Dagblaðið Vísir - DV - 30.07.1997, Qupperneq 15

MIÐVTKUDAGUR 30. JÚLÍ 1997
15
Kórdrengir Hæstaréttar
Fyrir skemmstu rit-
aði Jónas Kristjánsson
ritstjóri leiðara hér í
blaðinu þar sem hann
ber blak af ákvörðun
Hæstaréttar að hafna
beiðni Sævars Ciesi-
elskis um endurupp-
töku Guðmundar- og
Geirfinnsmála. Ritstjór-
inn telur fátt nýtt hafa
komið fram sem styðji
upptökumálið og hefur
af þvi áhyggjur að
„sumt ungt fólk virðist
hins vegar ímynda sér,
að í þetta sinn hafi rétt-
urinn verið með nýjar
upplýsingar í hönd-
unum.“ Gefið er í skyn
að eldri og fróðari
menn viti betur.
Þetta er eflaust sagt í trausti
þess að fólk þekki ekki málavexti
og lagareglur. Og það jafnvel þótt
um málið hafi verið skrifaðar
bækur og fjöldinn allur af blaða-
greinum, og sjónvarpsþáttur sýnd-
ur, þar sem fram koma staðreynd-
ir og gögn, sem lágu ekki fyrir þeg-
ar dómar voru kveðnir upp á sín-
um tíma.
Hall og kaupið
Hér er ekki olnbogarými til að
rifia upp þá býsn af nýjum upplýs-
ingum sem fylgdu endurupptöku-
beiðninni, en vísað þess í stað á
bók Sævars, Dómsmorð, þar sem
ítarlega og vel rökstudda greinar-
gerð Ragnars Aðalsteinssonar hrl.
er að finna. Greinargerðin er
mesti áfellisdómur á vestrænt rétt-
arfarskerfi sem fallið hefur á síð-
ari tímum og ber þess merki að
Ragnar hafi unnið starf sitt af
vandvirkni. Sama verður ekki
sagt um vinnubrögð skipaðs rík-
issaksóknara, Ragnars H. Halls,
sem réttilega hefur verið nefndur
hirðfifl Hæstaréttar. Heilu ári eft-
ir að hann var settur til verksins
sendir hann loks til Hæstaréttar
fjögurra síðna snepil þar sem
hann tiltekur ekki mikiivæg gögn
sem honum voru afhent og með
augljósum rangfærslum ef ekki
vísvitandi lygum leggur til að
beiðninni verði hafnað.
Erfitt er að átta
sig á því hvað Hail
aðhafðist allan
þennan tíma.
Freistandi er að
álykta að hann hafi
ætlað sér að svæfa
málið enda hafði
barátta Sævars þá
ekki vakið athygli
útbreiddustu fjöl-
miðla landsins, eins
og síðar varð. Hall
hefur jafnvel trúað
því að endurupp-
tökukrafan yrði
ekki tekin alvarlega
og því ekki nennt
að setja sig inn í
málið. Hæstarétti
hefur líklega mis-
likað skussaskapur-
inn og skipsir Sævari löglærðan
talsmann, þó honum væri það
ekki skylt lögum samkvæmt.
Formlegur snobbstimpUl var þar
með kominn á málið. Ragnar Hall
þurfti að fara að vinna fyrir kaup-
inu sínu.
Clausen og kokkteilboöin
Öm Clausen er annar lögmaður
sem telur almenning í landinu svo
heimskan að óhætt sé að bera á
torg hvaða kjaftæði sem er. Hann
fullyrðir að játningamar hafi ekki
verið fengnar með bolabrögðum
því þá hefðu „einhverjir þessara
saklausu manna sem sátu einnig í
gæsluvarðhaldi játað líka“! Viður-
kennt er að meðferðin á þeim var
önnur og betri. Einangrunarvistin
og ruddaskapurinn dugði þó til
þess að skömmu áður en Einari
Bollasyni var sleppt var hann far-
inn að trúa því að hann væri sek-
ur um mannshvarf sem hann vissi
ekkert um. Clausen þykist vita allt
miklu betur en fangaverðimir
sem störfuðu í Síðumúlafangelsi á
þessum tíma og vitnuðu um mis-
þyrmingarnar sem þar fóru fram.
Hann staðhæfir einnig að Guð-
jón Skarphéðinsson og skjólstæð-
ingur sinn, sem ákærður var fyrir
aðild að málinu, hafi aldrei dregið
játningar sínar til baka. Þetta er
einfaldlega ekki rétt. í málsskjöl-
um sem fylgdu
upptökumálinu
neita þeir báðir
að hafa nokkra
vitneskju um
þessi mál. Vitnis-
burður þeirra
hafi á sínum tíma
komið frá rann-
sóknaraðilum
sjálfum. Clausen
lét einu sinni í
umræðu um Geir-
finnsmálið þau
orð falla að
„menn bakki ekki
út úr játningum". Furðuleg um-
mæli sem lýsa mikilli fáfræði því
til er sérstök fræðigrein i rétt-
arsálfræði sem fjallar um ósannar
játningar. Öm Clausen er sáttur
við niðurstöðu Hæstaréttar, niður-
stöðu sem gengur þvert á hags-
muni hans eigin skjólstæðings.
