Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.1998, Side 15

MIÐVIKUDAGUR 25. MARS 1998
15
Keiko - snjallræði
eða hvalræði
Þegar kristnir menn
eru lagðir til hinnar
hinstu hvílu er kastað
rekunum og þessi orð
mælt: „Af jörð ertu
kominn, að jörðu skaltu
aftur verða.“ Þetta sýn-
ir betur en margt annað
hina nánu vitund í
kristinni trú um sam-
band manns og náttúru.
Á síðari tímum hefur
mannkynið safnast
saman í stórborgum og
sú þróun er hraðfara.
Hins vegar getur þrá
stórborgarbúans eftir
náttúrunni og einhverju
upprunalegu birst í
mörgum myndum. Ein
£if þeim er ofurást á dýr-
um. Allir þekkja hve náið sam-
band manna og gæludýra getur
orðið, og hjá miklum fjölda manna
hefur þessi umhyggja færst á
stærstu skepnur jarðarinnar, hva-
lina, og hefur jafnvel geng-
ið svo langt að leggja þá að
jöfnu við fólk.
Allt þetta er jarðvegur
fyrir öfgar, og allir þekkja
árekstra milli þeirra sem
vilja nýta náttúrugæði og
stofna sjávarspendýra og
hinna sem aðhyllast for-
takslaus vemdunarsjónar-
mið. Það er eins í þessu og
svo mörgu öðm að meðal-
hófið er best, að nýta en
forðast rányrkju.
Keiko kvikmynda-
stjarna
Þetta kemur upp í hug-
ann við umræðuna sem nú
er um höfrunginn Keiko
sem veiddur var út af
Austurlandi og gerðist
kvikmyndastjama í Vest-
urheimi. Þar fetar hann í
Kjallarinn
fótspor margra Evr-
ópumanna sem
hafa gert garðinn
frægan í Ameríku.
Nú hefur komið
upp hreyfing sem
hefúr það að mark-
miði að koma
Keiko austur á
Eskifjörð aftur til
sinna heimkynna.
Málið er komið inn
á borð íslenskra
stjómvalda og svo
mikil alvara er í
því að sendinefhd
þefúr gengið á fund
forsætisráðherra
og lagt það fyrir.
Menn ráða nú ráð-
um sínum um
hvemig við skuli bregðast og
hvemig að málinu skuli staðið.
í umræðunni um þetta mál hef-
ur verið fullyrt að málið mundi
verða mikil lyftistöng og auglýs-
Jón Kristjánsson
alþingismaöur
ing fýrir ísland, mundi örva ferða-
þjónustu hingað til lands. Víst er
um það að viðbúnaður i kringum
Keiko er mikill. Ætlunin mun
vera að setja hann í sjókvi sem er
hingað til lands mundi vafalaust
vekja mikla athygli, þótt ég geti á
þessu stigi engan veginn gert mér
grein fyrir hve margir myndu
leggja leið sína hingað til þess að
berja hann aug-
„Allir þekkja hve náið samband
manna og gæludýra getur orðið,
og hjá miklum fjölda manna hef-
ur þessi umhyggja færst á
stærstu skepnur jarðarinnar,
hvalina, og hefur jafnvel gengið
svo langt að leggja þá að jöfnu
við fólk.u
á stærð við knattspyrnuvöll og síð-
an fylgist vísindamenn og læknar
með þróun mála.
Skilyröi flutninganna
Flutningur þessa fræga dýrs
Keikó í Vesturheimi. Þar fetar hann í fótspor margra Evrópumanna sem gert hafa garöinn
frægan í Ameríku.
um. Ég held að
við ákvarðana-
töku í þessu
máli verði að
uppfylla tvö
grundvallarat-
riði, áður en
nokkur ferða-
málasjónarmið
koma inn í
myndina.
í fyrsta lagi að
dýrið sé heil-
brigt og því
fylgi trúverðugar staðfestingar
um það sem okkar sérfræðingar
samþykkja. í öðru lagi að þau
samtök sem flytja dýrið hingað til
lands beri ábyrgð á því hér og
kosti þann umbúnað sem um það
þarf og séu fortakslaust
ábyrg fyrir því meðan
það er í umsjá manna. í
þriðja lagi þarf að vera
fullljóst að flutningi dýrs-
ins hingað fylgja engar
kvaðir um stefnubreyt-
ingu í nýtingu sjávar-
spendýra. Veiðar á höfr-
ungmn hafa aldrei verið
sfrmdaðar hér við land,
og ekki er væntanleg
breyting á því.
