Dagblaðið Vísir - DV - 11.01.1999, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 11. JANÚAR 1999
útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoöarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverö á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Misjafnt hafast þeir að
Matti Aura, samgönguráðherra Finnlands, taldi rétt að
segja af sér vegna hneykslis í kringum einkavæðingu á
finnska símafyrirtækinu. Ekki vegna þess að hann bæri
beina ábyrgð á siðlausri misnotkun Pekka Vennamo, for-
stjóra fyrirtækisins, sem makaði eigin krók við einka-
væðinguna, heldur einfaldlega vegna þess að hann réð
forstjórann til starfa. Með afsögn sinni vill ráðherrann
taka ábyrgð á ráðningunni sem hann telur mistök.
Charlie Whelan, talsmaður breska ij ármálaráðherrans,
hefur tekið ákvörðun um að hætta. Ástæðan er ásakanir
um að hann hafi lekið upplýsingum til fjölmiðla um lán
er Peter Mandelson, fyrrverandi viðskiptaráðherra, fékk
hjá Geoffrey Robinson, kaupsýslumanni og áður aðstoðar-
ráðherra í ríkisstjórn Verkamannaflokksins. Báðir
ráðherramir sögðu af sér vegna málsins. Charlie Whelan
neitar þessum ásökunum en telur að honum sé ókleift að
rækja starf sitt vegna þeirra.
Guðmundur Bjarnason, umhverfis- og landbúnaðar-
ráðherra, situr sem fastast. Skiptir engu þótt Ríkisendur-
skoðun hafi gert alvarlegar athugasemdir við rekstur
ríkisjarða í umsjón landbúnaðarráðuneytisins. Ráðherr-
ann skammast sín ekkert fyrir undarlega stjórnsýslu-
hætti varðandi Stofnfisk, hugsanleg lögbrot og misfellur í
bókhaldi. Guðmundur Bjamason sér ekkert athugavert
við að stunda hreppaflutninga á ríkisstofnunum í trássi
við lög - þeim er einfaldlega breytt, enda
hreppaflutningar sem þessir „pólitískir“. Ráðherrann
telur eðlilegt að hann sé ráðinn forstjóri nýrrar
ríkisstofnunar en taki sér strax sex mánaða leyfi frá nýja
starfmu til að koma í veg fyrir innanbúðarvanda í
Framsóknarflokknum.
Leikreglur stjómmálanna em í sumu ólíkar milli
landa. Á Vesturlöndum hefur þó verið reynt að byggja
upp trúnað og traust milli stjórnmálamanna og kjósenda,
- miili stjórnkerfisins og almennings. Forsendur þess er
að stjómkerfið sé gegnsætt og óháð sérhagsmunum, en
ekki síður að þeir sem sitja á valdastólunum á hverjum
tíma séu tilbúnir að axla ábyrgð gjörða sinna.
Misjafnt hafast þeir að, Guðmundur Bjamason og
starfsfélagar hans í Finnlandi og Bretlandi.
Samkeppni í flugi
Nýja árið ætlar að byrja vel fyrir okkur íslendinga í sam-
göngumálum. Á fóstudag greindi DV frá því að íslandsflug
mundi í sumar hefja flug tvisvar í viku til Kaupmanna-
hafnar. En þar með ætlar íslandsflug ekki að láta staðar
numið því félagið hefur fengið heimild til flugs til Banda-
ríkjanna. Vonandi er þetta fyrsta skref íslandsflugs í átt að
fúllri samkeppni við Flugleiðir í áætlunarflugi milli íslands
og annarra landa. Þegar frelsi í innanlandsflugi komst loks
á ruddist íslandsflug inn á markað sem Flugleiðir og forver-
ar þess höfðu setið óáreitt um áratuga skeið. Það vora
neytendur sem nutu samkeppninnar. Með líkum hætti
munu þeir njóta samkeppni í millilandaflugi.
Alvörusamkeppni hefur ekki verið til staðar, þrátt fyrir að
einstök erlend flugfélög hefi flogið eina og eina ferð til og frá
landinu, oftar en ekki i sátt og samlyndi við Flugleiðir.
