Dagblaðið Vísir - DV - 29.06.1999, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 29. JÚNÍ 1999
7
Neytendur
Grænn í garðinum
Á síðari árum hafa æ fleiri áhuga-
menn um garðyrkju lagt metnað sinn
' í að stunda umhverfisvæna garð-
yrkju.
Áður en lengra er haldið er rétt að
taka fram að skilgreiningar á um-
hverfisvænni garðyrkju eru nokkuð
á reiki. Þó ættu þeir sem hyggjast
stunda umhverfisvæna garðyrkju í
fyrsta lagi að draga úr eða hætta al-
veg notkun eiturefna og plöntulyfja
og í öðru lagi að draga úr eða hætta
alveg notkun tilbúins (kemísks)
áburðar.
Garðaeitur
Garðeigendur eiga kost á alls kyns
eitri og lyfjum til varnar meindýrum
og illgresi; eitri til höfuðs kálflugu,
blaðlús, trjámaðki, sniglum og fleiru.
Eitri til að drepa illgresi í matjurtar-
görðum, í skrautbeðum, á gangstétt-
um, milli hellna og eitri til að drepa
fifla og sóleyjar. Úrvalið er mikið
þótt það hafi minnkað á undanfórn-
um árum vegna aukinna krafna um
umhverfisvernd.
í umhverfisvænni garðyrkju skipt-
ir hugarfarið mestu máli. Umhverfis-
væn garðyrkja krefst þess að vel sé
hlúð að plöntum og jarðvegi og að
gott eftirlit sé haft með ástandi garðs-
ins. Hins vegar getur hún kaflað á
hugarfarsbreytingu gagnvart útlits-
skemmdum á gróðri. Getum við t.d.
sætt okkur við blaðlús á runnum eða
kálmaðk á rófum?
Val á plöntum
Gott er að leita ráða hjá garðyrkju-
mönnum um val á plöntum sem síst
er hætt við skemmdum vegna mein-
dýra á borð við lús og maðk.
Nefna má að víðir, einkum
hrekkuvíðir og alaskavíðir, er við-
aðrar tegundir. Víðir er hins
vegar tilvalinn við trjárækt á
íslandi vegna þess hversu vel
hann þolir hinn sífellda næð-
ing hérlendis. Auk þess vex
hann hratt og er harður af sér.
Kálmaðkur gerir iðulega
usla í matjurtargörðum. Viss-
ar matjurtir eru þó viðkvæm-
ari en aðrar, s.s. blómkál og
kínakál. Grænkál mun hins
vegar vera þolnara gagnvart
maðkinum.
Heilbrigður jarðvegur
Ein forsenda þess að fá heil-
brigðan jarðveg er að nota líf-
rænan áburð og forðast eitur.
Gjarnan má nota hrossatað og
blanda það t.d. með fiski- eða
þangmjöli. Safnhaugsmold er
einnig góður jarðvegsauki og
má gjarnan blanda hana með
öðrum lífrænum úrgangi.
Margir grípa til þess ráðs að
halda illgresi niðri með eitri
sem fer illa með jarðveginn.
Hægt er að halda iflgresinu í
skefjum með öðrum ráðum:
a) Nota hentug verkfæri og
leggjast einfaldlega sjálfur á
hnén eða fá fagmenn til verks-
ins til að reyta iflgresið.
b) Gott er að breiða yfir beð í garð-
inum tU að halda iUgresinu í skefj-
um. TU þess má nota tréflísar, dag-
blöð eða slegið gras. Hér er um að
ræða lífræn efni sem samlagast jarð-
veginum.
c) Þegar Ulgresi kemur upp á miUi
hellna i gagnstétt eða á bflstæði eig-
um við minnst tvo kosti, auk þess að
kaupa eitur. Annars vegar er hægt að
drepa Ulgresið með grófu salti. Þess
ber þó að gæta að saltið er lengi að
Umhverfisvæn garðyrkja krefst talsverðar vinnu en garðurinn nýtur svo sannarlega
góðs af.
er hægt að hefja ræktun á saltbomu
svæði fyrr en löngu síðar. Hins vegar
er hægt að halda iUgresinu í skefjum
með sjóðandi vatni.
d) Bruni er gott ráð við fllgresi í
gulrótarbeðum. Gulrætur eru 12-14
daga að spíra eftir að sáð hefur verið.
