Dagblaðið Vísir - DV - 12.08.1999, Blaðsíða 17

FIMMTUDAGUR 12. ÁGÚST 1999
17
Þóra Bergný Guð-
mundsdóttir,
arkitekt á
Seyðis-
firði.
DV-mynd
GVA
Hef allt til
Þóra Bergný Guðmundsdóttir, arkitekt á Seyðisfirði:
bættum samgöngum því fólk versl-
ar líka á Egilsstööum," segir Þóra.
Kemur róti á fólk
„Vissulega hefur íbúum hér
fækkað. íbúafjöldinn var komin
yflr 1000 manns á sínum tíma en
nú eru aðeins 800 manns hér.
Þessi fækkun kemur róti á það
fólk sem eftir verður. Af einhverj-
um ástæðum virkar höfuðborgin
eins og segull á fólk. Þó svo að
ýmsar kannanir, sem gerðar hafa
verið um hagi fólks, bendi til þess
að fólk úti á landi sé ekki eins
ánægt er ég ekkert viss um að þeir
sem flytjia í höfuðborgina séu eitt-
hvað ánægðari þar. Það væri
áhugavert að kanna hvernig brott-
fluttu landsbyggðarfólki reiðir af í
höfuðborginni og hvort þvi finnist
„Ég hef átt
heimili hér á
Seyðisfirði
alla mína ævi
og hér er ég
mjög ánægð þvi
hér er gott að
búa,“ segir
Þóra
Bergný
Guð-
mundsdóttir, arkitekt og gistihúsa-
rekandi á Seyðisfirði. „Ég er búin
að koma mér vel fyrir og er ánægð
með hvemig til hefur tekist. Ég bý
eiginlega á mörkum þess að vera í
sveit og bæ og það eru skemmtileg
landamæri. Ég er með net í sjónum
fyrir neðan húsið hjá mér og veiði
fisk. Ég er með garð þar sem ég
rækta og svo er ég með endur. En
jafnframt er ég bara flmm mínútur
að skreppa í kaupfélagið og kaupa
það sem mig vantar. Verðlag hér á
Seyðisfirði er það sama og á Egils-
stöðum, meðal annars vegna þess
að samgöngur hér eru góðar við ná-
grannabyggðir. Við emm bara 20
mínútur að fara yfir Fjarðarheiði
og það er búið að malbika alla
leiðina. Reyndar hefur verslun
hér á Seyðisfirði minnkað með
alls
hag sínum betur borgið þar,“ seg-
ir Þóra.
Erum nær
upphafinu
„Samfélagið okkar hér er enn þá
heilt þrátt fyrir að hér hafi fækkað.
Hér er mikil náttúrufegurð og bær-
inn er orðin mjög fallegur. Almennt
er hér mikil veðursæld en annað-
hvort er veðrið mjög gott eða vont.
Menningarlíf hér í bænum er blóm-
legt og samfélagið okkar er heill
heimur út af fyrir sig þar sem alltaf
er eitthvað að gerast. Lifið hér er
viðburðaríkt og margbreytilegt og
þá má kannski segja að við séum
nær upphafinu," segir Þóra að lok-
um.
-bmg
Neyslukostnaður mismunandi eftir landshlutum
Nauðsynjar dýrari úti á landi
Það er misjafnt hvað það kostar að búa
i ákveðnum sveitarfélögum og landshlut-
um. Bæði eru opinber gjöld og kostnaður þusund kr.
