Dagblaðið Vísir - DV - 26.07.1997, Qupperneq 20

20
saga
LAUGARDAGUR 26. JULI 1997
Fyrsti hvíti maðurinn sem fæddist í Ameríku:
og hét sá sveinn Snorri
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti íslands, leggur til að um hann verði gerð teiknimynd
Forseti íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, varpaði fram þeirri hug-
mynd á blaðamannafundi í Wash-
ington síðastliðinn þriðjudag að
gerð yrði teiknimynd um Snorra
Þorfinnsson, fyrsta hvíta manninn
sem fæddist í Ameríku, í svipuðum
stíl og gert var um litlu indíána-
stúlkuna Pocahontas. Hann itrekaði
hugmyndina þegar hann hitti for-
getið í sögunni af dvöl foreldra hans
í Ameríku.
Um vorið héldu Þorfinnur karls-
efni og Guðríður með liö sitt til
baka til Grænlands vegna sífelldra
árása indíána á bústað þeirra og lið.
Þau höfðu ekki langa viðdvöl þar
en héldu til Noregs og dvöldu þar í
tæpt ár. Þá ákváðu þau að fara út til
íslands og segir svo frá því í Græn-
fjörð og var þar upp sett skip hans
um veturinn. En um vorið keypti
hann Glaumbæjarland og gerði bú á
og bjó þar meðan hann lifði og var
hið mesta göfugmenni
komið og er hann kynsæll maður
orðinn. Og hefir Karlsefni gerst sagt
allra manna atburði um farar þess-
ar allar er nú er nokkuð orði á kom-
Þetta reyndust vera skipbrotsmenn
uppi á skeri. Fyrir þeim var nor-
rænn maður sem hét Þórir og kona
hans, Guðríður. Leifur bjargaði
Guðný Halldórsdóttir:
Halldór Þorgeirsson:
Dýr en góð hugmynd
„Ég tel hugmynd forsetans góða. Ég get hins
vegar ekki ímyndaö mér hvernig á að framleiða
myndina. Þeir fjármunir sem fara til Kvik-
myndasjóðs árlega myndu hvergi duga til að
framleiða svona mynd. Ef gerð myndarinnar
færi til Hollywood óttast ég að þar myndu menn
umbreyta sögunni, rétt eins og þeir gerðu með
Pocahontas. Við megum ekki gleyma þvi aö um 70 prósent af pening-
um sem koma inn í kvikmyndagerð á íslandi koma að utan. Ef við
fylgjum áfram sömu stefnu og hingað til þurfúm við að leita til útlanda
eftir fé til aö gera þessa kvikmynd. Mynd eins og Pocahontas tel ég að
kosti ekki minna en 15 milljónir dollara, eða um 100 milljónir króna.
En ég tel aftur á móti auðvelt að markaðssetja hana,“ sagði Halldór
Þorgeirsson kvikmyndaframleiðandi.
-S.dór
Þetta eru lokaorð Grænlend-
inga sögu.
Guðríður
seta Bandaríkjanna, BiU Clinton, á
miðvikudag. Bandaríkjaforseti tók
hugmyndinni afar vel og sagði hana
snjalla.
Snorri Þorfinnsson er ekki frægt
nafn úr íslendingasögunum, enda
var hann bóndi í Skagafirði sína tíð,
eftir að hann kom með foreldrum
sínum til íslands. Hann er aftur á
móti orðinn frægur nú til dags fyrir
að vera fyrsti hvíti maðurinn sem
fæddist í Ameríku. Foreldrar hans,
Þorfinnur karlsefni og Guðríður
Þorbjarnardóttir, eru hins vegar
með frægari persónum íslandssög-
unnar.