Þegar arfinn er vel spíraður, 10-11
dögum eftir sáningu er beðið sviðið
með gasloga.
e) Mosi getur náð yfirhöndinni á
grasblettum þar sem skuggsælt er og
rakt og þar sem jarðvegur er ekki
nægilega frjósamur. Sé ástæða til að
amast við mosa í grasflötinni má
reyna að strá sandi eða skeljasandi á
blettinn.
Blaðlús og kálfuga
Algengasta aðferðin til að
losna
við blaðlús er að úða eitri yfir runna
og aðrar plöntur sem lúsin sækir í.
Margir halda blaðlús hins vegar í
skeíjum með því að spúla runna og
tré með volgu vatni sem grænsápu
hefur verið bætt út í (1/2 dl sápa á
móti einum lítra af vatni). Þessi að-
ferð krefst þess að vel sé fylgst með
plöntunum og tafarlaust gripið til að-
gerða þegar lúsin gerir vart við sig.
Annað ráð er að úða plönturnar með
þangvökva sem jafnframt er góð nær-
ing fyrir þær.
Ýmsar lífrænar leiðir eru til að
vinna á kálflugunni sem tók sér ból-
festu hérlendis á þessari öld. KáUlug-
an leggst einkum á jurtir af kross-
blómaætt, s.s. gulrófur og kál. Ráð til
að verjast kálflugunni eru m.a. þessi:
a) Breiðið akrýldúk yfir plöntum-
ar. í því felst góð vörn sé það gert
tímanlega. Kálflugan er einkum á
ferli á tímabilinu 20. júní fram í
ágústbyrjun.
b) Vökvun með þangvökva er talin
gera gagn. Auk þess sem næring felst
í vökvanum ruglar hann lyktarskyn
flugunnar.
c) Gott er að hafa lyktsterkar jurt-
ir til hliðar við kálgarðinn, t.d.
kryddjurtir.
d) Skiptirækt er æskileg verði
henni komið við. Gulrætur halda kál-
flugunni frá og því er gott að sá þeim
með gulrófum. Einnig er gott að sá
rófum í jörð þar sem gulrótum var
sáð í árið áður.
Þá er bara að hefjast handa í garð-
inum og leyfa grænu fingrunum að
njóta sín.
(Heimild: Græna bókin o.fl.).
-GLM
kvæmari fyrir blaðlús en margar brotna niður í jarðveginum og ekki
Bruschetta með tómötum
Þessi ítalski smáréttur er afar
hentugur fyrir önnum kafið nútíma-
fólk.
Uppskrift
18 sneiðar, gróft brauð, helst
italskt, skorið í 2-3 sm þykkar
sneiðar.
4 hvítlauksbátar, pressaðir
1 dl ólífuolía
salt og pipar
4-5 tómatar
18 stór basiUauf
Aðferð
1) Raðið brauðsneiðunum á ofn-
plötu og ristið í u.þ.b. 10 mínútur í
180° C heitum ofni.
2) Smyrjið síðan svolitlu af hvít-
lauknum á báðar hliðar sneiðanna.
3) Hitið olíuna hægt á lítiUi
pönnu. Raðið brauðsneiðunum á fat
Þessi ítalski smáréttur er afar hent-
ugur fyrir önnum kafið nútímafólk.
eða diska og heUið heitri olíunni
varlega yfir hverja sneið. Stráið síð-
an salti og pipar yfir.
4) Skerið tómatana í þykkar
sneiðar og setjið eina á hverja
brauðsneið. Skreytið með basiUauf-
um og berið strax fram. -GLM
EVRÓPA
BILASALA
,TÁKN UM TRAUST '
Faxafeni 8 - sími 581 1560
Cadillac sedan De Ville
’92, ek. aðeins 66 þús. km.útv/segulb., ABS,
hleðslujafnari, leður,cruisecontrol, allt í rafmagni.
I
Greiðsluáskorun
nnheimtumenn ríkissjóðs skora hér með á gjaldendur eftirtalinna gjalda að gera skil nú þegar
eða í síðasta lagi innan 15 daga frá dagsetningu áskomnar þessarar:
Gjöldin em: Staðgreiðsla og tryggingagjald til og með 5. tb. 1999, með eindaga 15. júní 1999, og
virðisaukaskattur til og með tb. mars-apr. 1999, með eindaga 5. júní 1999, og aðrar gjaldfallnar álagningar
og ógreiddar hækkanir, er fallið hafa í gjalddaga fyrir 16. júní s. 1., á staðgreiðslu, tryggingagjaldi og
virðisaukaskatti, virðisaukaskatti í tolli, áfengisgjaldi, launaskatti, aðstöðugjaldi, þróunarsjóðsgjaldi, kirkju-
garðsgjaldi, bifreiðagjaldi, slysatryggingagjaldi ökumanna, föstu árgjaldi þungaskatts, þungaskatti skv.
