Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.1999, Blaðsíða 16

16
MIÐVIKUDAGUR 1. DESEMBER 1999
Fréttir
Hafa hæst sem minnst vita
- segir Finnur Ingólfsson iðnaðarráðherra
Umhverfisnefnd hefur fengiö tíu
daga til aö fjalla um umhverfisþátt
Fljótsdalsvirkjunar. Á þessum tíma
er nefndinni œtlaö aö kalla eftir
áliti fjölmargra aöila, t.a.m. sér-
frœðinga og stofnana. Er sœmandi
fyrir Alþingi aö bjóóa upp á máls-
meöferð af þessu tagi í þessu svo
mjög umdeilda máli?
„Við viljum skapa faglega um-
ræðu um málið með því að opna það
í þinginu. Því er síöan visað tO iðn-
aðamefndar þingsins og hún óskar
eftir áliti umhverfisnefndar á því.
Þær skýrslur sem fyrir liggja í mál-
inu eru mjög aðgengilegar, bæöi
þingsályktunartillagan og fmm-
matsskýrslan. Ég treysti þingmönn-
um mjög vel tU þess að ljúka um-
fjöllun um málið á þessum tíma.“
Leggurðu umfjöllum umhverfis-
nefndar aö jöfnu viö lögformlegt
umhverfismat meö beinni aökomu
almennings aó málinu?
„Málið er ekki í svoköUuðu lög-
formlegu umhverfismati heldur í
þinglegri meðferð. Löggjafarsam-
koma þjóðarinnar tekur það tU um-
fjöUunar á grundvelli þeirra gagna
og upplýsinga sem fyrir liggja og
leggur mat á það. Þingmenn, hver
og einn, verða að gera upp sinn hug
um hvort þeir treysta sér tU þess að
greiða atkvæði með þessu eða ekki.
Þetta er ekki bara umhverfismál,
þetta er einnig stórt byggöamál."
Or því aö málið er í lýörœöislegri
meöferó, heföi þá ekki veriö rétt að
opna fundi iönaöarnefndar fyrir al-
menningi eins og heimild er fyrir
lögum samkvœmt?
„Við erum að stíga mjög mikU-
vægt skref með því að opna aðgang
almennings að störfum nefndanna í
gegnum heimasíðuna. Við eigum
ekki að hlaupa tU og taka stóra
skrefið. Ég held að menn vandi sig
betur og taki málin fyrir af meiri
einurð og einbeitni ef þeir geta feng-
ið að vera í friði á nefndafundum,
án atbeina kastljóssins."
Fullur sannfæringar
Nú er þetta stór og mikil ákvörö-
um um álver og virkjun sem eru
komin til að vera. Kemur aldrei upp
í huga þínum efi um hvort þetta sé
rétt?
„Við skulum ekki fara lengra aft-
ur en tU ársins 1995 þegar hér var
buUandi atvinnuleysi, stórkostlegar
kjaraskerðingar í formi skatta-
hækkana og hækkana á álögum í
heilbrigðisþjónustu og menntamál-
um. Ástæðan fyrir því að við
komumst út úr þessum erfiðleikum
var sú uppsveifla sem kom í kjölfar
þess að við rufum kyrrstöðuna í
orkufrekum iðnaði. Ef ekkert verð-
ur nýtt í þeim geira mun fjárfesting
lækka niður í eitthvað um 200 miUj-
ónir króna árið 2002 úr 24 miUjörð-
um áriö 1998. Atvinna fólksins og
hagvöxtur byggist á hversu mikU
fjárfestingin er. Mikil fjárfesting,
mikU atvinna lítU fjárfesting, lítU
atvinna. MikiU hagvöxtur, há laun
lítUl hagvöxtur, lág laun. Þetta þýð-
ir að aftur verður svipað ástand og
var hér á fyrri hluta þessa áratugar
þegar atvinnuleysið var í algleym-
ingi. Eftir að hafa farið ofan í öU
gögn málsins, vegið og metið með
sjálfum mér þá áhættu sem við
erum að taka á svæðinu, þann
mikla þjóðhagslega ávinning sem af
þessu verður, þegar við sjáum áhrif-
in á byggðarmálin, þá er enginn efi.
