Dagblaðið Vísir - DV - 01.10.1998, Side 4

4
FIMMTUDAGUR 1. OKTÓBER 1998
Fréttir
Fræðslufundur á Akureyri um miðlægan gagnagrunn á heilbrigðissviði:
Mál þjóðarinnar allrar
- sagði Kári Stefánsson, forstjóri íslenskrar erfðagreiningar
DV, Akureyri:
Um eitt hundrað manns sóttu op-
inn fræðslufund íslenskrar erfða-
greiningar um miðlægan gagna-
grunn á heilbrigðissviði en fundur-
inn var sá áttundi í röð fræðslu-
funda sem fyrirtækið hefur efnt til
víðs vegar um land að undanförnu.
Iðnskóladellan:
Engin
afskipti
ráðherra
„Við höfum heyrt af þessu
máli eins og aðrir en það hefur
ekki komiö formlega tii kasta
ráðuneytisins,"
segir Bjöm
Bjamason
menntamálaráð-
herra vegna
þeirra deilna
sem em innan
Iðnskólans í
Reykjavík þar
sem fjöldi kenn- Björn
ara íhugar upp- Bjarnason.
sagnir vegna
ýmissa ágreiningsmála við
skólameistara. Svo sem DV
greindi frá fyrir helgi er sérlegur
sáttasemjari innan skólans í því
skyni að fmna sáttaleið. Mennta-
málaráðherra segist fylgjast með
framvindu mála enda nauðsyn-
legt öllum skólum að andinn
innan þeirra sé góður. -rt
Þýfið úr Strandar-
kirkju fundið
Þýfi, sem stoliö var úr Strand-
arkirkju aðfaranótt mánudags,
fannst við Djúpavatn á Reykja-
nesi. Vegfarandur gengu fram á
þýflð, að sögn lögreglu á Selfossi.
í innbrotinu var stolið fallegum
og verðmætum kertastjökum
auk skímarskálar. Ekki er vitað
hverjir frömdu innbrotið. -RR
Þrír starfsmenn fyrirtækis-
ins, Kári Stefánsson for-
stjóri, Hákon Guðbjartsson,
framkvæmdastjóri upplýs-
ingasviös, og Jóhann Hjart-
arson lögfræðingur, fluttu
framsöguerindi á fundin-
um. „Ástæða þess að efha
til kynningarfunda af þessu
tagi er fyrst og fremst sú að
verði miðlægur gagna-
grannur á heilbrigðissviði
að veruleika er það mál
þjóðarinnar allrar frekar en
ákveðinna hópa og það er
skylda okkar að kynna úti í
þjóðfélaginu hugmyndina
sem að baki liggur,“ sagði
Kári.
Hann sagði að áhætta
fylgdi stofnun miðlæga
gagnagrunnsins en hún
væri lítil og hverfandi lítil
miðað við þann mikla
ávinning sem myndi fylgja
tilkomu gagnagrannsins.
Hann gerði þann ávinning
að umræðuefni og sagði að í
höfuðdráttum mætti skipta
honum niður í líkanasmíð í
fyrirbyggjandi læknisfræði,
líkanasmíð í kostnaðar-
stjóm í heilbrigðisþjónustu,
skilning á flóknustu erfða-
þáttum heilsu og sjúkdóma,
betri stjóm heilbrigðisþjón-
ustu og aukna atvinnu og
atvinnuþróun hér á landi.
„Þetta er það sem fyrst og
fremst ávinnst við að taka þá litlu
áhættu sem fylgir þvi að stofna mið-
lægan gagnagrunn," sagði Kári.
Upplýsinga vel gætt
Kári rakti þessa hluti lið fyrir lið
en eyddi síðan talsverðum tíma í að
ræða um verndun persónuupplýs-
inga í miðlæga gagnagranninum.
Hann sagði að sífellt væra uppi
meiri og háværari kröfur um aukið
öryggi í vemdun persónuupplýs-
inga og fyrir því væru margar
ástæður sem bæri að virða, enda
um eðlilegar kröfur að ræða. Upp-
lýsinga í væntanlegan miðlægan
gagnagrann á heilbrigðissviði yrði
aflað á sjúkrahúsum, í heilsugæslu-
stöðvum og öðrum stofnunum á
heilbrigðissviði og þær yrðu
dulkóðaðar af starfsmönnum þess-
ara stofnana. „Það koma engir
Kári Stefánsson, forstjóri íslenskrar erfðagreiningar, á fundinum á Akureyri.