Hann gefur hugtakinu höfðingja-
sleikja nýja merkingu.
Guðmundur Sigurfreyr
Jónasson
„Clausen þykist vita allt miklu betur en fangaverðirnir sem störfuöu í Síðumúlafangelsi," segir m.a. í greininni.
- Frá niðurrifi fangelsisins.
Kjallarinn
Guðmundur Sig-
urfreyr Jónasson
rithöfundur
„Erfítt er að átta sig á því hvað
Hall aðhafðist allan þennan tíma.
Freistandi er að álykta að hann
hafí ætlað sér að svæfa málið
enda hafði barátta Sævars þá
ekki vakið athygli útbreiddustu
fjölmiðla landsins, eins og síðar
varð.u
Sigurður Líndal og siðferðis-
frekja yfirstéttarinnar
i
l
I
í DV 23. júlí svarar Sigurður
Líndal, prófessor í lögum, þeirri
spurningu hvort íslenskir dóm-
stólar séu traustsins verðir. Svar
hans er ískyggilegt timanna tákn.
Prófessorinn segir meðal ann-
ars: „Þegar ég hef í huga hvers
konar fólk hefur hæst í gagnrýni á
dómstóla sýnist mér auðsætt að ís-
lenskir dómstólar eru mikils
trausts verðir ... í samræmi við
hagsmuni.hvatir og siðferði gagn-
rýnendanna er málflutningur
þeirra frumstæður.ómálefnalegur
og umfram allt ómerkilegur. Hann
er hafður uppi í trausti þess að
menn þekki hvorki málavexti né
lagareglur ... Traust mitt á dóm-
stólunum vex í réttu hlutfalli við
kynni mín af gagnrýnendunum og
gagnrýni þeirra."
Ómerkilegur málflutningur
Ekki ætla ég að fetta fingur út í
dómstólana. En ég fæ bara ekki
séð að málflutningur sumra þeirra
er verja þá sé nokkuð merkilegri
en sumra þeirra sem gagnrýna þá.
Orð saksóknarans Ragnars Halls
um einstaklinga sem tekið hafa út
refsingu sína voru til dæmis ein-
göngu sögð til að særa og lítil-
lækka fólk er átti erfiðan félagsleg-
an bakgrunn, en hefur fyrir löngu
svarað fyrir afbrot sín og lifir nú
góðu og gegnu lífi, ekki síður en
saksóknarinn. Og hann skynjar
ekki að nokkuð
sé athugavert við
ummæli sín
fremur en kyn-
þáttahatari skil-
ur að það sé ekki
allt í lagi að tala
niðrandi um
svertingja. Ragn-
ar hefði aldrei
sagt svona nokk-
uð um fólk úr
hópi „betri borg-
ara“. Eg þekki nú allt mitt heima-
fólk í þessum Kardimommubæ! Og
Sigurður Líndal hneykslast ekki á
orðum hans af því að hann er
sama sinnis. Svar hans í DV sýnir
það glögglega.
Látum vera þótt hann fyrirlíti
málflutning fólks sem hann telur
ekki hafa vit og þekkingu á málun-
um. Reyndar man ég ekki eftir því
að Sigurður hafi þráttað svo opin-
„Reyndar man ég ekki eftir því að
Sigurður hafí þráttað svo opinber-
lega að hann hafí ekki talið mái-
flutning andstæðinga sinna
ómerkilegan. Hann er besserviss-
er allmikill.u
berlega að hann hafi
ekki talið málfutning
andstæðinga sinna
ómerkilegan. Hann
er besservisser all-
mikill. En það eru
nú margir góðir
menn og það er bara
sætt og krúttlegt.
Hjartanleg fyrirlitn-
ing prófessorsins á
þeim manneskjum
sem hafa aðrar skoð-
anir en hann sjálfur
er hins vegar hrein-
skilin nýlunda i op-
inberum skrifum.
Hann segir beinum
orðum, án nokkurr-
ar aðgreiningar, að
málflutningur þeirra
er gagnrýna dóm-
stólana sé ómerkilegur af því að
einstaklingamir sjálfir séu
ómerkilegir; hvatir þeirra, hags-
munir og siðferði. Og það leynir
sér ekki að hann fyrirlítur þá af
öllu hjarta.
