Dagblaðið Vísir - DV - 08.12.1999, Síða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 8. DESEMBER 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoöarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
VTsir, netútgáfa Fijálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuöi 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverö 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viömælendum fyrir viötöl viö þá eöa fyrir myndbirtingar af þeim.
Leitað hagræðingar
Eitt það skynsamlegasta sem stjórnendur íslenskra
fyrirtækja geta gert nú, þegar vel árar, er að leita leiða
til hagræðingar í rekstri þannig að fyrirtækin verði bet-
ur í stakk búin til að mæta samdrætti og erfiðleikum.
Stjórnendur Hampiðjunnar skilja þessi einfóldu
sannindi og einmitt þess vegna telja þeir að kaup á J.
Hinrikssyni ehf. séu skynsamleg en fyrirtækin hafa átt
vaxandi samstarf á undanfórnum árum. Með kaupun-
um styrkist staða Hampiðjunnar enn frekar sem leið-
andi fyrirtækis á alþjóðamarkaði í þjónustu við útgerð-
ir. í sjálfu sér er ekkert sem neyðir Hampiðjuna til að
leita leiða til hagræðingar annað en fyrirhyggja fyrir
framtíðina. Þensla á vinnumarkaði og launaskrið,
ásamt aukinni almennri verðbólgu, hefur hins vegar
aukið launakostnað og almenn rekstrargjöld meira en
reiknað var með. Svigrúm til verðhækkana er takmark-
að og því hefur dregið úr framlegð á milli ára en hagn-
aður félagsins fyrir Qármagn á fyrstu tíu mánuðum árs-
ins var nokkru lægri en á sama tíma fyrir ári.
Sameining og/eða samvinna fyrirtækja er oftar en
ekki skynsamleg og fáir vita það betur en stjómendur
íslandsbanka sem fyrir níu árum sameinuðu fjóra
banka undir nafni íslandsbanka. Reynslan hefur sýnt
að ákvörðunin um sameiningu var rétt og hafa eigend-
ur jafnt sem viðskiptavinir og starfsmenn bankans not-
ið hennar. Það tók nokkur ár fyrir starfsmenn og
stjórnendur íslandsbanka að ná fram þeirri hagræð-
ingu sem að var stefnt, enda flókið ferli að sameina fjór-
ar fjármálastofnanir.
Á undanfornum dögum og vikum hafa borist fréttir
af því að áhugi sé á því að sameina Landsbanka íslands
hf. og íslandsbanka. Áhuginn virðist vera jafnt meðal
stjórnenda bankanna og eigenda þeirra en ríkissjóður
er enn langstærsti hluthafinn í Landsbankanum.
Sameining þessara tveggja banka er langt ffá því að
vera einfalt verk. Raunar er vandséð hvaða hag núver-
andi eigendur íslandsbanka hafa af því að ganga enn
einu sinni í gegnum langt og erfitt tímabil sameining-
ar. Það mun taka nokkur ár að ná fram þeirri hagræð-
ingu sem að er stefnt þar sem reynt verður á þolrif
starfsmanna og langlundargeð eigenda sem þurfa að
sætta sig við minni ávöxtun fjárfestingarinnar.
Að ganga til sameiningar eða undirbúa hana þegar
ekki liggur fyrir hvert eignarhald Landsbankans er
hlýtur að vera áhyggjuefni fýrir íslandsbanka. Ef sam-
eining nær fram að ganga áður en Landsbankinn er að
fullu seldur mun ríkið verða stærsti hluthafinn í sam-
einuðum banka sem er sérkennileg staða. Hvernig stað-
ið verður að sölu hlutabréfa ríkisins getur ráðið úrslit-
um um það hvemig til muni takast í hugsanlegri sam-
einingu.
Auðvitað er það fýrirhyggja hjá íslandsbanka að leita
leiða til enn frekari hagræðingar þó dregið skuli í efa
að sú leit eigi að enda í Landsbanka íslands. Sé það vilji
eigenda íslandsbanka að sameinast öðrum fjármála-
stofnunum liggur beinast við að sameina bankann og
Fjárfestingarbanka atvinnulífsins þar sem stærstu hlut-
hafarnir eiga hagsmuna að gæta í báðum bönkunum.
Slík sameining er bæði einföld og fljótleg og skilar strax
því sem eftir er leitað.