DV-mynd gk
grænklæddir menn með sólgler-
augu til að vinna það verk,“ sagði
Kári. Hann sagði að upplýsingarnar
yrðu dulkóðaðar þrívegis, sérstakar
aðgengishindranir settar upp og
ógemingur ætti að vera að ná til
upplýsinganna af þeim sem vildu
misnota þær.
„Þegar kemur að flóknu verkefni
eins og vemdun persónuupplýsinga
á heilbrigðissviði myndast jafnvægi
í samfélaginu sem markast annars
vegar af tilhneigingu fólks til að
misnota upplýsingarnar og hins
vegar af þeim erfiðleikum sem
hljótast af því að vemda þær mjög
vel. Þetta jafnvægi í íslensku samfé-
lagi, sem hefur myndast í tímans
rás, markast af því að það er full-
komið aðgengi að þessum persónu-
upplýsingum á þeim stofnunum þar
sem þær verða til, ekki bara fyrir
fólk sem vinnur við að veita þjón-
ustu heldur jafnvel þá sem vildu
misnota þær. Þó þekki ég ekki eitt
einasta dæmi þess að menn hafi
notað persónuupplýsingar á heil-
brigðissviði til að berja á náungan-
um,“ sagði Kári.
Hann sagði heildarútkomuna af
miðlægum gagnagranni þá að mun
minna aðgengi yrði að upplýsing-
um fyrir þá sem vildu misnota þær.
Smíði gagnagrunnsins yrði til að
stórauka framfarir í læknastétt og
yrði það besta sem fyrir þá stétt
hefði komið. Þá benti Kári á að ís-
lensk erfðagreining hefði laðað til
sín starfsfólk frá þekktum stofnun-
um erlendis, bæði íslenska og er-
lenda vísindamenn,og tilkoma
gagnagrannsins yrði til að stórefla
alla heilbrigðisþjónustu í landinu.
-gk
Læknar halda áfram að lækna
Enn eitt hneykslið
hefur komist upp í spít-
alarekstrinum. Upplýst
er að læknar hafa hald-
ið áfram að lækna
þrátt fyrir þá ákvörðim
spítalastjómarinnar að
setja þak á læknisað-
gerðir. Læknamir
hunsuðu þessa ákvörö-
un og hafa þess vegna
enn einu sinni sett
rekstur Ríkisspítal-
anna í uppnám.
Stjómamefnd Land-
spítalans hafði fyrir-
skipað tuttugu milljóna
króna spamað vegna
fyrirhugaðs samdráttar
í hjartaþræðingum og
kransæðavíkkunum.
Var þá við það miðað
að þessum aðgerðum
fækkaði sem svaraði
tuttugu milljóna króna
útgjöldum. Guðmundur G. Þórarinsson, formaö-
ur stjómamefndarinnar, segir að þessi sparn-
aður hafi átt að gerast með þeim hætti að dregið
yrði skipulega úr aðgerðum, en læknamir hafi
hins vegar afgreitt sjúklinga jafnt og þétt eins og
alltaf áður og lögðu síðan fram þá fyrirspum á
dögunum hvort þeir ættu að hætta núna.
Þetta er auövitaö megnasta ósvífni hjá læknum
og sýnir enn og aftur að það er ekki hlaupið að
því aö spara i spítalarekstrinum þegar læknar
haga sér á þennan hátt og skera og lækna sjúk-
linga sem leggjast inn á spítalana, í blóra við
ákvarðanir stjómcU'innar.
Rekstur spítala hlýtur að miðast við þá pen-
inga sem fást til rekstursins en ekki við þarfir
sjúklinga. Sjúklingar verða að sætta sig við það
að komast ekki í aögerð þegar peningamir eru
uppurnir. Það sér hver heilvita maður. Þessi sí-
fellda meðaumkun með sjúklingum ríður sjúkra-
húsunum að fullu og læknar standa með sjúkling-
um og hafa engan skilning á stjómun eða hag-
ræðingu eða spamaði.
Sjúklingar geta ekki komið hvenær sem er með
sjúkdóma sína og krafist lækninga. Þeir verða að
gjöra svo vel að sitja uppi með sinn krankleika og
drepast ella, enda er ekki hægt að kenna neinum
um sjúkleika þeirra nema þeim sjálfum. Það eru
sjúklingamir sjálfir sem bera ábyrgð á því að
þeir era veikir og þeir geta ekki heimtað læknis-
þjónustu, þvert ofan í ákvarðanir stjómamefnd-
ar, bara að því að þeim er illt eða liggja fyrir
dauðanum.
