Dagblaðið Vísir - DV - 14.03.1998, Síða 39

Dagblaðið Vísir - DV - 14.03.1998, Síða 39
JjV LAUGARDAGUR 14. MARS 1998 Qoregur Halla B. Magnúsdóttir var skrifstofustúlka hjá Ratsjárstofnun á Keflavíkur- flugvelli áður en hún kom til Odda með manni sínum, Þorsteini kokki Óia- syni. DV-mynd GK Skuggalegt fyrir Reykjavíkurdömu - segir Halla B. Magnúsdóttir, einn frumbyggjanna DV, Odda:__________________________ „Mér fannst þetta skuggalegt fyrst þegar ég kom hingað; allt dimmt og innilokað og það sást bara í ræmu af himninum milli fjallanna," segir Halla B. Magnúsdóttir, sem nú er „bara þjónn“ á Hótel Tyssedal í Harð- angursfirði. Þetta var fyrir fimm árum og Halla segir að henni hafi bók- staflega sagt þótt allt ómögulegt og ömurlegt á þessum nýja stað. „Mér leiddist, sennilega mest vegna þess að ég var bara heima fyrst og gerði ekkert. Áður var ég í meira en fullri vinnu á íslandi en nú sat ég bara heima,“ segir Halla. Og það var ekki bara aðgerðaleysið sem fór í taugarnar á henni. Umhverfið var allt annað en hún átti að venjast og vetur- inn var sá harðasti í manna minnum. „Fyrir svona Reykjavíkurdömu eins og mig var þetta auðvitað skugga- legt. Bara þremur vikum eftir að við komum féll gríðarlegt snjóflóð hinum megin við fjörðinn og svo féll snjóflóð hér fyrir utan þar sem við búum og svo annað fyrir innan. Við voru ein- angruð í öllum snjónum," segir Halla og minnist þessa fyrsta vetrar með skelflngu. Meðal frumbyggjanna Síðan hefur hún lært að meta staðinn. Oddi í Harðangursfirði er einn af fegurstu fjörðum Noregs og hingað koma ferðamenn úr öllum heimshornum til að sjá hrikalegt landslagið. Halla er ein af frumbyggjunum í íslendinganýlendunni í Odda. Hún kom í janúar 1993 ásamt Þorsteini Ólasyni manni sínum og börnunum Steinunni og Ara. Óli Jón Ólason, bróðir Þorsteins, var nýtekinn við rekstri Hótel Tyssedal og hann vant- aði kokk. Og af því að bróðirinn Þorsteinn var kokkur kom hann. Þannig hefur nýlendan í Odda smátt og smátt vaxið. Bara að prófa í eitt ár Halla vann hjá Ratsjárstofnun á Keflavíkurflugvelli áður en hún fór til Noregs. Sat á skrifstofu og hafði í raun og veru ekkert á móti því að prófa eitthvað nýtt í stuttan tíma. Eitt ár var nóg taldi hún en nú eru árin orðin fimm og verða örugglega fleiri. „Ég fer einhvem tíma heim en hvort það verður á næsta ári eða þegar ég fer á eftirlaun veit ég ekki,“ segir Halla sem hefur fyrir löngu tekið Odda og Harðangurs- flörð í sátt. Mamma má ekki hringja „Það er að mörgu leyti léttara að búa hér en á íslandi. Vinnutíminn er styttri og launin hærri þótt álög- urnar séu líka miklar hér. Mér finnst mestu muna hvað veörið er miklu betra hér en í Reykjavík. Hér getur verið logn og hiti allt sumar- iö,“ segir Halla. Hún saknar ekki íslands en segir að mamma hennar megi ekki hringja þegar flölskylduboð standa yfir heima. Þá fær hún heimþrá, al- veg óstjórnlega heimþrá. „Það er allt í lagi að hún hringi eftir að gestirnir eru famir en ekki á meðan þeir sitja í stofunni og