um
hreint áhættufé að ræða. Reykja-
víkurborg, þ.e. Atvinnu-
og ferðamálastofa
Reykjavíkur, Vatnsveita
Reykjavíkur og Aflvaki
hf. lögðu fram tæplega
helming fjárins. Stjórn
Áburðar- verksmiðjunn-
ar, Markaðsskrifstofa
Landsvirkjunar og iðn-
aðarráðu- neytisins, Iðn-
lánasjóður og Burðarás,
Shell, Sjóvá-Almennar,
og fleiri aðilar lögðu
fram það sem á vantaði.
Hér er verið að gera al-
varlega tilraun sem
mjög líklega verður til
að skjóta stoðum undir
starfsemina í Gufunesi
og styrkja stöðu Áburð-
arverksmiðjunnar til
hagsbóta fyrir Reykvík-
inga og um leið íslenska bændur.
Hér er gott dæmi um samstarf
sveitarfélags og fjármagnseigenda
til atvinnuuppbyggingar.
Fólksflutningar hafa mörg und-
anfarin ár verið miklir til Reykja-
víkur en ekki hafa orðið til nóg
störf til að mæta fjölgun Reykvík-
inga sjálfra og aðfluttra. Skráð at-
vinnuleysi er hér meira en annars
staðar á landinu.
Störfin í Gufunesi eru því dýr-
mæt. Þess vegna er Reykjavíkur-
borg að leggja fram áhættufé til að
styðja starfsemi þar.
Pétur Jónsson
„Hér er gott dæmi um samstarf
sveitarfélaga og fjármagnseig-
enda til atvinnuuppbyggingar. “
Kjallarinn
Pétur Jónsson
borgarfulltrúi fyrir
Reykjavíkurlistann
Með og
á móti
Eru samþykktir stjórna
verkaiýðsfélaganna um
bann við afgreiðslu skipa
frá Vestfjörðum löglegar?
Aðeins skip sem
koma vegna verk-
fallsins
„Samþykktin
byggist fyrst og
fremst á því að
við teljum okk-
ur geta bannað
okkar mönnum
að ganga í störf
sem sannanlega
hefðu verið
unnin fyrir
vestan og þama
er um að ræða
löglega boðaða vinnustöðvun og
við teljum okkur vera í rétti til að
boða hana. Við gerum okkur hins
vegar grein fyrir því að það eru
komin ný lög um stéttarfélög og
vinnudeilur og þess vegna ákváðu
stjómimar að banna félagsmönn-
um að fara í störf þeirra sem em í
löglegu verkfalli. En til að taka af
allan vafa um að jwrna væri um
löglega aðgerð að ræðá þá fórum
við í atkvæðagreiðslu meðal okkar
félagsmanna um réttmæti aðgerð-
anna og ég get ekki skilið að hægt
sé að kalla þessar aðgerðir ólögleg-
ar eftir að við eram búnir að láta
félaga okkar greiða atkvæði um
réttmæti þeirra. Við erimi ekki að
boða vinnustöðvun á eitt eða neitt
nema skip sem koma hingað vegna
verkfallsins. Við erum ekki að
leggja neinn dóm á kröfur verka-
manna fyrir vestan en við teljum
að þegar menn era orðnir svona
einangraðir í baráttu sinni þá
verði þeir undir nema sýnd sé sam-
staða.“
Halldór Björnsson,
formaóur Dags-
brúnar.
Einhliða fundar-
samþykktir eru
brot á lögum
Þórarinn V. Þórar-
insson, fram-
kvæmdastjóri VSÍ.
„I vinnulög-
gjöfmni era ný
ákvæði sem
segja skýrt að
það sé verkfall
þegar starfs-
menn leggja
niður vinnu að
einhverju eða
öllu leyti. Það
að leggja niður
vinnu við losun
tiltekinna togara flokkast undir
það fyrmefnda; að leggja niður
vinnu að einhverju leyti. í vinnu-
löggjöfinni segir að gera megi
verkfail ef samningar eru lausir og
aðgerðin er samþykkt í leynilegri
atkvæðagreiðslu sem að minnsta
kosti 20% félagsmanna taka þátt í.
Hana verður að boða með minnst
sjö sólarhringa fyrirvara. Þetta
gildir bæði um samúðarverkfpll og
verkfoll. Það er engin spuming um
að einhliða fúndarsamþykktir era
brot á þessum lögum. Þeir sem
halda öðra fram hafa einfaldlega
ekki kymtt sér lögin og era að rifja
upþ það sem þeir héldu einu sinni
að væri lög og réttur. Við efumst
einnig um að það sé heimilt að
verkamannafélag, sem gert hefur
samnirig og það eftir verkfall, sé
heimilt að efna á ný til verkfalls til
að styðja við kröfur og breytingar
á sömu kauptextum og það hefúr
sjálft samið um. -MK
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á netinu.
Netfang ritsfjómar er:
dvritst@centnun.is