Óli Björn Kárason
Jónas Haraldsson ritstjóri
skrifaði hressilega ádrepu í
sumar sem leið um holdarfar
Bandaríkjamanna. Hann segir
réttilega að ofurflta sé orðin
svo algeng þar vestra að ekkert
þyki sjálfsagðara en að vera
kjötfjall. Engu líkara er en
sagnarandi hafi komið yfir háð-
fuglinn og rokkarann Frank
Zappa árið 1967 er hann söng
„There will come a time when
you will not even be ashamed if
you are fat“.
Ekki ætlar undirritaður að
kvarta yfir spekimálum þessum
enda vel í skinn komið eins og
miðaldra körlum sæmir.
Reyndar er hann í góðum fé-
lagsskap með löndum sínum af
yngri kynslóðinni en nýleg
rannsókn sýnir að íslensk böm
eru þau feitustu í Evrópu. Nú
er svo komið að menn taka á
sig krók ef þeir mæta ungum
stúlkum því þær eru flestar
hverjar sílspikaðar og með sér-
Greinarhöfundur telur að hafi Ameríkanar á beisnum hernumiö hugarfar
manna, þá hafi matreiðslubókarþjóöin hernumið sitt eigiö holdarfar og
sannað með því að hún er fjölmennasta þjóö heimsins miðað við fólksfjölda.
Hernám holda
farsins
deilis slæma húð af
eintómu sælgætisáti.
„Öðruvlsi mér áður
brá...“
Amerískir ósiðir á
íslandi
Ástæðan fyrir aukn-
um fallþunga jafht
ungra sem aldraðra á
íslandi er einfold: Her-
nám holdarfarsins.
Hemám, þetta lýsir
sér i því að íslendingar
tileinka sér æ fleiri
cimeríska ósiði eins og
hamborgaraát, kók-
þamb, bíladellu og
sjónvarpssýki. Ekki
dettur íslendingum I
hug að læra eitthvað
skynsamlegt af Könun-
mn eins og það hvemig
halda megi uppi al-
mennilegum háskólum
og byggja upp þekking-
ariðnað. Öðru nær, öll
þekking er af hinu illa
því eins og plebba-
pabbi segir þá em
menntamenn afætur. Þess vegna
gleðst plebbapabbi þegar fitulag
leggst á heila ungviðisins af skjá-
glápinu mikla.
Blessuð bömin eru orðin eins
og hvíta draslið (white trash) i
henni Ameríku, segir hann með
velþóknun. Reyndar er plebba-
pabbi mikill þjóðemissinni því
hann á enga ósk heitari en að ís-
lendingar séu „töff“ og „inn“ og
með á nótunum. Guð forði íslend-
ingum frá sveitamennsku og hall-
ærislegheitum, hugsar plebba-
pabbi. Hann hleypur því í spik af
hreinni þjóðemisást, belgfyllir sig
af pitsum og hamborgurum. Æti
hann eitthvað annað væri hann
halló og sveitó og þjóð sinni til
Kjallarinn
Stefán Snævarr
heimspekingur
skammar. Að borða
soðna ýsu er næst-
um eins lummó og
að lesa ljóð, kannast
einhver við að finu
Guðimir í sápuóp-
erunum sökkvi sér
niður í kveðskap?
Plebbapabbi hugsar
meö hryilingi til
þess tima þegar
skáldinn hittust á
Hressó við þá óþjóð-
legu iðju að yrkja.
En nú er öldin önn-
ur, tautar plebba-
pabbi glaður, nú sit-
ur ungviðið á sama
stað undir merkjum
Dómaldasonar
„Að borða soðna ýsu er næstum
eins lummó og að lesa Ijóð,
kannast einhver við að fínu Guð-
irnir í sápuóperunum sókkvi sér
niður í kveðskap?u
(MacDonald’s) og troðfyllir á sér
kviðinn af eintómri þjóðemisást,
af löngun til að vera eins og Guð-
imir svaka finu í Flottríkjum
NorðurAmeríku. Flottu Guðimir
halda líka þakkargjörðarhátíð
(thanksgiving) og plebbapábbi
hermir eftir þeim þó hann hafi
ekki minnstu hugmynd um tilefhi
hátiðarinnar.
Slettir af eintómri
þjóðrembu
En þjóðemiskennd plebbapabba
er ekki bara tengd „kenndinni
kringlóttri vömb“. Þjóðemisástin
knýr hann líka til ákafrar and-
stöðu við málvemdina. Hann er
hræddur um að hlegið sé að ís-
lendingum fyrir málhreinsunar-
dellu. Þeir verða ekki menn með
mönnum fyrr en þeir hætta þess-
um hallærislegu málhreinsunar-
tilburðum, segir plebbapabbi
stundarhátt og rembist við að
sletta af eintómri þjóðrembu.
