Dagblaðið Vísir - DV - 08.12.1999, Blaðsíða 4

4
MIÐVIKUDAGUR 8. DESEMBER 1999
Fréttir
sandkorn
Hugmyndir sauöfjárbænda um hærri framlög valda undrun:
Gæti gefið svínin
- en vorkenni sauðfjárbændum, segir svínabóndi í Borgarfirði
Sauðfjárbændur funduðu á Hótel
Sögu í gær um hugmyndir að nýjum
búvörusamningi. Sauðíjárbændur
vilja aukinn styrk ríkisins til að
halda úti sauðfjárrækt. í dag eru
beingreiðslur til bænda um 2 millj-
arðar króna á ári. Greiðslurnar eru
tengdar greiðslumarki og það er
skoðun forsvarsmanna að þær
gangi engan veginn til að halda úti
arðbærum rekstri. Hugmyndir eru
því uppi um að ríkið auki styrki til
greinarinnar með nýjum búvöru-
samningi. Ekki fæst uppgefið
hversu mikla viðbót bændur vilja
en þegar nema styrkirnir tæpum 5
þúsund krónum á hverja kind.
Sauðfjárbændur vilja að samið
verði til 7 ára og áherslum verði
breytt þannig að í stað þess að
Frá fundi sauðfjárbænda á Sögu í gær. 2 milljarðar á ári duga ekki lengur til að
um aukningu.
styrkir verði í hlutfalli við greiðslu-
mark verði horft til þess að bæta
framleiðsluna og einnig verði litið
til landnýtingar. Samninganefnd
ríkisins mun fjalla um þessar tiUög-
ur en verið er að takast á um 14
milljarða króna á núvirði auk þeirr-
ar viðbótar sem bændur vUja.
Þannig má reikna með að í pottin-
um séu hátt í 20 miUjarðar króna.
Víst er talið að á brattann verði
að sækja hjá bændum enda land-
búnaðarstyrkimir mörgum þymir í
augum. Sterkar raddir hafa verið
uppi um að skera niður í stað þess
að auka.
„Það hefur enga þýðingu að auka
styrki til sauðfjárbænda. Þessi
karlagrey eru að drepast. Það er
búið að rústa sauðfjárræktina og
ekkert til bjargar. Það er sama
hversu marga miUjarða þeir fá í
styrki, þetta er rússneskt kerfi sem
þeir eru fastir í,“ segir Gunnar
Gunnarsson, svínabóndi að Hýru-
mel í Hálsasveit.
Hann segir sauðfjárbændur eiga
aUa sína samúð enda ekki við þá að
sakast heldur það kerfl sem þeir
búa við. Það eitt sé til ráða að af-
nema styrki til sauðfjárbænda og
gefa hana frjálsa.
„Það á bara að leyfa mönnum að
búa og vera bændur í friði. Þá tekst
að byggja upp greinina á 10 tU 15
árum. Þar sem menn fá að vera í
friði svo sem í svínarækt, blóma-
rækt eöa hverju sem er, þar eru
menn að hagræða á fuUum krafti.
Ofstjómin í sauðfjárræktinni er aUa
að drepa og ástandið er verra en í
Rússlandi. Þetta skiptir okkur
halda lífi í bændum og krafa er uppi
DV-mynd ÞÖK
svínabændur sáralitlu máli en
skekkir að vísu samkeppnisstöð-
una. Þama er bara verið að stinga
einhverri ölmusu upp í menn sem
frestar vandanum um örfá ár,“ seg-
ir hann.
Gunnar segir að hann fái um 240
krónur fyrir kUóið af svínakjöti.
Niðurgreiðslur sauðfjárbænda nemi
um 220 krónum á hvert kUó. Hann
segir að fengi hann sambærUega
styrki og sauðfjárbændur yrði
veisla hjá neytendum.
„Ég gæti gefið neytendum svína-
kjötið ef sömu styrkja nyti við. Vel
rekin bú gætu gefið svínin. Við
erum með góðan rekstur í dag og
eftir þrjú til fjögur ár verðum við
tilbúnir til að mæta erlendri sam-
keppni," segir Gunnar.