tala um allt sem heftir gerst síðan siðast. Það þoli ég ekki,“ segir Halla og hlær. -GK íslendingar hafa hertekið bakaríið í Odda: Tvöföld laun Gísli Hallgrímsson, bakari og framleiðslustjóri, ásamt konu sinni, Hrefnu Andrésdóttur. Alls vinna 7 íslend- ingar I bakaríinu. DV-mynd GK DV, Odda:___________________ „Áttu snúð? Mér finnst ekki annað hægt en spyrja svona þegar ég kem inn í bakarí, ekki hvað síst bakdyramegin inn í bakarí þar sem 5000 brauð fara í ofnana dag- lega og aOt angar af nýbökuðum snúðum. Nú og ef menn kæra sig um er hægt að reyna brandara eins og þennan með að baka vandræði. Best að sleppa því; ég fæ nefnilega snúðinn minn umyrðalaust og hann er nærri því íslenskur - vantar bara glassúrinn. Bakararnir hér hafa örugglega heyrt aOa bakarísbrandara í ver- öldinni en þeir geta víst fuUyrt að hér fá þeir tvöfóld laun fyrir sinn snúð. Tvöfóld laun miðað við á Is- landi og þess vegna hafa þeir lagt bakaríið í Odda í Harðangursfirði undir sig. Vegna launanna „Auðvitað var það vegna laun- anna að ég kom hingað, segir Guðmundur Kristmundsson bak- ari sem verið hefur á annað ár í Odda. Arndís Amgrímsdóttir kona hans vinnur einnig í bakarí- inu. Nú em sjö íslendingar við vinnu þar og hafa helmingi meira upp úr krafsinu en á íslandi. Gudmundur leggur spilin í launamálunum á borðið. Þaö er fljótgert. Hann segist hafa haft 700 íslenskar krónur á tímann í jafnaðarkaup á íslandi. Nú fær hann 1700 krónur á tímann í næt- urvinnu í bakaríinu. Dagvinnan er minna borguð en þegar upp er staðið eru launin helmingi hærri en á íslandi. Slegist um stöðuna „Það er líka aOt annað viðhorf tfi launafólks hérna. Það er borin virðing fyrir réttindum fólksins. Það er ekki alltaf á íslandi," segir Guðmundur. Vinnan er í sjálfu sér ekki ólík því sem gerist í íslenskum bakarí- um. Það er unnið á nóttunni og í Odda er dagarnir notaðir til að baka hálfbökuð, fryst brauð. Norð- menn vilja helst ekki vinna í bak- aríum vegna næturvinnunnar og því eru það Danir sem vinna við hlið íslendinganna. Suðaði í manninum Það er Rósa Marteinsdóttir sem ber ábyrgð á að bakaríið i Odda lenti i höndum Islendinganna. Hún vildi kynnast því hvemig það væri að búa í útlöndum stuttan tíma. „Ég var oft að tala við manninn minn um að fara út og prófa eitt- hvaö nýtt. Það voru í sjálfu sér ekki launin sem voru aðalatriðið heldur einhvers konar ævintýra- mennska," segir Rósa þeg- ar hún er búin að hvolfa úr brauðformum dagsins og taka snúðana af plötunum. „Hann vildi fyrst ekki heyra þetta nefnt en ég hélt áfram að suða og á end- anum gaf hann sig. Og nú erum við hérna,“ segir Rósa. Það var maðurinn hennar, Ásgeir Hallgrímsson, sem kom fyrst- ur íslensku bakaranna til Odda og svo kom bróðir hans Gísli, sem nú er framleiðslustjóri í bakaríinu. Ægir Sigurgeirsson kom einnig frá íslandi og síðast Guðmundur Krist- mundsson. Þarf ekki gardínur „Ég hafði éddrei séð önnur eins flöfi,“ segir Rósa um fyrstu kynni sín af Odda og flöllunum þar. „Mér fannst þetta svo