Dagblaðið Vísir - DV - 12.08.1999, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR 12. ÁGÚST 1999
Fréttir
Fleiri „huldufélög“ en Orca AS eiga í íslenskum fyrirtækjum:
Upplýsingar besta
vörn gegn samþjöppun
- segir forstöðumaður Verðbréfaþings íslands
„Lagasetningar um takmarkanir
á verðbréfamarkaði leiða gjarnan til
þess að efla verði
eftirlit. Almenn
reynsla, bæði á
verðbréfamarkaði
hér heima og er-
lendis, er sú að
mjög nákvæmar
reglur sem eiga að
stýra hlutum í
ákveðinn farveg
leiða fljótt til þess
að menn flnna sér
leiðir fram hjá
þeim. Þá þarf að
bæta við nýjum
og nýjum ákvæð-
um til að nálgast upphafleg mark-
mið. Þetta er hin almenna reynsla,
en með þessu er ég ekki að hafna
hugmyndum um lög og reglur, held-
ur að lýsa almennri reynslu," segir
Stefán Halldórsson, forstöðumaður
Verðbréfaþing íslands, í samtali við
DV.
Stefán sagði að fjármagnsmarkað-
ir væru þannig að menn hefðu frem-
Stefán Hall-
dórsson, for-
stöðumaður
Verðbréfa-
þings íslands.
Agndofa kafari:
Lundi á 17
metra dýpi
„Ég var aö kafa í Vestmanna-
eyjum og var kominn á 17 metra
dýpi við Elliðaey þegar ég sá eitt-
hvað svart og
hvítt koma synd-
andi á móti mér.
Allt í einu var ég
augliti til auglitis
við lunda og ég sá
ekki betur en
hann væri með
fisk í kjaftinum,“ sagði Kári
Magnússon, vélsmiður og kafari,
sem var verulega brugðið í und-
irdjúpunum enda átti hann á
öðru von en fugli á þessu dýpi.
„Lundinn staðnæmdist fyrir
framan nefið á mér og skaust
svo upp með miklum látum. Ég
sá ekki betur en hann notaði
vængina til að synda upp,“ sagði
Kári.
Fuglafræðingar hjá Náttúru-
fræðistofnun urðu ekki jafnhissa
og Kári þegar þeir heyrðu frétt-
imar - sögöu að lundinn gæti
kafað miklu dýpra:
„Lundinn getur komist á 50-60
metra dýpi án þess að blikna og
hávellur og ýmsir svartfuglar
geta kafað 100 metra og jafnvel
meira,“ sagði Kristinn Haukur
Skarphéðinsson fuglafræðingur.
„Þeir skjótast svo upp á yfirborð-
ið í einum rykk og nota þá væng-
ina eins og árar. Ég hef aldrei
séð þessa sjón sjálfur en það er
einn af draumum mínum að svo
geti orðið. Þetta hlýtur að verra
stórkostlegt," sagði Kristinn
Haukur fuglafræðingur. -EIR
Mikill undirbúnlngur stendur yfir
vegna Kristnitökuhátíðar. Hátíðin
verður næstu helgi í Laugardal.
ur hneigst til þess að leggja aukna
áherslu á að hafa alla hluti sýnilega
og gagnsæja. „Besta vömin gegn
einhverju misjöfnu er oft sú að hafa
allt svo sýnilegt að erfitt sé að að-
hafast eitthvað að tjaldabaki," sagði
Stefán enn fremur. Hann sagði að
þróunin væri einmitt sú á verð-
bréfamörkuðum að leggja áherslu á
sýnileika og að hægt sé að rekja all-
ar aðgerðir og upplýsa um þær.
Talsverð umræða hefur átt sér
stað að undanfornu vegna kaupa
huldufyrirtækisins Orca SA í Lúx-
emborg á 22,1% eignarhlut Scandin-
avian Holdings AS í Lúxemborg í
Fjárfestingarbanka atvinnulífsins.
