Dagblaðið Vísir - DV - 08.11.1997, Qupperneq 30

helgarviðtalið *
30 helgarviðtalið
LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1997 JL^’V
JHV LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1997
Oddur Ólafsson,
læknir í Reykjavík
Arni Böðvarsson,
cand. mag. og
málfarsráðunautur
Böövar Böðvarsson,
b. á Giljum í
Hvolhreppi
Sveinn Böðvarsson,
b. á Uxahrygg á
Rangárvöllum
Olafur Oddsson,
Ijösmyndari í
Reykjavík
Oddur Eyjólfsson,
hreppstjóri á
Sámsstöðum
Magnús L.
Sveinsson,
formaður Verslunarm-
félags Reykjavíkur
Jóhann M.
Maríusson,
aðstoðarforstjóri
Landsvirkjunar
Vigdís Eyleif
Eyjólfsdóttir,
húsm. i Reykjavík
Guðbjörg
Þorleifsdóttir,
garðyrkjukona í
Múlakoti
Eyjólfur Þorleifsson
smiðurí
Múlakoti i Fljótshlíe
Þorleifur Eyjólfsson,
silfursmiðurí
Múlakoti
Þuriður Jónsdóttir,
húsfr. í Múlakoti
Guðrún Einarsdóttir
frá Gunnarsholti
Guðmundur Franklín
Jónsson,
kaupsýslumaður
í New York
Edvard G. Guðnason,
verkfræðingur f
Reykjavík
Valdimar Leifsson
dagskrárgerðar-
maður
Maríus Jóhannsson,
verkam. í
Reykjavík
Jón I. Bjarnason,
ritstj. og kaupm. í
Revkiavík
Jóna Guðmundsdóttir,
Húsfr. í Álfadal á
Ingjaldssandi
Bjarnijvarsson,
b. í Álfadal á
Ingjaldssandi
Elín Jónsdóttir
frá Indriðakoti
Jóhann Árnason,
b. í Ormskoti
undir Eyjafjöllum
Guðmundur
Hallgrímsson,
b. í Tungu, Mosvhr.
Guörún
Friðriksdóttir,
húsfr. i Tungu
Ivar Einarsson,
b. á Kotnúpi
jElísabet Bjarnadóttir,-
húsfr. á Kotnúpi
Arni Stefánsson,
b. I Gerðakoti
Margrét Eyjólfsdóttir
húsfreyja í
Gerðakoti
Guðni Þ.
Guðmundsson,
gjaldkeri I Reykjavík 1
Leifur Guðmundsson Guðmundur Guðmundur
verslunarmaðurí Guðmundsson, Bjarnason,
Reykjavik bakari á ísafirði verslunarm. á ísafirði
. Margrét Bjarnadóttir
húsfr. í
Innri-Lambadal
Bjarni Bjarnason,
b. í Innri-Lambadal
Gylfi Þór Magnússon,
forstöðum. SH á
Akureyri
Sigríður Guðrún
Benónýsdóttir,
húsm. í Reykjavik
Benóný Stefánsson,
skipstjóri i
Haukadal
Stefán
Guðmundsson,
bóndi í Hólum
. Guðrún Bjarnadóttir,
húsfr. i Hólum
Guðmundur Franklín Jóns-
son, verðbréfasali í Wall
Street, hefur vakið mikla
athygli fyrir afskipti sín af vest-
firsku atvinnulífi. Á nokkrum mán-
uðum hefur hann ásamt félögum
sínum, undir merkjum Rauðsíðu,
Rauðfelds og Rauðhamars, lagt
undir sig aðalatvinnufyrirtækin í
fjórum byggðarlögum á Vestfjörö-
um og þeir eru með aðra hönd á því
fimmta.