Að þessu tilskyldu eiga
íslensk stjómvöld að taka
jákvætt á umleitan sam-
takanna inn að gera til-
raun með flutning dýrs-
ins, þó að persónulega
finnist mér þetta umstang
litið hafa að gera með
dýravemd. Það er hins
vegar önnur saga.
Jón Kristjánsson
Hvernig hefur þú það
við tölvuna?
Tölvan gegnir æ stærra hlut-
verki i lífi fólks nú á dögum. Fjöl-
mörg verkefni em leyst af hendi
með hjálp tölvunnar og þvi oft set-
ið stóran hluta vinnudagsins og
rýnt í skjáinn. Stundum þegar
vinnudagurinn dugar ekki til er
verkefnunum kippt meö heim og
haldið áffarn við tölvuna heima.
Nú, svo ekki sé talað um freisting-
una að kíkja á skákforritið, „brids-
ið“ eða veraldarvefinn! Eitt er víst
að af þessari iðju nútímamannsins
hljótast oft miklar og langvarandi
kyrrsetur. Afleiðingarnar geta
verið stífar axlir, þreyta i
hægri handlegg/hendi og
sviði í augum. Hljómar
þetta kunnuglega? Ef svo
er ættir þú að hugleiða
eigin vinnubrögð og
vinnuaðstöðu, bæði á
vinnustaðnum og heima.
Reglur gagnlegt
hjálpartæki
í Reglum um skjá-
vinnu frá 1994 kemur
fram hvaða lágmarkskr-
öfur eru gerðar til vinnu-
staða þar sem unnið er
við tölvur að staðaldri. Fjallað er
um vinnuaðstöðu og vinnuum-
hverfl, daglega vinnutilhögun,
augn- og sjónvemd starfsmanna.
Em reglurnar gagnlegt hjálpar-
tæki við að bæta aðstæður á
vinnustaðnum. Samkvæmt reglun-
um á atvinnurekandi að sjá til
þess að gerð sé úttekt á skjávinnu-
stöðvum til aö meta hvaða áhrif
þær hafa með tilliti til hollustu og
öryggis.
Vinnutilhögun - fjölbreytni
og hreyfing
Heppilegast er að vinnan inni-
haldi fjölbreytt verkefni sem fela í
sér breytilegt álag, bæði líkamlega
og andlega. Ef ekki reynist gerlegt
að flétta inn í starfiö verkefni sem
fela í sér hreyfingu og fjölbreytni
er nauðsynlegt að taka hlé með
reglulegu millibili, standa á fætur
og hreyfa sig. Gott er að anda
nokkram sinnum djúpt og gera
liðkandi æfingar til að
losa um spennu.
Góð vinnuaðstaða
Heppilegt er að hafa
hæð skjás þannig að
sjónlína beinist aðeins
niður á við. Starfsmað-
ur á þó ekki að lúta
höfði þegar hann horf-
ir á skjáinn heldur
beina augum niður á
við. Vinnuhæð við
hnappaborð á að vera
þannig að axlir séu
slakar og hand-
leggir sem næst
bol.
Músin á að vera
staðsett við hlið
hnappaborðsins,
gjaman vinstra
megin. Þá er
handleggurinn í þægilegri
stöðu án snúnings í öxl. Til
að draga úr álagi er einnig
ráðlegt að venja sig á að
nota flýtiskipanir hnappa-
borðs. Borðrými fýrir
hnappaborð og mús á að
vera það mikið að hægt sé
að hvíla hendur og handleggi á
borðplötunni. Nægt rými þarf að
vera fyrir vinnuskjöl sem best er
að hafa á þar til gerðum skjala-
hölduram.
Nauðsynlegt er að
sitja á góðum vinnu-
stól þar sem hægt er
að stilla hæð og
halla setu og baks.
Fótskemlar eru oft
nauðsynlegir þeim
sem era lágvaxnir.
Til að draga úr
augnþreytu er mikil-
vægt að skapa fjöl-
breytni og góð birtu-
skilyrði. Lýsing eða
birta frá gluggum
má ekki endurkast-
ast í skjánum. Leit-
ast skal við að stað-
setja skjái sem
lengst frá glugga og
þannig að birta frá
gluggum komi frá
hlið. Ef það reynist
ekki gerlegt þarf að
vera hægt að byrgja birtu frá
gluggum á fúllnægjandi hátt.