-rt
Noröurland:
Jólatónleikar
í fýrsta sinn
DV, Akureyri:
í fyrsta sinn í 7 ára sögu Sinfón-
íuhljómsveitar Norðurlands efnir
sveitin tU sérstakra jólatónleika
sem haldnir verða í Akureyrar-
kirkju nk. laugardagskvöld og í
Dalvikurkirkju daginn eftir. For-
ráðamenn hljómsveitarinnar von-
ast til að jólatónleikar hennar eigi
eftir að vinna sér fastan sess í jóla-
undirbúningi Norðlendinga.
Efnisskráin á tónleikunum
tengist jólum, en hún samanstend-
ur m.a. af fjórum þáttum úr
Hnotubrjótnum eftir Tsjajkofskí,
Sleöaferðinni eftir Frederick Dali-
us og jólaævintýrinu Snjókarlin-
um við tónlist eftir Howard Blake.
Sinfóníuhljómsveitin hefur
fengið tU liðs við sig tvo barna-
kóra, Bama- og unglingakór Akur-
eyrarkirkju og Húsabakkakórinn,
Góða hálsa, sem flytja lög með
hljómsveitinni. Þá kemur Sigurð-
ur Karlsson leikari fram á tónleik-
unum sem sögumaður og 11 ára
einsöngvari, Baldur Hjörleifsson.
Stjórnandi á tónleikunum er Guð-
mundur Óli Gunnarsson. -gk
.
Sauðir og raðgreiðslur ™
Sauðfé landsmanna
er að sliga bændur og
nú situr forysta Bænd-
samtakanna með
sveittan skaUann til að
reikna út hversu mikið
eigi að greiða bændum
til að þeir geti haldið
áfram að ala roUur sfn-
ar. Ríkissjóður hefur
eins lengi og elstu
bændur muna staðiö
opinn þeim er fást við
að reka fé á fjall og
smala tU slátnmar. Sú
var tíð að roUur voru
fjórfalt fleiri en lands-
menn en nú hefur þeim
fækkað mjög og að baki
hverjum íslendingi eru
tveir sauðir. Það að
breyta sauðunum í
kótilettur eða saltkjöt
eftir atvikum er dýrt
svo ekki sé talað um
blessað hangikjötið.
Það er ekki á færi bænda einna að standa undir
þeim kostnaði að koma fé af fæti í neytenda-
umbúöir og þar kemur ríkissjóður tU skjalanna.
Styrkir í dag nema aðeins um tveimur miUj-
örðum króna tU sauðfjárbænda eða sem nemur 5
þúsund krónum á hvem sauð. Þar sem að baki
hverjum einstaklingi em tveir sauðir þýðir þetta
að 10 þúsund krónur af tekjuskattinum rennur í
vasa örvasa bænda. TíuþúsundkaU er auðvitað
smánarleg upphæð á einu ári. Til dæmis kostar
það einstakling um 50 þúsund krónur á ári í bein-
greiðslum eða raðgreiðslum að vera áskrifandi að
Stöð 2. Það étur enginn Stöð 2 en sauðirnir nið-
urgreiddu hafa haldið lifi í þjóðinni frá örófi.
NeyðarkaU sauðfjárbænda á því fuUan rétt á sér
og stjómvöld mega engan sauðshátt sýna og þeim
ber aö bregðast strax við. EðlUegt er að bein-
greiðslur verði aUagðar en þess í stað teknar upp
raðgreiðslur til bænda og búaliðs. Hækka verður
framlagið á hvem sauð um sem nemur öðmm
fimmþúsundkaUi. Þannig legði hver einstakling-
ur tU tuttuguþúsundkaU með sauðum sínum.
Hann þarf ekki að éta sauði sína frekar en hann
viU enda á hann ekkert í þeim. Framlag hvers ís-
lendings tU sauða sinna má miklu fremur likja
við ættleiðingu.
Alkunna er að Kanar ættleiða hvali og greiða
meðlag tU Free WiUy eða annarra skyldra sam-
taka. Kanamir sem ættleiða hvali éta þá að sjálf-
sögðu ekki. íslendingar sem „ættleiða" roUur
eiga sumir tU þá vUlimennsku að éta hina ætt-
leiddu sauði. Að vísu greiða þeir sérstaklega fyr-
ir þá iðju þar sem meðlagið er ætlað tU að koma
á legg og halda lífi í hinu eymamerkta viðfangs-
efni. Það er áríðandi að halda áfram að styrkja
sauðfjárrækt og þar dugir ekkert hálfkák.