Yfirstéttar siðfræði
Hvað heldur Sigurður eiginlega
að hann sé? Jú, það liggur í augum
uppi: Hann er hreint afbragð ann-
arra manna að þroska, víðsýni og
viturleika. Það er því ekki að
furða þótt hann tali oftast í þeirra
þágu sem mest mega sín en þegi
þunnu hljóði um hag
þeirra sem verst eru
settir. Hann nýtur
þess að vera laga-
viskubrunnur góð-
borgaranna. Og
kannski er hann ekki
svo vitlaus. Vissulega
er hann hvorki illur
né ómerkilegur. En
hann er í einu og öllu
mótaður af lifsgildum,
viðhorfum og hags-
munum góðborgar-
anna.
Það er stundum sagt
að tvær þjóðir búi í
landinu. Annars veg-
ar þeir sem ráða og
ríkja í krafti peninga,
valds og virðingar og
hins vegar alþýða
manna. Þeir sem ráða og ríkja
færa sig sífellt upp á skaftið. Þeir
láta sér ekki nægja efnaleg forrétt-
indi. Þeir vilja líka ákvarða sið-
ferðið og manngildiö í þjóðfélag-
inu. Þeir sjálfir em dyggðugir og
hafa manngildi mikið. Hinir era
ómerkilegar mannleysur. Þessi
heimspeki yfirstéttarinnar verður
æ meira áberandi í ræðu hennar
og riti. Svar Sigurðar Líndals í DV
er sláandi dæmi um hana en jafn-
framt vitnisburður um hættulega
þjóðfélagsþróun.
Sigurður Þór Guðjónsson
Kjallarinn
Sigurður Þór
Guðjónsson
rithöfundur
Með og
á móti
Á að byggja lúxushótel á
íslandi?
Tvímæla-
laust
„Það eru mörg ár síðan það
hafa verið byggð hótel á íslandi.
Það vantar lúxushótel á landinu
af stærri gráðu. Slík hótel eru til
í öllum sam-
keppnislöndun-
um okkar.
Túrismi til ís-
lands er dýr og
við þurfum að
geta boðið upp
á hótel sem á
við þennan
markaðshóp Hnar GÚ8tavs#on>
sem VIÖ sækj- förstö&uma&ur
umst eftir. Fer&amálará&s ís-
Þessi markaðs- Ba™ta'iKF
hópur skilar
sér ekki að öllu
leyti til landsins vegna þess að
okkur vantar lúxushótel sem
þyrfti helst að vera hluti af al-
þjóðlegri hótelkeðju. Ég tel þetta
svo mikið þjóðþrifafyrirtæki fyr-
ir íslendinga, gjaldeyrisskapandi
og atvinnuaukandi að þjóðfélagið
í heild ætti að athuga mjög
gaumgæfilega hvort ekki væri
rétt, t.d. fyrir Reykjavíkurborg,
að leggja til lóð undir slíkt hótel
og hvort ríki og borg myndu
byggja upp ráðstelhuaðstöðu og
létta þannig möguleikana á því
að þetta gæti borgað sig. Við
byggingu svona hótels hlýtur
kostnaðurinn að liggja á bflinu
7-10 milljónir á bak við hvert
herbergi.
Ég lít á þetta sem heildarmál
fyrir íslensku þjóðina. Alveg eins
og teknir eru rándýrir togarar út
á landsbyggöina. Það er ekki
rekstur togarans sjálfs sem skipt-
ir máli, heldur heildarútkoma
byggðarlagsins.
Óábyrgt
„Það væri afskaplega gaman
að geta byggt hótel þar sem hvert
herbergi kostaði á bilinu 15-20
milljónir. Ef einhver treystir sér
til að tjár-
magna og
markaðssetja
slíkt ævintýri
og vera viðbú-
inn því að fá
ekkert til baka
í nokkur ár er
það þeirra
mál. Hins veg-
ar tel ég það
með öllu óá-
byrgt að fara
út í slíka fjárfestingu. Þróunin í
byggingu hótelherbergja hér á
landi er öllu heldur í þá átt að
minnka herbergin frekar en að
stækka og það er ekki skortur á
gistirými hérlendis nema ein-
hverja örfáa daga á ári. Vertíðin
er mjög stutt og hjá kaupendum
okkar gengur allt út á að prútta
niður verð á hótelherbergjum.
Við höfum farið út í það að
stækka nokkur herbergi á hótel-
um okkar og breytt þeim í svítur
en það er ákaflega lítil eftirspurn
eftir þessum herbergjum. Við
erum ekki í stakk búin að fara út
í byggingu lúxushótels. Mér
þætti það frekar óvarlegt og við
verðum að gæta þess að hlaupa
ekki af okkur tæmar.“ -ST
Einar Olgeirsson,
hótelstjóri Flug-
lei&ahótelanna.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðiö nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á netinu.
Netfang ritstjómar er:
dvritst@centmm.is