Ég er fuhur sannfæringar um að við
séum að stíga rétt skref tU heiUa
fyrir þjóðina. Ef þaö væri einhver
efi í mínum huga væri ég ekki meö
máliö þama inni.“
Rangar forsendur
Reiknaö hefur veriö út aö mikiö
tap veröi á Fljótsdalsvirkjun eins og
máliö er lagt upp nú.
„Hagfræöingurinn Siguröur Jó-
hannsson hefur spáð því að 13 millj-
arða tap yrði af virkjuninni. Sá
maður er að reikna rétt en hann gef-
ur sér rangar forsendur, þ.e. of lágt
orkuverð, ranga afkastagetu virkj-
unarinnar og of háa reiknivexti.
Það verður ekki samið um orku-
verðið með öðrum hætti en að það
skUi Landsvirkjun arði. Eigendur
Landsvirkjunar hafa sett fyrirtæk-
inu alveg skýr markmið. Þess er
krafist aö fyrirtækið gefi 5-6 pró-
senta arð.“
Umhverfissinnar, m.a. í þing-
flokki Framsóknarflokks og miö-
stjórn, hafa lagst af alefli gegn af-
greiöslu virkjunarmálsins án lög-
formlegs umhverfismats. Hvaö þýöir
þetta fyrir flokksstarfiö?
„Ég held að það sé of mikið að
segja að Framsóknarflokkurinn sé
klofinn í þessu máli. Aftur á móti
eru skiptar skoðanir þar eins og í
öUum öðrum flokkum um þetta mál.
Við héldum miðstjómarfund fyrir
skömmu. Þeir sem sátu þann fund
þurfa ekki að velkjast í vafa um
þann mikla stuðning sem þetta mál
hefur innan Framsóknarflokksins.
En burtséð frá þessu einstaka máli
er Framsóknarflokkurinn grænn
flokkur, umhverfisverndarflokkur,
og hefur verið í fararbroddi á því
sviði. En þarna verða menn að vega
og meta hagsmunina. Umhverfismál
snúast ekki bara um hreindýr og
gæsir heldur einnig um fólk.“
Jóhanna S. Sigþórsdóttir
í innlendri eign
Þaö er óljóst hversu mikiö Norsk
Hydro œtlar aö eiga í álverinu.
Rœtt er um allt niöur í 20 prósenta
hlut. Af viötölum hefur mátt ráöa
aö fyrirtœkiö muni leggja sinn skerf
meira fram í formi tœkniþekkingar
en minna í fjármunum en hafa
þeim mun meiri yfirrráö. Er verió
aó fœra þeim eitt álver á silfurfati?
„Það liggur enn ekki nákvæmlega
fyrir hversu mikið Norsk Hydro
muni eiga í þessu fyrirtæki. íslensk-
ir fjárfestar eru nú í viðræðum við
þá um stofnun fyrirtækis um álver-
ið sem slíkt. Það er eins í þessu máli
og svo mörgum öðrum, sem tengjast
umræðúnni um þetta, að þeir hafa
hæst í því sem minnst vita um hvað
er að gerast. Ég tel það mikilvægt
að fyrirtækið sé í innlendri eign. En
þaö er merkilegt í þessari umræðu
að nú telja þeir sem sem eru á móti
erlendri fjárfestingu í raun að það
sé alveg svakalegt ef þetta fyrirtæki
verði ekki að langstærstum hluta til
í erlendri eigu. Svona er nú allur
málflutningurinn."
Stórir hlutir eiga aö gerast á -
skömmum tíma í undirbúningi og
byggingu álsvers. Hvaö eru viðrœö-
ur við fjárfesta langt komnar?
Hvaöa aöilar eru þetta?
„Sá sem leiðir þær er Erlendur
Magnússon hjá Fjárfestingarbanka
atvinnulífsins. Aö þessu koma allir
bankarnir, auk þess sem rætt hefur
verið um lífeyrissjóðina. Þama eru
samankomnir aöilar sem eru hugs-
anlega tilbúnir til að leggja þessa
peninga í þetta verkefni af því að
þeir telja það arðbært. Það er alveg
ljóst að þessir sömu aðilar eru ekki
tilbúnir til að leggja þetta í fjalla-
grasatinslu."
Er rétt aö lífeyrissjóöirnir fari út
í áhcettufjárfestingar af þessu tagi?