Guðmundur Franklín er 34 ára
viðskiptafræðingur og löggiltur
verðbréfasali í Bandaríkjunum þar
sem hann hefur starfað undanfarin
7 ár við alþjóðaviðskipti. Hann er
hluthafi og hugmyndafræðingur
Rauða hersins svokallaða sem er á
góðri leið með að leggja undir sig
Vestfirði. Hann annast fjármálaráð-
gjöf en á því sviði þekkir hann vel
til verka eftir að hafa um árabil
stundað verðbréfaviðskipti í Wall
Street. Ketill Helgason er fram-
kvæmdastjóri fiskvinnslufyrirtækj-
anna fjögurra á Þingeyri, Bíldudal,
Tálknafirði og í Bolungarvík. Um
sölumálin annast Eyþór Haralds-
son hjá Norfisk í Reykjavík.
Af vestfirskum ættum
Hann er raunar af vestfirskum
ættum en rætur hans liggja í Ön-
undarfirði. Hann segir það hluta
skýringarinnar á því hvers vegna
hann hafi ákveðið að veðja á vest-
firskt atvinnulíf en það ráði þó alls
ekki afskiptum sínum.
„Ég á auðvitað rætur mínar fyrir
vestan og þess vegna hef ég taugar
til þessa stórkostlega svæðis. Að-
alástæðan fyrir afskiptum mínum
er þó viðskiptalegs eðlis, ég tel að
þarna sé um að ræða rekstur sem
hægt er að hagnast á. Maöur fer
ekki út í svona hluti nema til að
græða peninga. Þetta snýst því ekki
um einhverja ættjarðarást heldur
hreinan kapítalisma," segir hann.
Nafn
uppfinningamanns
Guðmundur Franklín þekkir vel
til uppruna síns og segist eiga ættir
sínar að rekja til Álfadals á Ingjaldss-
andi og Traðar í Önundarfirði. Hann
segir skemmtilega sögu vera að baki
nafni sínu.
„Ég er mjög stoltur af vestfirskum
uppruna mínum og maður spáir
meira í þessa hluti með aldrinum.
Millinafn mitt er þannig til komið að
Benjamín Franklin, sá frægi amer-
íski uppfinninga- og stjórnmálamað-
ur, sem fann upp gleraugun, eldinga-
varann, ruggustólinn og fleiri góða
hluti, var hetja í vestfirsku samfélagi
sem og víðar. Hann varð svo elskað-
ur vestur á fjörðum að fólk tók að
skíra börnin í höfuðið á honum. Þar
má því fmna nokkra Franklína og
Benjamína sem margir eru þó
óskyldir eða lítt skyldir," segir hann.
Guðmundur Franklín var á Vest-
fjörðum fyrir hálfum mánuði síðast
en einnig var hann þar á ferð í sum-
ar. Hann segir að sér hafi runnið til
rifja að sjá öll þau verðmæti sem
lágu ónýtt í tækjum og húseignum
farlama frystihúsa. Hann segir sér
óskiljanlegt hvers vegna svo illa sé
komið í atvinnulífi Vestfirðinga sem
raun ber vitni. Með augum markaðs-
mannsins séð þá sé sóun að nýta
ekki tækifærin sem þarna eru til
staðar.
Besta fólkið
„Ég sé þetta öðrum augum en
margir aðrir. Ástæðan fyrir afskipt-
um mínum er sú að þarna eru geysi-
leg verðmæti og búið að leggja mikla
peninga í þetta. Þarna hefur verið at-
vinnurekstur frá því elstu menn
muna í kringum bestu fiskimið
landsins. Fólkið er það besta á ís-
landi með sterkustu beinin og er vel
hugsandi með góða heila. Mér var al-
veg gjörsamlega óskiljanlegt af
hverju atvinnureksturinn hefur ekki
getað gengið upp á þessum slóðum,"
segir hann.
Hann segir þá félaga hafa fundið
leið til að reka fiskvinnslu með hagn-
aði.
„Málið er það að þarna er komin
aðferð til að gera góða hluti í fisk-
vinnslu á meðan margir aðrir hafa
lagt upp laupana. Það hefur ekkert
heyrst nema eymd og volæði frá
þessari grein og við erum einfaldlega
með þá aðferð sem dugir til að snúa
af þessari braut eymdarinnar," segir
hann.
Guðmundur segir nokkur samspil-
andi atriði þurfa að vera í lagi til að
vinnslan gangi upp til enda. Sömu
lögmál verði að ráða í þeim rekstri
og í alls kyns verksmiðjurekstri úti í
heimi.