Þess vegna verður að að taka á þessu máli af
hörku. Ekki aðeins að setja sjúklingum stólinn
fyrir dymar heldur og læknum sem sýna slíkt
ábyrgðarleysi að sinna sjúklingum sem spítalinn
hefur ekki efni á að sinna. Hér er um mjög aö-
kallandi grundvallarafstöðu að ræða. Læknamir
verða hér eftir að vísa sjúklingum á dyr, ef
stjómin hefur ákveöið að spara með því að neita
sjúklingum um þjónustu, sem koma of seint eða
sýna af sér þá frekju aö leggjast inn á spítala, eft-
ir að búið er aö loka á að lækna þá. Ella verður
aö fækka læknunum og senda þá heim. Með sjúk-
lingunum.
Dagfari
Stuttar fréttir r>v
Aðför
Sighvatur Björgvinsson, for-
maður Alþýðuflokksins, sakar
Kristin H.
Gunnarsson,
þingmann Al-
þýðubandalags-
ins, um aðför að
sér og fólki sem
stendur að sam-
fylkingu vinstri-
manna. Kristmn
vill allt sem heitir veiðileyfagjald
út úr málefnaskrá vinstriflokk-
anna. Annars verði hann ekki
með. Stöð 2 sagði frá.
Bíó fyrir tvo milijarða
íslenskar kvikmyndir fyrir
ráma tvo milljarða hafa veriö
framleiddar undanfarin átta ár,
að sögn Morgunblaðsins. Opin-
berir styrkir á hvem áhorfanda
íslenskra mynda nema um 1.100
krónum, að sögn blaðsins.
Vaka harmar
Stjórn Verkalýðsfélagsins Vöku
á Siglufirði harmar að Þormóður
rammi skuli í annað sinn á 20
mánaða tímabili ekki hafa önnur
ráð við minni rækjuafla en að
grípa til uppsagna verkafólks.
Skorað er á bæjaryfirvöld á Siglu-
firði og ríkisstjóm að leita lausna
á atvinnuvandanum i bænum.
Brotahöfuð
Vaka-Helga-
fell hefúr samið
við breska bóka-
forlagið Merar-
hreiður, eða
Mare's Nest, um
útgáfú á skáld-
sögu Þórarins
Eldjáms, Brota-
höfuð.
Vilja stööugleika
Fjórðungssamband Vestfirð-
inga samþykkti á þingi sínu ný-
veriö að skora á þingmenn Vest-
flarða og ríkisstjórnina að endur-
skoða ákvæði fiskveiðistjómunar-
laga um sóknardagakerfi smábáta
með það fyrir augum að koma á
stöðugleika í því.
Flug á Vestfjörðum
Þing Fjórðungssambands Vest-
firðinga krefst þess aö tryggðar
verði flugsamgöngur milli V-
Barðastrandarsýslu og ísafjarðar.
Flug sé nánast eini samgangna-
kosturinn milli þessara svæða.
Betri Vestfjarðaímynd
Þing Fjórðungssambands Vest-
firðinga samþykkti að fela stjóm-
inni að vinna áfram að bættri
ímynd Vestfjarða og veita fé til
þess að kynna Vestfiröi og mál-
efni Vestfiröinga.
Vilja endurskoðun
Aðalfundur Verkalýðsfélagsins
Baldurs á isafirði krefst þess að
laun verkafólks verði leiðrétt
strax miðað við núverandi af-
komu fyrirtækja og stöðu í efna-
hagsmálum. Bregðist forysta ASÍ
og Verkamannasambandsins ekki
við hinu yfirþyrmandi óréttlæti í
launamálum standi forysta verka-
fólks ekki undir nafni.
Hagaskóli hæstur
Nemendur 10. bekkjar í Haga-
skóla náðu bestum árangri á sam-
ræmdum prófum í grunnskólum
landsins. Þetta kemur fram í
skýrslu frá Rannsóknarstofnun
uppeldis- og menntamála.
Kortavandi í dag
Kaupmenn mega frá og með
deginum í dag
leggja greiöslu-
kortakostnað
sinn ofan á
vörukaup við-
skiptavina
sinna. Einar S.
Einarsson, for-
stjóri VISA ís-
land, segir við RÚV að af þessu
geti skapast uggvænlegt ástand.
Með í Kosovo
íslendingar munu taka þátt í
hugsanlegum hernaðaraðgerðum
NATO í Kosovo. Þetta var ákveð-
ið á ríkisstjómarfundi á þriðju-
dag. Ákveðið verður ef þar að
kemur hvemig þátttöku íslend-
inga verður háttað,- -SÁ
i Bretlandi