Það eina sem vitað er með vissum
um Orca er að félagið er í eigu ís-
lendinga og hafa verið getgátur um
að þeir séu m.a. Jón Ólafsson í Skíf-
unni, Jón Ásgeir Jóhannesson í
Bónusi, Þorsteinn Már Baldvinsson
í Samherja o.fl. Ekki hefur verið
gefið upp hverjir eiga félagið. Af
þessu tilefni hefur verið talað um
hættu á samþjöppun valds í banka-
kerfinu og nauðsyn lagasetningar
til að tryggja dreifða eignaraðUd.
En þegar gluggað er í gögn um
eignarhald fyrirtækja kemur mjög
svipað í ljós og nýlega hefur gerst í
sambandi við kaup fyrrnefndra
hlutabréfa í FBA. Fjöldi eignar-
haldsfélaga er stórir hluthafar í
mörgum helstu fyrirtækjum lands-
ins, en mjög erfitt er fyrir hinn al-
menna mann að nálgast upplýsing-
ar um hveijir standi að baki þess-
um eignarhaldsfélögum og hvort í
gegnum þessi eignarhaldsfélög eigi
sér stað samþjöppun á valdi. Þannig
má nefha sem dæmi af handahófi
Fjárfestingarfélagið Gaum hf., sem
á tæp 19% í Baugi hf„ Hjálm hf. sem
á 2,63% í Básafelli, Vogun hf„
Fiskveiðihlutafélagið Venus og Haf
hf. í Granda, Mastur ehf„ í Fiskiðju-
samlagi Húsavíkur og Fræ hf. í
Hraðfyrstistöð Þórshafnar. Er vitað
með fullri vissu hverjir eiga þessi
félög?
Stefán Halldórsson sagði að hjá
Verðbréfaþingi væri í stöðugt vax-
andi mæli verið að gæta að þessum
hlutum. „Við höfum haft þá vinnu-
reglu um alllangt skeið að þegar til-
kynnt er um eignarhaldsfélög sem
eignast hluti í fyrirtækjum, skráð-
um á Verðbréfaþingi íslands, er
kallað eftir ítarlegum upplýsingum
um hverjir standi á bak við þessi fé-
lög,“ sagði Stefán. -SÁ
Ari Edwald, nýkjörinn framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, og Finnur Geirsson, nýkjörinn formaöur samtak-
anna, standa á stéttinni framan við hús VSÍ í Garðastræti sem fyrst um sinn verður bækistöð hinna nýju samtaka at-
vinnurekenda þar til heppilegt framtíðarhúsnæði fyrir samtökin finnst. Tillaga um þá Ara og Finn var samþykkt sam-
hljóða á fundi í stjórn samtakanna sem haldinn var í gærdag. DV-mynd E.ÓI.
Skipti á Maarud-flögum og hrossum á borð ríkisstjórnar:
Skelfileg hugmynd
- segir stjórnarformaður Þykkvabæjar og óttast þrot
Sigurbjartur Pálsson kartöflubóndi.
„Þetta er skelfileg hugmynd og í
hæsta máta óeðlilegt að kartöflu-
bændur beri kostnaðinn sem hlýst
af útflutningi hrossa," sagði Sigur-
bjartur Pálsson, stjómarformaður
kartöfluverksmiðju Þykkvabæjar og
fyrrum formaður kartöflubænda,
um þær hugmyndir stjórnvalda að
semja við Norðmenn um niðurfell-
ingu verndartolla af Maarad-kart-
öfluflögum í stað tollaívilnana af út-
flutningi íslenskra hrossa. „Maarud
er þegar ráðandi á kartöfluflögu-
markaðnum og ef verðið lækkar get-
um við alls ekki keppt við Maarad,"
sagði Sigurbjartur.
Maarad- og hrossatollasamningur
íslenskra og norskra yfirvalda er nú
á leið á borð ríkisstjómarinnar og
Guðni Ágústsson landbúnaðarráð-
herra hefur lýst því yfir að hags-
munir hrossabænda séu þvílíkir að
samingar geti vel komið til greina.