Flugleiðamenn eiga að fagna samkeppni. Ekkert fyrir-
tæki hefur gott af því að sitja eitt að kökunni. Samkeppn-
isleysi leiðir til stöðnunar, lakrar framleiðni og sinnu-
leysis gagnvart umhverfinu. Reksturinn verður óhag-
kvæmur og afkoman rýrari en ella. Hluthafarnir fá
minna í sinn hlut og neytendur sitja eftir með sárt ennið.
Óli Björn Kárason
„Eiga þessir flokkar og þessir pólitíkusar það skilið að fá endurnýjað umboð?“ spyr Guðmundur Arni m.a. í
grein sinni.
Svikin loforð
þingi kemur í ljós að
fjölgun starfa á þess-
um árum góöæris
reynist ekki verða 12
þúsund eins og lofað
var heldur fjórðungi
minni. Þetta heitir að
standa ekki við gefin
loforð. í öðru lagi
kemur einnig í ljós að
fjölgun starfa hefur
nánast öll verið á höf-
uðborgarsvæðinu á
þessu kjörtímabili en
umtalsverð fækkun
starfa orðið í flestum
byggðarlögum öðrum.
Ríkisstjórninni hefur
þannig mistekist með
öllu að treysta jafn-
vægi í byggð landsins,
„Skuldasöfnun heimilanna hefur
aldrei veriö meiri en á yfírstand■
andi kjörtímabili. Þar af uröu
heimilin í landinu að bæta á sig
skuldum sem svarar 70-80 millj-
örðum króna á aðeins tveimur
árum.u
Kjallarinn
Stefánsson
alþingismaður
Fyrir síðustu
kosningar var því
lofað af hálfu Fram-
sóknarflokksins, sem
þá var í stjórnarand-
stöðu, að nýjum
störfum yrði fjölgað
um 12 þúsund talsins
á kjörtímabilinu. Því
var jafnframt heitið
að blásið yrði til
nýrrar sóknar í
byggðamálum. Og -
svo voru núverandi
stjórnai-flokkar sam-
stiga í því að draga
úr umsvifum opin-
bera geirans. Loks
má nefna fyrirheit
um að stöðva skulda-
söfnun heimilanna.
Fjögur stór loforð,
sem núverandi
stjórnarflokkar,
Sjálfstæðisflokkur og
Framsóknarflokkur-
inn, fóru fram með,
saman eða sinn í
hvoru lagi, fyrir sið-
ustu kosningar. Og
fengu allgóða niður-
stöðu í þeim kosning-
um; vafalaust að
verulegu leyti út á
þessi kosningaloforð,
sem voru að sönnu skýr og skil-
merkileg og lítt hægt að toga eða
teygja. Nú eru fjögur ár að baki og
því rétt að glöggva sig á því hvort
orð og efndir hafi farið saman hjá
þessum tveimur stjórnarflokkum
sem hafa farið með völd i landinu
síðustu tæp fjögur árin.
Orð og efndir
Samkvæmt svari forsætisráð-
herra við fyrirspurn minni á Al-
heldur hefur þvert á móti hallað
enn frekar á ógæfuhliðina.
Ekki er allt sem sýnist
Þrátt fyrir lúðrablástur og upp-
hrópanir um minnkandi ríkisum-
svif, sölu ríkisfyrirtækja og til-
flutning verkefna þá hefúr niður-
staðan i raun vérið allt önnur.
Ekki er allt sem sýnist. Sam-
kvæmt svörum forsætisráðherra
við fyrirspurn minni, þá kemur í
ljós að störfum i opinbera geiran-
um hefur fjölgað um 2500 talsins á
siðustu fjórum árum og þar af um
heil 1500 talsins milli áranna
1997-1998. Þetta segir með öðrum
orðum að „kerfið“, sem þessir
stjórnmálaflokkar þykjast stund-
um í heilögu stríði við, hefur
bólgnað út á valdatíma þessarar
ríkisstjórnar. Annað er og merki-
legt í þessu sambandi: Af lofuðum
12 þúsund nýjum störfum á kjör-
tímabilinu standa stjórnarflokk-
amir aðeins skil á helmingi, þegar
frá eru dregin störf í opinbera
geiranum.
