Dagblaðið Vísir - DV - 31.07.1998, Qupperneq 14

14
FÖSTUDAGUR 31. JÚLÍ 1998
óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SlMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverö á mánuði 1800 kr. m. vsk. Lausasöluverð 160 kr. m. vsk., Helgarblað 220 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins i stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Sæla eða hrollur
Hin fræga helgi, verslunarmannahelgin, er að ganga
í garð. Sumir telja þessa mestu ferðahelgi ársins al-
ræmda eða fræga að endemum. Óhætt er að telja þessa
löngu helgi eins konar hámark sumarsins. Aimenning-
ur streymir úr þéttbýlinu í útilegu, sumarhús, ferðalög
alls konar og síðast en ekki síst á skipulagðar úti-
skemmtanir víða um land.
Víst er ástæða til þess að gera sér dagamun þessa
löngu sumarhelgi í upphafi ágústmánaðar. Það gerir
fólk enda er umferðarþungi á þjóðvegum landsins
aldrei meiri. Frídagur verslunarmanna er orðinn al-
mennur.
Flestir njóta frídaganna, eiga imaðsstundir með góðu
fólki í fallegri náttúru. En verslunarmannahelgin á sér
skuggahliðar, hliðar sem þráfaldlega hafa snúið upp
undanfarin ár. Unglingar hafa streymt eftirlitslaust á
útihátíðir, fjölmargir drukkið áfengi sér til óbóta og
vansæmdar, vafrað um illa á sig komnir eða hreinlega
legið brennivínsdauðir í tjöldum eða á víðavangi.
Þetta vandamál er ekki nýtt. Áratugahefð er fyrir
sukkhátíðum um verslunarmannahelgi. Við hefur þó
bæst böl seinni árin sem minna eða ekki þekktist
áðm-, vímuefnin. Sölumenn dauðans, flkniefnasalam-
ir, hafa gert út á svallhátíðir verslunarmannahelgar-
innar. Þar hitta þeir fyrir ungmenni sem sum hver
geta ekki eða kunna ekki að verja sig og aðrir sjá ekki
um að verja fyrir ófógnuðinum.
Því er vandi foreldra og forráðamanna unglinga
mikill þegar líður að þessari umtöluðu sumarhelgi.
Ungmennin vilja fara og erfitt getur verið að koma við
þau tauti. Mikilvægt er því að setja reglur um aðgang
að útihátíðum, reglur sem foreldrar geta vísað til. Meg-
inreglan hlýtur að vera sú að unglingar undir 16 ára
aldri fari ekki á slíka hátíð nema í fylgd fullorðinna.
í DV í fyrradag var rætt við félaga foreldra hóps
Vímulausrar æsku, þrjár mæður. Konumar eiga það
sameiginlegt að vera mæður ungmenna sem lent hafa
í vímuefnaneyslu. Þær tala því af biturri reynslu. Þær
vildu vara við verslunarmannahelginni enda sé hún
mikil söluhelgi fyrir eiturlyf.
Mæðurnar bentu á að foreldrarnir væru fyrsta og
besta forvörnin og yrðu að vera vel á verði. Þær sögðu
það vera foreldra að sjá til þess að unglingum undir lög-
aldri væri ekki hleypt einum á útihátíðir. Þeir ættu að
vera óhræddir að segja nei og vernda með því börn sín.
Annar ófognuður er fylgifiskur útihátíða. Það er
kynferðisleg misnotkun, nauðganir og jafnvel
hópnauðganir. Hætt er við að brenglaðir einstaklingar
sæki slíkar samkomur og nýti sér ölvunarástand ung-
menna. Samtökin Stígamót hafa unnið þarft verk með
því að opna augu fólks fyrir vandanum og benda á leið-
ir til varnar.
Tugþúsundir manna, einkum ungmenna, sækja úti-
hátíðir verslunarmannahelgarinnar. Spennan er mikil
og tilhlökkun. Enn gildir þó hið fornkveðna að ganga
hægt um gleðinnar dyr. Með sameinuðu átaki ætti að
vera hægt að koma skikki á hátíðahöldin og sjá til þess
að samkomumar sæki aðeins þeir sem aldur hafa til.
Ábyrgð mótshaldara í þeim efnum má ekki gleyma.
Lögregla hefur mikinn viðbúnað og mun beita sér
sérstaklega í fíkniefnaleit. Það er vel. Þrjóta fíknefna-
sölunnar ber að stöðva með öllum tiltækum ráðum.