„Ef þeir meta það svo að af þessu
geti orðið mikill ábati, þannig að
þeir styrki stöðu sína og geti greitt
ellilífeyrisþegum hærri lifeyris-
greiðslur þegar fram líða stundir,
þvi ættu þeir þá ekki að gera það?
Þeir hafa heimildir til að taka þátt í
áhættu. Þaö er beinlínis gert ráð
fyrir því að lífeyrissjóðimir taki
þátt í atvinnurekstrinum."
Flokkur í góðum málum
Hvert upphlaupió hefur orðiö á
fœtur öðru í Framsóknarflokknum.
Forystan hefur veriö gagnrýnd
harölega fyrir slœlega frammistööu,
vegna virkjunarmála o.s.frv. Síö-
asta dœmiö er vandrœðagangurinn
í kringum Pál Pétursson sem vill
ekki úr ráöuneytinu í Byggöastofn-
un. Er flokkurinn í vondum mál-
um?
„Nei, flokkurinn er í góðum mál-
um. Framsóknarflokkurinn er al-
vöru stjómmálaflokkur vegna þess
að hann er tilbúinn til að axla
ábyrgð og taka að sér að hrinda í
framkvæmd stórum hagsmunamál-
um þjóðarinnar. Þetta mál reynir á
Framsóknarflokkinn vegna þess að
það eru mikil pólitísk átök um það.
Við höfum þá sannfæringu að þaö
muni skila miklum þjóðhagslegum
ávinningi sem leggi grunn að bætt-
um lífskjörum þjóðarinnar þegar
fram líða stundir. Við erum tilbúin
til að ganga gegn straumnum vegna
þessarar sannfæringar. Stjórnmála-
flokkar eiga ekki alltaf að vera til-
búnir til að sveigja af leið ef á móti
blæs. Það að reka skynsamlega auð-
lindastefnu, bæði varðandi sjávarút-
veginn og orkulindimar, er í sam-
ræmi viö sjálfbæra þróun. Hún er í
raun og veru umhverfisstefna og
það er hún sem við erum að berjast
fyrir.“
Hvers vegna tapar flokkurinn
fylgi í kosningum og samkvœmt
skoóanakönnunum ef hann er aö
gera svona góöa hluti?
„Framsóknarflokkurinn hefur
lengst af verið í ríkisstjóm, þurft að
bera ábyrgð á stórum málum og
verið tilbúinn til að axla þá ábyrgð.
Fylgi hans í síðustu kosningum er i
kringum það meðaltal sem hann
hefur verið með að undanfornu.
Þetta er í fyrsta skipti í mjög langan
tíma sem Framsóknarflokkurinn
heldur tveimur mönnum í Reykja-
vík. Það var ekki hlutfallslega verri
útkoma í Reykjavík heldur en í öör-
um kjördæmum."
Kröfur Hólseigenda
Þú sjálfur hefur mœlst lítiö vin-
sœll í skoöanakönnunum en einn
óvinsœlastur þingmanna. Hvernig
slœr þaó þig?
„Það slær mig ekkert illa. Ég
stend í erfiðum málum og er að
framfylgja þeirri stefnu sem flokk-
urinn hefur markað. Ég er tilbúinn
til að berjast fyrir því sem ég hef
sannfæringu fyrir og þá skiptir mig
ekki máli hvort ég mælist vinsæll
eða óvinsæll."
Hvern œtlar þú aö setja í stól
stjórnarformanns Byggðastofnunar
úr því aó Páll vill þaö ekki?
„Engin ákvörðun hefur verið tek-
in um það.“
Guömundur Bjarnason, fyrrver-
andi landbúnaóarráöherra, seldi
jöröina Hól á Fljótsdal skömmu
áöur en hann lét af embœtti. Hefur
iönaöarráöuneytiö spurstfyrir um
hvaöa vatnsréttindi fylgja jöröinni?
„Ráðuneytið hefur spurt Lands-
virkjun um það en ég get ekki svar-
að því á þessari stundu því ég man
þetta ekki nákvæmlega. Én eftir því
sem ég best veit eru nýir eigendur
ekki að gera kröfu um eitt eða neitt
í þessum efnum.“
Ætlaröu aö nota þennan mánuö
sem Seölabankinn heyrir undir þitt
ráöuneyti og skipa nýjan seðla-
bankastjóra?
„Það er ekki í umræðunni núna.“