„Þetta snýst um „Process ind-
ustrie“ eða með öðrum orðum það
sem fer inn verður að vinnast þannig
að meira fáist fyrir það þegar það
kemur út,“ segir hann.
Guðmundur Franklín segir að
ákveðnir grundvallarþættir verði að
vera í lagi. Fiskvinnsla þurfi að lúta
sömu lögmálum og önnur verk-
smiðjuvinna og hafi menn það hug-
fast þá gangi dæmið upp.
„Lykilatriðið við þessa vinnslu er
að hún fari fram á vísindalegan hátt.
Ketill er auövitað búinn að þróa
þessa vinnslu í fjögur ár. Þetta er
ekkert annað en verksmiðjuvinna
eins og öll framleiðsla. Það sem þarf
að gera er að fá hráefnið á réttu
verði og þá þarf að kaupa mikið
magn. ég get nefnt að við erum ekk-
ert að hlaupa á milli tegunda. Við
höldum okkur einfaldlega við eina
tegund. Við þurfum að fá fyrir fram-
leiðsluna það verð sem gefur fyrir-
tækinu arð. Ef miðjueiningin, verk-
smiðjan, er það eina sem eftir er þá
á að vera auðvelt að gera fram-
leiðsluferlið í henni þannig að hún
gefi hagnað," segir hann.
Smákóngar
Það hefur loðað við fiskvinnslufyr-
irtæki á Vestfjörðum að smákóngar
hafa stjórnað og raðað um sig hirð
launþega sem allir hafa þurft sitt.
Oftar en ekki hefur þetta orðið fyrir-
tækjunum að falli. Fræg saga er til af
frystihúsi einu sem komið var með
þrjá ættliði á spenann. Sem dæmi
um sóunina fékk einn ættliðurinn
sér sjálfvirk brynningartæki í glæsi-
legt hesthús sitt. Þetta kostaði sitt en
var ekki vandamál því frystihúsinu
var gert að greiða reikninginn. Um-
rætt fyrirtæki fór síðan á hausinn
með brauki og bramli þegar ættlið-
irnir og yfirbyggingin sliguðu rekst-
urinn.
Einföld yfirstjórn
Guðmundur Franklín segist ekki
þekkja hvernig rekstri hafi verið
háttað á Vestfjörðum á hnignunar-
Guðmundur Franklín Jónsson, íslenskur verðbréfasali á Wall Street, vill græða á fiskvinnslu á Vestfjörðum:
Guðmundur Franklín Jónsson, verðbréfasali í New York, ásamt fjölskyldu sinni á svölum íbúðar þeirra á Manhattan. Eiginkona hans, Ásdís Helga Árnadóttir,
heldur á 10 daga gamalii dóttur þeirra, Veroniku, en Árni Franklín, fjögurra ára, er í fangi föður síns. í baksýn má sjá hina frægu Dakotabyggingu þar sem bítill-
inn John Lennon var myrtur. DV-mynd Reuter
skeiðinu. Hann segir yfirbyggingu
reksturs þeirra félaga verða mjög
einfalda. Öll þeirra fyrirtæki lúti ein-
faldri yfirstjórn.
„Við erum með sömu yfirbyggingu
og eitt frystihús. Það er einn fram-
kvæmdastjóri og einn fjármálastjóri.
Síðan verkstjórar á hverjum stað.
Þetta er mjög hagkvæmt fyrirkomu-
lag. Þá getum við miðlað hráefninu á
milli húsa og sérhæft þannig vinnslu
hvers og eins,“ segir hann.
Hann segir þá hafa fengið fyrir-
tækin á spottprís þar sem enginn
hafi lengur viljað líta við atvinnu-
tækjunum.
„Það vildi enginn sjá þennan
rekstur og það má líkja þessu við
ljóta andarungann. Ég nefni sem
dæmi að þegar húsið á Þingeyri var
boðið til sölu þá kom enginn til að
skoða. Við vorum siðan svo heppnir
að eiga hærra boðið af þeim tveimur
sem bárust og fengum húsið á finu
verði. Á þriðja degi vinnslunnar var
Ketill síðan kominn með bullandi
framlegð og við fengum fínt verð,“
segir Guðmundur Franklín.
