Dagblaðið Vísir - DV - 01.10.1998, Blaðsíða 18

og hella upp á
á gamla mátann. Hins vegar borg-
ar sig að nota hitakönnu til að
halda kaffinu heitu, ekki hita-
plötu kafíivélarinnar. Hún étur
upp spamaðinn.
Margföldunartölur fyrir
reiknivél á www.rr.is
Hitavelta Suöumesja 0,894
Rafveita Akureyrar 0,905
RR og RHf.-höfuðborgarsv. 1,000
Akranesveita 1,027
Orkubú Vestfjaröa 1,041
Rafveita Hverageröis 1,090
Selfossveita 1,104
Bæjarveita Vestmannaeyja 1,108
Rafveita Reyðarfjaröar 1,142
Orkuveita Húsavikur 1,148
Rarik 1,163
Rafveita Sauðárkróks 1,212
Til að raforkunotendur sem ekki kaupa
rafmagn af Rafmagnsveitu Reykjavíkur
eða Rafveitu Hafnarfjarðar geti haft not af
reiknivél RR verða þeir að margfalda út-
komuna með tölunum að ofan. Kosti
ákveðin rafmagnsnotkun 20.000 kr. á höf-
uðborgarsvæði kostar sama notkun
22.960 kr. á Húsavík.
Reiknivél RR getur hjálpað fólki að spara rafmagn:
FIMMTUDAGUR 1. OKTÓBER 1998
Á heimasíðu Rafmagnsveitu
Reykjavikur á Netinu, sem er að
finna á slóðinni www.rr.is, er
reiknivél sem hjálpar notendum að
sjá hvað notkun rafmagnstækja á
heimilinu kostar á mánuði og á síð-
an heilu ári. í reiknivélinni er listi
yfir tæplega fimmtíu heimilistæki
sem ganga fyrir rafmagni, allt frá
kaffivél og eggjasuðutæki til
frystikistu og vatnsrúms. Smellt er
í reit framan við viðkomandi tæki
sé þaö í notkun á heimilinu. í
glugga fyrir aftan er síðan hægt að
slá inn áætlaða notkun. Er þá mið-
aö við mínútur á dag, skipti á viku
eða aðrar mælieiningar, allt eftir
eðli tækjanna.
Um leið og smellt er við eitthvert
tæki og áætluð notkun slegin inn
kemur tala yfir kostnað á mánuði
og kostnað á ári í niðurstöðureitum
fyrir ofan og fyrir neðan listann.
Þannig má sjá hvað kostar að reka
hvert einstakt tæki og eins hvað
kostar að reka mörg tæki.
Einnig er aö finna einfaldari út-
gáfu af reiknivél. í henni er einung-
is merkt viö tæki sem notuö eru en
vélin sjálf setur inn meðalnotkun.
Reiknivélin getur hjálpað fólki aö
fá yfirsýn yfir hvað það kostar að
nota rafmagnstæki. Slík vitneskja
getur síðan stuðlað að meðvitaðri
notkun sem aftur leiðir til spamað-
ar.
Mismunandi
raforkuverð
Þessi reiknivél er einungis hugs-
uð fyrir þá sem kaupa raforku af
Rafmagnsveitu Reykjavíkur, þ.e.
flesta íbúa á höfuðborgarsvæðinu.
Rafveita
H a f n a r -
fjarðar er
einnig með
sama heimil-
istaxta, 7,31
kr. á kílóvatt-
stund. Vilji
þeir sem
kaupa raf-
magn af öðrum
rafveitum sjá
hvað það kostar
að reka raf-
magnstækin á sínu heimili verða
þeir að margfalda niðurstöðuna í
reiknivél RR með tölunum í töfl-
unni sem fylgir textanum. Taflan
gefur til kynna hvað raforkan kost-
ar á mismunandi stöðum á landinu.