mismunandi, auk þess er margs konar
þjónusta misdýr eftir landshlutum. Þessi mismunandi 400
kostnaður er gjarnan talinn vera einn þátturinn sem
mest áhrif hefur á þá byggðaþróun sem við Islendingar 350
höfum orðið vitni að undanfarna áratugi, auk þess sem
margir huglægir þættir koma við sögu sem ekki verð- 300
ur rætt um hér. Én er hægt að segja að það borgi sig
að búa á einum stað frekar en öðrum? 250
Mismunandi kostnaður
Þrátt fyrir að fjölmargir einstaklingar og fjölskyldur 150
kjósi að búa annars staðar en á höfuðborgarsvæðinu
hefur reynslan sýnt að nokkuð stöðugur fólksflutning- ^qo
ur er frá landsbyggðinni til höfuðborgarsvæðis-
ins.Hver svo sem ástæðan er fyrir því er ljóst að tölu- 50
verður munur er á hvernig einstakir kostnaðarliðir
heimila leggjast á þau eftir búsetu. Þannig er því mið- Q
ur mikill munur á útgjöldum heimOa til matvæla eftir
búsetu. Höfuðborgarbúar þurfa að eyða töluvert minna
af sínum ráðstöfunartekjum til kaupa á matvælum. Ástæðan er
líklega meiri samkeppni og meira úrval í höfuðborginni.
Höfuðborgarbúar eyða meira í tómstundir og menningu sem
gæti gefið vísbendingu um að framboð á slíku sé meira í höfuð-
borginni. Hins vegar getur líka verið að tómstundir og menning
sé einfaldlega ódýrari úti á landi. Menntunar- og heilbrigðiskostn-
aður er svipaður enda stuðlar hið opinbera að jöfnuði á því sviði.
Dýrast á höfuðborgarsvæðinu
Heildarkostnaður við húsnæði er mestur á höfuðborgarsvæð-
inu. Hins vegar er húshitunarkostnaður viða meiri úti á land. Þá
þurfa íbúar utan af landi að eyða meira í ferðir og flutninga. Þar
inni er bensínkostnaður og almennur bifreiðakostnaður. Þegar á
heildina er litið eru meðalútgjöld venjulegrar fjölskyldu mest í
þéttbýlisstöðum úti á landi, því næst á höfuðborgarsvæðinu en
minnst eru útgjöld dreifbýlisfólks. Hins vegar
Ifl Höfuðborgarsvæ&i er ljóst að höfuðborgarbúar geta leyft sér meiri
□ munað þeir þurfa að eyða minna í nauðsynjar.
nna pe y þvj mætti segja að frá hreinu fjárhagslegu sjón-
|T~| Dreifbýii armiði sé ódýrast að búa á höfuðborgarsvæð-
Heimild: Hagstofa íslands UIU.
-bmg
Ánægja íbúa er misjöfn eftir iandshlutum:
Höfuðborgarsvæðið skást
Hlutfall þeirra sem eru ánægðir
og óánægðir eftir búsetu
Talsverður munur er milli lands-
hluta á ánægju og óánægju með
þær aðstæður sem fólk býr við.
Þannig hlýtur að vera hagsýni fólg-
in i því að búa þar sem menn eru
ánægðir með sínar aðstæður. Þó að
erfitt sé að meta hamingju marina
til fjár getur hugarfarið sagt mikið
til um hvar menn eru ánægðastir
og hvaða þættir það eru sem valda
því. Það var Stefán Ólafsson sem
gerði rannsókn á þessu fyrir
Byggðastofnun í fyrra.
Samgöngur
Ef vio tökum sem dæmi hvað
fólki finnst um samgöngur eru
Vestfirðingar afgerandi óánægðast-
ir með lagningu og viðhald vega en
aðrir sem eru frekar óánægðir með
þetta eru Austfirðingar og Suður-
nesjamenn. Vestlendingar kvarta
mest yfir flugsamgöngum en á Vest-
fjörðum, Norðurlandi eystra og
Áusturlandi er hins vegar mikill
meirihluti íbúa ánægður með flug-
samgöngur.
