Dagblaðið Vísir - DV - 20.06.1998, Síða 4

4
LAUGARDAGUR 20. JÚNÍ 1998 JJV
fréttir
Slæmt efnahagsástand í Asíu veldur áhyggjum:
Smitast ísland af
Asíuflensunni?
Efnahagsástandiö í Asíu er afar
slæmt um þessar mundir. Gengi
gjaldmiðla hefur hruniö og almennt
er efnahagur ríkja í niðursveiflu.
Gjaman er talaö um Asíuflensuna í
þessu sambandi. Hér er átt við ríki
eins og Japan, Malasíu, S-Kóreu,
Singapúr, Taíland o.tl.
Vestræn ríki hafa reynt að að-
stoða þessar þjóðir með miklum lán-
veitingum en skortur á fjármagni
virðist ekki vera rót vandans. Frem-
ur er sökina að finna í fúnum
innviðum efnahagskerfa landanna.
Oft er fyrir að fara mikilli spillingu
og hagsmunatengslum valdamikilla
sem óttast breytingar og hægja þvi
á nauðsynlegum endurbótum.
Vegna mikilla viðskipta hafa
Bandaríkin og ríki Evrópu ekki
farið varhluta af þessari niður-
sveiflu. Sérfræðingar óttast að frek-
ari kreppa i Asíu muni hafa alvar-
leg áhrif á efnahagslíf vestrænna
ríkja.
Áhrif á ísland
í samtali DV við Má Guðmunds-
son, aðalhagfræðing Seðlabankans,
kom fram að ísland á töluverð við-
skipti við þessar þjóðir. Sem dæmi
má taka að á fyrstu þremur mánuð-
um þessa árs nam heildarverðmæti
íslenskra útflutningsvara til Japans
um 1,3 milljörðum króna. Hér er
reyndar um umtalsverða lækkun að
ræða frá því í fyrra.
Már telur að áhrifa efnahags-
kreppunnar i Asíu verði vart á ís-
landi á þrennan hátt. í fyrsta lagi
Síldveiðum
er aö Ijúka
DV, Akureyri:
Síldveiðin úr norsk-íslenska
stofninum er nú á lokastigi og
! aðeins um 10 skip sem eiga eft-
ir einhvem kvóta. Talið er að
heildarveiðin nemi um 185 þús-
I und tonnum af þeim 202 tonn-
um sem komu í hlut íslands.
i Veiðin hefur gengið ágætlega
undanfarna sólarhringa.
Á miönætti má íslenski flot-
inn hefja loðnuveiðar og er
mikil bjartsýni ríkjandi varð-
andi þær veiðar sem hefjast nú
10 dögum fyrr en venjulega.
I Fjöldi skipa er á leiðinni á mið-
l in og beina menn helst skipum
Isínum á „hefðbundna veiöi-
slóð“ á þessum árstíma norður
I og norðaustur af landinu. -gk
Margir hafa gert það gott á sfld-
arvertíðinni sem lýkur senn og
sumir bókstaflega verið „á kafi í
síld“ eða allt að þvf þegar vel
hefurgengið.
DV-mynd Þorsteinn Gunnar
áhrifin óveruleg nema ástandiö versni
Már Guðmundsson, aðalhagfræð-
ingur Seðlabankans.
hefði minnkandi kaupmáttur þess-
ara þjóða þau áhrif að veikja stöðu
íslenskra útflutningsvara á svæð-
inu. Hér er aðallega um sjávarafurð-
ir að ræða. Már taldi að svo lengi
sem ástandið í Asíu versnaði ekki
mikið frá því sem nú er yrðu áhrif-
in ekki alvarleg.
í öðru lagi hefði kreppan þau
áhrif að samkeppni ykist meöal
þeirra í útflutningi. Því má búast
við verðlækkun á vörum frá þessu
svæði hérlendis. Slikt myndi spoma
gegn frekari þenslu og verðbólgu.
Loks sagði Már að þriðju áhrifin
væru þau að komi tn enn frekari
erfiðleika í fjármálastofnunum í As-
Sigurður B. Stefánsson, forstöðu-
maður Verðbréfamarkaðar
íslandsbanka.
íu gætu þeir haft áhrif á fjármála-
stofnanir í Bandaríkjunum og Evr-
ópu. Það myndi svo aftur hafa áhrif
á fjármálastofnanir hérlendis og
viðskiptalífiö. Hins vegar væru eng-
in teikn á lofti enn um slíka keðju-
verkan.