Ketilsprenging
Hann segist þá hafa spurt sam-
herja sína fyrst þetta gengi á Þing-
eyri hvort þetta gengi ekki á sama
hátt á öðrum stöðum.
„Við erum búnir að reka þetta í
rúmlega fjóra mánuði og þetta geng-
ur mjög vel. Það er auðvitað Katli að
þakka sem rekur þetta af miklum
dugnaði og útsjónarsemi. Þetta er
mikill eldhugi og ekki að ástæðu-
lausu að gárungarnir tala um Ketil-
sprengingu á Vestfjörðum," segir
hann.
Fæðing og
verðbrefa-
hrun
er óhætt að segja að maður hafi haft
um nóg að hugsa þann daginn, bæði
í einkalífinu og vinnunni. Hún lét
svo sannarlega vita af sér á skemmti-
legan hátt,“ segir hann.
Fjölskyldan býr í hringiðu heims-
borgarinnar á Manhattan. Þau búa
reyndar á heimssögulegum stað við
hlið Dakotabyggingarinnar þar sem
John Lennon var myrtur á sínum
tíma. Hinn frægi Central Park er við
hliðina á heimili þeirra. Aðspurður
hvort honum hefði safnast auður í
starfi sínu i Wall Street vildi hann
sem minnst úr málinu gera.
„Ég á nóg fyrir salti í grautinn."
Oftar en ekki ber glæpi á góma í
sömu andrá og New York. Guðmund-
ur segir ástand mála hafa gjörbreyst
til hins betra frá því þau fluttust
þangað fýrir 7 árum.
Glæpum fækkar
„Það var hér mikið um glæpi þeg-
ar við komum hingað fyrst. Þetta
hefur gjörbreyst og nú er borgin orð-
in til fyrirmyndar á þessu sviði. Ég
held að það hafi verið um tvö þúsund
morð samanlagt í borginni á ári þeg-
ar við fluttum hingað. Nú hafa borg-
aryfirvöld náð þeim ár-
angri að
morð eru
nokk-
ur
hundruð árlega. Manhattan er mjög
öruggt hverfi og við höfum aldrei
lent í neinu misjöfnu hér,“ segir
hann.
Hann segir fólk iðulega spyrja sig
hvernig sé að ala upp böm í stór-
borginni. Svarið sé mjög einfalt því
samfélagið sé mjög barnvænt.
„Hér er mjög gott að ala upp börn
og samfélagið gerir mikið í þvi að
búa í haginn fyrir börn. Þannig mið-
ar skólakerfið að því að skapa af-
slappað andrúmsloft í stað þeirrar
spennu sem oft ríkir heima fyrir þar
sem foreldrarnir vinna báðir úti og
oftar en ekki í störfum sem fela í sér
mikla samkeppni. Skólamir, sem em
á heimsmælikvarða, gera mikið að
því að draga úr samkeppni meðal
barnanna til að gefa þeim kost á
venjulegu uppeldi. Maður getur ver-
ið alveg hundrað prósent ömggur
með bömin sín hér,“ segir Guð-
mundur Franklín.
Hann segir fjölskylduna ekki vera
á forum frá Bandaríkjunum á næst-
unni. Heimþrána segir hann auðvelt
að kveða niður þar sem aðeins sé 5
tíma flug heim til Islands.
„Það er ekkert mál að fljúga heim
og það liggur við að hægt sé að
skreppa til íslands um helgar. Marg-
ir kunningjar mínir þurfa að aka í
jafnlangan tima milli vinnu og
heimilis og þykir ekkert til-
tökumál. Við fórum eins
oft heim og við getum
og erum alltaf heima
á stórhátíðum og
hluta úr sumr-
inu. Okkur líð-
ur mjög vel
hérna og
erum búin
að koma
okkur vel
fyrir og
eram ekkert
á leið héðan
alfarin á
næstunni,"
segir Guð-
mundur
Franklín
Jónsson, verð-
bréfasali í Wall
Street, sem
höndlar jöfnum
höndum með
gull í Rússlandi
og þorsk á íslandi.