Það er ekki eftirsóknarvert að vakna upp með hroll í
kjölfar þess sem átti að vera sælutíð.
Jónas Haraldsson
Frá landsfundi Alþýðubandalagsins í nóvember 1977. - Margt hefur gerst síðan þá, segir greinarhöfndur m.a.
Hægri - vinstri
- Hvert fór Alþýðubandalagið?
að unnt verði að ná
samkomulagi um mál-
efnaskrá, fyrir næsta
kjörtímabil. Það þýðir
hins vegar ekki að
nokkur þessara stjóm-
málasamtaka hafi fall-
ið frá sínum „sérsjón-
armiðum" þótt þau séu
ekki öll inni á verk-
efnaskrá næsta kjör-
tímabils. Hvert um sig
mun áfram leitast við
að vinna þeim sjónar-
miðum sínum fylgi.
Að nokkru leyti er
hægt að líkja þessari
málefnaskrá við
stjórnarsáttmála sem
gerðir eru við mynd-
um ríkisstjórna eða
meirihluta í sveitar-
„Ég fullyröi, þó ekki sé endan-
lega búið að ganga frá málefna-
skrá væntanlegs sameiginlegs
framboðs, að hún verður í mörg-
um málaflokkum bitastæðari en
málefnasáttmálar flestra þeirra
ríkisstjórna sem Alþýðubanda-
lagið hefur þó átt aðild að.u
Kjallarinn
Jóhann Geirdal
varaformaður
Alþýðubandalagsins,
oddviti J-listans í
Reykjanesbæ
í umræðu undan-
farinna vikna hefur
nokkuð borið á
vangaveltum um
það hvort Alþýðu-
bandalagið hafi,
með samþykkt sinni
á aukalandsfundin-
um 4. júlí, sveigt það
verulega frá sam-
þykktri stefhu sinni
að nú sé pláss fyrir
flokk vinstra megin
við Alþýðubandalag-
ið, eins og það er
stundum kallað.
Ýmsir virðast hafa
svarað þessu játandi
í sínum huga og
brugðist við í sam-
ræmi við það. Það er
þvi væntanlega rétt
að leiða hugann að-
eins að því hvað rétt
er í þessum efhum.
1 fyrsta lagi
breytti Alþýðu-
bandalagið í engu
samþykktri stefnu
sinni frá landsfund-
inum í nóvember
1997. Það var ekki
hlutverk þessa auka-
landsfundar. Það var
hins vegar hlutverk
þessa aukalands-
fundar að taka af
skarið varðandi þær leiðir sem við
teldum vænlegastar til að ná
stefnumiðum okkar fram. Það var
líka gert.
Málefnahópar
Frá landsfundinum í nóvember
1997 hefur margt gerst. í fyrsta
lagi hafa 5 hópar, hver skipaður 3
fulltrúum frá Alþýðubandalagi,
Alþýðuflokki og Samtökum um
kvennalista, kannað grundvöll fyr-
ir málefnasamstöðu. Það hefur
verið kannað um hvað samkomu-
lag gæti náðst í hugsanlegri mál-
efnaskrá/verkefnaskrá fyrir
næsta kjörtímabil.
Niðurstöður þessara hópa sýna
að verulega margt er sameiginlegt
í áherslum þessara stjómmálaafla.
Það bendir þess vegna aflt til þess
stjómum. Það hvarflar ekki að
neinum að hægt sé að uppfylla öll
stefnuatriði nokkurs stjómmála-
flokks á einu kjörtímabili.
Ég fullyrði, þó ekki sé endan-
lega búið að ganga frá málefna-
skrá væntanlegs sameiginlegs
framboðs, að hún verður í mörg-
um málaflokkum bitastæðari en
málefnasáttmálar flestra þeirra
ríkisstjóma sem Alþýðubandalag-
ið hefur þó átt aðild að. Þá sáu
þeir sem nú hrópa hæst um að Al-
þýðubandalagið sé að stíga skref
til hægri og skilji þannig eftir sig
pláss fyrir nýjan „róttækan
vinstriflokk“ ekki ástæðu til að
segja sig úr Alþýðubandalaginu.
Þá var ekki ástæöa til að stofna
nýjan flokk vegna þess að með rík-
isstjórnarþátttöku og samþykkt
stjórnarsáttmála sem ekki tók á
fjölmörgum stefnuatriðum Al-
þýðubandalagsins væri verið að
skapa svigrúm fyrir róttækan
vinstriflokk. Enda var það líka al-
veg rétt, stefna Alþýðubandalags-
ins breyttist ekki þó ekki væri
hægt að ná henni að öllu leyti
fram í ríkisstjómarsamstarfinu.