Dregiö úr þenslu
Sigurður B. Stefánsson, forstöðu-
maður Verðbréfamarkaðar íslands-
banka, sagði í samtali við DV að
efnahagsörðugleikarnir í Asíu
hefðu haft minni áhrif á Vesturlönd
en óttast var í byrjun. „Áhrifm em
svo alVcU'leg að merkjanlegra áhrifa
er að gæta en ekki meira en svo að
þau draga úr þenslu sem er víðs
vegar í Vesturheimi og Evrópu. í
svipinn er meiri ástæða til að hafa
áhyggjur af Asíuþjóðunum sjálfum
en Vesturlöndum."
Engar sérstakar aðgeröir
Kristján Hjaltason, framkvæmda-
stjóri markaðs- og þjónustumála
Sölumiðstöðvar hrað&ystihúsanna,
sagði að Asía væri stærsta sölu-
svæði SH. Þaðan færu 30% af sölu-
verðmæti afurða samtakanna. „Ef
litið er til lengri tíma hefur jap-
anska jenið falliö mikið gagnvart ís-
lensku krónunni síðustu 3-5 ár. Það
hefur komið niður á tekjum okkar.
Hins vegar höfum við ekki beinlínis
fundið fyrir efnahagskreppunni síð-
ustu mánuði. Við eram að flytja
minna magn en á sama tíma i fyrra,
en það er vegna minni veiði. Aðrir
sölumarkaðir verða samkeppnis-
hæfir í staðinn og við höfum ekki
gripið til sérstakra aðgerða vegna
efnahagsástandins í Asíu,“ sagði
Kristján.
Bogi Pálsson, forstjóri P. Samú-
elssonar, innflutningsaðila Toyota-
bifreiöa, sagði að lækkun japanska
gjaldmiðilsins hefði engin áhrif á
verð Toyota-bíla hérlendis. „Verk-
smiðjumar versla í myntum sölu-
svæðanna, dolluram í Bandarikjun-
um og Evrópumyntum í Evrópu.
Því hafa hreyfingar á japanska jen-
inu ekki haft áhrif í mörg ár.“ Bogi
áleit að slíkt hið sama ætti við um
aðrar bílategundir hingað fluttar frá
Japan. -JP
Landafundanefnd kynnir hugmyndir sínar:
335 milljónum
varið í styrki
einstakt tækifæri til landkynningar
Á blaðamanna-
fundi kynntu forsæt-
isráðherra, utanrík-
isráðherra og Landa-
fundanefnd áætlanir
um að verja um 335
milljónum króna til
að minnast landa-
funda íslendinga i
Vesturheimi. Tekin
var ákvörðun um að
styrkir til kvik-
mynda- og sjón-
varpsefnis fengju
forgang svo efnið
yrði tilbúið í tima.
Þannig fá 10 verk-
efni á því sviði um
49,3 milljónir króna.
Önnur verkefni Vesturhe.m. veröur m.nnst.
sem ætlunin er að ráðast í eru leikaferðir
m.a.: Sigling víkingaskipsins ís-
lendings til Vesturheims, hljóm-
Davíð Oddsson forsætisráöherra og Halldór Ásgrímsson utanríkisráöherra
kynntu ásamt Landafundanefnd meö hvaða hætti landafunda íslendinga .'
DV-mynd ÞÖK
S infóníuhlj ómsveitar
íslands og CAPUT-tónlistarhóps-
ins, söngferð Karlakórs Reykjavík-
www.visir.is
FVRSTUR MEÐ FRÉTTIRNAR
í ÐAG
HM f knattspyrnu - beinar útsendingar í dag:
Kl. 12.30 Japan-Króatía
Kl. 15.30 Be.gía-Mexíkó
Kl. 19.00 HolTand-Suður-Kórea
HM f knattspyrnu - beinar útsendingar á sunnudag:
Kl. 12.30 Þýskaland-Júgóslavía
Kl. 15.30 Argentína-Jámaíka
Kl. 19.00 Bandaríkin-lran
Myndbandsspólur til sölu
Inni a HM-vef Vísis og Lengjunnar er að finna HM-tilboð þar
sem hægt er að kaupa m.a. spólusafn með bestu tilþrifum
frá HM ÍKnattspyrnu frá 1954-1994.
ur, stuðningur við
margmiðlunarverk-
efni á vegum Oz og
Gagarín, auk mynd-
listar- og leikrita-
sýninga, bókaútgáfu
og fleiri verkefna.
Landafundanefnd
var skipuð í byrjun
árs. Hún lýsti eftir
hugmyndum um
verkefni sem styðja
mætti og í maí skil-
aði nefndin tillögum
til ríkisstjómarinnar
um fjárhags- og verk-
efnaáætlun. Þær
áætlanir sem verið
er að kynna nú eru
afrakstur þessarar
vinnu. Formaður nefndarinnar er
Sigurður Helgason, forstjóri Flug-
leiða. Sérstakur starfsmaður nefnd-
arinnar er Einar Benediktsson
sendiherra.