Og svo er það fjárhagur heimil-
anna í landinu sem átti að snúa til
betri vegar. Umfram allt átti að
stöðva skuldasöfnun heimilanna,
sem vissulega var of mikil á síð-
asta kjörtímabili, enda þá efna-
hagsörðugleikar í þjóðarbúi.
Flestir myndu ætla að þau
áform hefðu náð fram að ganga
á tímum góðæris. En það er
öðru nær. Skuldasöfnun heimil-
anna hefur aldrei verið meiri en
á yfirstandandi kjörtimabili.
Þar af urðu heimilin í landinu
að bæta á sig skuldum sem svar-
ar 70-80 milljörðum króna á að-
eins tveimur árum.
Ekkert af fjórum
Kjami máisins er þvi þessi: Af
þessum fjórum stóm málum ríkis-
stjómarinnar hefur ekkert náð að
sigla í höfn. Eiga þessir flokkar og
þessir pólitíkusar það skilið að fá
endurnýjað umboð? Ætla kjósend-
ur að kaupa svikna vöru á nýjan
leik? Því verður tæpast trúað,
enda heitir þessi slaka frammi-
staða einfaldlega í daglegu tali:
Svikin loforð.
Guðmundur Árni Stefánsson
Skoðanir annarra
Álögur á Reykvíkinga
„Álögur á Reykvíkinga hafa verið að aukast með
hvers kyns gjaldahækkunum og hækkun útsvars.
Borgarstjórnarmeirihlutinn hefur í þessu sambandi
reynt að setja á svið sjónarspil, sem betur á heima í
Borgarleikhúsinu en í Ráðhúsinu ... Einn helzti leið-
togi R-listans, Helgi Hjörvar, hefur haldið því fram
að undanförnu, að kosningaloforðin hafi ekki átt við
þær hækkanir, sem nú hafa dunið á borgarbúum,
heldur einhverjar allt aðrar ... Það sjónarspil, sem
hefur verið leikið fyrir borgarbúa að undanfómu til
að fela gjaldahækkanimar, gerir ráðamenn borgar-
innar ekki aðeins hlægilega heldur veldur því, sem
þeir sízt vildu, þ.e. að beina sjónum að kosningalof-
orðunum frá því sl. vor!
Úr forystugrein Mbl. 8. jan.
Sólarhringsvakt í pólitíkinni
„Það er augljóst að þingmenn eru illa launaðir
miðað við ábyrgð og það að í þingmennsku ert þú
alltaf á pólitískri vakt. Því er engin spurning í mín-
um huga að þingmenn á að launa vel. Launin eru
þannig að ég hugsa að margir hugsi sig tvisvar um
áður en þeir gefa kost á sér til pólitískra starfa þeg-
ar launin era eins og raun ber vitni. En sem betur
fer eru margir líka tilbúnir til þessara starfa til að
fylgja eftir sínum hugsjónum og hafa áhrif á mótun
samfélagsins, enda þótt launin séu lág.“
Sigríður Anna Þórðardóttir í Degi 8. jan.
Hlutabréfakaup og skattaafsláttur
„Flestir era á því að sparnaður sé af hinu góða en
spurningin er hvaða spamaðarform hentar best ...
En borgar sig að taka lán til þess að fjármagna hluta-
bréfakaup? Er það þess virði að skuldsetja sig til
þess að njóta skattaafsláttar upp á rúmar 30 þúsund
krónur? Það er erfitt að svara þessum spurningum
játandi eða neitandi ... Aftur á móti er víst að ein-
hverjir sem eiga hlut í þeim fyrirtækjum sem sýndu
neikvæða ávöxtun á síðasta ári nagi sig nú í hand-
arbökin. Mjög líklegt er að einhver þeirra eigi ekki
eftir að skila hagnaði fyrir árið 1998 þannig að ólík-
legt er að hluthafar fái greiddan út arð af eign sinni
í ár.“
GH í Viðskipti/atvinnulíf Mbl. 7. jan.