-rt
„Veronika
fæddist daginn
sem „krassið" á
verðbréfamark-
aðnum varð. Það
Guömundur Franklín er hugmyndafræðingur „Rauöa hersins" á Vestfjöröum sem keypt hefur upp
hvert frystihúsiö af ööru fyrir spottprís. Hann er af vestf irskum ættum en segir þaö ekki vera af ættj-
arðarást sem hann tekur þátt í fyrirtækjarekstri á íslandi. í því felist einfaldlega hagnaðarvon.
DV-mynd Reuter
Félagarnir í Rauða hernum ætla
að reka vinnsluna á fiski úr Barents-
hafi sem þeir kaupa af Rússum. Guð-
mundur Franklín segir ekki vera
vafa í sínum huga á því að þeir fái
nægt hráefni til að vinna úr og nái
þannig arði út úr fjárfestingunni.
„Það er engin spurning um að við
náum að gera þetta með hagnaði. Á
næsta fiskveiðiári verða veidd 600
þúsund tonn úr Barentshafinu og
andskotinn hafi það að við getum
fengið 5 þúsund tonn af því. Síðan
eru veidd 150 þúsund tonn úr Eystra-
saltinu og það er bara undarlegt ef
menn ætla að halda því fram að í
þessu sé fólgin einhver áhætta. Við
erum að tala um örlitla hlutdeild
okkar af þessum afla,“ segir hann.
Vestfirðir á Wall Street?
Hann segir kollega sína á verð-
bréfamarkaðnum vera mjög áhuga-
sama um þennan rekstur og þeir
spyrji mikið út í þennan rekstur
norður undir heimskautsbaug.
„Félagamir vilja æstir koma með
mér í þetta. Ég kom með mikið af
myndum með mér að heiman og þeir
hafa geysilegan áhuga á þessu máli,“
segir hann.
Aðspurður hvort vestfirsk fisk-
vinnslufyrirtæki muni einhvem tím-
ann verða viðfangsefni annarra verð-
bréfamiðlara á Wall Street sagði
hann það alls ekki óhugsandi.
„Það er alveg mögulegt einhvern
tímann í framtíðinni en eins og er
munum við einbeita okkur að því
sem við erum að gera. Fyrsta skrefið
er að gera þetta að almenningshluta-
félagi heima. Síðar kemur í ljós
hvort íslensk lög heimila erlenda
eignaraðild að íslenskum sjávarút-
vegsfyrirtækjum og þá er ekki frá-
leitt að erlendir fjárfestar sjái sér
hag í því að eignast hlut í vestfirsk-
um sjávarútvegsfyrirtækjum," segir
hann.
Gullnáma í Rússlandi
Hann segir starf sitt sem verð-
bréfamiðlari á Wall Street vera fjöl-
breytt. Þannig hafi hann afskipti af
fjölbreytilegum atvinnurekstri í hin-
um ýmsu heimshlutum. Þessa dag-
ana er hann að huga að gullnámu í
Rússlandi á sama tíma og fiskvinnsla
á íslandi er áhugamál hans.
„Ég er í því að kaupa og selja
hlutabréf. Þá er ég í því að hjálpa fyr-
irtækjum að útvega sér fjármagn og
einnig er ég í því að kaupa og selja
fyrirtæki. Þessa dagana eram við að
huga að gullnámu í Úralfjöllum í
Rússlandi. Þetta er náma sem rann-
sóknir sýna að muni gefa yfir 2 millj-
ónir únsa af gulli. Þá erum við að
vinna verkefni á sviði málma í
Oman. Þar er verið að breyta gasi
í raforku," segir hann.
Eiginkona hans er Ásdís
Árnadóttir sem einnig er af
vestfirskum ættum, nr Önund-
arfirði. Þau hjónin eiga tvö
börn. Fjögurra ára dreng,
Árna Franklín, og stúlkub-
arnið Veroniku sem er að-
eins 10 daga. Guðmundur
segir að hún hafi valið
sér skemmtilegan tíma-
punkt til að koma í
heiminn.