Það er því undarlegt að nú, meira
að segja áður en þessari vinnu er
endanlega lokið, skuli fólk lýsa því
yfir að það vilji ekki lengur vera
með. Enn undarlegra er að heyra
það fólk tala um að með þessari
ákvörðun hafi skapast svigrúm
fyrir róttækan vinstriflokk.
Aukiö traust - aukinn vilji
í annan stað hefur það gerst frá
landsfundi Alþýðubandalagsins í
nóvember 1997 að í flestum sveit-
arfélögum landsins stóðum við
að sameiginlegum framboðum
með öðrum vinstriöflum. Þar
fengu almennir félagar í þessum
samtökum reynslu af því að
vinna saman. Við höfum komist
að því að ef við era tilbúin til að
hlusta fordómalaust hvert á ann-
að, þá eigum við í raun meira
sameiginlegt en við höfum viljað
trúa til þessa.
Við höfum líka komist að því að
með umræðum um þau atriði
sem okkur hefur greint á um eru
meiri líkur á að við getum kom-
ist að sameiginlegri niðurstöðu og
að í sumum atriðum náum við
ekki saman. Það þarf hins vegar
ekki að hindra samstarf okkar, til
þess eigum við of mikið sameigin-
legt og við getum vel borið virð-
ingu fyrir mismunandi sjónarmið-
um.
Reynslan, timinn og réttmæti
jnálefnisins mun svo vonandi
skera úr um það hvoru sjónarmið-
inu vex fylgi í framtíðinni. Þess
vegna hefur þeim fjölgað veralega
sem era þeirrar skoðunar að rétt-
ara og árangursríkara sé fyrir
okkur að vinna saman, ekki að-
eins hugsanlega eftir kosningar,
heldur strax nú fyrir kosningar, í
kosningunum sjálfum og þá að
sjálfsögðu líka eftir kosningar.
Jóhann Geirdal
Skoðanir annarra
Unglingar, peningar og uppeldi
„Unglingar fá þau skilaboð að peningar og dýrir
hlutir séu það eina sem máli skiptir í lifinu. Enda
era íslenskir unglingar sem vaða í peningum frekir,
yfirgangssamir og hreint ótrúlega leiðinlegir. Við
þetta má bæta að á íslandi hefur lengi verið litið á
barnauppeldi sem aukabúgrein, og þótti sjálfsagt að
böm gengju um sjálfala eins og íslenska sauðkind-
in... Uppeldi hvers barns er tuttugu ára vinna sem
verður að hafa forgang. Það væri því ekki óvitlaust
fyrir ungt fólk sem hyggst fjölga mannkyninu að
gera sér grein fyrir því í tíma.“
Kristín Marja Baldursdóttir í Mbl. 30. júlí.
Þá yrði Hnns minnst meö þökkum
„Hlutverki ríkisviðskiptabanka kann vera að
verða lokið. Við viljum hins vegar alls ekki skipta á
þeim og einkavæddum fáokunarbönkum undir
stjóm örfárra vildarvina tveggja helmingaskipta-
flokka. Hlutverk ríkisstjómarinnar er að leiða þessi
mál til lykta með hagsmuni almennings að leiðar-
ljósi. Þeir hagsmunir eru: að fá fullt verð fyrir verð-
mætar þjóðareignir, og að í framtíðinni verði virk
samkeppni á bankamarkaði. Takist þetta tvennt
verður Finns Ingólfssonar minnst með þökkum."
Stefán Jón Hafstein í Degi 30. júlí.
Vanmáttur án fartölvu
„Fyrir mig er það mikils virði að geta tekið vinn-
una með mér hvert sem ég fer og jafnframt tengt far-
tölvuna í gegnum farsímann. Þrátt fyrir að stutt sé
síðan ég fékk mér fartölvu get ég ekki hugsað mér að
vera án hennar í dag. Ég finn greinilega til vanmátt-
ar að vera án hennar og sömu vanmáttartilfinningu
finn ég þegar ég hugsa til þess hve lítið ég er farinn
að notfæra mér hana enn þá, miðað við þá mögu-
leika sem hún hefur upp á að bjóða. Enda er það
staðfóst ætlan mín að hagnýta hana á allan þann
máta sem hún getur að gagni komið.“
Gudmundur Björnsson í Viðskiptablaðinu 29. júlí.