Fábreytt vöruval
Þegar komið er að verslun og
þjónustu ber höfuðborgarsvæðið
höfuð og herðar yfir aðra lands-
hluta hvað ánægju íbúa með þann
þátt varðar. Það gildir um verðlag,
vöruval og þjónustuframboð. Suður-
nes koma næst og njóta líklega ná-
lægðar við höfuðborgarsvæðið í
þessu efni. Næst koma svo önnur
svæði sem eru innan seilingar við
Óánægðir
HB SN
Atvinnumál 22% 36%
Húsnæðismál 16% 14%
Menningarmál 5% 15%
Samgöngur 14% 11%
Verslun og þjónusta 4% 14%
Ánægöir HB SN
Atvinnumál 49% 33%
Húsnæöismál 51% 63%
Menningarmál 84% 64%
Samgöngur 59% 64%
Verslun og þjónusta 75% 59%
höfuðborgarsvæðið. Á Austurlandi
kvarta menn mest undan verslun-
inni, einkum verðlagi, og hið sama
á við um Vestfirðinga.
Þegar allt er tekið saman benda
gögnin úr rannsókn Stefáns til þess
að heildarmat íbúa á búsetuskilyrð-
um sé nokkuð misjafnt milli lands-
hluta. Almennt kemur höfuðborgar-
svæðið vel út í slíku mati og einnig
Norðurland eystra. Minnst virðist
ánægja með búsetuskilyrðin vera á
Vestfjörðum, Norðurlandi vestra og
Austurlandi en hvað Vesturland
snertir er nokkuð mikið kvartað
þar undan einstökum þáttum bú-
setuskilyrðanna.
VL VF NV NE AL SL
48% 36% 58% 27% 34% 40%
44% 57% 21% 28% 46% 21%
15% 19% 14% 9% 24% 15%
30% 24% 21% 9% 19% 14%
18% 27% 20% 24% 35% 14%
VL VF NV NE AL SL
27% 38% 23% 40% 36% 33%
21% 12% 38% 38% 17% 45%
57% 58% 66% 72% 52% 56%
50% 32% 54% 63% 49% 62%
57% 27% 42% 56% 20% 46%
Heimild: Byggðarstofnun
Almennt kvartar fólk á landinu
mest um ófullnægjandi stöðu at-
vinnumála og gætir þar gjarnan
takmarkaðra atvinnutækifæra. Þá
er einnig afgerandi hve mikið er
kvartað undan húsnæðismálum.
Vestfirðingar, Austfirðingar og
Vestlendingar eru óánægðastir með
húsnæðismál en Suðumesjamenn
ánægðastir.
Mest er óánægjan með atvinnu-
mál á Norðurlandi vestra og Vestur-
landi en mest ánægja hins vegar á
höfuðborgarsvæði og Norðurlandi
eystra. Ánægja með opinbera þjón-
ustu er minni á höfuðborgarsvæði
en almennt er á landsbyggðinni.
.Ánægja með menningarlíf og af-
þreyingaraðstöðu er mest í stærsta
þéttbýlinu, á höfuðborgarsvæði og
Akureyrarsvæði, en minnst á Aust-
urlandi og Vestfjörðum.
Hvað umhverfisskilyrði snertir
kvarta íbúar höfuðborgarsvæðisins
undan hinum dæmigerðu ágöllum
stórþéttbýlis sem koma m.a. fram í
hættu af völdum umferðar og ofbeld-
is. Sunnlendingar og Vestfirðingar
óttast mest hættu af völdum náttúru-
hamfara og íbúar Faxaflóasvæðisins
eru óánægðastir með veðurfarið.
Austfirðingar eru hins vegar ánægð-
astir með veðurfarið. -bmg
EVRÖPA
◄feí BILASALA
. ý ^ ,TÁKN UM TRAUST'
Faxafeni 8 - sími 581 1560
Faxafeni 8 - sími 581 1560
Isuzu Trooper dísii turbo 04/99
Upph., 32“,16“ álfelgur, ABS, geislaspilari,
dráttarkrókur, 7 manna. Nýr bíll.
Verð 2.950.000.
: '
WWW.evropa.is