Skjásíur geta einnig dregið úr
glampa.
Starfsmenn og stjómendur ættu
að taka höndum saman um að efla
vinnuvemd og vinna saman að
markvissum úrbótum þar sem
þess gerist þörf. Ávinningurinn er
allra - því þar sem starfsmönnum
líðm- vel minnka fjarvistir og af-
köst aukast.
Þórunn Sveinsdóttir
„Starfsmenn og stjórnendur ættu
að taka höndum saman um að
efla vinnuvernd og vinna saman
að markvissum úrbótum þar sem
þess gerist þörf. Ávinningurinn er
allra - þvi þar sem starfsmönnum
líður vel minnka fjarvistir og af-
köst aukast.u
Kjallarinn
Þórunn
Sveinsdóttir
sjúkraþjálfari hjá Vinnu-
ertirliti rfkisins
Með og
á móti
Uppgjör
Hafnarfjaröarliöanna í
úrslitakeppninni í
handknattleik
Haukar eru að
ná toppnum
„Haukaliðið er á uppleið og öll
vandamál varðandi meiðsli og
annað eru að baki. Ég held að
Haukar séu að
ná toppnum og
að liðið nái að
ryðja FH úr
vegi sinum í
átt að úrslita-
leiknum. Bæði
lið era sterk
vamarlega og
með góða
markvörslu en
það sem kemur
til með að ráða
úrslitunum í
þessum leikjum er sóknarleikur-
inn. Þar tel ég Haukana hafa
vinninginn. Þá hafa Haukamir
harma að hefna frá því fyrir
tveimur áram þegar FH-ingar
slógu þá út í 8-liða úrslitúnum á
dramatískan hátt. Þetta er óska-
leikur fyrir Hafnfirðinga og ekki
síst fyrir félögin. Ferðakostnað-
urinn er enginn og ég hef ekki
trú á ööra en aö húsin verði troð-
full í leikjunum. Ég held að deil-
ur félaganna á dögunum komi
ekki til með að hafa nein áhrif á
þessa baráttu enda vora leik-
menninir ekki í þeim slag. Ég er
sannfærður um aö Haukamir
fari alla leið í úrslitin og vinni
FH í þessu einvígi og það kæmi
mér ekki á óvart að þrjá leiki
þyrfti til að knýja fram úrslit.“
Meira sjálfs-
traust hjá FH
„Mér hefur fundist FH-ingam-
ir vera á uppleið á meðan Hauk-
amir hafa kannski lent í meiðsl-
um og ein-
hverju
bakslagi. Ég er
klár á því að
bæði lið gefa
allt í þessa
leiki. Það er
stutt í kveikju-
þráðinn hjá
mönnum eftir
uppákomuna
hjá félögunum
á dögunum og
það verður
barist upp á líf og dauða í þess-
um leikjum. Liðin eru áþekk að
styrkleika en einhvem veginn
finnst mér þróunin hafa verið
meiri og hraðari upp á við hjá
FH-ingunum heldur en Haukun-
um og þess vegna tippa ég á sig-
ur FH í þessu einvígi. Það hlítur
að vera meira sjálfstraust í her-
búðum FH-inga ef tekið er mið af
síðustu leikjum liðanna. Vörnin
hjá FH-ingum hefur styrkst mik-
ið með tilkomu Kristjáns og
markvárslan hefur verið góð hjá
liðinu á meðan mér hefur fundist
vanta stöðugleika í lið Haukana,
sérstaklega þá í vörnina og
markvörsluna. Leikir á milli
þessara liða era alltaf sálarstríð
og það er hart tekist á jafnt á
vellinum og á áhorfendapöllun-
um. Dagsformið kemur til með
að ráða miklu og þrátt fyrir að
liðin þekki vel bæði húsin mun
heimavöllurinn hjálpa til og ég
lít á fyrsta leikinn sem lykilleik í
þessu einvígi." -GH
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@centrum.is
Qeir Hallstoln&son,
þjálfari Breiðabliks
og fyrrum
leikmaður og
þjátfarl FH.
Svavar Geirsson
varaformaöur
handknattleiks-
deildar Hauka.