fallegt landslag að ég vfidi helst ekki hafa gardínur fyrir gluggunum. Mér hefur aldrei fundist ég innfiokuð hérna en sum- um í hópnum finnst dimmt og drungalegt um miðjan veturinn." Það hefur auðvitað sitt að segja að íslendingamir í Odda halda hóp- inn og Rósa segir að henni finnist ekki að hún sé í útlöndum fyrr en hún kemur til Bergen. Heima í Odda verður ekki þverfótað fyrir íslendingum! -GK Brynhildur Bjarnadóttir, Ijósmóðir í Odda: A ég nú að missa fyrsta barnið? „Ég var alveg viss um að barnið myndi ekki lifa. Það fór eins og leiftur í gegnum hugann að nú myndi ég missa mitt fyrsta barn. Á það að gerast núna? En sem betur fer var heppnin með mér, þá eins og alltaf," segir Brynhildur Bjarnadóttir, ljósmóðir í Odda í Harð- angursfirði. Brynhildur er að rifla upp fæðingu fyrsta innfædda íslendingsins í nýlend- unni í Odda. Það var fyrir rúmu ári síð- an og munaði litlu að færi illa. En samt - það kom í heiminn drengur sem fékk nafnið Sigfinnur Helgi og er sonur Soff- íu Sigfinnsdóttur og Gunnars M. Geirs- sonar, veitingastjóra á Hótel Tysseflord í Odda. Svo mjög hefur tognað úr „blessuðum drengnum mínum" eins og Brynhildur kallar Sigfinn að hann er nú ríflega árs- gamall talinn þriggja barna maki í óþægð og uppivöðslusemi. Hann var far- inn að ganga löngu fyrir fyrsta afmælis- daginn og hefur í leikjum í fullu tré við eldri bræður sína, þá Andra og Bjarka. Ljósmóðir í tveimur lönd- um „Þetta var erfiðasta fæðing sem ég hef verið við,“ segir Brynhildur sem þó hef- ur tekið á móti fleiri bömum en hún fær sjálf komið tölu á - bæði á íslandi og í Noregi. „Ég skil enn ekkert i hvers vegna drengurinn kom heill og óbrotinn í heiminn. Ég var viss um að ég hefði brotið báðar hendurnar á honum við að ná honum út,“ segir ljósmóðirin. Sjúkrahúsið undirlagt I Odda er það svo að í íslensku nýlend- unni eru landarnir sjálfum sér nógir um flesta þjónustu - líka í heilbrigðismál- um. íslenska ljósmóðirin tekur á móti bömunum og á sjúkrahúsinu sér ís- Brynhildur Bjarnadóttir Ijósmóöir hef- ur tekiö á móti fyrsta innfædda íslend- ingnum í nýlendunni í Odda. DV-mynd GK lenski skurðlæknirinn um stærri að- gerðir. Einmitt meðan tíðindamaður DV var í heimsókn í Odda fékk Kolbrún Baldurs- dóttir, eiginkona Óla Jóns Ólasonar hót- elstjóra, botnlangabólgu og varð að leggj- ast undir hnífinn hjá Gauta Amþórssyni skurðlækni. Gauti kom til Odda fyrir nærri fimm árum og nú er hópur af ís- lendingum að vinna á sjúkrahúsinu. Langaði að prófa Brynhildur ljósmóðir er Þingeyingur að uppruna og vann á ýmsum stöðum á íslandi áður en hún fór til Noregs. Þá vom bömin hennar komin á legg og hana langaði eins og svo marga að prófa eitthvað nýtt. Það var auglýst laus staða í Noregi og nú er hún þar. Eiginmaður Brynhildar er Odd Hjal- mar Folkedal en heima á íslandi á hún tvö börn og sjö barnabörn. Og svo á hún „blessaðan drenginn sinn“ í Odda og nú er hálfur íslendingúr á leiðinni í nýlend- unni. -GK *

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.