„Þegar stjómarherramir voru að
ganga frá GATT-samkomulaginu
vora þeir svo uppteknir af því að
bjarga fiskinum að þeir gleymdu
hrossunum. Staðan sem upp er
komin hefði aldrei þurft að verða ef
menn hefðu gætt að sér. Svona við-
skiptahættir ættu ekki að þekkjast
og vera vera liðin tíð. Þarna er ver-
ið að opna á nýja möguleika í við-
skiptum og maður spyr bara hvað
verði næst,“ sagði Sigurbjartur
Pálsson og bætti því við að skilaboð
sín til Guðna Ágústssonar landbún-
aðarráðherra væru þessi: „Komdu
ekki nálægt þessu, Guðni!"
-EIR
Stuttar fréttir r>v
Arni á Austfjörðum
Árni M. Mathiesen sjávarút-
vegsráðherra er
í tveggja daga
heimsókn á
Austfjörðum í
sinni þriðju
landshluta-
heimsókn.
Hann heimsæk-
ir fulltrúa stétt-
arfélaga og útgerðarfyrirtæki.
Dagur sagði frá.
Vestnorrænt samstarf
Aðalfundur Vestnorræna ráðs-
ins fer fram þessa dagana á
Brjánsstöðum á Skeiðum með
þátttöku þingmanna íslands,
Grænlands og Færeyja. Páll S.
Brynjarsson, framkvæmdastjóri
Vestnorræna ráðsins, segir við
Dag að stefnt sé að auknu sam-
starfi þjóðanna á flestum sviðum.
Aðeins réttindakennarar
í frétt frá grunnskólanum í
Borgarnesi segir að búið sé að
manna allar kennarastöður við
skólann með réttindakennurum.
Bæjarstjórn Borgarbyggðar gerði
viðbótarsamning við kennara sl.
haust og segir skólastjórinn við
Dag. það vera eina af ástæðum
þess að svo vel hafi tekist til.
Nýrri gjaldskrá frestað
Ný gjaldskrá Spalar fyrir Hval-
fjarðargöngin er ekki enn komin
til framkvæmda þar sem sam-
þykki hefúr ekki borist frá aðal-
lánveitandanum, John Hancock-
tryggingafélaginu. Upphaflega
átti gjaldskráin að tala gildi um
síðustu mánaðamót. Dagur sagði
frá.
Greinir á
Tvo forystumenn Samfylking-
ar, Jóhönnu
Sigurðardóttur
og Sighvat
Björgvinsson,
greinir á um
hvort setja eigi
lög sem tryggi
dreifða eignar-
aðild að bönk-
um. Jóhanna boðar lagafrumvarp
í haust um málið en Sighvatur ef-
ast um að hægt sé að setja lög sem
duga. Dagur sagði frá.
Vantar húsnæði
Haraldur Sumarliðason, for-
maður Samtaka iðnaðarins, sagði
við Dag að Samtök atvinnulífsins
væra að leita að hentugu framtíð-
arhúsnæði. Samtökin verða fyrst
um sinn í húsi VSÍ við Garöa-
stræti.
Engin þensia
Stjóm Verkalýðsfélags Húsa-
vikur segir í ályktun að engin
þensla sé á Húsavík og mótmælir
fyrirætlunum stjórnvalda að
fresta framkvæmdum viö Húsa-
víkurhöfn til að slá á þenslu í
þjóðfélaginu.
Báturinn brenndur
Tveir smádrengir sem léku sér
með eld í gúmbáti Keikósamtak-
anna í Vestmannaeyjum misstu
stjórn á eldinum og brann bátur-
inn til ösku. Drengimir sluppu
undan bálinu án meiðsla.
Tjón hjá ísal
Talsvert tjón varð í steypuskála
ísals í Straumsvík þegar um 30
tonn af fljótandi 700 gráða heitu áli
rannu úr ofni. Slökkviliði verk-
smiðjunnar og hjálparliöi frá Hafn-
arfirði og Reykjavík tókst að kæla
álið með því að sprauta á það
súráli og koma i veg fyrir bruna.
Hætta kannski við
Ámi Þór Sigurðsson, formaður
skipulagsnefnd-
ar, sagði í sam-
tali við frétta-
stofu RÚV að ef
meirihluti
Reykvíkinga
væri andvígur
fyrirhuguöum
byggingum í
Laugardal kæmi til greina að
hætta við þær. -SÁ