Kosti ákveðin rafmagnsnotkun
20.000 kr. í Reykjavík kostar sama
n o t k u n
22.960 kr. á Húsavík.
Lesendur verða að athuga að hér
er einungis um að ræða kostnað
fyrir notkun. Fastagjald, sem er
mismunandi eftir rafveitum, er
ekki tekið með. Húshitunarkostnað-
ur er sundurliðaður sérstaklega á
reikningum þar sem það á við.
-hlh
Spara má háar fjárhæðir
með lagfæringu á hitakerfum í húsum:
Reiknið út
kostnað við
rekstur raftækja
Spöruðu
fyrir leik-
tækjum
„Það má spara heilmikla peninga
með því að lagfæra hitakerfi í hús-
um og ekki síður með því aö fylgj-
ast með hvemig kynt er. Hitakostn-
aðurinn í stigaganginum hjá okkur
hefur lækkað um helming frá
því kerfið var stillt og far-
ið var að fylgjast reglu-
lega með notkuninni.
Sparnaðurinn hefur verið
m.a. verið notaður í að
kaupa útileiktæki handa
bömunum, setja upp búnað
til móttöku á gervihnatta-
sjónvarpi og leggja sjónvarp-
skapla í húsin og einnig til að
kaupa gróður og ýmislegt sem
fegrar umhverfið. Og svo er
alltaf hlýtt og notalegt hjá okk-
ur,“ segir Reynir Ingibjartsson,
íbúi að Dvergholti 1 í Hafnar
firði.
Það vilja allir hafa hlýtt og
notalegt inni hjá sér, ekki síst
þegar hausta tekur. Á þessum
árstíma er ofnlokunum snúið á
þúsundum heimila svo ofnarnir
hitni meira. Þetta þykir sjálfsagt
og eðlilegt. Færri huga hins vegar
að þvi að ofnakerfið geti verið van-
Rúnar Matth-
íasson, formaöur
húsfélagsins í Bú-
setafélaginu Holts-
búar, í Hafnarfirði, les
af heitavatnsmælum í kjall-
aranum. Virkt orkueftirlit hefur sparaö
húsfélaglnu vel á annaö hundraö þús-
und krónur. DV-mynd Teltur
stillt og fram fari stórfelld sóun á
heitu vatni - og peningum. Húshit-
un er lúmskur kostnaðarliður. Með
lagfæringum og reglu-
1 e g u
Verkvangi hafa mikla reynslu af
hitakerfum í húsum. Það var Verk-
vangur sem jafnvægisstilllti hita-
kerfið að Dvergholti log skipulagði
reglubundið orkueftirlit íbúanna.
Eftirlitið fólst í að lesa af mælum og
færa inn á sérstakt eyðublað og
stuðla að því að fólk hagaði sér
skynsamlega við húshitun. Árang-
urinn lét ekki á sér standa. í júní
1995 kynti 6 íbúða stigagangur að
Dvergholti 1 fyrir um 240 þúsund
krónur á ári. Á síðasta ári var sá
kostnaður kominn niöur i um 123
þúsund krónur. Lækkunin nemur
49%.
Ofnlokar
Þegar innihita er stjómað huga
menn eðlilega að ofnlokanum. Um
tvenns konar ofnloka er yfirleitt að
ræða. Lofthitastýrðir ofnlok-
ar eru yfir-

112.00° W'

6 itióba
240-000 W.
?!£íSS**68
rs£&
65.000 W-
123.000 W.
stiga &**1*
p\oKK
M\\VivegÉ'r re'S
itiKeff'
1.388
.281W-
píaStprenL
36- 9^5 ,®'6 otoar
LoftrsestiKeri' °6
A.949
.647 W.
200 fetro- e"
:'\nbÁ'
69
.676 W-
45.441 W.
eft-
má
irliti íbúa
spara gríðarlegar fjárhæðir.