Áður fyrr á árunum gerðu ís-
lendingar sig breiða á kostnað
Norðmanna vegna þess að þeir
síðastnefndu höfðu ekki döngun í
sér til að skrifa um fomkonunga
sína af neinu viti en eftirlétu ís-
lendingum þann starfa. Nú gerir
plebbapabbi lítið úr Nojumnum
vegna meintra hallærislegheita
þeirra og veit ekki að þeir eru ein-
hver ameríkaníseraðasta þjóð á
jarðarkringlunni.
Hvað sem því líður þá er það
tímanna tákn að plebbapabbi
skyldi tjúllast af hrifningu þeg-
ar Kanadamaðurinn mr. Sig-
tryggson fór til tunglsins. Slík-
ar ferðir eru nefnilega svo ynd-
islega amerískar í eðli sínu og
því tútnar plebbapabbi út af
þjóðarstolti þegar menn með
íslenskt blóð í æðum æða út í
geiminn. Skítt með Snorra
Sturluson, manninn sem mótaði
þjóðemiskennd þriggja þjóða,
hann komst varla á blað í skoð-
anakönnun um íslending árþús-
undsins. Aftur á móti var mat-
reiðslubók Hagkaups kjörinn ein
af tíu bestu bókum aldarinnar í
hliðstæðri skoðanakönnun. Er
furða þótt mörlandinn hlaupi í
spik?
Hafi Kaninn á vellinum
hemumið hugarfar manna þá hef-
ur matreiðslubökarþjóðin her-
numið sitt eigið holdarfar og
sannað með því að hún er fjöl-
mennasta þjóð heimsins miðað
við fólksfiölda. Verði henni að
góðu, já verði plebbapabba að því!
Stefán Snævarr
Skoðanir annarra
Virkjanir og heitar tilfinningar
„Ég tel fóm að sökkva Eyjabökkum, og geng ekk-
ert glaður til þess verks. Auövitað væri best að þurfa
ekki að hrófla við náttúrunni. Hins vegar krefst
mannleg athafnasemi þess. Ég tel svæðið við Kára-
hnjúka og Jökulsá á Fjöllum vera miklar nátt-
úruperlur og að ýmsu leyti taka Eyjabökkum fram
sem slíkar. Hins vegar er það persónulegt mat og
það má endalaust deila um hinn tilfinningalega þátt
þessa máls og þær deilur verða oft heitar."
Jón Kristjánsson, formaður fjárlaganefndar Alþingis,
í Degi í gær.
Ráðherra selur Norsk Hydro sjálfdæmi
„Hábölvuð var samningsstaöa okkar fyrir þetta
síðasta framtak iðnaðarráðherrans, en nú má heita
að hann hafi selt Norsk Hydro sjálfdæmi í málinu.
Eða hver halda menn að verði staða íslenzks ráð-
herra gagnvart Norðmönnum eftir að hann hefur
lagzt á hnén fyrir framan þá og grátbeðið um yfirlýs-
ingu sér til handa aö nota í pólitískum málflutningi
upp á íslandi? Yfirlýsingu til að geta haldið áfram
blekkingum um afstöðu þeirra i málinu. Blekking-
um ætluðum almenningi og taglhnýtingum á Al-
þingi sem vita þó betur.“
Sverrir Hermannsson alþingismaður heldur áfram
að höggva í Finn Ingólfsson.
Landsvirkjun segir ósatt
„í skýrslu sinni um áhrif Fljótsdalsvirkjunar á um-
hverfið fullyrðir Landsvirkjun að byggt sé á athugun-
um á gróðurfari Eyjabakka sem nú er ljóst að voru
aldrei gerðar. Staðhæfingar Landsvirkjunar um að
rannsóknir á dýralífi svæðisins hafi verið gerðar í
„hartnær 30 ár“ eru sömuleiðis gróflega ýktar...
...Nú er sýnt með óhrekjandi dæmum að Lands-
virkjun segir ósatt. Hún er uppvís að því að leggja fyr-
ir Alþingi ósannar upplýsingar um lykilatriöi máls-
ins. Hversu ábyggilegt plagg er skýrslan ef frásagnir
hennar af lykilrannsóknum á lífríki Eyjabakka eru að
verulegu leyti uppspuni?"
Ossur Skarphéðinsson i grein í Morgunblaðinu.