... fæddi Guðríður
sveinbarn
I Grænlendinga sögu er sagt frá
því þegar þau Þorfinnur karlsefni
og Guðríður Þorbjamardóttir héldu
til Vínlands hins góða. Var það önn-
ur ferð Guðríðar vestur. Síðan segir
frá því að indíánar, sem kallaðir eru
skrælingjar í Grænlendinga sögu,
gera árásir á bústað Þorfinns, eftir
að hann hafði neitað að kaupa af
þeim varning fyrir vopn. Síðan seg-
ir í Grænlendinga sögu:
„Nú er frá því að segja að Karls-
efni lætur gera skiðgarð rammlegan
um bæ sinn og bjuggust þar um. í
þann tíma fæddi Guðríður svein-
barn, kona Karlsefnis, og hét sá
sveinn Snorri.“
Þetta á að hafa gerst veturinn
1002 til 1003. Snorra er ekki frekar
„Mér þykir þetta stórgóð hugmynd hjá forset-
anum. Við vitum að teiknimyndir hafa mjög mik-
il áhrif, ekki síst hjá bömum. Ef þetta gæti orðið
til þess að efla söguþekkingu þeirra er ég hlynnt
því að þetta verði frekar teiknimynd en leikin
mynd. Ég tel ekki vanþörf á að böm fái einhverja
fræðslu um söguna og til þess er kvikmyndin góður miðill, nú eftir að
þau virðast vera hætt að lesa. Mér sýnist því að teiknimynd sé áhrifa-
mesta leiðin til að ná til þeirra. Þess vegna er hugmynd Ólafs Ragnars
snjöll og þess virði að skoða hana vel,“ sagði Guðný Halldórsdóttir
leikstjóri um þá hugmynd að gera teiknimynd um Snorra Þorfinnsson.
-S.dór
Minnisvaröinn um Guðríði
Þorbjarnardóttur og soninn
Snorra sem reistur var í
Glaumbæ í Skagafirði árið
1994. Bronsafsteypan var
gerð eftir verki Ásmundar
Sveinssonar sem upp-
haflega var til sýnis á
Heimssýningunni í
New York á fjórða ára-
tugnum.
DV-mynd Óli Arnar
Guðríður Þor-
bjamardótt-
ir, móðir
Snorra Þor-
finnsson-
ar, er ein
merkasta
kvenper-
sóna ís-
lendinga-
sagnanna.
Hún var
sögð
allra
kvenna
fríðust
og
hinn
mesti
skör-
lendinga sögu:
„Nú siglir Karlsefni í haf og kom
skipi sínu fyrir norðan land í Skaga-
Ágúst Guðmundsson:
Ekki rétta aðalhlutverkið
„Það sem ég finn að þessari hugmynd um
kvikmynd um Snorra Þorfinnsson, ef hann á að
vera aðalpersóna myndarinnar, er að hann var
ekki nema nokkurra mánaða þegar hann fór með
foreldrum sínum frá Ameríku. Það getur hins
vegar verið góð hugmynd að gera kvikmynd um
þetta fyrirbæri allt saman. Þar myndi hin merka '
saga móður hans, Guðríðar Þorbjarnardóttur, vera uppistaðan. Þess
vegna held ég að forsetinn hafi ekki valiö rétta aðalpersónu. Mér er
kunnugt um að þetta efni hefur vakiö áhuga kvikmyndagerðarmanna
fyrir vestan. Þeir hafa áhuga á sögunni um víkinga og indíána út frá
stööu húsfreyjunnar. Þar væri saga Guðríöar alveg einstök," sagði
Ágúst Guðmundsson kvikmyndagerðarmaður.
-S.dór
og mart manna frá honum komið og
Guðríði konu hans og góður ætt-
bogi.
Og er Karlsefni var andaður tók
Guðríður við búsvarðveislu og
Snorri son hennar er fæddur var á
Vínlandi.
Og er Snorri var kvongaður þá
fór Guðríður utan og gekk suður og
kom út aftur til bús Snorra sonar
síns og hafði hann þá látið gera
kirkju í Glaumbæ. Síðan varð Guð-
ríður nunna og einsetukona og var
þar meðan hún lifði.
