Dagblaðið Vísir - DV - 31.07.1998, Blaðsíða 28

28
FÖSTUDAGUR 31. JÚLÍ 1998 1 >"\7'
miK
Gísli Halldórsson 1927-1998
Gísla Halldórssonar mun verða
minnst sem eins stórkostlegasta
leikara sem ísland hefur alið. í
fjöldamörg ár naut þjóðin hans í
leikhúsi, kvikmyndum, sjónvarpi
og útvarpi. Allir vita hver hann var
og þekkja hann; einstaka röddina
og svipbrigðin.
Við fengum nokkra sem þekktu
vel til Gísla og verka hans að segja
okkur aðeins frá þessum stór-
brotna manni.
Sveinn Einarsson leikstjóri:
„Þegar ég var að byrja i leikhúsi
lærði ég ákaflega mikið af vinnu-
brögðum Gisla Halidórssonar sem
voru mjög öguð og gjörsamlega laus
við þá yfirborðsmennsku sem mað-
ur kynnist stundum í leikhúsi.
Hann var skarpgáfaður maður.
Framan af hélt maður fyrst og
fremst að hann myndi láta til sín
taka annars vegar sem leikstjóri og
hins vegar sem leikari í alvarlegum
hlutverkum en svo spratt hann upp
sem einn helsti gamanleikari þjóð-
arinnar líka.
Hann átti marga strengi í sinni
hörpu og eitt frægasta hlutverk
hans var Jón Prímus í Kristnihaldi
undir Jökli þar sem hann samein-
aði sína ljóðrænu æð og kímnigáf-
una.
Hann var ákaflega svipmikiil
listamaður og kröfúharður, bæði
við sjálfan sig og aðra. Ég á honum
mikið að þakka sem samferða-
manni og meðlistamanni. Við unn-
um mjög náið saman þann tima sem
ég var leikhússtjóri í Iðnó. Hann
stjómaði þá mörgum minnisverð-
ustu sýningunum og þar á meðal
fyrstu sýningunni sem ég bar
ábyrgð á, Föngunum í Altona eftir
Jean-Paul Sartre, og það var mjög
góð sýning.
Með Gísla er genginn einn mikil-
hæfasti sviðslistamaður íslands."
Friörik Þór Friðriksson
kvikmyndaleikstjóri:
„Gísli var mjög ljúfur maður og
okkur kom alltaf vel saman. Við
kynntumst fyrst við upptökur á
Hallgrímspassíu í Hallgrímskirkju
og þá nefndi ég fyrst við hann hug-
myndina að Bömum náttúrunnar.
Hann hafði allan tímann mjög mik-
inn áhuga á að gera þá mynd. Það
þekkja allir hvemig það endaði.
Hann átti stóran þátt í myndinni og
velgengni hennar. Leikur hans kom
íslenskri kvikmyndagerð á áður
óþekkt mið.
Gísli var okkur alltaf innan hand-
ar í handritssmíðum og varðandi
leikaraval en hann var einn reynd-
asti leikstjóri landsins. Það var
mjög happadrjúg samvinna.
Hann var miklu stærri sem leik-
ari en fólk gerir sér grein fyrir.
Margir af erlendum kollegum mín-
um vom að hugsa um að nota hann
í fjölda hlutverka en það háði hon-
um mikið að hann neitaði alveg að
fljúga.
Það var mjög gaman að ferðast
með honum, sérstaklega innan-
lands, því að hann hafði farið um
allt og þekkti eiginlega hvem ein-
asta bónda og var alls staðar
aufúsugestur."
Jón Viðar Jónsson
leikhúsfræðingur:
„Gísli Halldórsson var einn stór-
brotnasti listamaður íslensks leik-
húss og hann var stór, bæði í kost-
um sínum og göllum. Sem gaman-
leikari réð hann yfir makalausri
tækni sem ýmsir yngri kómikerar
okkar hefðu getað lært margt af en
hann átti lika til að daðra við
áhorfendur með ódýrum brellum.
Leikur hans í Þjófúm, líkum og
Ur Tobacco Road: Gísli, Edda Þórarinsdóttir og Sigríöur Hagalín.
fölum konum, þegar hann bókstaf-
lega umbreyttist í einu vetfangi í
þennan stóra kómíker, verður eitt
af þessum ógleymanlegu andartök-
um úr leikhúsinu sem alltaf munu
lifa með manni.
Ég kunni aldrei að meta hann
sem dramatískan leikara. Þar
hætti honum til að ofgera, verða
óeðlilega þyngslalegur og jafnvel
að fara út í væmni. En hann
þroskaðist í listinni og hvarf allt of
snemma af leiksviðinu.
Ég er í engum vafa um að þessir
karlar sem hann skapaði í bíó-
myndunum á seinni árum eru
meðal þess besta sem hann gerði.
Þar nutu sterkur persónuleiki
hans, gáfur hans og hlýja sín út í
ystu æsar.“
Guðrún Ásmundsdóttir
leikkona:
„Ég sakna Gísla alveg óskaplega
og mér finnst flóran í leiklistar-
heiminum hafa misst sinn sterkasta
lit því að það kemur enginn í stað-
inn fyrir Gísla. Sem maður og félagi
fór hann alltaf sínar eigin leiðir.
Hann fékk ekkert að láni. Allt sem
hann ræddi um var orginalt og eitt-
hvað sem hann einn hafði verið að
hugsa um.
Hann var rosalegur dellukarl og á
tímabili safnaði hann gömlum
bíldruslum sem hann gerði upp og
kom í ökufært ástand. Einu sinni
bauö hann mér far heim, eftir að við
höfðum verið að vinna í útvarpinu.
Hann var þá á gamalli Volgu og þeg-
ar ég var sest upp í framsætið við
hliðina á honum tók hann snæris-
spotta sem var bundinn í hurðina
mín megin og festi hann í hurðina
hjá sér því að hurðarræksnið átti
það til að opnast í beygjum. En
Volgan átti í fleiri erfiðleikum í
beygjum því að þegar hann sveigði
fyrir götuhom flautaði hún alltaf
hárri, rámri röddu. Ég gleymi ekki
þessum bíltúr heim, við hlógum svo
mikið.
Að vinna með listamanni eins og
Gísla var örvandi og oft var viss
barátta. Hann lét sviðið ekki eftir.
Maöur þurfti að standa á sínu til að
fá hlátrana sem manni fannst að
maður ætti að fá. Hann mátti ekki
opna munninn því að þá trylltist
salurinn.
Gísli hafði þann eiginleika sem
leikari að þegar hann gekk inn á
sviðið fékk áhorfandinn þau skila-
boð að nú yröi allt í lagi; nú yrði
skemmtilegt, Gísli var kominn. Það
er nokkuð sem leikari þarf að hafa.
Hann hafði útgeislun sem var sterk-
ari en hjá öðru fólki.
Hann var óskaplega góður vinur
og skemmtilegur félagi. En hann
var ekki alltaf auðveldur. Það var
allt svo heitt sem viðkom Gísla. Það
var engin hálfvelgja. Ef honum mis-
líkaði við okkur vini sína gátum við
skynjað bylgjurnar í kilómetra fjar-
Úr Fló á skinni:
Helgi Skúlason
og Gísli.
lægð en gott var
þegar það leyst-
ist og við gátum
yljað okkur í
hlýrri gæsku
hans.
Hann var
góður maður.
Það eru mjög
fáir menn í til-
verunni sem
maður getur
sagt það um en
hann var góður
maður. Það var
líka svo gaman
að hlæja með
honum.“
-sm
Úr Börnum
náttúrunnar.