Á blaðamannafundinum kom
fram að gott samstarf væri á milli
nefndarinnar og samsvarandi nefnd-
ar í Bandaríkjunum. Þá er fyrirhug-
að samstarf við Kanada, Grænland
og Norðurlöndin. Þeir sem kynntu
þessar áætlanir voru sammála um
mikilvægi þess að nýta tækifærið og
standa vel að kynningu lands og
þjóðar. Vonast er til að fjármagn
þetta komi til baka með auknum
ferðamannastraumi. Þá er fyrirhug-
að að beita Netinu til kynningar á
þessum tímamótum. -JP
Mannasættir
17. júní svífur andi Jóns Sigurðs-
sonarforseta yfir vötnunum. Lands-
menn minnast þá sjálfstæðishetju
— sinnar með stolti. Á
þjóðhátíðardaginn
kom þetta glöggt í ljós
þegar áhrif forsetans
urðu til þess aö
óvæntar sættir náð-
ust innan Alþýðu-
bandalagsins um
forseta borgar-
stjómar. Það er heilög regla
að sá er embættinu gegnir setji
blómsveig við styttu forsetans. Ekki
þótti fært að hafa forsetalausa borg-
arstjóm á þjóðhátíðardegi. Þessi
staða er sögð hafa orðið til þess að
þau Helgi Hjörvar og Guðrún
Ágústsdóttir náðu sátt um að
skipta með sér embættinu góða.
Þannig varð Jón forseti mannasætt-
ir rúmri öld eftir dauða sinn...
Rólegheit
Eftir flugveisluna miklu síðasta
sumar þegar félögin tvö, íslandsflug
og Flugfélag íslands, háðu grimma
orrustu um farþegana
og lækkuðu fargjöld
sín hefur nú hægst
um. Fargjöldin mjak-
ast upp og hætt er við
að einhverjir að-
standenda félaganna
andi léttar. Þrátt fyr-
ir frelsi í flugi er
gamla einokunin að mjak-
ast yfir á ný. Þannig er Flugfélag ís-
lands undir stjóm Páls Halldórs-
sonar eitt um að fljúga til ísafjaröar
eftir að íslandsflug gafst upp. Farþeg-
ar á flugleiðinni merkja glöggt að
samkeppnin er horfin. Þannig er það
mál manna að til undantekninga
heyri að félagið haldi áætlun og
sjaldnast er haft fyrir því að láta far-
þegana vita. Þannig biðu fokreiðir
farþegar á leið til ísafjarðar á þriðju
klukkustund á vellinum á þriðju-
dagskvöld á meðan reglulega voru
tilkynntar tafir án frekari skýringa...
Flosi hætti
Miðstjórnarfundur Alþýðubanda-
lagsins var haldinn um helgina þar
sem á yfirborðinu var svo að sjá að
samfylking með Al-
þýðuflokknum væri
nánast að bresta á.
Undir yfirborðinu
krauma þó eldar og í
síðustu viku sagði
Flosi Eiríksson
Kópavogsbúi af sér
formennsku í utan-
ríkisnefnd A-flokkanna
sem hafði það hlutverk að stilla sam-
an strengi í þeim málum sem eru við-
kvæmust, svo sem ESB. Steingrím-
ur J. Sigfússon mun hafa verið beð-
inn að taka við nefndinni en hafnað
þvi. Nefndinni var komið á laggimar
eftir landsfund allaballa en hún mun
aðeins hafa haldið tvo fundi þar sem
fjallað var um fyrirhuguð vinnu-
brögð. Enn er því eftir öll vinna sem
snýr að því að sjatla hin ofurvið-
kvæmu mál og búast má við hörkuá-
tökum á landsfundi allaballa í júlí...
Titringur innan löggu
Mikill titringur varð eftir að DV
birti mynd og frétt sem lýstu því
þegar heil lögguvakt bar inn búslóð
hins nýja löggustjóra,
Georgs Lárussonar,
sem fluttur er til
Reykjavíkur frá Eyj-
um. Georg sagði
hjálpsemina vera
einkaframtak varð-
stjórans Geirs
Jóns Þórðarsonar
sem hann hefði ekki vitað af.
menningur undraðist nokkuð að
löggustjórinn sjálfur var hvergi sjá-
anlegur nærri þegar laganna verðir
fóru höndum um mublur hans og
blóm. Venjan er sú að þeir sem
flytja búferlum hafi sjálfir nokkra
umsjón með flutningunum...
Umsjón Reynir Traustason
Netfang: sandkorn (aif. is