ökumælum, viðbótar- og aukaálagningu söluskatts vegna fyrri tímabila, skemmtanaskatti og miðagjaldi,
virðisaukaskatti af skemmtunum, tryggingagjaldi af skipshöfnum ásamt skráningargjöldum, vinnueftirlits-
gjaldi, vörugjaldi af innlendri framleiðslu, vörugjaldi af ökutækjum, eftirlitsgjöldum, aðflutningsgjöldum og
útflutningsgjöldum, skilagjaldi á umbúðir, verðbótum á ógreiddan tekjuskatt og verðbótum á ógreitt útsvar,
fasteignagjöldum, skipulagsgjaldi, skipagjaldi, fisksjúkdómagjaldi og jarðarafgjaldi.
Álögðum opinbemm gjöldum sem í eindaga eru fallin. sem eru:
tekjuskattur, útsvar, sérstakur tekjuskattur manna, eignarskattur, sérstakur eignarskattur, slysatrygginga-
gjald vegna heimilisstarfa, tryggingagjald, iðnaðarmálagjald, markaðsgjald, gjald í framkvæmdasjóð
aldraðra, sérstakur skattur á verslunar- og skrifstofuhúsnæði, búnaðargjald og iðgjald til lífeyrissjóðs bænda.
Ennfremur kröfur sem innheimtar em á gmndvelli samnings milli Norðurlandanna um aðstoð í skattamál-
um, sbr. lög nr. 46/1990, sbr. auglýsingu nr. 16/1990 og auglýsingar nr. 623/1997 og nr. 635/1997 og kröfur
vegna ofgreiddra barnabóta, ofgreidds barnabótaauka og ofgreiddra vaxtabóta.
Fjárnáms verður krafist án frekari fyrirvara að þeim tíma liðnum fyrir vangoldnum eftirstöðvum gjaldanna
ásamt dráttarvöxtum og öllum kostnaði sem af inhheimtu skuldarinnar kann að leiða.
Athygli skal vakin á því að auk óþæginda hefur fjárnám í för með sér vemlegan kostnað fyrir gjaldanda.
Fjámámsgjald í ríkissjóð er allt að 11.500 kr. fyrir hvert fjámám. Þinglýsingargjald er 1.200 kr. og stimpilgjald
1,5% af heildarskuldinni, auk útlagðs kostnaðar eftir atvikum. Em gjaldendur hvattir til að gera full skil sem
fyrst til að forðast óþægindi og kostnað.
Þá mega þeir gjaidendur sem skulda staðgreiðslu, tryggingagjald, vömgjald, afdreginn fjármagns-
tekjuskatt og virðisaukaskatt, búast við því að starfsemi þeirra verði stöðvuð án frekari fyrirvara. Loks
mega þeir gjaldendur er skulda bifreiðagjöld og þungaskatt eiga von á að skráningamúmer verði
tekin af ökutækjum þeirra án frekari fyrirvara.
ToUstjórinn í Reykjavík
Sýslumaðurinn í Kópavogi
Sýslumaðurinn í Hafnarfirði
Sýslumaðurinn í KeflavQc
Sýslumaðurinn á KeflavíkurflugveUi
Sýslumaðurinn á Akranesi
Sýslumaðurinn í Borgamesi
Sýslumaðurinn í Stykkishólmi
Sýslumaðurinn í Búðardal
Sýslumaðurinn á ísaflrði
Reykjavík, 28. júní 1999.
Sýslumaðurinn í Bolungarvík
Sýslumaðurinn á Patreksfirði
Sýslumaðurinn á Hólmavík
Sýslumaðurinn á Siglufirði
Sýslumaðurinn á Sauðárkróki
Sýslumaðurinn á Blönduósi
Sýslumaðurinn á Akureyri
Sýslumaðurinn á Húsavík
Sýslumaðurinn á Ólafsfirði
Sýslumaðurinn á Seyðisfirði
Sýslumaðurinn á Neskaupstað
Sýslumaðurinn á Eskifirði
Sýslumaðurinn á Höfn
Sýslumaðurinn í Vestmannaeyjum
Sýslumaðurinn á Selfossi
Sýslumaðurinn í Vík
Sýslumaðurinn á HvolsveUi
Gjaldheimta Vestfjarða
Gjaldheimta Austurlands
Gjaldheimtan í Vestmannaeyjum