Snorri átti son þann er Þorgeir
hét. Hann var faðir Yngveldar, móð-
ur Brands biskups. Dóttir Snorra
Karlsefhissonar hét Hallfríður. Hún
var kona Runólfs, fóður Þorláks
biskup. Bjöm hét sonur Karlsefnis
og Guðríðar. Hann var faðir Þór-
unnar, móður Bjarnar biskups.
Fjöldi manna er frá Karlsefni
fólkinu og tók með sér til Græn-
lands. Þama kemur Guðríður Þor-
bjarnardóttir fyrst til sögunnar.
Hún settist að á Grænlandi og gift-
ist seinna Þorsteini Eiríkssyni
rauða, bróður Leifs heppna. Með
honum fór hún til Vínlands og aftur
til Grænlands.
Hún missti Þorstein og giftist eft-
ir það Þorfinni karlsefni, auðugum
manni, ættuðum úr Skagaflrði, sem
kom til Grænlands eftir dvöl í Nor-
egi. Eftir að Guðríður varð ekkja
eftir Þorfinn fór hún enn utan og í
pílagrímsferð til Rómar eða Lands-
ins helga.' Hún taldi sig skulda guði
sínum slika ferð. Það er ekki vitað
hvort landið var. Eftir þessa ferð
kom hún heim og gerðist nunna og
einsetukona í Glaumbæ í Skaga-
firði.
Snorri Þorfinnsson, sonur henn-
ar, var aftur á móti góður, gegn og
friðsamur bóndi að Glaumbæ í
Skagafirði.
Jarðneskar leifar Þorfinns, Guð-
ríðar og Snorra, sonar þeirra, fyrsta
hvita mannsins sem fæddist í Ámer-
íku, eru grafnar í Glaumbæ. Þar
hefur verið reistur minnisvarði um
þau Snorra og Guðríði.
Laugabrekka
á Snæfellsnesi
Guðríður Þorbjarnardóttir var
fædd á Laugabrekku á Snæfellsnesi.
Komið hafa fram hugmyndir um að
reisa þar fomaldarbæ og leiða þang-
að ferðamenn til að sýna þeim hvar
fyrsta hvíta konan sem ól barn í
Ameríku var fædd og uppalin. Með-
OskarJónasson:
Tíminn varla nægur
„Ég fæ ekki betur séð en að þetta sé góð hug-
mynd. Það er til nóg af góðu fólki sem getur gert
teiknimyndir. Það er aftur á móti margra ára
vinna að gera teiknimynd á borð við þessa. Ég ef-
ast því um að tíminn sé nægur ef myndin á að
vera tilbúin árið 2000. Þegar ég var í skóla úti í
Englandi vom menn að gera teiknimyndir á 6 til
7 áram. Aö vísu er nú komin til sögunnar ný tölvutækni sem hraðar
svona verkum en samt held ég að tíminn sé ekki nægur. Þar að auki
er ekkert handrit tilbúið þannig að menn yrðu aö láta hendur standa
fram úr ermum ef þetta ætti að takast. Það er hægt að gera svona
mynd ódýrt ef fengnir era handverksmenn frá Eystrasaltsríkjunum en
ef farið verður með framleiðsluna til Bandaríkjanna verður hún mjög
dýr,“ sagði Óskar Jónasson kvikmyndagerðannaður. -S.dór
Hún kemur fyrst inn í söguna þegar
Leifur heppni er á heimleið til
Grænlands, eftir að hafa fundið Vín-
land. Allt í einu sneri hann skipi
sínu svo menn hans urðu undrandi.
Benti hann þeim á þúst í fjarlægð.
al þeirra sem hafa orðað þessa hug-
mynd er Skúli Alexandersson á
Hellissandi, fyrrverandi alþingis-
maður.
-S.dór