Hækka verður styrkina tafarlaust og efla hag
bænda. RoUur eiga að vera i öndvegi hjá fjár-
málaráðherra. Almenningur getur ekki verið
þekktur fyrir að vera örlátari á fé tU Stöðvar 2
en fjárræktar. Menn skulu vera minnugir þess
að sauðkindin hefur haldið lífi í þjóðinni og nú
er áríðandi að þjóðin haldi lífi í henni - þar tU
hún verður étin. Dagfari
Bullandi ágreiningur
Tilnefningar tU íslensku bók-
menntaverðlaunanna fóru fram á
mánudag. Þykir vægt til orða tekið
þegar fuUyrt er að í bókmennta-
heiminum er fólk furðu lostið - eina
ferðina enn. Þykir
saga þessara verð-
launa vörðuð
skandölum og marg-
ir á því að best sé að
leggja þau af. í ár er
sérstaklega eftir
þvi tekið að hvorki
Ólafur Jóhann
Ólafsson né Ólaf-
ur Gunnarsson
skuli tilnefndir en gagnrýnendur
hafa nær undantekningarlaust verið
sammála um mikið ágæti nýútkom-
inna bóka þeirra, Slóö flörildanna
og Vetrarferðarinnar. En það er víð-
ar en í hinum stóra bókmennta-
heimi þar sem menn eru ekki á eitt
sáttir með tilnefningarnar. Haft er
fyrir satt að bullandi ágreiningur
hafi einnig verið innan dómnefndar-
innar...
Hrókeringar
Ráherraskiptakrísa Framsóknar
virðist engan endi ætla að taka. Páll
Pétursson félagsmálaráðherra ætl-
ar ekkiað láta flytja sig úr stað eins
og hvert annað peð og því útlit fyrir
að Valgerður Sverr-
isdóttir þurfi að bíða
enn um stund eftir
ráðherrastól. Ein-
hverjir snillingar
þykjast þó hafa
fundið leið til
lausnar þessum
rembihnút. Hún
felst í að gera Jón
Kristjánsson, for-
mann fjárlaganefndar, að ráðherra.
Páll vilji frekar fikja fyrir honum en
Valgerði. Um leið verði Valgerði gef-
ið tækifæri til að spreyta sig á fjár-
laganefndarformennsku. Þegar frétt-
ir af þeim pælingum bárust inn á
fund fjárlaganefndar í liðinni viku
var ekki laust við að færi um fund-
armenn enda mikil ánægja með Jón
í forsæti á þeim bæ...
Seldi Esjuna
Eins og kunnugt er sló í brýnu
milli sjálfs forsætisráðherra og rit-
ara hans í Kristnitökunefnd, Arnar
Bárðar Jónssonar , þegar séra Öm
Bárður skrifaði smásögu í Lesbók
Moggans um söluna á
Esjunni úr landi. En
nú er presturinn bú-
inn að selja Esjuna.
Þannig er að Örn
Bárður er fri-
stundamálari og
þykir vel liðtækur.
Hann hélt nýlega
sýningu á verkum
sínum við Skólavörðu-
stíg i Reykjavík. Þangað inn kom er-
lendur ferðamaður og leist vel á
mynd - af Esjunni! Og út fór hann
úr galleríinu með Esjuna. Hún hefur
verið seld til útlanda og er flutt til
Bandaríkjanna, aUt eins og í sög-
unni...!
Enn í amerísku sjónvarpi
ísland virðist „inn“ í bandarfsku
sjónvarpi. Við sögðum frá því á dög-
unum þegar Danny Glover gataði í
sjónvarpsleiknum Hollywood
Squares og hélt að Vigdís Finn-
bogadóttir væri fræg
fyrir fjallaklifur.
Núna síðast var ís-
land á döfinni í
spumingaþættinum
Greed eða græðgi,
sem er á Fox-stöð-
inni frægu. í þætt-
inum seilast kepp-
endur eftir 2,2
milljóna dala verðlaunum. Þar
kom það einum keppandanum held-
ur en ekki vel að vita að ísland er
ekki kallað „the country down und-
er“ eða landið niður frá. Eins og
flestir vita á það hugtak við um
Ástralín
Umsjón: Reynir Traustason
Netfang: sandkorn @ff. is