Gunnar Jóhannesson og Ragnar
Gunnarsson hjá verkfræðistofunni
leitt á efri
tengingu við ofn. Þeir
stjómast af lofthita og virka sem
sjálfvirk stýring á herbergishita.
Virka þeir með hjálp hitanema sem
staðsettur er í herberginu.
Annars konar lokar nefnast
vatnshitastýrðir ofnlokar og eru
alltaf á neðri tengingu ofna. Þeir
stjómast af hita vatnsins sem fer út
úr ofninum, virka ekki sem sjálf-
virk hitastýring. Breyta þarf still-
ingu þeirra með breyttum útihita,
nokkuð sem margir em að fást við
um þessar mundir.
Einfalt dæmi um ólíka verkun
þessara loka er þegar við njótum
ókeypis varma frá sólinni. Þegar
sólin hitar herbergi kólnar ofn með
lofthitastýrðum ofnloka og sparar
þar með vatn. Ofn með vatnshita-
stýrðum ofnloka kólnar hins
vegar ekki, sóar orku þar til ofn-
lokanum er snúið.
Jafnvægisstilling
Annað mikilvægt atriði er jafn-
vægisstilling hitakerfa. Margir
hafa kynnst því vandamáli þegar
ofnar í íbúð hitna mismikið. Ofninn
í stofunni er kaldur og veldur
hrolli meðan ofninn frammi á
gangi er sjóðheitur og sóar við það
vatni og peningum. Ástæða þessa
er aö hitakerfið er ekki í jafn-
vægi, krefst jafnvægisstillingar.
Þegar hitakerfi er rétt stillt er
nýting á hitaveitunni í hámarki.
Hitamenning
Áður en lagt er í lagfæringará
hitakerfi meta sérfræðingar
hvort það borgi sig miðað við
áætlaðan spamað.
Auk lagfæringa á tækjum
leggja Gunnar og Ragnar
mikla áherslu á það sem
þeir kalla hitamenningu.
Góð hitamenning, mann-
legi þátturinn, sparar ekki síður en
góð tæki. Haldgóðar upplýsingar
um húshitun má fá í bæklingnum
Hitamenning sem Verkvangur hef-
ur gefið út.
-hlh
Notkunarstuðull
Auðvelt er að sjá hvort hita-
kostnaður sé of hár. Hjá hitaveitu
má fá upplýsingar um rúmmetra-
stærð húsnæðis og ársnotkun
heits vatns mælda í rúmmetrum
eða tonnum (sömu tölur). Með
því að deila rúmmetraíjölda í
vatnsnotkunina fæst vatnsnotk-
un á ári á hvern rúmmetra hús-
næðis. Eftirfarandi tafla segir
hver útkoman úr dæminu ætti að
vera:
Fjölbýlishús 12+ 1,0-1,4
Minna fjölbýli 1,1-1,5
Einbýli/raöhús 1,2-1,5
Verslun 0,6-0,8
Skrifstofuhúsn. 0,5-0,8
Kaldir að neðan
Ofnar eiga alltaf að vera kaldir
að neðanverðu. Það þýðir að hit-
inn úr vatninu sé fúllnýttur. Sé
ofninn heitur
a ð
neðan þýðir það að heitt
vatn fer út úr ofnininum án þess
að vera nýtt til hitunar. Mishitun
ofna má rekja til þess að hitakerfi
er ekki jafnvægisstillt.
Ókeypis varmi
Fólk nýtur ókeypis varma í
misjöfhum mæli. Sólin getur ylj-
að og ýmis heimilistæki eins og
eldavélin. Á vinnustöðum getur
fólk gefið hita frá sér, tölvur og
ýmis vélbúnaður. Þegar mikill
ókeypis varmi er í herbergi er
eðlilegt að ofnar séu kaldir.
Kaffi-
vélin
sparar
ef ...
Spara má um
30% með því
að laga kaffiö
í kaffivél í
stað þess að
n o t a
hraðsuðuketil
r